اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ قىزمەتىنەن بايانداما

　　23 - قاڭتاردا نايىم ياسىن اۆتونوميالى رايوندىق 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ قىزمەتىنەن بايانداما جاسادى. سۋرەتتى ءتىلشىمىز سۇي جىجيان تۇسىرگەن

　　مەن اۆتونوميالى رايوندىق 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ تاپسىرۋىمەن قۇرىلتايعا قىزمەتتەن بايانداما جاسايمىن، قاراپ شىعىڭىزدار.

　　وتكەن 5 جىلعى قىزمەتتەرگە ايال

　　وتكەن 5 جىل − بۇكىل رايونىمىز شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن جاپپاي دايەكتى تياناقتاندىرعان، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، قيىنشىلىقتى جەڭۋدەن قامال العان، قايراتتانا العا باسقان 5 جىل. 5 جىلدان بەرى، اسىرەسە، اۆتونوميالى رايوننىڭ 9 - رەتكى پارتيا قۇرىلتايىنان بەرى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ دۇرىس باسشىلىعىندا تۇراقتى كوميتەت پارتيا باسشىلىعىنىڭ، حالىقتىڭ قوجايىن بولۋىنىڭ جانە مەملەكەتتى زاڭ ارقىلى جونگە سالۋدىڭ ورگانيكالى بىرلىگىنەن جازباي، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەلەلى شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن باتىل دايەكتى تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ «كەشەندى شاراسىن» باتىل دايەكتىلەندىرىپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردا بەرىلگەن قىزمەت مىندەتىن جان - جاقتى اتقارىپ، باتىلدىقپەن ۇستىنە الىپ، ىرىقتىلىقپەن ىستەپ، شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋدى، شينجياڭدى ىنتىماقتاستىرا ورنىقتىرۋدى، شينجياڭدى باياندى گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، رايونىمىزدىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن ماڭىزدى ۇلەستەر قوستى.

　　نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، دۇرىس ساياسي بەتالىستان باستان - اياق جازبادى. تۇراقتى كوميتەت پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جانە شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى ماڭىزدى ءسوزى مەن ماڭىزدى نۇسقاۋىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن وي - سانانى سانالى تۇردە قارۋلاندىرىپ، امالياتقا جەتەكشى ەتتىرىپ، قىزمەتتەردى ىلگەرىلەتتى. ۇيرەنۋ ارقىلى، «4 تانىمدى» بەرىك ورناتىپ، «4 سەنىمدە» تاباندى بولىپ، يدەيادا، ساياسيدا، ارەكەتتە شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن وسكەلەڭ ءبىر اۋىزدىلىقتى سانالى ساقتاپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ۇيتقىلىق ورنىن قورعاۋدى ەڭ ۇلكەن ساياسي، ەڭ ماڭىزدى ساياسي ءتارتىپ جانە ساياسي قاعيدا ەتىپ، يدەيادا ۇيتقىنى مويىنداپ، ساياسيدا ۇيتقىنى قورعاپ، ۇيىمدىق جاقتا ۇيتقىعا بويسۇنىپ، ارەكەت جاعىندا ۇيتقىعا ءجىتى ىلەسىپ، باتىل تۇردە ۇيتقىنى قورعاپ، ۇيتقىنى قولداپ، ۇيتقىعا ادال بولىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەدەلى مەن ورتالىقتانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن باتىل قورعادى؛ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسى جونىندەگى تانىمدى ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، يدەيانى جانە ارەكەتتى پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى باس نىسانامەن بىرلىككە كەلتىردى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ باس نىسانانى تياناقتاندىرۋداعى «كەشەندى شاراسىمەن» بىرلىككە كەلتىردى. ماڭىزدى كەڭەس تاقىرىپتار، ماڭىزدى قىزمەتتەر، ماڭىزدى ىستەر جونىندە اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنان دەر كەزىندە نۇسقاۋ سۇراۋدان، مالىمەت بەرۋدەن جازباي، پارتيانىڭ باسشىلىعىن حالىق قۇرىلتايىنىڭ قىزمەت مىندەتىن زاڭ بويىنشا وتەۋ جالپى بارىسىندا باستان - اياق تياناقتاندىرىپ، ونى حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ ءارقايسى جاقتارىندا ايگىلەدى. باستان - اياق وزەكتى ارقاۋ ەتىپ، جالپى جاعدايعا قىزمەت وتەپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن اۆتونوميالى رايون قىزمەتىنىڭ جالپى جاعدايى بويىنشا ەسكەرىپ، جوسپارلاپ، ىلگەرىلەتىپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ دۇرىس ساياسي بەتالىسىنان جازباي، ساياسي تۇرعىنى جوعارىلاتىپ، ساياسي جاۋاپكەرلىكتى كۇشەيتىپ، پارتيانىڭ قۋاتتاماسىن زاڭدا بەلگىلەنگەن ءتارتىپ ارقىلى ءار ۇلت حالىق بۇقاراسىنىڭ ورتاق ەركى مەن سانالى قيمىلىنا اينالدىرۋعا، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ءتۇرلى كەلەلى شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن جان - جاقتى دايەكتى تياناقتاندىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.

　　نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن باتىل قورعادى. تۇراقتى كوميتەت قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىنە باستان - اياق جەتەكشىلىك ەتتىردى. زاڭمەن جونگە سالۋداي وتكىر قارۋدى جوعارى ۇستاپ، زاڭ شىعارۋدى باس نىسانانى دايەكتى تياناقتاندىرۋدىڭ ماڭىزدى ساياسي ءتاسىلى ەتىپ، توقىراماي، ارقا سۇيەمەي، ىرىقتىلىقپەن ىستەپ، ەلىمىز بويىنشا تۇڭعىش «لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭىن اتقارۋ ءادىسى»، ەلىمىز بويىنشا تۇڭعىش «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ ەرەجەسى»، ەلىمىز بويىنشا تۇڭعىش «توراپ حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ ەرەجەسى» سىندى شۇعىل قاجەتتى ماڭىزدى ەرەجەلەردى زەرتتەپ جاساپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى جەبەۋ ءۇشىن زاڭمەن جونگە سالۋدى پارمەندى تۇردە قامتاماسىز ەتتى. ورنىقتىلىق پەن قوعامدى وڭاۋ جاعىنداعى شىعارىلعان زاڭ بۇكىل شىعارىلعان زاڭنىڭ 3/1ىن ۇستادى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ باس نىسانانى تياناقتاندىرۋ تالابىنا ساي، «نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردىڭ بەدەلىن باتىل قورعاپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستارعا زاڭ بويىنشا قاتاڭ سوققى بەرۋ جونىندەگى قاراردى»، «قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن باتىل دايەكتى تياناقتاندىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن باتىل قورعاپ، ۇلتتىق بولشەكتەۋشىلىككە باتىل قارسى تۇرۋ جونىندەگى قاراردى» شىعارىپ، ءار دارەجەلى مەملەكەت ورگانىن، ءار ۇلت حالىق جۇرتشىلىعىن جۇدىرىقتاي جۇمىلۋعا، ەل بىرلىگىن بەرىك قامال ەتۋگە جۇمىلدىرىپ جانە ۇندەۋ تاستاپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ حالىقتىق سوعىسىندا باتىل جەڭىسكە جەتتى. تۇراقتى كوميتەت مەڭگەرۋشىلەر ءماجىلىسىنىڭ مۇشەلەرى باستاماشىلدىقپەن باتىل ءۇن قاتىپ، ايقىن پوزيتسيا ءبىلدىرۋ نەگىزىندە، تۇراقتى كوميتەتتىڭ مۇشەلەرىن، مەملەكەتتىك جانە اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن، سونداي - اق نەگىزگى ساتىداعى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ مەڭگەرۋشىلەرىن باتىل ءۇن قاتىپ، ايقىن پوزيتسيا بىلدىرۋگە ۇيىمداستىرىپ، ورگانداعى كادرلاردى، جۇمىسشى - قىزمەتشىلەردى جانە دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان قارت كادرلاردى ىرىقتىلىقپەن باتىل ءۇن قاتىپ، ايقىن پوزيتسيا بىلدىرۋگە، ۋادە، سەرت بەرۋگە ۇزبەي ۇيىمداستىرىپ، ۇلتتىق بولشەكتەۋشىلىككە تۋى ايقىن تۇردە قارسى تۇرىپ، ۇلتتاردىڭ ىنتىماعىن قورعاپ، كادرلار قوسىنىنداعى «ەكىبەتكەيلەردى» باتىل الاستادى. «قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن تىعىز ارقاۋ ەتىپ، حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ، رولىن اناعۇرلىم ساۋلەلەندىرۋ جونىندەگى قاراردى» شىعارىپ، كەلەلى شەشىمدەر فورماسىندا بۇكىل شينجياڭداعى ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن باس نىسانانى تياناقتاندىرۋدىڭ ءبىرىنشى شەبىندە ىرىقتىلىقپەن ىستەۋگە، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىن پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ توڭىرەگىنە شىنايى تۇردە تىعىز ىنتىماقتاسۋعا جۇمىلدىرىپ جانە وعان ۇندەپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشپەن»، «ەكىبەتكەيلەرمەن» باتىل كۇرەس جۇرگىزەتىن قۇدىرەتتى بىرىككەن كۇش قالىپتاستىردى.

　　نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، كەلەلى رەفورما مەن قىزمەتتە جاڭالىق اشۋدى باتىل ىلگەرىلەتتى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ جونىندەگى شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ءتۇرلى رەفورما شارالارىن تياناقتاندىرىپ، ماسەلەنى نىشان ەتۋ مەن حالىق تۇرمىسىنىڭ بەتالىسىن، نەگىزگى ساتىنىڭ قاجەتىن جانە حالىق جۇرتشىلىعىنىڭ ارمان - تىلەگىن كورنەكتىلەندىرىپ، شەشۋشى رەفورمانى، نەگىزدىك رەفورمانى جانە بەلگى سيپاتتى رەفورمانى وزەكتى قىزمەتتەر رەتىندە جان - جاقتى تياناقتاندىردى. پارتيانىڭ زاڭ شىعارۋ قىزمەتىندەگى باسشىلىعىن كۇشەيتۋدى باستان - اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، پارتيانىڭ زاڭ شىعارۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋىن ونان ارى كۇشەيتۋ جونىندەگى پىكىردى شىعاردى، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتتەرىنىڭ كەلەلى ىستەردى اقىلداسىپ ۇيعارىم جاساۋ جونىندەگى بەلگىلەمە جوباسى سياقتىلاردى ازىرلەدى، بۇل دەموكراتيا، زاڭ - ءتۇزىم سالاسىن ىلگەرىلەتۋ جونىنەن زاڭمەن جونگە سالۋدا، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدا كەلەلى مىندەتتەردى ءتىپتى دە تىڭعىلىقتى ارقالاپ، كەلەلى رەفورمادا زاڭدى نەگىز ەتۋدى ىلگەرىلەتۋ، عىلمي، دەموكراتيالى شەشىم جاساۋ مەحانيزمىن اقاۋسىزداندىرۋ سياقتىلار جونىنەن كەلەلى دە تەرەڭ مانگە يە بولدى. ۇكىمەتتىڭ اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ قىزمەت احۋالى جونىندەگى مالىمەتىن تىڭداپ جانە قاراپ شىعىپ، ۇكىمەتتىڭ «ۇقىقتى تومەنگە بەرۋ، باسقارۋ، قىزمەت كورسەتۋ» جونىندەگى اكىمشىلىك تەكسەرىپ بەكىتۋ ءتۇزىمى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋىن باقىلاپ، اكىمشىلىكتى ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋدەگى «التىن مولشەرىن» جوعارىلاتىپ، دامۋ ورتاسىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىردى. ورتالىق كوميتەتتىڭ بيڭتۋان رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ رۋحىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋلارىن دايەكتىلەندىرىپ، رەفورما جونىندەگى پىكىرلەر مەن ۇسىنىستاردى دەر كەزىندە اقىلداسىپ العا قويىپ، بيڭتۋاندا حالىق قۇرىلتايى قىزمەت كوميتەتىن قۇرۋ، بيڭتۋانعا اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ ۇقىعىن بەرۋ جونىندە قارار شىعارىپ، بيڭتۋاندى زاڭمەن وڭاۋ ءتاسىلىن كەمەلدەندىرىپ، زاڭمەن جونگە سالاتىن بيڭتۋان قۇرۋدى ىلگەرىلەتتى. قوعامداعى قىزۋ ءتۇيىندى جانە جۇرتشىلىق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان تولعاقتى تۇيىندەرگە بەلسەنە جاۋاپ قايتارىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىندار رەفورماسى، ارالاس مەنشىكتەگى ەكونوميكانى دامىتۋ، ۇكىمەت قۇرعان شيپاحانالار رەفورماسى، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسى سىندى ءتۇيىندى تاراۋلار مەن سالالار رەفورماسىنىڭ تەرەڭدەۋىن باقىلاۋدى، تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، ۇكىمەتتىڭ ءتۇزىلىس مەحانيزمىندەگى كەدەرگىلەردى بار كۇشپەن ارىلتۋىن قۋزادى. اۆتونوميالى رايوننىڭ مەملەكەتتىڭ باقىلاۋ - تەكسەرۋ ءتۇزىلىس رەفورما سىناق ءتۇيىنى قىزمەتىن تەرەڭدەتۋ مىندەتىن تياناقتاندىرۋدى بار كۇشپەن تىڭعىلىقتى ىستەپ، ازىرلىك قىزمەتىن تىڭعىلىقتى تىندىردى. سوتتىڭ، پروكۋراتۋرانىڭ ادىلەت ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ احۋالى جونىندەگى مالىمەتىن تىڭداپ جانە قاراپ شىعىپ، ەكى مەكەمەنى ءتۇرلى رەفورمانى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋگە قۋزاپ، ءتۇزىلىس مەحانيزمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدى پارمەندى ءادىليالىق كەپىلمەن قامدادى.

　　زاڭمەن جونگە سالۋ ۇگىت - تاربيەسىندە جاڭالىق اشتى. نەگىزگى زاڭ الدىندا سەرت بەرۋ قيمىلىن جان - جاقتى ورىستەتىپ، نەگىزگى زاڭ كۇنىن باستى تاقىرىپ ەتكەن تاربيەنى كورنەكتىلەندىرىپ، نەگىزگى زاڭعا ادال بولاتىن، نەگىزگى زاڭدى قورعايتىن، نەگىزگى زاڭدى قادىرلەيتىن، نەگىزگى زاڭدى بارىنەن جوعارى قوياتىن زاڭمەن جونگە سالۋ ۇستانىمىن جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاتتى. «6 - بەسجىلدىق» زاڭ جالپىلاستىرۋ ناتيجەسىن قورىتىندىلاپ، «7 - بەسجىلدىق» زاڭ جالپىلاستىرۋ قاۋلىسىن شىعارىپ، زاڭمەن جونگە سالۋدى نەگىزگى ساتىلارعا جەتكىزۋ قيمىلىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى. نەگىزگى ساتىلارداعى حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە ۋاكىلدەردىڭ شينجياڭدى زاڭمەن جونگە سالۋ قۇرىلىسىنداعى ماڭىزدى رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، «زاڭمەن جونگە سالىناتىن شينجياڭ − تيانشانعا ساپار» جەلىلەس قيمىلىن ۇزبەي 3 جىل ورىستەتىپ، سۇحبات ارقىلى ىقپال جاساۋ، زاڭدى بىرگە ءتۇسىندىرۋ، ناق مايداندا لەكسيا جاساۋ سىندى جۇرتشىلىق قۋانا قارسى الاتىن فورمالارمەن نەگىزگى ساتىلارعا، الەۋمەتتىك اۋماقتارعا بارىپ، ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىنا ۇلتتار ىنتىماعى، ءدىن ىستەرى، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ» سياقتى جاقتارداعى زاڭداردى، زاڭ - ەرەجەلەردى، ساياساتتاردى ىشكەرىلەي ۇگىتتەپ، زاڭمەن جونگە سالۋ ۇگىت - تاربيەسىن ۇدايىلاندىرۋدى، جۇرتشىلىققا جەتكىزۋدى، ونىمدىلىگىن كورۋدى ىلگەرىلەتتى. «ەكى ءماجىلىس» تۇعىرى مەن توراپ تۇعىرىنىڭ رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، «زاڭمەن جونگە سالۋدى ورىستەتكەندە» ارناۋلى ايدارىن اشىپ، «زاڭدى دەلو مىسالىمەن ءتۇسىندىرۋ» اتتى كىتاپشانى كوپ تىلدە ۇزبەي 4 جىل رەداكسيالاپ باسىپ تاراتىپ، حالىق قۇرىلتايى تورابى، حالىق قۇرىلتايى ۋيچات جەلى تەكشەسى سياقتىلار ارقىلى زاڭ جالپىلاستىرۋدا ءوزارا ىقپال جاساۋ قيمىلىن ورىستەتتى. اقپار جاريالاۋ ءماجىلىسى، تەلەۆيزوردا سۇحباتتاسۋ، گازەت - جۋرنالداردا ارناۋلى تىلشىلىك ىستەۋ سىندى تاسىلدەر ارقىلى ماڭىزدى زاڭ - ەرەجەلەردى، قارارلاردى ىشكەرىلەي ءتۇسىندىرىپ، بۇكىل قوعامدا زاڭ بويىنشا جۇمىس ىستەيتىن، ىسكە جولىققاندا زاڭعا جۇگىنەتىن، ماسەلەنى زاڭمەن شەشەتىن، قايشىلىقتاردى زاڭعا سۇيەنىپ ساباسىنا تۇسىرەتىن زاڭمەن جونگە سالۋ وي - جەلىسىن العاشقى قادامدا ۇنەمىلىككە اينالدىردى.

　　اۋداندىق، اۋىلدىق حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن جانە قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ نەگىزىن بەكەمدەدى، نەگىزگى ساتىداعى مەملەكەت بيلىك ورگانىنىڭ قۇرىلىسىن نىعايتتى. ورتالىق كوميتەتتىڭ 18 - ءنومىرلى حۇجاتىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتى ماجىلىسىندەگى ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم تاراتقان اۋداندىق، اۋىلدىق حالىق قۇرىلتايى قىزمەتى جانە قۇرىلىسى جونىندەگى اتقارۋ پىكىرىن اقىلداسىپ بەلگىلەدى، بۇكىل رايونىمىزدا اۋداندىق، اۋىلدىق حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن جانە قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى تاجىريبە اۋىستىرۋ ءماجىلىسىن اشىپ، پارتيانىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنە باسشىلىعىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتتەرىنىڭ فۋنكتسيالىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ سياقتىلار جونىندە جان - جاقتى ورنالاستىرۋلار جاساپ، نەگىزگى ساتىلاردى يگەرىپ، نەگىزدى بەكەمدەپ، ساپانى كۇشەيتىپ، قابىلەتتى جەتىلدىرىپ، نەگىزگى ساتىداعى مەملەكەت بيلىگى قۇرىلىسىن جان - جاقتى كۇشەيتتى.
　نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم تاپسىرعان كەلەلى مىندەتتى تولىق ورىندادى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋىنا ساي، جۇمىستاندىرۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، قونىستاندىرۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ، حاۋىپسىز ءوندىرىس سىندى كەلەلى حالىق تۇرمىسى قۇرىلىسىنا باقىلاۋ جۇرگىزۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، ولكە دارەجەلى باسشىلاردىڭ باعىتتامالى كەدەي اۋداندارعا بايلانىس جاساۋ، وڭتۇستىك شينجياڭ قىزمەتىنە جەتەكشىلىك ىستەۋ، «ءۇشتى جەتكىزۋ، ەكىمەن بايلانىس جاساۋ، دوستاسۋ» سىندى ءتۇيىندى مىندەتتەردى تىڭعىلىقتى تياناقتاندىردى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندە جاڭالىق اشا دامۋ سىناق رايونى قۇرىلىسى، جوعارى جىلدامدىقتى تاس جولداردى وزگەرتۋ، كەڭەيتۋ قۇرىلىسى، وزەن باستىعى ءتۇزىمىن اتقارۋ، ءتۇيىندى سۋ يگىلىگى ينجەنەريالىق قۇرىلىسى سىندى كەلەلى نىسانداردىڭ تياناقتانۋىن بەلسەندىلىكپەن سايكەستىرىپ، نىسان اياق الىسىن جەدەلدەتۋ، ەكونوميكانىڭ ارتۋىن جەبەۋ ءۇشىن اقىل - كەڭەس قوستى. ورگان كادرلارىنان 4 توپتا 200 نەشە ادام - رەت «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ»، شوعىرلى وڭاۋ، وقۋ الدىنداعى «قوس ءتىل» تاربيەسىنە كومەكتەسۋ سياقتى قىزمەتتەرىنە ۇزبەي جىبەرىپ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، حالىققا تيىمدىلىك جاساۋ ساياساتىن تياناقتاندىرۋ، بۇقارالىق قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى ىستەۋ، نەگىزگى ساتى ۇيىمدارىن كۇشەيتۋ سىندى ءتۇيىندى قىزمەتتەردى ىشكەرىلەي تىڭعىلىقتى ىستەدى، ورنىقتىلىقتى قورعاپ، جاراسىمدىلىقتى جەبەپ، تۇرعان قىستاعىنىڭ اۋىل - قىستاق بەت - بەينەسى، كادرلار ستيلى جانە قوعام تارتىبىندە كورنەكتى وزگەرىستەر تۋىلدى. «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» جانە نەگىزگى تاقىرىبى ايقىن، فورماسى الۋان ءتۇرلى ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىعى، «تۋىستاسۋ اپتالىعى» قيمىلىن ىشكەرىلەي ورىستەتىپ، ءار ۇلتتىڭ ارالاسۋىن، ىشتەسۋىن، توعىسۋىن جەبەدى.

　　5 جىلدان بەرى، تۇراقتى كوميتەت قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردا بەرىلگەن قىزمەت مىندەتىن جان - جاقتى اتقارىپ، ءتۇيىندى قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى يگەرۋمەن بىرگە، ءتۇرلى قىزمەتتەردە تىڭ ىلگەرىلەۋلەردى، تىڭ ونىمدىلىكتەردى قولعا كەلتىردى.

　　ءبىرىنشى، جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋدا تىڭ جاڭالىقتار بولدى

　　تۇراقتى كوميتەت پارتكومنىڭ وزەكتى قىزمەتتەرىن باستان - اياق ارقاۋ ەتىپ، باس نىسانانى جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋ قىزمەتىنە ءبىر تۇتاس جەتەكشىلىك ەتتىرۋدەن جازبادى. 5 جىلدان بەرى جەرگىلىكتى زاڭ - ەرەجەدەن 39ىن جاساپ، وزگەرىس ەنگىزىپ، زاڭ - ەرەجە سيپاتتى 14 قاراردى، قاۋلىنى شىعارىپ، جەرگىلىكتى زاڭ - ەرەجەدەن، جەكە ەرەجەدەن 55ىن بەلگىلەۋدى جانە وعان وزگەرىس ەنگىزۋدى بەكىتىپ، شىعارعان ءتۇرلى زاڭداردىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى جەبەۋ، ەكونوميكانىڭ، قوعامدىق ىستەردىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋدە بەلسەندى رول ساۋلەلەندىرۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.

　　ورنىقتىلىقتى قورعاۋ جاعىندا زاڭ شىعارۋدا كوپ ءتۇيىندى ىلگەرىلەۋ بولدى. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ جونىندەگى كەلەلى ورنالاستىرۋلارىن تياناقتاندىرىپ، «لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ زاڭىن اتقارۋ ءادىسى»، «شەكارا باسقارۋ ەرەجەسى»، «تور حاۋىپسىزدىگىن باسقارۋ ەرەجەسى»، «تەلەفون، ينتەرنەت ابونتتارىنىڭ شىنايى سالاۋات ينفورماتسياسىن تىزىمدەۋ، توراپتا جالعان ينفورماتسيالاردى تاراتۋدان ساقتانۋ جانە ونى جازالاۋ ەرەجەسى» سياقتى زاڭ - ەرەجەلەردى دەر كەزىندە جاساپ جانە وعان وزگەرىس ەنگىزىپ، قوعام ورنىقتىلىعىن زاڭ بويىنشا قورعاپ، زورلىقتى كۇش، لاڭكەستىك قىلمىستارعا قاتاڭ سوققى بەرۋدى، توراپتان پايدالانىپ مەملەكەتتى بولشەكتەۋگە، مەملەكەت حاۋىپسىزدىگىنە قاتەر توندىرۋگە، ءدىني ۇشقارى يدەيالاردىڭ ءسىڭىپ كىرۋىنە، ۇلتتار ىنتىماعىن بۇلدىرۋگە جەلىكتىرەتىن زاڭعا قايشى قىلمىستىق ارەكەتتەردى جازالاۋ ءۇشىن، زاڭمەن جونگە سالۋ كەپىلدىگىن ازىرلەدى. ۇزاق ۋاقىت ەڭبەك ءسىڭىرۋ، تۇبىرىنەن وڭاۋ، بۇقارالىق قىزمەتتى ىشكەرىلەي شوگەلدىلىكپەن تىڭعىلىقتى ىستەۋ تالابىنا ساي، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋ ەرەجەسى» مەن «ءدىن ىستەرى ەرەجەسىن» جاساپ، وعان وزگەرىس ەنگىزىپ، ءدىن ىستەرىن باسقارۋدى زاڭ بويىنشا كۇشەيتۋ، ءدىني ۇشقارى يدەيالاردىڭ ءوربىپ - وسەتىن جانە تارالىپ ءسىڭىپ كىرەتىن توپىراقتى الاستاپ، دىندەردىڭ تاتۋ - تاتتىلىگىن، قوعام جاراسىمدىلىعىن جەبەۋ جونىنەن ماڭىزدى زاڭ - ءتۇزىم كەپىلدىگىن ازىرلەدى. «ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەتى ەرەجەسىن» جاساپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ كەلەلى قاۋلىلارى مەن اماليات ارقىلى تەكسەرىپ ءونىمدى اتقارىلعان شينجياڭدى جونگە سالۋ شارالارىن، تيپتىك تاجىريبەلەرىن، ءمورال ولشەمىن، اۋىل قاعيداسىن، شارۋالار ۋادەسىن جانە جۇرتشىلىقتىڭ اقىل - پاراساتىن، بۇكىل قوعامنىڭ ورتاق باعىناتىن قيمىل ولشەمىنە اينالدىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى سىندى شينجياڭنىڭ وسى ءبىر ۇزاق بولاشاقتىق قىزمەتىن زاڭمەن وڭاۋ ارناسىنا ءتۇسىردى.

　　ەكونوميكالىق زاڭ شىعارۋ ۇزدىكسىز كەمەلدەندى. «قاشقار، ارال، قورعاس ەكونوميكالىق اشىق رايونىن باسقارۋ ەرەجەسىنىڭ» جاسالۋى اشىق رايوننىڭ باستاماشىلدىق ەتۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ، شەتەلگە اشىق ۇستاۋ تىڭ جەلىسىن قۇرۋدى تەزدەتۋ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋ وزەكتى ءوڭىر قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ جونىنەن ماڭىزدى ۇلگى كورسەتۋ، جەتەكتەۋ رولىنا يە. «عىلىم - تەحنيكا ارقىلى شينجياڭدى گۇلدەندىرۋدى كۇشەيتۋ، جاڭالىق اشا دامۋدى ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى قارار» شينجياڭدى عىلىم - تەحنيكا ارقىلى گۇلدەندىرۋ ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋلارىن كۇشەيتىپ، جاڭاشىل شينجياڭ قۇرۋ جونىنەن باستاماشىلدىق ەتۋ، ىلگەرىلەتۋ رولىن ساۋلەلەندىردى، «قالا، اۋىلداردى جوبالاۋ زاڭىن اتقارۋ ءادىسى»، «اۋىل شارۋاشىلىعىن ماشينالاندىرۋدى جەبەۋ ەرەجەسى»، «جول تاسىمال ەرەجەسى» سىندى زاڭ - ەرەجەلەردىڭ جاسالۋى جانە وعان وزگەرىس ەنگىزىلۋى جاڭاشا قالا - قالاشىقتاندىرۋدى جانە جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرۋدى، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىن، قاتىناس - تاسىمال ىستەرىن وركەندەتۋدى جەدەلدەتۋ جونىنەن ماڭىزدى رول اتقاردى.

　　ەكولوگيالىق زاڭ شىعارۋ تەز قارقىنمەن ىلگەرىلەتىلدى. ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ − وندىرگىش كۇشتى قورعاۋ، «تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋ − باعا جەتپەس بايلىق» ۇستانىمىن بەرىك ورناتىپ، ماسەلەنى نىشان ەتۋدەن باستان - اياق جازباي، ورتالىق كوميتەتتىڭ ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسى جونىندەگى ءبىر قاتار تىڭ ۇستانىمدارىن، تىڭ تالاپتارىن، تىڭ ادىستەرىن مۇقيات تياناقتاندىرىپ، ەكولوگيالىق قورشاعان ورتا جونىندە زاڭ شىعارۋدى ءتىپتى دە كورنەكتى ورىنعا قويىپ، «قورشاعان ورتانى قورعاۋ ەرەجەسى»، «ەگىنجايلارداعى سۋلياۋ جارعاقتاردى باسقارۋ ەرەجەسى»، «كومىر، مۇناي، تابيعي گاز اشۋداعى قورشاعان ورتانى قورعاۋ ەرەجەسى»، «قارامايلى تۇياقتى جابايى حايۋاناتتار جاراتىلىستىق قورىعىن باسقارۋ ەرەجەسى»، «ەنەرگيا ۇنەمدەۋ زاڭىن اتقارۋ ءادىسى»، «سۋ - توپىراقتى ساقتاۋ زاڭىن اتقارۋ ءادىسى»، «جەر استى سۋ بايلىعىن باسقارۋ ەرەجەسى» سياقتى ءبىر توپ جەرگىلىكتى زاڭ - ەرەجەلەردى جاساپ جانە وعان وزگەرىس ەنگىزىپ، جاسىل دامۋدى، كوركەم شينجياڭ قۇرۋدى پارمەندى ىلگەرىلەتتى.

　　قوعامدىق زاڭ شىعارۋ تەبىنىن ۇدەتتى. «ازامات جاسىنا تولماعانداردىڭ قىلمىس وتكىزۋىنەن ساقتانۋ ەرەجەسى»، «وڭتۇستىك شينجياڭ رايونىندا ورتا مەكتەپ ساتىسىنداعى وقۋ - اعارتۋدى جالپىلاستىرۋ ەرەجەسى» سياقتى زاڭ - ەرەجەلەردىڭ جاسالۋى، جاستار مەن ورەندەردىڭ اقاۋسىز ەرجەتۋ حاۋىپسىزدىگى تورىن كۇش بىرىكتىرە قۇرۋدا، وڭتۇستىك شينجياڭ رايونىندا وقۋ - اعارتۋ ىستەرىن جەدەل دامىتۋدى قولداپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنىڭ تولىمدى ءىزباسارلارىن باۋلۋدا كەلەلى ءمان الادى. «قوجالىق باسقارۋ ەرەجەسى»، «جۇمىسشى - قىزمەتشىلەردىڭ ەڭبەك ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ ەرەجەسى»، «حالىق سانى جانە جوسپارلى تۋۋ ەرەجەسى»، «قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ ۇيىمدىق زاڭىن اتقارۋ ءادىسى» قاتارلى زاڭ - ەرەجەلەردىڭ جاسالۋى جانە وعان وزگەرىس ەنگىزىلۋى قوجالىق باسقارۋ قيمىلىن ارناعا ءتۇسىرۋ، جۇمىسشى - قىزمەتشىلەردىڭ ەڭبەك ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتۋ، حالىق سانىنىڭ بىركەلكى دامۋىن جەبەۋ، اۋىل - قىستاق پەن نەگىزگى ساتىدا دەموكراتيا قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن ماڭىزدى زاڭ - ءتۇزىم نەگىزىن قالادى.

　　زاڭ شىعارۋ مەحانيزمىن ۇزدىكسىز اقاۋسىزداندىردى. حالىق قۇرىلتايىنىڭ زاڭ شىعارۋداعى جەتەكشىلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، كەلەلى زاڭ شىعارۋ نىساندارى جونىنەن ارناۋلى گرۋپپا قۇرۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتتى، كەلەلى زاڭ - ەرەجەلەردى تۇراقتى كوميتەتتىڭ قىزمەت تاراۋلارى جازىپ شىعۋعا باستاماشى بولىپ ۇيىمداستىردى ءارى ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتىن سايكەستىرۋ گرۋپپاسىنىڭ، مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتى قىزمەت قۇرىلىمدارىنىڭ جەتەكشىلىگىن جانە كومەگىن بەلسەندىلىكپەن قابىلدادى.

　　عىلمي زاڭ شىعارۋدا، دەموكراتيالى زاڭ شىعارۋدا، زاڭ بويىنشا زاڭ شىعارۋدا تاباندى بولىپ، زاڭ شىعارۋدا كەڭەس الۋ، ازىرلەۋ، دالەلدەۋ، سايكەستىرۋ، قاراپ شىعۋ، داۋىسقا سالۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەسپەن جانە باسقا دا قوعامدىق ۇيىمدارمەن زاڭ شىعارۋ جونىنەن اقىلداسۋدى كۇشەيتىپ، كەڭ كولەمدە ورتاق تانىمعا كەلىپ، زاڭ شىعارۋدىڭ باعىتتامالىلىعى مەن مەڭگەرىمدىلىگىن كۇشەيتىپ، زاڭ شىعارۋ ساپاسىن اناعۇرلىم جوعارىلاتتى. ازاماتتاردى زاڭ شىعارۋ ارناسىنا ءتارتىپتى قاتىناستىرۋ جولىن بەلسەنە كەڭەيتىپ، زاڭ شىعارۋ بارىسىن دەموكراتيانى ساۋلەلەندىرۋدىڭ، اقىل - پاراساتتى شوعىرلاندىرۋدىڭ، زاڭمەن وڭاۋ ويىن ايگىلەۋدىڭ، زاڭمەن وڭاۋ رۋحىن ايقىنداۋدىڭ بارىسىنا تەڭ قادامدا اينالدىردى. جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋ قىزمەتى جونىنەن اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ جاڭا داۋىردە زاڭ شىعارۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىستەۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى. رايونعا بولىنگەن قالالاردىڭ، اۆتونوميالى وبلىستاردىڭ جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋ ۇقىعىن جۇرگىزۋ ۋاقىتىن زاڭ بويىنشا تۇراقتاندىرىپ، جاڭا داۋىردە جەرگىلىكتى زاڭ شىعارۋ قىزمەتىنىڭ قاجەتىنە ىرىقتىلىقپەن ۇيلەستى. ەستەلىككە الىپ تەكسەرۋ ءتۇزىمىن جانە قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ەستەلىككە الىپ تەكسەرۋ تەكشەسى قۇرىلىسىن جەدەلدەتىپ، مەملەكەت زاڭدارىنىڭ بىرلىگىن باتىل قورعادى.

　　ەكىنشى، باقىلاۋ قىزمەتىندە تىڭ جەتىستىككە قول جەتتى

　　تۇراقتى كوميتەت پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسى مەن شينجياڭ قىزمەتى باس نىساناسىن تىعىز تياناق ەتىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارىن، حالىق بۇقاراسى الاڭداپ وتىرعان قىزۋ، قيىن ءتۇيىندى ماسەلەلەردى ارقاۋ ەتىپ، باقىلاۋ تەبىنىن ۇدەتتى، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋدى، ءادىليادا ءادىل بولۋدى جەبەدى. 5 جىلدان بەرى جيىنى 52 ءتۇرلى قىزمەت مالىمەتتى تىڭداپ جانە قاراپ شىعىپ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن جانە كوزدەن كەشىرۋدى، تەكسەرىپ - زەرتتەۋدى 67 رەت قانات جايدىردى، زاڭدىق باقىلاۋ مەن قىزمەت باقىلاۋى ارقىلى ورتالىقتىڭ شەشىمدەرى مەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ قىزمەت ورنالاستىرۋلارىنىڭ تولىق تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتتى.

　　باس نىسانانىڭ دايەكتى تياناقتانۋىن جەبەدى. تۇراقتى كوميتەت قوعام ورنىقتىلىعىن جانە باياندى تىنىشتىقتى قورعاۋدى باستان - اياق باس تارتۋعا بولمايتىن كەلەلى ساياسي مىندەت ەتىپ، ءدىن ىستەرى ەرەجەسىنىڭ اتقارىلۋىنا تەكسەرۋ جۇرگىزدى، «ۇشقارىلىقتى الاستاۋدى» ءتۇيىندى تۇردە باقىلاۋدى جالعاستىرىپ، ءدىن ىستەرىن باسقارۋدى زاڭ بويىنشا جۇيەگە ءتۇسىرۋ، ءدىني ۇشقارى يدەيالاردىڭ جالبىزبالاپ كىرۋىن شەكتەۋ، دىندەردىڭ تاتۋ - تاتتىلىگىن، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن جەبەۋ ءۇشىن ماڭىزدى رولىن ساۋلەلەندىردى. ۇلتتار ىنتىماعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جان جۇيەسى، تۇراقتى كوميتەت ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعى قىزمەت ەرەجەسىنىڭ اتقارىلۋ احۋالىنا، ۇلتتىق اۋىلدار قىزمەتىنىڭ ورىستەتىلۋ احۋالىنا تەكسەرۋ، تەكسەرىپ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ۇكىمەتتىڭ ۇلتتار ىنتىماعى جانە ۇلتتار ىنتماعى، العاباسارلىعى قىزمەتىن اناعۇرلىم كۇشەيتۋ، تەڭ، ىنتىماقتى، قايىرىمدى، جاراسىمدى سوتسياليستىك جاڭاشا ۇلت قاتىناسىن بەكەمدەدى جانە دامىتتى. تۇراقتى كوميتەت تاعى شەكارادان شىعۋدى باسقارۋ قىزمەتى احۋالىنا تەكسەرىپ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، تەلەفون جانە ينتەرنەت ابونتتارىنىڭ شىنايى سالاۋاتىن تىزىمدەپ باسقارۋ ەرەجەسىنىڭ اتقارىلۋ احۋالىنا تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، شەكارا رايوننىڭ قوعام ءتارتىبىن قورعادى، تەلەفون جانە ينتەرنەت حاۋىپسىزدىگىن جەبەدى. كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدا قامال الۋ − پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ كەلەلى ستراتەگيالىق شەشىمى. تۇراقتى كوميتەت جەر - جەردىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدا قامال الۋ قىزمەتىنە، اۆتونوميالى اۋداندار مەن ۇلتتىق اۋىلداردىڭ كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىنە دەر كەزىندە تەكسەرىپ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ول جونىنەن ارناۋلى تاقىرىپتا مالىمەت ازىرلەپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومدى شەشىم جاساۋعا ءتيىمدى پايدالانۋ ماتەريالىمەن قامدادى.

　　ەكونوميكانىڭ ورنىقتى ىلگەرىلەۋىن جەبەدى. تۇراقتى كوميتەت اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتىن باستان - اياق ۇزدىكسىز كوڭىل بولەتىن ءتۇيىن ەتىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى فينانستىق قازىنا ارقىلى اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتى، شارۋالاردى، ورمان جەمىس - جيدەك شارۋاشىلىق ءوندىرىس تيجاراتىن، اۋىل شارۋاشىلىعىن ماشينالاندىرۋدى دامىتۋدى سۇيەمەلدەۋ سياقتى احۋالىن كوزدەن كەشىردى، تەكسەرىپ - زەرتتەدى، اۋىل - قىستاق جەرىن كوتەرمەگە بەرۋ زاڭى، مال شارۋاشىلىق زاڭى سىندى زاڭداردىڭ، زاڭ - ەرەجەلەردىڭ اتقارىلۋ احۋالىن تەكسەرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن قۇدىرەتتەندىرۋ، اۋىل - قىستاقتارعا تيىمدىلىك جاساۋ، شارۋالاردى اۋقاتتاندىرۋ ساياساتىن ىلگەرىلەتۋ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىمەن مولىنان ءونىمدى قامداۋ، وسى زامانعى ەگىن، مال شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن جەدەلدەتۋ سياقتى جاقتاردان بەلسەندى رولىن ساۋلەلەندىردى. ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردى دامىتۋ، جاڭالىق اشۋدى قوزعاۋشى ەتە دامۋ سىندىلاردىڭ احۋالىن تەكسەرىپ - زەرتتەپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردى جەبەۋ زاڭى، ينفورماتسيالاندىرۋدى جەبەۋ ەرەجەسى سياقتىلاردىڭ دايەكتى اتقارىلۋ احۋالىن تەكسەرىپ، ورىندى پىكىرلەر، ۇسىنىستاردى العا قويدى. ۇكىمەت بۇعان دەر كەزىندە جاۋاپ قايتاردى جانە رەتتەدى. ءسويتىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ جاڭالىق اشا دامۋىن جانە عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن تۇرلەنتۋدى ىلگەرىلەتتى. ءتۇيىندى نىسانداردى كوزدەن كەشىرۋدى ۇزدىكسىز ورىستەتىپ، ۇكىمەتتى قيىنشىلىقتاردى جەڭۋگە قۋزاۋشىلىق ەتىپ، ءتۇيىندى نىسان قۇرىلىسىندا ساقتالىپ وتىرعان ماسەلەلەردى لايىقتى شەشىپ، اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ ءتۇيىندى نىسان قۇرىلىستارىن ىلگەرىلەتتى. جوسپاردىڭ، مەجە ەسەپتىڭ اتقارىلۋ احۋالىن باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، اۆتونوميالى رايونىمىز مەجە ەسەبىنىڭ توراپتاسۋىن باقىلاۋدى ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتىپ، ۇكىمەتتى شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليستىك ەكونوميكا يدەياسىن شىنايى دايەكتىلەندىرۋگە، تىڭ دامۋ ۇستانىمىن دايەكتىلەندىرۋگە قۋزاپ، قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ەكونوميكانىڭ جوعارى ساپادا دامۋىن جەبەدى.

　　حالىق تۇرمىسىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋدى جەبەدى. تۇراقتى كوميتەت «قوس ءتىل»، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ، ورتا مەكتەپ اعارتۋى، كاسىپتىك اعارتۋ سىندى جاقتاردى باياندى باقىلاپ، ۇكىمەتتى وقۋ - اعارتۋ ىستەرىن دامىتۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋعا قۋزاپ، وقۋ - اعارتۋ قوسىنىنداعى، اسىرەسە، «قوس ءتىل» وقىتۋشىلارى بايلىعىنىڭ كەمشىلدىگى، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى بىركەلكى دامىتۋ مىندەتىنىڭ اۋىر بولۋى سىندى قىزمەتتەردەگى قيىن ماسەلەلەردى مۇقيات زەرتتەپ شەشۋگە قۋزادى. جوعارىلاپ وقي الماعان، ورتالاۋ مەكتەپ بىتىرگەن وقۋشىلاردى كاسىپكە تاربيەلەۋدى تولىق قامتۋدى جۇزەگە اسىرۋ سىندى ساياسات جونىندە العا قويعان ۇسىنىستار قازىر جاپپاي كەڭەيتىلىپ، حالىقتىڭ جان - جاقتى ساپاسىن جوعارىلاتۋ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋ، قوعام ورنىقتىلىعىن جانە باياندى تىنىشتىقتى جەبەۋ جونىنەن ماڭىزدى رولىن ساۋلەلەندىردى. جۇمىستاندىرۋ − ەڭ ۇلكەن حالىق تۇرمىسى. تۇراقتى كوميتەت جۇمىستاندىرۋ قىزمەتىن باقىلاۋ تەبىنىن ۇدەتىپ، اۆتونوميالى رايوننىڭ ءونىمدى جۇمىستانۋ ساياساتىن ءتىپتى دە بەلسەندى شىعارۋىن ىلگەرىلەتىپ، ءتۇيىندى توپتاردىڭ جۇمىستانۋىن جەبەپ، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن، ورنىقتىلىعىن قورعادى. قونىستاندىرۋ ارقىلى شارۋالاردى اۋقاتتاندىرۋ ينجەنەرياسىنا باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزىپ، ۇكىمەتتى ساياسات، قارجى جاعىنان سۇيەمەلدەۋ تەبىنىن ۇدەتۋگە قۋزاپ، سان مىڭداعان وتباسىلارىنا جەڭىلدىك جاسايتىن وسىنداي كەلەلى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسىن ءۇرتىس ىلگەرىلەتتى. حالىق بۇقاراسىنىڭ دەنساۋلىق اقاۋسىزدىعى مەن ءومىرىنىڭ حاۋىسىزدىگىنە كوڭىل ءبولىپ، شەكارا - شالعاي ەگىن، مال شارۋاشىلىق وڭىرلەرىندە ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ، جالپى حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن اقىسىز تەكسەرۋ ارناۋلى تاقىرىپتاعى تەكسەرىپ - زەرتتەۋدى ورىستەتىپ، جۇقپالى اۋرۋلاردان ساقتانۋ جانە ونى ەمدەۋ زاڭىنىڭ، ءدارى - دارمەك باسقارۋ زاڭىنىڭ، ازىق - تۇلىك حاۋىسىزدىگى زاڭىنىڭ جانە مۇسىلمانشا ازىق - تۇلىكتەردى باسقارۋ ەرەجەسىنىڭ دايەكتى اتقارىلۋ احۋالىن تەكسەردى. ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگى سالاسىندا جارىققا شىققان كورنەكتى ماسەلەلەرگە باعىتتاي وتىرىپ، ۇكىمەتتىڭ ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋدى، باسقارۋدى، حالىق بۇقاراسىنىڭ اس - سۋ حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋدى كۇشەيتۋىن قۋزادى.

　　ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن جەبەدى. تۇراقتى كوميتەت، ىلگەرىندى - كەيىندى جەردىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ، ونى وڭاۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋدى كۇشەيتۋ، اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىز ەتۋ سياقتىلاردى نەگىزگى تاقىرىپ ەتىپ، ءار جىلى تيانشان قورشاعان ورتانى قورعاۋ ساپارى قيمىلىن ورىستەتۋدەن جازباي، قوعامدا كۇشتى اڭىس تۋدىرىپ، حالىق جۇرتشىلىعى كوڭىل ءبولىپ وتىرعان ەكولوگيالىق قورشاعان ورتا جونىندەگى ءبىر توپ قيىن، قىزۋ ءتۇيىندى ماسەلەلەردىڭ شەشىلۋىن ىلگەرىلەتتى. بايلىقتى اشۋ، ەكولوگيالىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ سىندى كەلەلى ماسەلەلەردى تياناق ەتىپ، كەن بايلىعىن اشۋ بارىسىنداعى قورشاعان ورتانى قورعاۋ جانە وڭاپ قالپىنا كەلتىرۋ، تارىم وزەنى الابىنىڭ ەكولوگيالىق قورشاعان ورتاسىن وڭاۋ جانە قورعاۋ، قۇمايتتانۋدان ساقتانۋ، قۇمايتتانۋدى تىزگىندەۋ ءتۇيىندى ينجەنەريالارىنىڭ اتقارىلۋ احۋالىن كوزدەن كەشىرىپ، تەكسەرىپ - زەرتتەپ، اتموسفەرانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ، ونى وڭاۋ زاڭى، سۋدىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ، ونى وڭاۋ زاڭى، قورشاعان ورتانى قورعاۋ زاڭى، قاتتى كۇيدەگى جاراقسىز زاتتاردىڭ قورشاعان ورتانى لاستاۋىنان ساقتانۋ، ونى وڭاۋ زاڭى سياقتى زاڭداردىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرىپ، ۇكىمەتتى ەكولوگيالىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ ۇستانىمىن كۇشەيتىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ تومەنگى شەگىنە قاتاڭ بويسۇنىپ، شينجياڭدا ءبىر توپ اعاشتى دا، ءبىر تال ءشوپتى دە، سۋدى دا شىنايى قورعاپ، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، سۋى تۇنىق كوركەم شينجياڭ قۇرۋعا قۋزادى. ءۇرىمجىنىڭ قىسقى اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋىن وڭاۋ − حالىق بۇقاراسى ۇزاق ۋاقىتتان بەرى كوڭىل ءبولىپ كەلگەن تولعاقتى ماسەلە. تۇراقتى كوميتەت ءۇرتىس ارناۋلى تەكسەرىپ - زەرتتەۋ، ارناۋلى تەكتەۋ جۇرگىزىپ، ۇكىمەتتىڭ قىزۋ، قيىن ءتۇيىندى ماسەلەلەردى دۇرىس تابۋىن، شەشۋىن ءارى، شىنىندا، اتقارۋعا بولاتىن شارالاردى بەلگىلەۋىن پارمەندى قولدادى.

　　قوعامدىق ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى جەبەدى. تۇراقتى كوميتەت ىلگەرىندى - كەيىندى حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ قىلمىستىق ىستەر، اكىمشىلىك سوت جۇرگىزۋ، ءادىليادا جاريالى بولۋ، حالىق كەڭەسشىلەر قىزمەتى سياقتىلار جونىندەگى ارناۋلى مالىمەتتەرىن، پروكۋراتۋرانىڭ قياناتشىلدىققا، پاراقورلىققا قارسى تۇرۋ، قىلمىستىق ىستەر جازاسىن اتقارۋدى باقىلاۋ، بارلاپ تەكسەرۋ - باقىلاۋ سياقتىلار جونىندەگى ارناۋلى مالىمەتتەرىن تىڭداپ جانە قاراپ شىعىپ، ەكى مەكەمەنى ءادىليادا قاتاڭ تۇردە ءادىل بولۋعا قۋزاپ، حالىق بۇقاراسىنا ءاربىر ءادىليا دەلولارى بارىسىندا ادىلدىكتى، تۋراشىلدىقتى سەزدىرۋگە قۇلشىندى. ۋاكىلدەردى «ەكى مەكەمەنىڭ» قىزمەتتەردى ورىنداۋ احۋالى جونىندە كوزدەن كەشىرۋگە، سوتتىڭ تەرگەۋ جۇرگىزۋىن سىرتتاي تىڭداۋعا ۇزبەي 4 جىل ۇيىمداستىرىپ ءارى ءادىليانىڭ ادىلدىگىن جەبەدى، ءارى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ەكى مەكەمەنىڭ باياندامالارىن قاراپ شىعۋى ءۇشىن قاجەتتى ازىرلىك جاسادى. ارىز - شاعىم مەن ارىز - تالاپتى ايىرۋ بەلگىلەمەسىن باتىل تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ارىز - تالاپتاردى ءبىر جاقتى ەتۋ ءتارتىبىن ارناعا ءتۇسىرۋ، زاڭعا، ارىز - شاعىمعا، ارىز - تالاپقا ساياتىن ماسەلەلەردى زاڭ بويىنشا ءبىر جاقتى ەتۋ پىكىرىن ماقۇلداپ، «توردا ارىز - تالاپ ايتۋ تەكشەسىن» اشىپ، ارىز - تالاپ ايتقان جۇرتشىلىقتى زاڭدىق جولدار ارقىلى ۇقىق - مۇددەسى جونىندەگى تالاپتارىن بەينەلەۋگە جەتەلەپ، ارىز - تالاپ قىزمەتىن زاڭمەن جونگە سالۋ ارناسىنا تۇسىرۋگە كۇش سالدى. 5 جىلدان بەرى جيىنى 9742 ارىز - تالاپتى قابىلدادى. ءبىر جاقتى ەتۋگە سايكەستىرىپ قۋزاۋ ارقىلى بۇقارا اڭىس ەتكەن كەيبىر ناقتى ماسەلەلەر مەن قيىنشىلىقتاردى شەشىپ، قوعامنىڭ جاراسىمدىلىعىن، ورنىقتىلىعىن جەبەدى.
　باقىلاۋ قىزمەتىن جاڭالىق اشا كەمەلدەندىردى. تۇراقتى كوميتەت رەفورماعا، دامۋعا، ورنىقتىلىققا ىقپال جاساپ وتىرعان ەلەۋلى ماسەلەلەردى باستان - اياق يگەرىپ، مالىمەتتەردى تىڭداۋ، قاراپ شىعۋ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ، تەكسەرىپ - زەرتتەۋ، كوزدەن كەشىرۋ سىندى فورمالاردى جان - جاقتى قولدانىپ، احۋالداردى جاپپاي ۇعىسىپ، ماسەلەنىڭ ءتۇيىنىن ءدال تاۋىپ، ۇكىمەت پەن ەكى مەكەمەنىڭ قىزمەتتەردى شىنايى جاقسارتۋىن ىلگەرىلەتتى. جۇرتشىلىق كوڭىل ءبولىپ وتىرعان جۇمىستانۋ، سيىر، قوي ەتىنىڭ باعاسى، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋ، ورتا، شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ دامۋى، جاراتىلىستىق قورىق قۇرىلىسىن باسقارۋ سىندى قىزۋ، قيىن ءتۇيىندى ماسەلەلەر جونىندە ارناۋلى پىكىر تىڭداپ، بەلسەندى قوعامدىق اڭىس قوزعادى. قازىنالىق باقىلاۋدا كورنەكتى ماسەلەلەردى تەكسەرۋ، وزگەرتۋ احۋالىنان مالىمەت بەرۋ ءتۇزىمىن ورناتىپ، ءار جىلى وزگەرتۋ، تياناقتاندىرۋ احۋالىن ارناۋلى تىڭداپ جانە قاراپ شىعىپ، قازىنالىق باقىلاۋدا وزگەرتۋ قىزمەتىنىڭ تۇزىمدەنۋىن، ۇزاق ونىمدىلىگىن جەبەدى. باقىلاۋ بارىسىندا بايقالعان كورنەكتى ماسەلەلەر، مىسالى، تيانشان قورشاعان ورتانى قورعاۋ ساپارى قيمىلىندا بايقالعان بايلىقتى اشۋ، ەنەرگيا ۇنەمدەۋ، لاس زاتتىڭ ىعىستىرىلۋىن ازايتۋ، قازىنالىق باقىلاۋ - تەكسەرۋدە بايقالعان قايتا تەكسەرۋ، قايتا قىلمىس وتكىزۋ سىندى ماسەلەلەر جونىنەن باقىلاۋدى جالعاستىرىپ، ىزىنە ءتۇسىپ باقىلاۋدى جالعاستىرىپ، ماسەلەلەردى تۇزەتىپ، تياناقتاندىرۋدى ءونىمدى ىلگەرىلەتتى.

　　ۋاكىلدەر قىزمەتىنىڭ ورەسىن جوعارىلاتتى. اۆتونوميالى رايونىمىزدا 60 مىڭنىڭ ۇستىندە ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلى بار، ولار حالىقتىڭ اراسىنان كەلگەن، حالىقپەن تامىرلاس، حالىققا ۋاكىلدىك ەتەدى، شينجياڭدى زاڭ ارقىلى جونگە سالۋ قۇرىلىسىنىڭ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋدىڭ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇشەيتۋدىڭ ومىرشەڭ قوسىنى، پارتيا مەن حالىق سەنىم ارتقان ماڭىزدى ساياسي كۇش. تۇراقتى كوميتەت ۋاكىلدەردىڭ يدەيالىق - ساياسي قۇرىلىسىن جانە قىزمەت مىندەتىن وتەۋ قابىلەتى قۇرىلىسىن كۇشەيتۋگە ءمان بەرىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە حالىق قۇرىلتايى ۋاكىلدەرىنىڭ اڭگىمە ءماجىلىسىن اشىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ جاڭاشا قالىپتى كۇيىنە، ەكونوميكانى دامىتۋدىڭ جاڭاشا قالىپتى كۇيىنە ىرىقتىلىقپەن ۇيلەسۋگە جۇمىلدىرىپ جانە ۇندەپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋدىڭ، دامۋدى جەبەۋدىڭ قۇدىرەتتى بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىردى. ۋاكىلدەردى باۋلۋ تەبىنىن ۇدەتىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ ۋاكىلدەردى دارەجەگە ءبولىپ باۋلۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، بۇكىل رايونىمىزدا ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن باۋلۋدى تولىق قامتۋدى جۇزەگە اسىرىپ، ۋاكىلدەردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋ قابىلەتىن ءونىمدى جوعارىلاتتى. ۋاكىلدەردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋىن قامتاماسىز ەتۋ مەحانيزمىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، جورالاردىڭ ۋاكىلدەرمەن بايلانىس جاساۋ، ۋاكىلدەردىڭ جۇرتشىلىقپەن بايلانىس جاساۋ سىندى «قوس بايلانىس جاساۋ» ءتۇزىمىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، ۋاكىلدەردىڭ تۇراقتى كوميتەتتىڭ ماجىلىستەرىنە سىرتتاي قاتىناساتىن سانىن مولايتىپ، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن سول كەزەكتەگى تۇراقتى كوميتەتتىڭ ماجىلىستەرىنە سىرتتاي قاتىناستىرۋداي تولىق قامتىمدى جۇزەگە اسىردى. زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ جانە ارناۋلى تەكسەرىپ - زەرتتەۋ قيمىلىنا ۇسىنىسپەن قاتىناستىرىپ، ۋاكىلدەرگە اۆتونوميالى رايوننىڭ جاعدايىن جانە نەگىزگى قىزمەتتەرىن حابارلاپ، «ۋاكىلدەر وتاۋى» قيمىلىن ورىستەتۋ سىندى شەپ قۇرىلىسىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، ۋاكىلدەر قيمىلىن ءتىپتى دە بايىتتى. ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرى بورىشتارىن ەستە بەرىك ساقتاپ، اۋىر مىندەت ورىنداپ، نازاردى باس نىساناعا شۇعىل شوعىرلاندىرىپ، «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» جانە ۇلتتار ىنتىماعى دوستاسۋ قيمىلىن كەڭىنەن ورىستەتىپ، ۇشقارىلىقتى الاستاۋ سىندى زاڭمەن جونگە سالۋ ۇگىت - تاربيەسىن ىرىقتىلىقپەن قانات جايدىرىپ، سۇيەمەلدەنەتىن كەدەي وتباسىلارىن كوتەرمەگە الۋ قىزمەتىن باستاماشىلدىقپەن تىڭعىلىقتى ىستەپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، ۇلتتار ىنتىماعى، دىندەر جاراسىمدىلىعى، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدا قامال الۋ سىندى جاقتاردان ۇلگىلىك، باستاماشىلدىق رولىن ءبىرشاما جاقسى ساۋلەلەندىرىپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ بارلىق جەردە تامىر تارتۋىن پارمەندى جەبەدى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ «كەشەندى شاراسىنىڭ» ءونىمدى تياناقتانۋىن جەبەدى.

　　ۋاكىلدەردىڭ كەڭەس جوبالارىن، ۇسىنىستارىن ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەتىن كۇشەيتتى جانە جاقسارتتى. تۇراقتى كوميتەت ۋاكىلدەردىڭ كەڭەس جوبالارىن جانە ۇسىنىستارىن، سىندارىن، پىكىرلەرىن ءبىر جاقتى ەتۋ ءتاسىلىن ۇزدىكسىز جاقسارتىپ، كوزدەن كەشىرۋگە ۇيىمداستىرۋ، ىزىنە ءتۇسىپ بىتىرۋگە قۋزاۋ سياقتى تاسىلدەر ارقىلى ۋاكىلدەردىڭ كەڭەس جوبالارىنىڭ جانە ۇسىنىستارىنىڭ ءبىر جاقتى ەتىلۋ ساپاسى مەن ونىمدىلىگىن ءونىمدى جوعارىلاتتى. شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسى العا قويعان شينجياڭنىڭ ەلەكترىن شىعىسقا جەتكىزۋ، ىلە وزەنى الابىنىڭ سۋ بايلىعىن باسقارۋ، ايدىنكولدىڭ ەكولوگياسىن وڭاۋ، «قوس ءتىل» وقۋ - اعارتۋى سياقتى ءتۇيىندى ۇسىنىستار مەملەكەتتىك مينيسترلىكتەر مەن كوميتەتتەر جاعىنان ءمان بەرىلىپ، قاتىستى ماسەلەلەر بەلسەندىلىكپەن ىلگەرىلەتىلىپ، ءونىمدى شەشىلدى؛ اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرى العا قويعان ءۇرىمجىنىڭ اتموسفەراسىنىڭ لاستانۋىن وڭاۋ، تيانشان 1 - ءنومىرلى مۇزدىعىن قورعاۋ سىندى ءتۇيىندى ۇسىنىستار دا ءتۇرلى جاقتاردىڭ وسكەلەڭ ءمان بەرۋىنە قول جەتكىزدى جانە بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىلدى. 5 جىلدان بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرى العا قويعان 48 كەڭەس جوبا، 4277 ۇسىنىس، سىن - پىكىر تولىق تياناقتاندى.

　　حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ كەزەك اۋىستىرۋ سايلاۋى قىزمەتىن كوڭىل قويا تىڭعىلىقتى ىستەدى. جەرگىلىكتى ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ كەزەك اۋىستىرۋ سايلاۋى − ءار ۇلت حالقىنىڭ ساياسي ومىرىندەگى كەلەلى ءىس. اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ باسشىلىعىندا تۇراقتى كوميتەت قالا، اۋدان، اۋىل سىندى 3 دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ كەزەك اۋىستىرۋ سايلاۋ قىزمەتى مەن اۆتونوميالى رايوندىق 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۋاكىلدەرىن سايلاۋ قىزمەتىنە دەن قويا جەتەكشىلىك ەتتى. كەزەك اۋىستىرۋ سايلاۋى ءتارتىبىن قاتاڭداستىرىپ، قۋزاپ تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، جەر - جەردىڭ دەموكراتيانى تولىق ساۋلەلەندىرۋىنە جەتەكشىلىك ەتىپ، ءىستى زاڭ بويىنشا قاتاڭ ىستەپ، كەزەك اۋىستىرۋدىڭ ءساتتى جۇرگىزىلۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، كەزەك اۋىستىرۋدىڭ ءادىل دە دۇرىس وتكىزىلۋىن جۇزەگە اسىردى. ءسويتىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ 62 مىڭ 254 ۋاكىلى سايلانىپ شىعىپ، ۋاكىلدەر قۇرىلىمى كورنەكتى تۇردە جاقسارىپ، تۇلعالىق ساپاسى اناعۇرلىم ءوستى.

　　كادر تاعايىنداۋ - قالدىرۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا جۇرگىزدى. تۇراقتى كوميتەت كادردى پارتيا باسقارۋ مەن حالىق قۇرىلتايىنىڭ زاڭ بويىنشا تاعايىنداۋ - قالدىرۋ جاندى بىرلىگىندە تاباندى بولىپ، 5 جىلدان بەرى جيىنى جەرگىلىكتى مەملەكەت بيلىك ورگانىنداعى 2077 قىزمەتكەردى تاعايىندادى - قالدىردى. نەگىزگى زاڭ الدىندا سەرت بەرۋ ءتۇزىمىن تياناقتاندىرىپ، 11 توپتاعى جاڭا تاعايىندالعان 66 مەملەكەت ورگانى قىزمەتكەرىن نەگىزگى زاڭ الدىندا سەرت بەرۋگە ۇيىمداستىردى.

　　ءتورتىنشى، ءوز قۇرىلىسىن تىڭنان جوعارىلاتتى

　　ءوز قۇرىلىسىن كۇشەيتۋدى باستان - اياق كورنەكتى ورىنعا قويدى. تۇراقتى كوميتەت باستان - اياق ساياسيدى دارىپتەۋدى ماڭداي الدى تالاپ ەتىپ، «4 تانىمدى» بەرىك ورناتىپ، پارتيانىڭ حالىق قۇرىلتايىنىڭ قىزمەتىنە بولعان باسشىلىعىندا سانالى تۇردە تاباندى بولىپ، ساياسي تۇرعى مەن ساياسي سانالىلىقتى ۇزدىكسىز ءوسىرىپ، ساياسي ءتارتىپ پەن ساياسي قاعيداعا قاتاڭ بويسۇنىپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ دۇرىس ساياسي باعدارىن بەرىك يگەردى. پارتيانىڭ بۇقارالىق لۋشيان تاربيەسىن امالياتتا ايگىلەۋ قيمىلىن «ۇشتە قاتاڭ، ۇشتە شىنايى بولۋ» ارناۋلى ۇگىتىن، «ەكىنى ۇيرەنۋ، بىردە تولىمدى بولۋ» ۇيرەنۋ - تاربيەسى مەن «ءسوزدى ۇيرەنۋ، ستيلدە بۇرىلىس جاساۋ، تياناقتاندىرۋدى جەبەۋ» ارناۋلى قيمىلىن ىشكەرىلەي ەتەك الدىرىپ، مۇراتتى، سەنىمدى بەكەمدەپ، يدەيالىق سانالىلىق پەن قيمىل سانالىلىعىن شىنايى كۇشەيتتى. پارتيانى جان - جاقتى قاتاڭ باسقارۋ تالابىن قاتاڭ تياناقتاندىرىپ، پارتيا ستيلى، پاكتىك قۇرىلىسىن جانە جەمقورلىققا قارسى تۇرۋ كۇرەسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتىپ، ورتالىقتىڭ «8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ» رۋحىن قاتاڭ اتقارىپ، ستيلدى دۇرىستاۋدىڭ، كىرشىكسىز جۇمىس ىستەۋدىڭ تاماشا سالتىن قالىپتاستىردى. تۇراقتى كوميتەت پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى نازاريا وزەكتى گرۋپپاسىنىڭ ۇيرەنۋ ءتۇزىمىن، تۇراقتى كوميتەتتىڭ ارناۋلى لەكسيا جاساۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، جاقسارتىپ، دەن قويا تاقىرىپ تاڭداپ، مامانداردى، وقىمىستىلاردى تۇسىنىك، لەكسيا جاساۋعا ۇسىنىس ەتىپ، جورالاردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋ قابىلەتى مەن ورەسىن ءونىمدى جوعارىلاتتى. تۇراقتى كوميتەتتىڭ ۇيىمدىق ءتۇزىمى مەن قىزمەت ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، جورالاردىڭ ەرەجەگە باعىنۋىن جانە قىزمەت مىندەتىن ورىنداۋىن حابارلاندىرۋ ءتۇزىمىن ءتۇيىندى تۇردە جاقسارتتى. تۇراقتى كوميتەت قۇرامىنداعىلاردىڭ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، ءماجىلىس ءتارتىبىن قاتاڭداستىرىپ، جورالاردان كۇن ىلگەرى تەكسەرىپ - زەرتتەۋدى، جازباشا قاراپ شىققاندا سويلەيتىن ءسوزىن ازىرلەۋدى، دەموكراتيالىق ۇقىعىن دۇرىس جۇرگىزۋدى تالاپ ەتىپ، تۇراقتى كوميتەت ءماجىلىسىنىڭ ءىس قاراۋ ونىمدىلىگى مەن ساپاسىن ءونىمدى جوعارىلاتتى. تۇراقتى كوميتەت ورگانى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، تۇراقتى كوميتەت ورگانى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىن قۇرىپ، ورگاننىڭ پارتيا قۇرىلىسىن جان - جاقتى كۇشەيتىپ، ورگان ستيلىندە بۇرىلىس جاساۋدى ۇزبەي ىلگەرىلەتىپ، كادرلار قوسىنىنىڭ بەت - بەينەسىن مۇلدە جاڭالادى.

　　ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايىمەن بايلانىستى، وعان جەتەكشىلىك ەتۋدى كۇشەيتۋگە ءمان بەردى. مەملەكەتتىك حالىق قۇرىلتايىمەن بايلانىستى كۇشەيتىپ، مىندەتتەگەن قاتىستى ىستەردى ورىندادى. وبلىستىق، قالالىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ جانە ايماقتىق حالىق قۇرىلتايى قىزمەت كوميتەتىنىڭ جاۋاپتىلارىن تۇراقتى كوميتەتتىڭ ماجىلىستەرىنە ۇسىنىسپەن سىرتتاي قاتىناستىرۋدان جازباي، قىزمەتتەرگە تىعىز سايكەستىرىپ، قىزمەتتە تاجىريبە اۋىستىرىپ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ قىزمەت مىندەتىن زاڭ بويىنشا اتقارۋىن قولداپ، بۇكىل رايونىمىزدا حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ تۇلعالىق بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىردى. كوپ ءتۇرلى جول جانە ءتاسىل ارقىلى ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايى كادرلارىن كۋرسقا ۇيىمداستىرىپ، نەگىزگى ساتىداعى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ قىزمەت جانە قۇرىلىس بارىسىنداعى ءبىر توپ ناقتى قيىنشىلىعىن شەشۋىنە قولداۋ كورسەتتى جانە كومەكتەستى. ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايى زاڭدا بەلگىلەنگەن قىزمەت مىندەتىن شىن مانىندە ورىنداپ، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايى تۇراقتى كوميتەتىنىڭ زاڭ شىعارۋ جونىنەن تەكسەرىپ - زەرتتەۋ، زاڭنىڭ اتقارىلۋىن تەكسەرۋ، تەكسەرىپ - زەرتتەۋ، كوزدەن كەشىرۋ قىزمەتىن زاڭ بويىنشا ورىستەتۋىنە قولداۋ كورسەتىپ جانە سايكەسىپ، زاڭ ارقىلى باسقارىلاتىن شينجياڭ قۇرۋدى ءتىپتى دە تاماشا ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن بەلسەندى رولىن ساۋلەلەندىردى.

　　ۋاكىلدەر! اۆتونوميالى رايوندىق 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ تۇراقتى كوميتەتى ءوزىنىڭ تاريحي بورىشىن جەڭىسپەن ورىندادى. 5 جىلدان بەرگى قىزمەتتەگى جەتىستىكتەر اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ مىزعىماس باسشىلىعىندا، تۇراقتى كوميتەت قۇرامىنداعىلاردىڭ، جالپى ۋاكىلدەردىڭ، ءار دارەجەلى حالىق قۇرىلتايلارىنىڭ جانە ورگانداعى قىزمەتشىلەردىڭ ورتاق قۇلشىنۋىنىڭ ناتيجەسى، اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ، جوعارى حالىق سوت مەكەمەسىنىڭ، حالىق پروكۋراتۋراسىنىڭ تىعىز سايكەسۋىنىڭ ناتيجەسى ءارى شينجياڭ ءوندىرىس - قۇرىلىس بيڭتۋانىنىڭ، ورتالىقتىڭ شينجياڭدا تۇراتىن ورىندارىنىڭ، شينجياڭدا تۇراتىن اسكەري بولىمدەردىڭ، قارۋلى ساقشى كوماندير - جاۋىنگەرلەرىنىڭ جانە بۇكىل رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ جانە قوعامنىڭ ءار سالاسىنىڭ بار كۇشپەن قولداۋىنىڭ ناتيجەسى. وسى ورايدا، مەن اۆتونوميالى رايوندىق 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ تۇراقتى كوميتەتى اتىنان شىن جۇرەكتەن راقىمەت ايتامىن!

　　5 جىلدىق قىزمەت جونىندە اسەر　

　　5 جىلدان بەرگى قىزمەتتەرگە كوز جىبەرگەندە، ءبىز تۇراقتى كوميتەتتىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن تىڭعىلىقتى ىستەۋدە مىناداي بىرنەشە تۇيىندەردى، ءسوزسىز، مىقتى يگەرۋ كەرەكتىگىن شىنايى سەزىندىك:

　　ءبىرىنشى، ءسوز جوق، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋدەن، پارتيانىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنە باسشىلىعىنان جازباۋ كەرەك. شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسى − ماركسيزمنىڭ جۇڭگوشالانۋىنىڭ ەڭ جاڭا جەتىستىگى، پارتيا مەن حالىقتىڭ امالياتتىق تاجىريبەلەرى مەن كوللەكتيۆ اقىل - پاراساتىنىڭ جاۋھارى، جۇڭگوشا سوتسياليزم نازاريالىق جۇيەسىنىڭ ماڭىزدى قۇرامداس بولەگى، بۇكىل پارتيانىڭ، بۇكىل ەل حالقىنىڭ جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن كۇرەس جۇرگىزۋىنىڭ ارەكەت باعدارلاماسى. تۇراقتى كوميتەت شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋدەن، ءسوزسىز، جازباي، جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ساياسي دامۋ جولىنان اۋىتقىماي، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىندە دۇرىس ساياسي باعداردا باستان - اياق تاباندى بولۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ءسوز جوق، پارتيانىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنە بولعان باسشىلىعىنا سانالى تۇردە تاباندى بولىپ جانە سۇيەنىپ، پارتيانىڭ باسشىلىعىن حالىق قۇرىلتايىنىڭ قىزمەت مىندەتىن زاڭ بويىنشا وتەۋ بۇكىل بارىسىنا جانە ءتۇرلى جاقتارىنا باستان - اياق ءسىڭدىرىپ، ءتۇزىم جاعىنان، زاڭدىق جاقتان پارتيانىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن دايەكتىلەندىرۋگە، تياناقتاندىرۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

　　ەكىنشى، ءسوز جوق، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن، اسىرەسە، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسىن حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىنە جەتەكشىلىك ەتتىرۋ كەرەك. قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسى جانە نازار اۋداراتىن ءتۇيىن، قۇلشىناتىن ءتۇيىن ەتۋ − شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندە شىعارعان عىلمي تۇراقتاندىرۋى، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ وزەكتى ءمانى. ءسوز جوق، تۇراقتى كوميتەت نازاردى باستان - اياق باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، باس نىسانانى تياناقتاندىرىپ، باس نىساناعا بويسۇنىپ جانە قىزمەت وتەپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردا بەرىلگەن ءتۇرلى قىزمەت ۇقىقتارىن مۇقيات وتەپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن بوساڭسىماي قۇلشىنۋى كەرەك. ءسوز جوق، شينجياڭدى زاڭ ارقىلى جونگە سالۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتۋدى باس تارتۋعا بولمايتىن ماڭىزدى مىندەت ەتىپ، ءتۇيىندى سالالاردا زاڭ شىعارۋدى بار كۇشپەن كۇشەيتىپ، زاڭداردىڭ، زاڭ - ەرەجەلەردىڭ اتقارىلۋ احۋالىن باقىلاۋدى، تەكسەرۋدى قۇلشىنا كۇشەيتىپ جانە جاقسارتىپ، زاڭمەن جونگە سالۋ ۇگىت - تاربيەسىن قۇلشىنا ىلگەرىلەتىپ، زاڭمەن باسقارىلاتىن شينجياڭ قۇرۋ اياق الىسىن شىنايى جەدەلدەتۋ كەرەك.

　　ءۇشىنشى، ءسوز جوق، حالىقتى وزەك ەتۋ يدەياسىن بەرىك ورناتىپ، حالىقتىڭ وزىنە − ءوزى قوجا بولۋىنان جازباۋ كەرەك. مەملەكەتتىڭ بارلىق ۇقىعى حالىقتىكى، حالىق مەملەكەت پەن قوعامنىڭ قوجايىنى، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ ەڭ ۇلكەن ابزالدىلىعى − حالىق بۇقاراسىمەن تىعىز بايلانىس جاساۋ، ەڭ زور قاتەر − حالىق جۇرتشىلىعىنان قول ءۇزۋ. تۇراقتى كوميتەت حالىقتىڭ تۇلعالىق ورنىندا باستان - اياق تاباندى بولىپ، بۇقارالىق لۋشياننان جازباي، ۋاكىلدەرمەن، حالىق جۇرتشىلىعىمەن بايلانىستى قويۋلاتىپ، حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىندە حالىق تىلەگىن ءتىپتى دە جاقسى اڭىس ەتىپ، حالىقتىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىرىپ، حالىق تۇرمىسىنا جاقىنداسىپ، قالىڭ حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن جاقسى قورعاۋ، جاقسى دامىتۋ، جاقسى جۇزەگە اسىرۋ كەرەك.

　　ءتورتىنشى، رەفورمالاۋ، جاڭالىق اشۋ رۋحىن حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدە داۋىرمەن تەڭ العا باستىرۋ كەرەك. جاڭالىق اشۋ − ءبىر ۇلتتىڭ العا باسۋىنىڭ جان جۇيەسى، ءبىر مەملەكەتتىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋىنىڭ سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشى. يدەيانى ازات ەتىپ، ءورىس اشا جاڭالىق جاراتقاندا عانا، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ تىرشىلىك تىنىسى مەن ومىرشەڭدىگى ۇزدىكسىز تۇلەجيدى. تۇراقتى كوميتەت، ءسوز جوق، حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمى نازارياسىندا جاڭالىق اشۋدى جانە امالياتتا جاڭالىق اشۋدى بەلسەندى ىلگەرىلەتىپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ داۋىرمەن تەڭ العا باسۋىن، ۇزدىكسىز كەمەلدەنۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. زاڭ شىعارۋدا ازىرلەۋ، دالەلدەۋ، سايكەستىرۋ جانە پىكىر الۋ مەحانيزمىن، ءسوز جوق، اناعۇرلىم كەمەلدەندىرىپ، باقىلاۋ ماڭىزدى تۇيىندەرىن كورنەكتىلەندىرىپ، باقىلاۋ ءتاسىلىن جاقسارتىپ، باقىلاۋدىڭ ناقتى ونىمدىلىگىن كۇشەيتىپ، ۋاكىلدەر قىزمەتىندە جاڭالىق اشىپ، ۋاكىلدەردىڭ رولىن ساۋلەلەندىرىپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ قارىشتاپ دامىپ، ءتىپتى دە مول جەتىستىكتەرگە جەتۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　5 جىلدان بەرگى قىزمەتتەرگە قايىرىلا قاراعاندا جانە ونى قورىتىندىلاعاندا، پارتيانىڭ تالابىمەن، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىنىڭ ۇمىتىمەن سالىستىرساق، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىندە ءالى دە ءبىراز جەتەرسىزدىكتەر مەن پارىقتاردىڭ بار ەكەنىن سەرگەكتىكپەن كورە بىلدىك. مۇنىڭ باستىلارى: زاڭ شىعارۋدى دەموكراتيالاندىرۋدى، عىلميلاندىرۋدى ءالى دە جوعارىلاتۋعا تۋرا كەلەدى. باقىلاۋ قىزمەتىن قاداعالاۋ، قۋزاپ تياناقتاندىرۋ ءالى دە جەتكىلىكتى ەمەس، ۋاكىلدەردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋ تەكشەسى مەن قىزمەت وتەۋىن قامتاماسىزداندىرۋدى ءالى دە اناعۇرلىم كۇشەيتۋ كەرەك. حالىق قۇرىلتايى ءتۇزىمىنىڭ ونىمدىلىگىن ءالى دە تولىق ساۋلەلەندىرۋگە تۋرا كەلەدى. وسى ماسەلەلەردىڭ ءبارىن مۇنان كەيىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋ كەرەك.

شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىندە جاڭا جاعداي اشايىق

　　ۋاكىلدەر!

      جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنىڭ مەملەكەتتىك 19 - قۇرىلتايىندا جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ جاڭا داۋىرگە قادام تاستاۋى سىندى كەلەلى ساياسي تۇجىرىم عىلمي شىعارىلىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر سوتسياليزم يدەياسى جۇيەلى بايىمدالىپ، پارتيا مەن مەملەكەت ىستەرىنىڭ دامۋىندا تىڭ جورىق باستالىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدا شەشۋشى جەڭىسكە جەتۋدىڭ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى جەڭىسىنە جەتۋدىڭ دابىلى قاعىلدى. ج ك پ اۆتونوميالى رايوندىق 9 - كەزەكتى كوميتەتىنىڭ ءتورتىنشى جالپى ماجىلىسىندە پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى دايەكتى ىلگەرىلەتىپ، ءتۇرلى قىزمەتتەردە قۇلشىنا جاڭا جاعداي جاراتۋ جونىندە جان - جاقتى ورنالاستىرۋلار جاسالدى. جاڭا ءداۋىر، جاڭا قايشىلىق، تىڭ مىندەت، تىڭ تالاپ الدىندا، جاڭا كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ مىندەتى اۋىر، بورىشى داڭقتى.

　　جاڭا كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى جاڭا مىندەتتى ەستە بەرىك ساقتاۋى كەرەك. مۇنان كەيىنگى 5 جىل − «قوس 100 جىلدىق» كۇرەس نىساناسىنىڭ تاريحي توعىسۋ مەزگىلى. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ ستراتەگياسىن، اسىرەسە، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسىن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، جاڭا داۋىردە جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىندەي جۇڭگو ارمانىنىڭ شينجياڭ داستانىن جازۋ − تاريح جانە زامانا بىزگە جۇكتەگەن قاسيەتتى بورىش. پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋدەن جازباي، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ دۇرىس باسشىلىعىندا نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردا بەرىلگەن ءتۇرلى قىزمەت ۇقىعىن مۇقيات وتەپ، باتىل العا ىلگەرىلەپ، تالاپتىڭ تايىن قامشىلاپ، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ ءۇشىن حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۇلەسىن قوسۋ كەرەك. باس نىسانانى ءبىر تۇتاس باسشىلىققا الۋ يدەياسىن بەرىك ورناتۋ كەرەك، باس نىسانانى حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىندە باسشىلىققا الۋدان باستان - اياق جازباي، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىعىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن زاڭمەن جونگە سالۋدى پارمەندى تۇردە قامتاماسىز ەتىپ، شينجياڭنىڭ قوعامدىق جاعدايىنىڭ ۇزدىكسىز، ۇزاق ۋاقىت، جان - جاقتى ورنىقتى بولۋىن جۇزەگە اسىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. شينجياڭدى زاڭ ارقىلى جونگە سالۋدى جانە زاڭمەن جونگە سالىناتىن شينجياڭ قۇرۋدى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، عىلمي زاڭ شىعارۋدى، زاڭدى قاتاڭ اتقارۋدى، ءادىليانىڭ ادىلدىگىن، جالپى حالىقتىڭ زاڭعا بويسۇنۋىن تالاپ ەتۋدى مۇقيات تياناقتاندىرىپ، نەگىزگى زاڭ مەن زاڭداردىڭ بەدەلىن باتىل قورعاپ، زاڭمەن وڭالاتىن ءادىل، تۋراشىل ورتانى قۇلشىنا جاراتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتىڭ زاڭمەن جونگە سالۋ نەگىزىن بەرىك قالاۋ كەرەك. حالىقتى وزەك ەتۋ يدەياسىنان جازباي، حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىنە ادالدىقپەن ۋاكىلدىك ەتىپ جانە ونى قورعاپ، حالىقتىڭ ەركىن ايگىلەپ، حالىقتىڭ ۇقىق - مۇددەسىن قامتاماسىز ەتىپ، حالىقتىڭ ساياسيعا ءتارتىپتى قاتىسۋىن كەڭەيتىپ، حالىقتىڭ حالىق قۇرىلتايى ارقىلى مەملەكەت بيلىگىن جۇرگىزۋىن قولداۋ جانە وعان كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

　　جاڭا كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى جاڭا مىندەتتى ارقالاۋى كەرەك. مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالاۋ رۋحىن بار كۇشپەن ساۋلەلەندىرىپ، مىندەتتى باتىلدىقپەن ارقالايتىن ىسىلعان ساپانى سومداپ، مىندەتتى باتىلدىقپەن، جۇرەكتىلىكپەن، شەبەرلىكپەن ارقالايتىن رۋح ارقىلى جاڭا جاعدايداعى حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىستەۋ كەرەك. ساياسي جاۋاپكەرلىكتى ارقالاي ءبىلۋ، پارتيانىڭ حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنە بولعان باسشىلىعىندا باستان - اياق تاباندى بولىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ پارتيانىڭ زاڭ شىعارۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋى جونىندەگى اتقارۋ پىكىرىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، دۇرىس ساياسي بەتالىستان جازباي، پارتيانىڭ قۋاتتاماسىن زاڭدا بەلگىلەنگەن تارتىپتەر ارقىلى مەملەكەتتىڭ ەركىنە اينالدىرۋعا شەبەر بولىپ، ونى اۆتونوميالى رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالقىنىڭ ورتاق قيمىلىنا اينالدىرىپ، پارتيانىڭ لۋشيانىنىڭ، باعىتىنىڭ، ساياساتىنىڭ دايەكتىلەنۋىنە، تياناقتانۋىنا ءتۇزىم جاعىنان كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. جاۋاپكەرشىلىك ارقالاي الاتىن قابىلەتى بولۋ، ءارى ساياسيدا ىسىلۋ، ءارى قابىلەتتى جوعارىلاتۋ، ۇيرەنۋگە شەبەر بولۋ، باتىلدىقپەن امالياتتان وتكىزۋ، قىزمەت مىندەتىن زاڭ بويىنشا وتەۋ قابىلەتى مەن ورەسىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ، جاڭا داۋىردە اۆتونوميالى رايوندىق حالىق قۇرىلتايىنا جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنە جۇكتەلگەن قىزمەت مىندەتتەر مەن بورىشتاردى قۇلشىنا ارقالاۋ كەرەك. رەفورمالاۋدا جاۋاپكەرشىلىك ارقالاي الۋ، يدەيانى اناعۇرلىم ازات ەتىپ، داۋىرمەن تەڭ العا باسىپ، رەفورمالاۋ، جاڭالىق اشۋ رۋحىمەن حالىق قۇرىلتايىنىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن ىلگەرىلەتىپ، حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ تىرشىلىك تىنىسى مەن ومىرشەڭدىك كۇشىن ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ كەرەك. ستيلدە جاۋاپكەرشىلىك ارقالاي الۋ، «ورتالىقتىڭ 8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسى» رۋحىنىڭ جەتىستىكتەرىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، كەڭەيتىپ، تياناقتاندىرىپ، «4 ءتۇرلى بۇرىس ستيلگە» بوساڭسىماي قارسى تۇرىپ، ستيلدە بۇرىلىس جاساپ، ستيل دۇرىستاپ، ءتارتىپتى قاتايتۋدان جازباي، حالىق ءۇشىن ناقتى ىستەردى پاك ىستەۋدى شىنايى ورىنداپ، ستيل قۇرىلىسىنىڭ جاڭا ونىمدىلىگى ارقىلى حالىق قۇرىلتايى قىزمەتىنىڭ تىڭ ساتىعا كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك.

　　جاڭا كەزەكتى حالىق قۇرىلتايى تىڭ ۇلەستەر قوسۋى كەرەك. حالىق قۇرىلتايىنىڭ زاڭ شىعارۋ قىزمەتىندەگى جەتەكشىلىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، عىلمي زاڭ شىعارۋدا، دەموكراتيالى زاڭ شىعارۋدا، زاڭ بويىنشا زاڭ شىعارۋدا تاباندى بولىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى ساقتاۋ سىندى ءتۇيىندى سالالار مەن «ولقىلىق ورىن تەۋىپ وتىرعان» سالالاردا زاڭ شىعارۋدى بارىنشا كۇشەيتىپ، زاڭ شىعارۋ ساپاسىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، شىعارىلعان زاڭداردىڭ ءبارىن نەگىزگى زاڭنىڭ رۋحىنا ۇيلەستىرىپ، حالىقتىڭ ەركىن اڭىس ەتىپ، حالىقتىڭ قولداۋىن الىپ، تاماشا زاڭ ارقىلى ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، دامۋدى جەبەۋ، تاماشا وڭاۋدى قامتاماسىز ەتۋ كەرەك. لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدا قامال الۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ، ەكولوگيالىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ، ەكونوميكانى، قوعامدى دامىتۋ سىندى جالپى جاعدايعا قاتىستى كەلەلى ماسەلەلەردى، سونداي - اق جۇرتشىلىقتىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان قولامتالى، قيىن ماسەلەلەردى تىعىز ارقاۋ ەتىپ، باقىلاۋ قىزمەتىن كۇشەيتىپ جانە جاقسارتىپ، باقىلاۋ تەبىنىن زاڭ بويىنشا ۇدەتىپ، باقىلاۋ ونىمدىلىگىن كۇشەيتىپ، دۇرىس، ءونىمدى باقىلاپ، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزۋدى جانە ءادىليانىڭ ادىلدىگىن جەبەپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىمدەرىنىڭ، ورنالاستىرۋلارىنىڭ دايەكتىلەنۋىن، تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. كەلەلى ىستەردە شەشىم جاساۋ ۇقىعى مەن كادر تاعايىنداۋ، قالدىرۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا اتقارىپ، زاڭ بويىنشا شەشىم جاساۋدى، عىلمي شەشىم جاساۋدى، دەموكراتيالى شەشىم جاساۋدى جەبەپ، پارتيا ۇيىمى تانىستىرعان كانديداتتاردى زاڭدا بەلگىلەنگەن ءتارتىپ ارقىلى مەملەكەت ورگاندارىنىڭ باسشىلارىنا اينالدىرۋعا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. ۋاكىلدەرمەن جانە حالىق بۇقاراسىمەن بايلانىستى اناعۇرلىم قويۋلاتىپ، ۋاكىلدەردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋىنە قىزمەت كورسەتۋدى قامتاماسىز ەتۋ قىزمەتىن تىڭعىلىقتى ىستەپ، ۋاكىلدەردىڭ قىزمەت مىندەتىن وتەۋىن باقىلاۋدى كۇشەيتىپ، ۋاكىلدەردى ساياسيدا مىعىم، بورىشىن ارقالايتىن، مىندەتىن وتەۋ قابىلەتىنە يە، قوعامدىق مىندەتى بار ناعىز حالىق ۋاكىلدەرىنە اينالدىرۋ كەرەك. حالىق قۇرىلتايىنىڭ ۇيىمدىق ءتۇزىمى مەن قىزمەت ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرۋدى ءتۇيىن ەتىپ، تۇراقتى كوميتەتتىڭ ءوز قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، قىزمەت مىندەتىن زاڭ بويىنشا اتقارۋ قابىلەتى مەن ورەسىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.

 　ۋاكىلدەر!

   جاڭا ۇلى جوسپار باستالدى، جاڭا ۇلى جورىق تا باستالدى. ءبىز شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ عىلمي جەتەكشىلىگىندە، جاڭا كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ جانە ونىڭ تۇراقتى كوميتەتىنىڭ اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، ورتالىق كوميتەتتىڭ شەشىمدەرىن، ورنالاستىرۋلارىن باتىل دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ ورنالاستىرۋى جانە تالابى بويىنشا نەگىزگى زاڭدا، زاڭداردا بەرىلگەن قىزمەت مىندەتىن جان - جاقتى وتەپ، ىنتىماقتى، جاراسىمدى، گۇلدەنگەن، باي، وركەنيەتتى، العا باسقان، الاڭسىز تىرشىلىك ەتەتىن جۇڭگوشا سوتسياليستىك شينجياڭ قۇرۋ ءۇشىن ءتىپتى دە تىڭ ۇلەستەر قوساتىنىنا كامىل سەنەمىز!