تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋدى ىسكە اسىرۋىن بار كۇشپەن ىلگەرىلەتەيىك

  − ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ تۋرالى (2)

  سان وزگەرىسى جينالىپ بەلگىلى ساتىعا جەتكەندە، تابيعي تۇردە ساپانىڭ وسۋىنە ويىسادى، بۇل ەكونوميكانىڭ دامۋ زاڭدىلىعى، سونداي - اق ول ماتەرياليستىك ديالەكتيكانىڭ نەگىزگى قاعيداسى.

  «ەلىمىز ەكونوميكاسى تەز قارقىندى ارتۋ كەزەڭىنەن جوعارى ساپالى دامۋ كەزەڭىنە ءوتتى». بۇل جولعى ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسى پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىنداعى وسى ءبىر ماڭىزدى تۇجىرىمدى جاڭا داۋىردەگى ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ دامۋىنىڭ نەگىزگى ەرەكشەلىگى دەپ اناعۇرلىم ايقىنداپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ سىندى ماڭىزدى ورنالاستىرۋدى العا قويدى، بۇل ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋ كەزەڭىنە قادام تاستاۋىنا جەتەكشىلىك ەتۋدە كەلەلى امالياتتىق جانە تەرەڭ تاريحي ماڭىزعا يە.

  جوعارى ساپالى دامۋ دەگەنىمىز حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن وتە تاماشا قاناعاتتاندىراتىن دامۋ، جاڭا دامۋ ۇستانىمىن ايگىلەيتىن دامۋ، جاڭالىق اشۋدى ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش ەتكەن، سايكەستىرۋدى ىشكى ەرەكشەلىك ەتكەن، جاسىل دامۋدى جالپىلىق كۇي ەتكەن، ەسىك اشۋدى ءسوزسىز باساتىن جول ەتكەن، بىرگە يگىلىكتەنۋدى ءتۇبىرلى ماقسات ەتكەن دامۋ. ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسى «جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ − ەكونوميكانىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن ساقتاۋدىڭ تابيعي تالابى، ەلىمىز قوعامىنداعى باستى قايشىلىقتىڭ وزگەرۋىنە سايكەسۋدىڭ جانە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ تابيعي تالابى، ەكونوميكا زاڭدىلىعىنا بويسۇنا وتىرىپ دامۋدىڭ تابيعي تالابى» ەكەندىگىن باسا دارىپتەدى، وسى «3 تابيعي تالاپتى» ىشكەرىلەي ءتۇسىنۋ ءۇشىن ءبىز جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدەگى سانالىلىعىمىز بەن تاباندىلىعىمىزدى كۇشەيتۋىمىز كەزەك.

  قازىر ەلىمىز دامۋ تاسىلىنە بۇرىلىس جاساۋدىڭ شەشۋشى كەزەڭىندە تۇر، ءداستۇرلى دامۋ ءتاسىلىن جالعاستىرۋ قيىنعا سوقتى، سونىمەن بىرگە دۇنيە ءجۇزىنىڭ جاڭا دۇركىن عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسىنداعى وزگەرىستەر كوپتەگەن جاقتاردا تىڭنان تۇرەن سالىپ جاتىر، سوندىقتان جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتىپ، ساپالى، جوعارى ءونىمدى، كوپ الۋان قامداۋ جۇيەسىن قالىپتاستىرعاندا عانا، قامداۋ مەن قاجەتسىنۋدىڭ بىردەيلىگىن جاڭا دەڭگەيدە ىسكە اسىرۋعا، ەكونوميكانىڭ باياندى، اقاۋسىز دامۋىن جۇزەگە اسىرۋعا بولادى. ەندى ءبىر جاقتان، ەلىمىز قوعامىنىڭ باستى قايشىلىعى حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتى مەن دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى اراسىنداعى قايشىلىققا وزگەردى، دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى دەگەنىمىز دامۋ ساپاسىنىڭ جوعارى بولماۋىنىڭ بەينەسى. ەلىمىز قوعامىنىڭ باستى قايشىلىعىن شەشۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

  ماتەرياليستىك ديالەكتيكا بىزگە: سان وزگەرىسى جينالىپ بەلگىلى ساتىعا جەتكەندە، تابيعي تۇردە ساپا وزگەرىسىن تۋدىراتىندىعىن تۇسىندىرەدى. الايدا ورايدى دۇرىس يگەرىپ، ساپا وزگەرىسىن جەبەگەندە عانا، زاتتاردىڭ دامۋى مەن سەكىرۋىن ىسكە اسىرۋعا بولادى. وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنان بەرى، دۇنيە جۇزىندەگى 100دەن استام ورتا كىرىستى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ ىشىندەگى نە بارى ون قانشاسى عانا جوعارى كىرىستى ەكونوميكالىق تۇلعالاردىڭ قاتارىنا كىردى. فاكتتەر تابىسقا جەتكەن ەلدەر تەز قارقىندى ارتۋ كەزەڭىن باستان كەشىرگەننەن كەيىن، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ سان جاعىنان ۇلعايۋدان ساپانى جوعارىلاتۋعا قاراي ءوتۋىن ىسكە اسىرعاندىعىن، ەكى ۇداي بولىپ العا باسپاعان، ءتىپتى، كەرى كەتكەن ەلدەردىڭ ورايدى مىقتى يگەرە الماعاندىقتان وسىنداي ءتۇبىرلى وزگەرىستى ىسكە اسىرا الماعاندىعىن دالەلدەدى. ەلىمىزدىڭ ەكونوميكاسى 5 جىلدان بەرى ورتا جوعارى ارتۋ قارقىنىن ساقتاپ، ەكونوميكانىڭ جالپى مولشەرىن 80 تريلليون يۋانعا جەتكىزدى. ءبىز سان جاعىنان دامۋعا ءمان بەرۋىمىز كەرەك، الايدا ودان دا ماڭىزدىسى، ساپا ماسەلەسىن شەشۋ، نەگىزگى كۇش سالۋ ءتۇيىنىن ساپانى جوعارىلاتۋعا ويىستىرۋ − كوز الداعى كەزەك كۇتتىرمەيتىن شارۋا، ساپانى كورنەكتى جوعارىلاتۋ بارىسىندا عانا ساننىڭ ءونىمدى ارتۋىن ىسكە اسىرۋعا بولادى. جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ − ءدال شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ زامانا اۋقىمىن اڭداي ءبىلىپ، ورايدى مىقتى يگەرە وتىرىپ العا قويعان ستراتەگيالىق شەشىمى، ماركسيزمنىڭ نەگىزگى قاعيداسىن قولدانا وتىرىپ ءىس جۇزىندىك ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ جاندى بەينەسى، ەكونوميكا زاڭدىلىعىنا بويسۇنا وتىرىپ دامۋدىڭ تابيعي تالابى.

  سونىمەن بىرگە ءبىز مىنانى دا كورە ءبىلۋىمىز كەرەك: ەلىمىز سياقتى ەكونوميكاسىنىڭ كولەمى زور، حالىق سانى مول مەملەكەتتىڭ تەز قارقىندى دامۋ كەزەڭىنەن جوعارى ساپالى دامۋ كەزەڭىنە ءوتۋى وڭاي - وسپاق ءىس ەمەس، ءبىر تۇندە بىتە سالمايدى. ءبىز تاعى، ءسوز جوق، مىناداي ەكى وتكەلدى باسىپ ءوتۋىمىز كەرەك. ءبىرىنشى وتكەل − ەلىمىزدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ قازىرگى كەزەڭىندەگى داعدىلى ەمەس ەرەكشە وتكەلى، مۇندا، وتە - موتە، ەلەۋلى حاۋىپ - قاتەرلەردەن ساقتانۋ، ونى شەشۋ، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋ، لاستانۋدان ساقتانۋ - جونگە سالۋ سىندى 3 ءىرى قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ كەرەك. ەكىنشى وتكەل − داعدىلى، ۇزاق مەرزىمدىك وتكەل، اتاپ ايتقاندا، ەكونوميكانىڭ دامۋ تاسىلىنە بار كۇشپەن بۇرىلىس جاساۋ، ەكونوميكالىق قۇرىلىمدى ساپالىلاندىرۋ، ارتۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن جاڭالاۋ، وتە - موتە، بازار ورتاسىن تازارتىپ، ادام كاپيتالىنىڭ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، مەملەكەتتى جونگە سالۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ كەرەك. وسىزاماندانعان ەكونوميكالىق جۇيە قۇرۋ − وسى ەكى وتكەلدەن ءوتۋدىڭ كوكەي تەستى تالابى، سونداي - اق ەلىمىز دامۋىنىڭ ستراتەگيالىق نىساناسى. پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ بايانداماسىنداعى ورنالاستىرۋعا ساي، جوعارى ساپالى دامۋدىڭ تالاپتارىن، قىزمەتتىڭ نەگىزگى جەلىسىن، نەگىزگى جولدى، كۇش سالۋ ءتۇيىنىن، ءتۇزىم كەپىلىن مىقتاپ يگەرىپ، ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ جاسامپازدىق قۋاتى مەن باسەكەلىك قۋاتىن ۇزبەي كۇشەيتسەك، ءسوز جوق، وسىزاماندانعان ەكونوميكالىق جۇيە قۇرىپ، ەلىمىز ەكونوميكاسىنىڭ جوعارى ساپالى دامۋىن سكە اسىرامىز.

  جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ − كەزەكتە جانە مۇنان بىلايعى ءبىر مەزگىلدە دامۋ وي جەلىسىن تۇراقتاندىرۋدىڭ، ەكونوميكا ساياساتىن بەلگىلەۋدىڭ، ماكرولىق تىزگىندەۋدى اتقارۋدىڭ تالابى. ءبىز وسى ءتۇبىرلى تالاپتى، ءسوز جوق، مىقتاپ يگەرىپ، ورتالىقتىڭ ەكونوميكالىق قىزمەت ءماجىلىسىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا داۋىرگە سايكەسىپ، نازاردى جاڭا نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، جاڭا ورنالاستىرۋلاردى تياناقتاندىرىپ، كەلەر جىلعى ەكونوميكالىق قىزمەتتى جاپپاي ويداعىداي ىستەپ، 2020 - جىلى جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋعا اناعۇرلىم بەرىك ماتەريالدىق نەگىز قالاۋىمىز كەرەك.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.