− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزى ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەر اراسىندا كۇشتى اڭىس تۋدىردى
«باس شۋجيدىڭ ءسوزى جۇرت جۇرەگىن جىلىتىپ، جانعا شابىت بەرىپ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعى مەن دامۋىنا باعىت - باعدار كورسەتتى».
«باس شۋجيدىڭ جۇرەك تۇكپىرىنەن شىققان ىزگى نيەتتى سوزدەرى ادامدى اسەرلەندىرەدى، ول شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقىن ەسىنەن شىعارعان ەمەس».
«باس شۋجيدىڭ ءسوزى بىزگە دەم بەردى، ءبىزدىڭ قىزمەت ارىنىمىز ءتىپتى ارتا ءتۇستى» ...
10 - ناۋرىزدا ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ باس شۋجيى، مەملەكەت ءتوراعاسى، ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنە كەلىپ، ۋاكىلدەرمەن بىرگە مەملەكەت ىستەرىن اقىلداستى. باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزى ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەردى ەرەكشە اسەرلەندىرىپ، ولارعا زور شابىت بەردى، ۋاكىلدەر مەن مۇشەلەر اراسىندا كۇشتى اڭىس تۋدىردى. كوپشىلىك: باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىن قوزعاۋشى كۇشكە اينالدىرىپ، ارىنداعان جىگەرمەن، ىسكەرلىك رۋحپەن، تىندىرىمدى جۇمىس ىستەيتىن ستيلمەن شينجياڭ قىزمەتىن جاقسى ىستەپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ قامقورلىعىنا ۇزدىك ناتيجەلەرمەن جاۋاپ قايتارۋىمىز كەرەك، − دەستى.
باس شۋجي شينجياڭداعى ءار ۇلت حالىق بۇقاراسىن ەسىنەن شىعارمادى
«باس شۋجي قاشاندا شينجياڭدى ويلاپ، شينجياڭعا نازار اۋدارىپ وتىرادى». جيىن زالىنان شىققاننان كەيىن، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، شينجياڭ مۇناي الابى اۋىر مۇناي اشۋ سەرىكتەستىگى گەولوگيا زەرتتەۋ ورنىنىڭ اعا ينجەنەرى حاليدان ابدىقادىردىڭ ويىنان باس شۋجيمەن بىرگە تالقىدا بولعان كەزى ءبىر كەتپەي قويدى. «باس شۋجي شينجياڭ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەردى، ۋاكىلدەر سويلەگەندە باس شۋجي مۇقيات ەستەلىك الىپ، اراسىندا ءسوز قىستىرىپ، قاتىستى جاعدايلاردى تاپتىشتەي سۇراپ ۇعىسىپ وتىردى»، - دەدى ول.
سول كۇنگى اڭگىمەدەن ۋاكىلدەردىڭ العان ورتاق اسەرى مىناۋ: باس شۋجي شينجياڭعا ايرىقشا نازار اۋدارادى، شينجياڭنىڭ جاعدايىن ەرەكشە قانىق بىلەدى. مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، جۇڭگو ونەركاسىپ - ساۋدا بانكەسى جارنا شەكتى سەرىكتەستىگى ءۇرىمجى ميڭدى جولى تارماق بانكەسى باستىعىنىڭ كومەكشىسى مۇحتارباي سادىق تەبىرەنە بىلاي دەدى: «باس شۋجي ۇلتتار ىنتىماعىن تىلگە العاندا، ۇيعۇر ءتامسىلىن ايتتى، ەرەكشە اسەرلەندىم. بۇل باس شۋجيدىڭ شينجياڭداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنا دەگەن شىنايى قامقورلىعى مەن ەرەكشە سۇيىسپەنشىلىگىن ايگىلەيدى».
«باس شۋجي سوزىندە اقسۋدىڭ الماسى مەن كورلانىڭ المۇرتىن اۋىزعا الدى، كورلادا المۇرت باعىندا قىزمەت تەكسەرگەن كەزىن ەسكە الدى». مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، شىحىزى ۋنيۆەرسيتەتى پارتكومىنىڭ شۋجيى حى حۇيشيڭ: باس شۋجي ۋاكىلدەرمەن اڭگىمەلەسىپ، ورنىقتىلىقتى، ىنتىماقتى تىلگە تيەك ەتتى، اڭگىمە ءارى حالىقتىڭ كۇندەلىكتى تىرلىگىنەن الىندى ءارى شينجياڭنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىنا دا ۇيلەسەدى، شىنايى قامقورلىققا، ىزگى ۇمىتكە تولى بولىپ، باس شۋجيدىڭ شينجياڭ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەرەتىنىن ايگىلەدى، − دەدى.
10 - ناۋرىز كۇنى كەشتە ورتالىق تەلەۆيزياسىنىڭ «مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق حابارلار» باعدارلاماسى قويىلۋعا 10 نەشە مينۋت قالعان ەدى. مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ شينجياڭدا تۇراتىن مۇشەسى، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى ۋنيۆەرسيتەتى كىتاپحاناسىنىڭ باستىعى، پروفەسسور، دوكتورانت جەتەكشىسى بۇھاجار ابىلانىڭ بولمەسى ادامعا لىق تولدى. ساياسي كەڭەستىڭ شينجياڭدا تۇراتىن مۇشەلەرى گو لينا، حاليما، فاتيما ماحمۇت، دايميك ديۋانا، ابىليمىت احمەتتوحتى، باكىر مامۇتتار وسى اراعا كەلىپ، «مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق حابارلاردى» كوردى. «تۇستەن بۇرىن ءبىز جاڭالىقتاردان باس شۋجيدىڭ بۇگىن شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناساتىندىعى تۋرالى حاباردى كورگەنبىز. قاتتى اسەرلەندىك، <مەملەكەتتىك جانە حالىقارالىق حابارلاردى> كورۋگە جينالعان جايىمىز وسى»، - دەدى بۇھاجار ابىلا قۋانا.
باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىنان تەرەڭ شابىت الدىق
تالقى بارىسىندا باس شۋجي شينجياڭنىڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا قول جەتكىزگەن تابىستارىن تولىق تۇراقتاندىردى ءارى شينجياڭنىڭ كەلەسى قادامداعى قىزمەتتەرى جونىندە ناقتى تالاپتار قويىپ، ماڭىزدى نۇسقاۋ بەردى.
«باس شۋجي سوزىندە اۋەندى، پرينسيپتى، بەتالىستى تۇراقتاندىرىپ بەرىپ، باساتىن جولىمىزدى ايقىن كورسەتتى». مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، جۇڭگو دەموكراتيالىق مەملەكەت قۇرۋ قوعامى ورتالىق كوميتەتىنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، جۇڭگو دەموكراتيالىق مەملەكەت قۇرۋ قوعامى شينجياڭ رايوندىق كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشى مۇشەسى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى دۇڭ شينگۋاڭ بىلاي دەدى: شينجياڭ جونىنەن العاندا، ورنىقتىلىق بارلىعىن باسىپ تۇسەتىن ساياسي مىندەت. قوعام ورنىقتى بولعاندا عانا، دامۋدى جەبەۋگە، بۇقارانى تيىمدىلىككە كەنەلتۋگە بولادى؛ بۇقارانى ناقتى تيىمدىلىككە كەنەلتكەننەن كەيىن بارىپ، ورنىقتىلىقتى ونان ارى نىعايتۋعا بولادى، ەكەۋى ءبىر - بىرىمەن تىعىز بايلانىستى. حالىق تۇرمىسى حالىقتىڭ تىلەگىن ۇيىستىرادى، حالىق تۇرمىسى ۇلاعاتتى ءىس. «باس شۋجي حالىق تۇرمىسىنا ايرىقشا نازار اۋداردى، ول سوزىندە حالىق تۇرمىسىن بارىنشا قامتاماسىزداندىرىپ جانە جاقسارتىپ، حالىق تۇرمىسىنا ءتيىمدى ىستەردى، حالىق الاڭداپ وتىرعان ىستەردى كوبىرەك تىندىرۋدى تالاپ ەتتى». مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىسى ماناس يشين جەمىس ونىمدەرى كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ باسالقاسى ياڭ چيڭ: باس شۋجيدىڭ ءسوزىن ەستىپ، كوڭىلىم ءتىپتى دە ورنىقتى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى، ءسوز جوق، ءتىپتى دە باقىتتى تۇرمىس كەشىرەدى، - دەدى.
مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، جۇڭگو قىزىل كرەست قوعامى بايلانىس جاساۋ ءبولىمى شەكارا قورعانىسى، شەكارانى قورعاۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى قاليمان حاباردان باس شۋجيدىڭ كوپشىلىكپەن ىستىق ىقىلاسپەن قول الىسىپ، ۋاكىلدەردىڭ لەبىزىن كۇلىمسىرەگەن بەينەمەن مۇقيات تىڭداعاندىعىن كورىپ، ەرەكشە تەبىرەندى. «باس شۋجيدىڭ شىنايى قامقورلىعى بىزگە تەرەڭ شابىت بەردى، ءبىز باس شۋجيدىڭ كۇتكەن ۇمىتىنەن شىعىپ، جۇمىسقا بىلەك سىبانا كىرىسىپ، ساياسي كەڭەستىڭ ساياسي كەڭەسۋ، دەموكراتيالىق باقىلاۋ، ۇكىمەت ىسىنە ارالاسۋ، ۇكىمەت ءىسىن كەڭەسۋ فۋنكتسياسىن ويداعىداي ساۋلەلەندىرىپ، شينجياڭنىڭ ورنىقتى دامۋىنا، ۇلتتار ىنتىماعىنا ءوز ۇلەسىمىزدى قوسامىز»، - دەدى قاليمان.
تابىس بىرلىكتەن، كۇش ىنتىماقتان باستاۋ الادى. «باس شۋجي وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەرگە ايرىقشا كوڭىل ءبولدى، وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردىڭ رولىن بەلسەنە ساۋلەلەندىرۋىمىزگە شابىت بەردى. باس شۋجيدىڭ ءسوزىن ەسىمدە بەرىك ساقتاپ، باس نىسانانى جۇزەگە اسىرۋعا وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەردە بولۋعا ءتيىستى جاۋاپكەرلىگىمدى وتەيمىن»، - دەدى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، جۇڭگو ءىسلام ءدىنى قوعامىنىڭ ورىنباسار باستىعى، شينجياڭ ءىسلام ءدىنى قوعامىنىڭ ورىنباسار باستىعى، شينجياڭ ءىسلام ءدىنى ينستيتۋتىنىڭ باستىعى ءابدىراقىپ ءتۇمۇرنياز.
«باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزى ءبىزدى جىگەرلەندىرىپ، ماقتانىش سەزىمىمىزدى كۇشەيتتى ءارى جاۋاپكەرشىلىك سەزىم مەن بورىشتىلىق سەزىمگە يە ەتتى». مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، حوتان قالالىق ساياسي كەڭەستىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى، اۆتونوميالى رايوندىق ءىسلام ءدىنى قوعامىنىڭ ورىنباسار باستىعى ابىلىميت احىمەتتوحتى: «قوعام ورنىقتى بولعاندا عانا، قاجىرلىلىقپەن قۇلشىنۋ ارقىلى باقىتتى تۇرمىس كەشىرۋگە بولادى. وتانشىل ءدىني قايراتكەرلەر قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋدا بەلسەندى رول اتقارۋ جاۋاپكەرشىلىگى مەن بورىشىن ارقالايدى، سوندىقتان دىنگە سەنەتىن قاۋىمنىڭ دۇرىس سەنىم ورناتۋىنا بەلسەنە جەتەكشىلىك ەتىپ، ورتا جولدان تايماي، ۇشقارىلىقتى تىزگىندەۋى كەرەك»، - دەدى.
پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ قامقورلىعىن قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇش ەتەمىز
حالىق ۇلكەن ءۇمىت كۇتىپ وتىر، جاۋاپكەرشىلىك اۋىر، بورىش داڭقتى. باس شۋجيدىڭ سويلەگەن ماڭىزدى سوزىنەن ۋاكىلدەردىڭ جىگەرلەرى تاسقىنداپ، نىسانالارى ايقىندالىپ، سەنىمدەرى كۇشەيدى.
مەملەكەتتىك ساياسي كەڭەستىڭ مۇشەسى، ءپىشان اۋداندىق ساياسي كەڭەستىڭ ورىنباسار ءتوراعاسى باكىر مامۇت بىلاي دەدى: «مەن باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ قامقورلىعى مەن تالىمدەرىن ەستە بەرىك ساقتاپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ءوز ارتىقشىلىعىمدى ساۋلەلەندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن جەبەۋ جاعىندا ۇلگى بولىپ، كوپىرلىك، دانەكەرلىك رولىمدى ويداعىداي اتقارىپ، ءار ۇلت حالقىنىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءار ۇلت حالقىن اناردىڭ دانىندەي تىعىز ۇيىستىرۋعا قۇلشىنامىن».
«باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزىن، ءسوز جوق، قاز - قالپىندا، بۇلجىتپاي تياناقتاندىرامىز»، - دەدى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، اۆتونوميالى رايوندىق ايەلدەر بىرلەستىگى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، بىرلەستىكتىڭ ءتوراعاسى حاسيەت ءالي. ول تاعى بىلاي دەدى: شينجياڭداعى ءار دارەجەلى ايەلدەر بىرلەستىگى بارىنشا ناقتى ستيل ۇستانىپ، بۇكىل شينجياڭداعى ءار ۇلت ايەلدەرىن يدەيانى ازات ەتۋگە، كوزقاراستا بۇرىلىس جاساۋعا، كاسىپتەنۋگە، شارۋاشىلىق قۇرۋعا باستاپ، شينجياڭنىڭ ورنىقتىلىعى مەن دامۋىن جەبەۋدە «جارتى الەمدىك» رولىن ساۋلەلەندىرۋى كەرەك.
مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، لوپنۇر اۋدانى گۇلباق اۋىلىنىڭ ورىنباسار باستىعى، اقچىكە قىستاعىنىڭ پارتيا ياچەيكا شۋجيى ياسىن تۇرسىن بىلاي دەدى: «قايتىپ بارعان سوڭ، مەن باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن اۋىلداستارعا جەتكىزىپ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋعا بار كۇشىمدى سالىپ، ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن مىقتى ۇستايمىن، سونىمەن بىرگە پارتيانىڭ حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ جونىندەگى ءتۇرلى ساياساتتارىن ويداعىداي تياناقتاندىرىپ، حالىق تۇرمىسىن شىن مانىندە جاقسارتىپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ يگىلىككە كەنەلۋ سەزىمىن جوعارىلاتۋعا قۇلشىنامىن».
«باس شۋجيدىڭ تالىمدەرى باعىتتى ايقىنداپ، ءبىزدىڭ ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدەگى سەنىمىمىزدى ونان ارى كۇشەيتتى»، - دەدى مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، شاۋەشەك قالالىق 2 - بالا باقشاسىنىڭ وقىتۋشىسى لينا. ول بۇدان كەيىن قىزمەتتى بارىنشا قۇلشىنا ىستەپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ءار ۇلت حالقىنىڭ جۇرەك تۇكپىرىنە ۇيالاتىپ، ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەيتىندىگىن ايتتى. «ءبىز پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ قامقورلىعى مەن جەتەكشىلىگىندە، شينجياڭنىڭ بولاشاعى بۇدان دا نۇرلى بولاتىندىعىنا كامىل سەنەمىز»، - دەدى لينا.
مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى، بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، تۇراقتى كوميتەت مەڭگەرۋشىسى شى جيانيۇڭ بىلاي دەدى: «مەن قايتىپ بارعان سوڭ، وسى جولعى ەكى ءماجىلىستىڭ رۋحىن، وتە - موتە، باس شۋجيدىڭ قامقورلىعىن ويداعىداي جەتكىزىپ، ونى كورىكتى بايىنعولين قۇرۋداعى قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇشكە اينالدىرىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن ىسكە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جاسايمىن».
