− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزى كۇشتى اڭىس قوزعادى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى حوۋ شۋەجيڭ، جوۋ نان، جاڭ يۇيجيە، فان فان
«كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ − پارتيا 19 - قۇرىلتايىندا العا قويىلعان 3 ۇلكەن قامال الۋ شايقاسىنىڭ ءبىرى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام قۇرۋدى ۋاعىندا ورىنداۋ، ءبىرىنشى 100 جىلدىق كۇرەس نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ جونىنەن توتەنشە ماڭىزدى ءمان الادى».
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ 12 - اقپاندا كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە سويلەگەن ماڭىزدى ءسوزى، جەر - جەردەگى كادرلار مەن بۇقارا اراسىندا كۇشتى اڭىس قوزعادى. كوپشىلىك بىلاي دەستى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن مۇقيات ۇيرەنىپ، دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىنداعى جاپالى مىندەتتەردى سەرگەكتىكپەن تانىپ، يگەرىپ، ءىس جۇزىندە ورىن تەپكەن كورنەكتى ماسەلەلەردى يگەرۋ مەن وسى ماسەلەلەردى شەشۋدىڭ كوكەي تەستىلىگىن سەرگەكتىكپەن تانىپ، بوساڭسىماي، كىدىرمەي، كەرەناۋلىققا سالىنباي، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ساپاسىن جوعارىلاتىپ، نازاردى اۋىر كەدەي رايوندارعا شوعىرلاندىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدا شەشۋشى سيپاتتى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتتى
«كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ سەرپىنىنىڭ كۇشتىلىگى، كولەمىنىڭ كەڭدىگى، ىقپالىنىڭ تەرەڭدىگى بۇرىن بولماعان دەڭگەيگە جەتىپ، شەشۋشى ىلگەرىلەۋشىلىككە قول جەتتى». باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزى زور شابىت بەرىپ، كادرلاردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جىگەرىن نىعايتىپ، قيىنشىلىعى بار قاۋىمعا تۇرمىستىڭ بارعان سايىن جاقسارا تۇسەتىندىگىن سەزىندىردى.
كوكتەم مەرەكەسىنە قاراعان كۇنى، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ قىزمەتى «الدىمەن اتقارىلعان جەر» حۋنان ولكەسى شياڭشي وبلىسى شىبادۇڭ قىستاعىنىڭ ءبىرىنىشى شۋجيى، قىستاقتا تۇرعان كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى شى دىڭگاۋ كەدەي وتباسىلارىن ارالاپ شىقتى. ول بىلاي دەدى: شىبادۇڭ قىستاعىندا قازىر دۇيىم جۇرتتى جالت قاراتارلىقتاي وزگەرىستەر تۋىلدى، جان باسىندىق جىلدىق كىرىس 2013 - جىلى 1668 يۋان بولسا، 2017 - جىلى 10 مىڭ 180 يۋانعا جەتتى.
جىلدىڭ كىرۋىن قارسى الۋ تاماعىن ىشەتىن ۋاقىت تاياعان سايىن، چيڭحاي ولكەسى شينيڭ قالاسى حۋاڭجۇڭ اۋدانى ليجياشان قالاشىعى شياكۋسۇن قىستاعىنىڭ تۇرعىنى شان چىڭرۇڭنىڭ وتباسى ەرەكشە دۋمانعا بولەندى. ول: ءبىر جاعى ۋنيۆەرسيتەت بىتىرگەن بالامدى قۇتتىقتاپ، بيىل تۋىستار كوپ كەلدى، كەدەيلىكتەن سۇيەمەلدەۋ ابزال ساياساتى بولماعان بولسا، وسى بالامىزدى ۋنيۆەرسيتەت وقىتۋعا شامامىز جەتپەس ەدى، - دەدى. ول كەزىندە ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكا بەرىلگەن كەدەي وتباسىلارى قاتارىندا بولاتىن. 2016 - جىلى قىستاقتىڭ كومەگىمەن باعىمشىلىق كاسىبىن دامىتتى. «قازىر جىلدىق كىرىسىمىز 40 نەشە مىڭ يۋانعا جەتىپ، تۇرمىسىمىز بارعان سايىن جاقسارىپ كەلەدى». قازىر ليجياشان قالاشىعىنداعى 10 كەدەي قىستاقتىڭ التاۋى كەدەيلىكتەن قۇتىلدى.
پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، ەلىمىز كەدەيلەر سانىن ازايتۋدا ەڭ تاماشا ناتيجەگە قول جەتكىزدى، اۋىل - قىستاقتارداعى كەدەيلەردىڭ سانى 68 ميلليون 530 مىڭ ادام ازايىپ، جىلىنا ورتا ەسەپپەن 13 ميلليوننان استام ازايدى، كەدەيلىك جاعدايىنىڭ تۋىلۋ سالىستىرماسى 2012 - جىلداعى %10.2تەن %3.1كە تومەندەدى.
«مىنە بۇل جۇڭگوشا سوتسياليستىك ءتۇزىمنىڭ ابزالدىلىعىنىڭ دالەلى». سىچۋان ولكەسى يبيڭ قالاسى گاۋشيان اۋدانى داۋو قالاشىق پارتكومنىڭ شۋجيى تۋ دۇڭ كەدەيلىكتەن سۇيەمەلدەۋ تاجىريبەسىن مىناداي 4 تۇيىنگە جيناقتادى: ءبىرىنشى، پارتكوم مەن ۇكىمەت كۇشتى شوعىرلاندىرىپ ءىرى ىستەر تىندىرىپ، بىردە - ءبىر كەدەي قاۋىمدى قاتاردان قالدىرمادى؛ ەكىنشى، نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىنىڭ جاۋىنگەر قامالىندىق رولىن ساۋلەلەندىردى؛ ءۇشىنشى، قوعامداعى ءار سالا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن قالىپتاستىرۋعا قولداۋ كورسەتتى؛ ءتورتىنشى، پارتيانى قاتاڭ جونگە سالۋ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرىلدى، كادرلاردا كوكەي تەستىلىك سەزىمى، بورىشتىلىق سەزىمى تۋىندادى.
شانشي ولكەسى يۇڭحى اۋدانى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ، وركەندەتۋ قىزمەتىندەگى مەملەكەتتىك ءتۇيىندى اۋدان، چيچيلي قىستاعى ءبىر كەزدەرى «يۇڭحى اۋدانىنداعى ەڭ كەدەي قىستاق» دەپ قارالعان بولاتىن. 2015 - جىلى قىستاقتا تۇرعان ءبىرىنشى شۋجيلىك مىندەتكە وتىرعان 26 جاستاعى گو روچياۋ كەدەيلەردى كاسىپ ارقىلى سۇيەمەلدەۋ، كەدەيلەردى ساياحات ارقىلى سۇيەمەلدەۋ... سياقتى مۇمكىندىگى بار امالدىڭ بارلىعىن جولعا قويادى، ءسويتىپ، 2017 - جىلى چيچيلي قىستاعى تۇتاس قىستاق بويىنشا كەدەيلىكتەن قۇتىلدى. «كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جەڭىستى جۇرگىزۋدىڭ ءتۇيىنى ادامدا، ادامنىڭ كوزقاراسىندا، قابىلەتىندە، ىسكەرلىگىندە»، - دەيدى گو روچياۋ.
اۋىر كەدەي وڭىرلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ سىندى قيىندىقتى جەڭدى
«كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ ءدوپ كەلگەن قيىنشىلىقتار مەن سىن - سىناقتار ءالى دە اۋىر، شەشۋگە ءتيىستى كورنەكتى ماسەلەلەر دە ءالى دە كوپ. مۇنان كەيىنگى 3 جىلدا 30 ميلليوننان استام ادامدى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدىڭ قىسىمى زور، قيىنشىلىعى دا از ەمەس، ونىڭ ۇستىنە سوڭىنا بارعان سايىن كەزدەسەتىن قيىندىقتار ءتىپتى قيىنداسادى». باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كەزەكتەگى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ جاعدايىنا جاساعان تەرەڭ تالداۋى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كادرلارىنىڭ بورىش پەن جاۋاپكەرلىككە دەگەن تانىمدارىن ونان ارمان تەرەڭدەتتى.
«100 شاقىرىمدىق جولدىڭ توقسان شاقىرىمىن باسساڭ دا ءالى جولدامىن دەپ ءبىل. ءسوزسىز، كۇش ۇستىنە كۇش جالعاپ، ءۇزىلىسسىز شايقاس جۇرگىزۋ ستيلىن ساۋلەلەندىرىپ، ءتۇرلى قيىنشىلىقتار مەن سىن - سايىستارعا توتەپ بەرۋدىڭ دايىندىعىن جاقسى جاساۋ كەرەك». باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ بۇل تالابى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىنىڭ ۇرىمتال تۇسىن ءدال تاۋىپ، ءبىرىنشى شەپتەگى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كادرلارىندا ۇندەستىك تۋدىردى.
«نەگىزگى ساتىدا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەگەن 3 جىلدا العان ەڭ ۇلكەن اسەرىم − سەنىم كۇشەيىپ، جۇرت جۇرەگىن مەيىرگە بولەۋ بولدى»، - دەدى حۋنان ولكەسى فىڭحۋاڭ اۋدانى شانجياڭ قالاشىعى شيۇڭلۇڭ قىستاعىندا تۇراتىن كادر جوۋ ي. باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزىن تىڭداعاننان كەيىن، ونىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى بەكىمى كۇشەيە ءتۇستى.
حيلۇڭجياڭ ولكەسى لۇڭجياڭ اۋدانى ۇلكەن ھىنگان تاۋىنىڭ وڭتۇستىك سىلەمىندەگى شوعىرلى، تۇتاسىپ كەتكەن ەرەكشە كەدەي اۋدان لۇڭجياڭ اۋدانى حالاحاي اۋىلى شيلي قىستاعى پارتيا باس ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى حۋ ليانميڭ بىلاي دەدى: كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ قامال الۋدىڭ اتويلاۋ كەزەڭىنە ءوتتى، قىستاقتاعى ەڭبەك قابىلەتى بار كەدەي وتباسىلارى تۇگەلدەي كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىسانىنا يە بولىپ، كەدەيلىكتەن ورنىقتى قۇتىلا الاتىن بولدى، ەڭبەك قابىلەتى جوق، سالماقتى اۋرۋعا دۋشار بولعان كەدەي وتباسىلارى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى قيىن ءتۇيىن سانالادى.
ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكا بەلگىلەۋدىڭ ساندى مالىمەتىنە نەگىزدەلگەندە، قازىر كەدەيلەردىڭ سانى 3 ميلليوننان اساتىن 5 ولكە، اۆتونوميالى رايون، كەدەيلەسۋ مولشەرى %18تەن اساتىن 229 كەدەي اۋدان، كەدەيلەسۋ مولشەرى %20تەن اساتىن 29 مىڭ 800 قىستاق بار.
باس شۋجي شي جينپيڭ اۋىر كەدەي وڭىرلەردەگى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ قىزمەتىنە ايرىقشا ءمان بەردى، ول ەلىمىزدەگى شوعىرلى، تۇتاسىپ كەتكەن 14 كەدەي ءوڭىردى تۇگەلدەي ارالاپ شىقتى.
كەيبىر اۋىر كەدەي وڭىرلەر ۇزاق ۋاقىت بويى سىرتپەن بايلانىسپاي قالعاندىقتان، قوعامىنىڭ دامۋى كەنجەلەپ، وركەنيەت دارەجەسى تومەندەپ، بۇقارا قازىرگى حالدەرىن قاناعات ەتىپ، ىشكى قوزعاۋشى كۇش كورنەكتى السىرەدى. «اۋىر كەدەي وڭىرلەردەگى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ مىندەتى جاپالى»، - دەيدى يۇننان ولكەسى شۇنديان اۋدانىندا قىستاقتا تۇراتىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەت باس اترەتىنىڭ باستىعى ياڭ شۋجۇن.
كوپ جىلدىق قۇلشىنىس ارقىلى شۇنديان اۋدانىنداعى كەدەيلەسۋ مولشەرى 2014 - جىلعى %26.93تەن %0.35كە تومەندەدى. «بۇل پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ جاعىنداعى شەشىمدەرىنىڭ، ورنالاستىرۋلارىنىڭ بۇكىلدەي دۇرىس ەكەنىن دالەلدەدى، باس شۋجيدىڭ ءسوزى ءبىزدى بارىنشا جەلپىنتتى، اۋىر كەدەي وڭىرلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ سىندى قيىندىقتى شەشۋ سەنىمىنە بارىنشا يە بولدىق»، - دەدى ياڭ شۋجۇن.
باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزىن تىڭداعاننان كەيىن، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ەڭبەككە دەگەن ىنتاسى كۇشەيدى. حيلۇڭجياڭ ولكەسى لۇڭجياڭ اۋدانى حالاحاي اۋىلى شيلي قىستاعىنداعى كەدەي لۇڭ شۋاڭشان بىلاي دەدى: كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ساياساتى وسىنشاما جاقسى، مەنىڭ ماسىل بولۋىما بولمايدى، ەڭبەك قابىلەتىم بار، ءوزىمنىڭ قوس قولىما سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىم كەرەك.
كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ساپاسىن ءوسىرۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويدى
«كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىن جاپپاي ويداعىداي جۇرگىزۋدە پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءبىر تۇتاس ورنالاستىرۋى بويىنشا، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ساپاسىن ءوسىرۋدى ماڭداي الدى ورىنعا قويىپ، اۋىر كەدەي وڭىرلەرگە نازاردى شوعىرلاندىرىپ، ءتۇرلى قىزمەتتەردى تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتۋ كەرەك». الداعى 3 جىلداعى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى ويداعىداي جۇرگىزۋ جونىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ايقىن تالاپ قويدى.
شينجياڭ قاشقار ايماعى قاشقار كونەشار اۋدانى بۇلاقسۋ اۋىلى ۇرىنباستى قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى ۋان جياڭيۇڭ بىلاي دەدى: باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءسوزى نەگىزگى ساتى ءبىرىنشى شەبىندەگى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەيتىن كادرلارعا العا ىلگەرىلەۋ باعىتىن نۇسقادى.
مەملەكەتتىك كەڭەس كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كەڭسەسىنىڭ مەڭگەرۋشىسى ليۋ يۇڭفۋ بىلاي دەدى: قازىرگى ىلگەرىلەۋشىككە قاراساق، مىندەتتى ۇلكەن جاقتان ورىنداۋدا ماسەلە جوق. قازىر «جەڭىسكە جەتۋدەن» «ويداعىداي جۇرگىزۋگە» ويىسۋ كەرەك. «ويداعىداي جۇرگىزۋ» كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ قارقىنىنا نازار اۋدارۋدان كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ساپاسىن وسىرۋگە ويىسۋدا بەينەلەنەدى.
كەدەيلەردىڭ «ەكىدەن تارىقپاۋىن، ۇشتە قامتاماسىز ەتىلۋىن» ورنىقتى ىسكە اسىرۋ، كەدەي وڭىرلەردىڭ نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ سالاسىنىڭ باستى كورسەتكىشىن مەملەكەتتىڭ ورتاشا ورەسىنە تاياتۋ − باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوڭىل بولگەن كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋداعى ءىرى ءىس.
«ەكىدەن تارىقپاۋ، ۇشتە قامتاماسىز ەتىلۋ»، ياعني ىشەر اس، كيەر كيىمنەن تارىقپاۋ، مىندەتتى وقۋ - اعارتۋدى، نەگىزدى ەمدەۋدى جانە حاۋىپسىز تۇرعىن ءۇيدى قامتاماسىز ەتۋ.
گۇيجوۋ ولكەسى ليۋپانشۇي قالاسى شۇيچىڭ اۋدانى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ مەكەمەسىنىڭ باستىعى جۋ شۇنبو بىلاي دەپ قارادى: «ەكىدەن تارىقپاۋ، ۇشتە قامتاماسىز ەتىلۋ» سىندى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ ولشەمى ەرەكشە دالمە - ءدال ايتىلعان، اتقارۋشى رەتىندە، ورتالىقتىڭ ولشەمىن لاجىن تاۋىپ كەدەي وتباسىلارىنىڭ تۇرمىسىنىڭ، ءوندىرىسىنىڭ ءاربىر بۋىنىنا دەيىن ۇساقتاۋىمىز كەرەك.
كوكتەم مەرەكەسىنە قاراعان كۇنى، جياڭشي ولكەسى رۇيجين قالاسىنىڭ بايىڭ اۋىلىندا وتباسىلارىنىڭ بارلىعى بوساعالىق جاپسىرىپ، مەرەكەلىك سۋرەت ءىلىپ ابىگەر بولدى، رۇيجين قالاسىنداعى ەڭ شەت - شالعاي اۋىل - قالاشىقتا نەگىزدىك قۇرىلعىلاردىڭ جاقسارۋى جەرگىلىكتى ورىنداعى كەدەي اۋىل - قىستاقتىڭ بەينەسىن بۇكىلدەي جاڭالادى.
«كەدەي قىستاقتاردىڭ بەت - بەينەسىن <كەلبەت> جاعىندا جاقسارتۋمەن قاتار، كەدەي وتباسىلارىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن دە جانداندىرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدىڭ كۇش - قۋاتى مەن سەنىمىن شىن مانىندە كۇشەيتۋىمىز كەرەك». رۇيجين قالالىق پارتكومنىڭ شۋجيى شۇي رۇي بىلاي دەدى: كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىساندارىنىڭ «ەكىدەن تارىقپاۋ، ۇشتە قامتاماسىز ەتىلۋ» نىساناسىن ىسكە اسىرعاننان كەيىن، رۇيجين قالاسى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى كەدەيلەردى جىگەر - قايرات جاعىنان سۇيەمەلدەۋمەن جانە اقىل - قابىلەت جاعىنان سۇيەمەلدەۋمەن ۇشتاستىرىپ، «كەدەيلىكتەن قۇتىلسام داڭقتىمىن» دەيتىن قوعامدىق جاعداي جاساۋعا كۇش سالىپ، كەدەي وتباسىلارىنىڭ كاسىپ سالاسىنان پايدالانىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋداي ءوزى «قان جاساۋ قابىلەتىن» كۇشەيتەدى.
