تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستايىق

  ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ ازيا - تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ونەركاسىپ - ساۋدا باسشىلارىنىڭ باس قوسۋىنداعى ارقاۋ ءسوزى تۋرالى (1)

  رەفورما قازىرگى زامانعى جۇڭگونىڭ تاعدىرىن بەلگىلەيتىن شەشۋشى شارا، سونداي - اق «قوس 100 جىلدىق» كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋدى بەلگىلەيتىن شەشۋشى شارا.

  ازيا - تىنىق مۇحيت ەكونوميكالىق ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ونەركاسىپ - ساۋدا باسشىلارىنىڭ باس قوسۋىندا، ءتوراعا شي جينپيڭ ارقاۋ ءسوز سويلەپ، الەم ەكونوميكاسىندا بولىپ جاتقان تەرەڭ وزگەرىستەرگە كوز جەتكىزىپ، الەم ەكونوميكاسىنىڭ تۇرلەنۋ ورايىن مىقتى يگەرىپ، ازيا - تىنىق مۇحيت ءوڭىرىنىڭ اناعۇرلىم زور دامۋىنا ۇمتىلۋ جونىندە 4 ءتۇرلى پىكىر ورتاعا قويدى، سونىمەن بىرگە، دۇنيە جۇزىنە جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ باسشىلىعىندا جۇڭگو حالقىنىڭ جاڭا جورىقتى باستاعانىن، بۇل جورىقتىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، دامۋدىڭ ومىرشەڭ كۇشىن ۇزدىكسىز تۋىنداتۋدىڭ جاڭا جورىعى؛ داۋىرمەن بىرگە العا باسۋدىڭ، دامۋ تاسىلىندە جاڭالىق اشۋدىڭ جاڭا جورىعى؛ دۇنيەگە ونان ارى بەت تۇزەۋدىڭ، اناعۇرلىم جوعارى دەڭگەيدەگى اشىق ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ جاڭا جورىعى؛ حالىقتى وزەك ەتكەن، تاماشا ومىرگە تالپىنۋدىڭ جاڭا جورىعى؛ جاڭاشا حالىقارالىق قاتىناستىڭ ورناۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ جاڭا جورىعى ەكەنىن سالتاناتپەن جاريالادى. تەرەڭ يدەيا، اشىق كوز ايا، نىق سەنىم باس قوسۋعا قاتىناسقان قوناقتار اراسىندا كۇشتى اڭىس قوزعاپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ جاپپاي نازارىن اۋداردى.

  «5 جاڭا جورىقتى» باستاۋدا، الدىمەن رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ جورىعىن باستاۋ كەرەك، بۇل رەفورمانىڭ ەلىمىزدىڭ دامۋ ۇردىسىندەگى ماڭىزدى رولى تۋرالى تەرەڭ قورىتىندى، رەفورما ارقىلى دامۋدىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتىن ۇزدىكسىز تۋىنداتۋدىڭ كوكەي تەستى تالابى. «دامۋ تاقىرىپ بەلگىلەيدى، رەفورما ماقالا جازادى». بۇل رەفورما جاساپ، ەسىك اشقاننان بەرگى ەلىمىز دامۋ ءۇردىسىنىڭ شىنايى كارتيناسى. قازىرگى جۇڭگونىڭ دۇنيە كوز تىككەن ۇلى ىلگەرىلەۋشىلىگىنىڭ تۇپكى قوزعاۋشى كۇشى رەفورمادان كەلگەن. اسىرەسە، پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىنداعى تاريحي تابىستاردىڭ قولعا كەلۋىنىڭ تەتىگى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ ارقىلى دامۋعا تۇساۋ بولاتىن ءتۇزىلىس - مەحانيزم كەدەرگىلەرىن جويىپ، 360 ماڭىزدى رەفورما جوباسىن، 1500دەن استام رەفورما شاراسىن ورتاعا قويىپ، سول ارقىلى جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىمدى اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىنىڭ وسىزاماندانۋ دەڭگەيىن كورنەكتى جوعارىلاتىپ، تۇتاس قوعامنىڭ دامۋ ومىرشەڭدىگى مەن جاڭالىق اشۋ ومىرشەڭدىگىن ايتارلىقتاي نىعايتقاندىعىندا.

  دامۋ جولىنىڭ مارەسى بولمايدى، تەك سورەسى بولادى. حالىقارالىق جاعدايدان الىپ ايتساق، الەم قازىر جەدەل وزگەرۋدىڭ تاريحي ۇردىسىندە تۇر، الەم ەكونوميكاسىندا ءتىپتى دە تەرەڭ وزگەرىستەر تۋىلۋدا، ءار ەل ەكونوميكالىق ءوسۋدىڭ قوزعاۋشى قۋاتتارىنداعى تەرەڭ بۇرىلىستارعا ءدوپ كەلدى، رەفورما جاساۋ، جاڭالىق اشۋ ءار ەلدىڭ سىن - سايىستاردى جەڭىپ، دامۋعا ۇمتىلۋ بەتالىسىنا اينالدى. ەل ءىشى جاعدايىنان الىپ ايتساق، جۇڭگوشا سوتسياليزم جاڭا داۋىرگە ءوتتى، ەلىمىزدىڭ دامۋىندا كوپتەگەن جاڭا، كەزەڭدىك ەرەكشەلىكتەر جارىققا شىقتى، دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى سىندى كەيبىر كورنەكتى ماسەلەلەر ءالى شەشىلگەن جوق، دامۋدىڭ ساپاسى مەن ونىمدىلىگى ءالى ايتارلىقتاي جوعارى ەمەس، سونىمەن بىرگە، حالىق بۇقاراسىنىڭ تاماشا ومىرگە تالپىنىسى بارعان سايىن كۇشەيىپ، قاجەتى بارعان سايىن ارتىپ كەلەدى. العا باسۋ جولىنداعى قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ تەتىگى رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدە. جاڭا داۋىردە جاڭا جورىقتى باستاۋ ءۇشىن، ەڭ الدىمەن، رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ، دامۋدىڭ ومىرشەڭدىك قۋاتىن ۇزدىكسىز تۋىنداتۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستاۋ كەرەك.

  رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ كەرى قايتپايتىن بارىس. رەفورما جاساۋدىڭ، جاڭالىق اشۋدىڭ الەمدىك تولقىنىندا، ەكى ۇدايى، ءارى - ءسارى بولىپ، شيىردان شىقپاۋدىڭ ەشقانداي شىعار جولى جوق، تەك ءداۋىردىڭ الدىڭعى لەگىندە باتىلدىقپەن جۇرگەندە عانا، «قولداعى قىزىل تۋدى جىقپاۋعا» بولادى. رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ تاريحي ۇردىسىندە، ءبىز كوپتەگەن قيىن ماسەلەلەردى شەشتىك، كوپتەگەن قيىن وتكەلدەردەن وتتىك، ءبىراق سوندا دا كوپتەگەن توسقاۋىلدار، بوگەتتەر ءبىزدىڭ تالقانداۋىمىزدى كۇتىپ تۇر. پارتيا 19 - قۇرىلتايىندا جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ارەكەت باعدارناماسى مەن دامۋ جوباسى جاسالىپ، بولاشاققا بەت الۋدىڭ اتوي دابىلى قاعىلدى. تەك ماسەلەنى نىشان ەتۋدى كۇشەيتىپ، ەسكىرگەن بارلىق يدەيا - كوزقاراستاردى جانە ءتۇزىلىس - مەحانيزم كەمشىلىكتەرىن باتىلدىقپەن الاستاپ، مۇددەلەردىڭ قاتىپ - سەمگەن قۇرساۋىن بۇزعاندا عانا، تۇتاس قوعامنىڭ جاسامپازدىق قۋاتى مەن دامۋ ومىرشەڭدىگىن تۋىنداتۋعا بولادى. تەك جۇيەسى كەمەلدى، عىلمي ارناعا تۇسكەن، اينالىمى ءونىمدى تۇزىمدىك جۇيە ورناتىپ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتكەندە عانا، ەلىمىزدىڭ سوتسياليستىك ءتۇزىمىنىڭ ابزالدىلىعىن تولىق ساۋلەلەندىرە الامىز. تەك ءار جاقتاعى رەفورمانى بۇلجىتپاي تەرەڭدەتىپ، دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى ماسەلەسىن ويداعىداي شەشىپ، دامۋدىڭ ساپاسى مەن ونىمدىلىگىن بار كۇشپەن جوعارىلاتقاندا عانا، حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتقان تاماشا ءومىر قاجەتىن ءتىپتى دە جاقسى قاناعاتتاندىرا الامىز.

  رەفورما − جاڭا ۇلى توڭكەرىس. 40 جىلعا جۋىق رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ ارقىلى ءبىز ەڭسە كوتەرۋدەن بايۋعا، ونان قۇدىرەتتەنۋگە دەيىنگى تاريحي سەكىرىستى جۇزەگە اسىردىق. جاڭا داۋىردە وسى ۇلى توڭكەرىستى ۇزدىكسىز جۇرگىزىپ، رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستاپ، رەفورما سالالارىنىڭ اناعۇرلىم كەڭ، رەفورما شارالارىنىڭ اناعۇرلىم كوپ، رەفورما سەرپىنىنىڭ اناعۇرلىم كۇشتى بولۋىن ىلگەرىلەتەتىن بولساق، ءبىز ءسوز جوق، ءتىپتى دە ساپالى، ءتىپتى دە ءونىمدى، ءتىپتى دە ءادىل، ءتىپتى دە باياندى دامۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭحۋا ۇلتى، جۇڭگو حالقى ءۇشىن ءتىپتى دە جارقىن بولاشاق اشا الامىز.

 (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 10 - قاراشادا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.