تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   كورىكتى مەكەنىمىزدى ويداعىداي قۇرايىق

ۇلتتار ىنتىماعىن تاباندىلىقپەن بۇلجىماي قورعايمىن

  ىلە قازاق اۆتونوميالى وبلىستىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى

  رازبەك قامزا ۇلى

  مەن التايداعى قازاق مالشى وتباسىندا دۇنيەگە كەلگەم، 1981 - جىلى شينجياڭ 1 - تامىز اۋىل شارۋاشىلىق ينستيتۋتىنا ءوتىپ، مەكتەپ بىتىرگەن سوڭ، التاي ايماعىنا قىزمەتكە ءبولىندىم. وسى جىلداردان بەرى، مەن كوپتەگەن قىزمەت ورىندارىندا ءار ۇلت قىزمەتتەستەرىممەن بىرگە ۇيرەندىم، بىرگە قىزمەت ىستەدىم جانە بىرگە تۇرمىس كەشىردىم، بارلىق جەردە ءار ۇلت باۋىرلاستارىنىڭ اراسىندا تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىكتى، قىزمەت بارىسىندا ولاردىڭ ءبىر - بىرىنەن ۇيرەنىپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، بىرگە قۇلشىنىس جاساپ، بىرگە العا باسقانىن سەزىندىم. پارتيانىڭ قامقورلىعى مەن باۋلۋىنىڭ ارقاسىندا مەن بىرتىندەپ تولىسىپ باسشى كادر بولدىم، مەن باستان - اياق پارتيانىڭ شاپاعاتىنا العىس ايتىپ، پارتيانىڭ سوزىنە قۇلاق اسىپ، پارتياعا ىلەسىپ، وتاننىڭ تۇتاستىعى مەن ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىممەن باتىل قورعاپ كەلەمىن.

  پارتيا ۇزاق جىل تاربيەلەگەن، باۋلىعان از ۇلت پارتيالى كادر رەتىندە، مەن ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋدىڭ، قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋدىڭ، باياندى تىنىشتىقتى جۇزەگە اسىرۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزدى ءمانىن جەتە ءتۇسىندىم. اۆتونوميالى رايون قۇرىلعان 60 جىلدان بەرى، شينجياڭداعى ءار ۇلت حالقى ۇلتتار ىنتىماعى ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، باستان - اياق تىنىستاس، تاعدىرلاس، تىلەكتەس بولىپ، سوتسياليستىك قۇرىلىس پەن رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋ ىستەرىن قول ۇستاسا ىلگەرىلەتىپ، تالىقپاي تالپىنىپ، ىنتىماقتاسا العا باسۋدىڭ ايبىندى داستانىن جازدى. جاڭا داۋىرگە وتكەن شينجياڭدا ۇلتتار ىنتىماعىن قورعاۋدىڭ جانە جەبەۋدىڭ ايرىقشا ماڭىزى بارعان سايىن كورنەكتىلەنە ءتۇستى. قازىر شەكارا ءىشى - سىرتىنداعى «ءۇش ءتۇرلى كۇش» ءبىر - بىرىنەن پايدالانىپ، ءتىل بىرىكتىرىپ، وپىرىپ قالار وراي كۇتىپ، شينجياڭنىڭ ۇلتتار ىنتىماعى مەن قوعام ورنىقتىلىعىن بۇلدىرۋگە ۇرىندى. وسىلاردىڭ بارلىعى ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن جاقسى ىستەۋىمىزگە تىڭ دا اناعۇرلىم جوعارى تالاپ قويدى. تەك ۇلتتار ىنتىماعى قىزمەتىن جاقسى ىستەۋ جاۋاپكەرشىلىگىن ارقالاپ، كوڭىلىمىزدە ساقتاپ، ارەكەتىمىزدە تياناقتاندىرعانىمىزدا عانا، شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋعا بەرىك نەگىز قالاپ، باياندى تىنىشتىققا ءتۇبىرلى كەپىل ازىرلەي الامىز.

  مەن ۇلتتار ىنتىماعىن تاباندىلىقپەن بۇلجىماي قورعايمىن. ۇيرەنۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، پارتيانىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتتارىن، مەملەكەتتىڭ زاڭدارىن، زاڭ - ەرەجەلەرىن اناعۇرلىم جاقسى يگەرەمىن. ۇيرەنۋ ارقىلى پارتيانىڭ ۇلت، ءدىن ساياساتتارى جونىندەگى تۇسىنىگىمدى تەرەڭدەتىپ، ماركستىك «5 كوزقاراستى» بەرىك ورناتىپ، پارتيانىڭ لۋشيان، باعىت - ساياساتتارىن دايەكتىلەندىرۋ، تياناقتاندىرۋ سانالىلىعىمدى، تاباندىلىعىمدى ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، «5 ورتاق تانىمدى» كۇشەيتىپ، جۇڭحۋا ۇلتى ورتاق تۇلعا تانىمىن بەرىك ورناتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ يدەيالىق نەگىزىن بەكەمدەيمىن. ۇيرەنۋ ارقىلى «ءۇشتىڭ ءبىر - بىرىنەن ايرىلا الماۋى» يدەياسىن اناعۇرلىم تەرەڭ ورناتۋ ارقىلى جۇڭحۋا ۇلتىنا تاۋەلدىلىك سەزىمدى، جۇڭحۋا مادەنيەتىنە مۇراتتاستىق سەزىمدى، ۇلى وتانعا دەگەن ماقتانىش سەزىمدى، جۇڭگوشا سوتسياليزم ىستەرىنە دەگەن بورىشتىلىق سەزىمدى كۇشەيتەمىن. ءوز باسىمنان، كىشكەنتاي ىستەن باستاپ ىستەپ، ۇلتتار ىنتىماعىنا، قوعامنىڭ ورنىقتىلىعىنا پايدالى سوزدەردى كوپتەپ ايتامىن، ۇلتتار ىنتىماعىنا، قوعامنىڭ ورنىقتىلىعىنا پايدالى ىستەردى كوپتەپ ىستەيمىن. «ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ بەرەكەلى شاڭىراعى» جانە ۇلتتار ىنتىماعى بىرلەسكەن دوستىق قيمىلىن ۇزبەي ورىستەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن كۇندەلىك تۇرمىس، قىزمەت، ۇيرەنۋ بارىستارىندا تياناقتاندىرىپ، مەكتەپ وقىتۋىنا، وتباسى تاربيەسىنە، قوعامدىق تاربيەنىڭ بۋىن - بۋىندارىنا دەيىن ۇلاستىرىپ، ۇلتتار ىنتىماعى گۇل - بايشەشەگىن جايقالتامىن.

  پارتيا ۇزاق جىل تاربيەلەگەن، باۋلىعان از ۇلت پارتيالى كادر رەتىندە، مەن «ءۇش ءتۇرلى كۇش» پەن «ەكىبەتكەيلەردىڭ» كورىكتى مەكەنىمىز بەن ۇلتتاردىڭ ۇلى ىنتىماعىن بۇلدىرۋىنە استە جول بەرمەيمىن. «ءۇش ءتۇرلى كۇشتىڭ» ءدىني ۇشقارى يدەيانى تاراتۋى، وتاننىڭ تۇتاستىعىن ءبۇلدىرۋى، بەيكۇنا جانداردى مەرت قىلۋى، ادامزاتقا، قوعامعا، وركەنيەتكە قارسى جاۋىزدىق ارەكەتتەردى ىستەۋى شينجياڭنىڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن ۇلتتار ىنتىماعىنا اۋىر دارەجەدە ىقپال جەتكىزدى، مەن سەمسەردى سەرت ۇستاپ، اتويلاپ الدا ءجۇرىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرىپ، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ كۇرەسىنىڭ ءبىرىنشى شەبىندە باتىلدىقپەن تاپجىلماي تۇرىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسىنا، ۇلى وتانعا العىس ايتۋ ءۇنىمدى، قورعاۋ ءۇنىمدى، مەملەكەت پەن حالىققا ادالدىق ءۇنىمدى، جاۋاپكەرشىلىكتى باتىل ارقالاۋ ءۇنىمدى، «ءۇش ءتۇرلى كۇشپەن» تاپجىلماي كۇرەس جۇرگىزۋدەگى باتىلدىق ءۇنىمدى، تاباندىلىق ءۇنىمدى تاراتامىن.

  ءبىز تەك قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ۇلتتار ىنتىماعىن ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، ۇلتتار ىننتىماعىن جەبەيتىن، بولشەكتەۋشىلىككە قارسى تۇراتىن قوعامدىق ورتاق تانىمدى ۇزبەي ۇيىستىراتىن بولساق ءارى ونى ورنىقتىلىققا كەپىلدىك ەتۋدىڭ، دامۋدى جەبەۋدىڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتىنە اينالدىرعانىمىزدا عانا، ۇلتتار ىنتىماعىنىڭ گۇل - بايشەشەگى تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندە جايقالىپ، شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋدى بەرىك نەگىزبەن جانە سارقىلماس قوزعاۋشى كۇشپەن قامتاماسىز ەتە الامىز.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.