تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   نازاريا

الىس ساپار شەكتى، حالىقتى بارىنەن جوعارى قويدى

− باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا قىزمەت تەكسەرگەن جەرلەرىنە قايتا تىلشىلىك جاساعاندا

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى

  كوكتەم مەرەكەسى جۇڭگو حالقىنىڭ كوڭىلىندەگى ەڭ مەيىرلى مەرەكە، وعان ءاربىر جۇڭحۋا پەرزەنتى كوڭىل بولەدى؛ ال ءاربىر كەدەي وتباسىنىڭ كوكتەم مەرەكەسىنە باس شۋجي شي جينپيڭ ءتىپتى دە كوڭىل بولەدى.

  2018 - جىلعى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ لياڭشان يزۋ اۆتونوميالى وبلىسى، ابا زاڭزۋ، چياڭزۋ اۆتونوميالى وبلىسى، چىڭدۋ قالاسى سياقتى جەرلەرگە بارىپ، قىستاقتاردى، قالاشىقتاردى، كاسىپورىنداردى، الەۋمەتتىك اۋماقتاردى ارالاپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ جانە ەكونوميكانى، قوعامدى دامىتۋ قىزمەتتەرىن تەكسەردى، ۋىنچۋاندا اپاتتان كەيىنگى قالپىنا كەلتىرۋ، قايتا قۇرۋ، دامىتۋ جاعدايىن تەكسەرىپ، ءار ۇلت بۇقاراسىنا پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شىنايى قامقورلىعىن جەتكىزدى.

  باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ كوكتەم مەرەكەسىندەگى كۇن ءتارتىبىن اشساڭىز، مىنانى وڭاي بايقايسىز: «كەدەيلىگى جالپاق جۇرتقا ايگىلى» گانسۋدىڭ ديڭشيىنەن سولتۇستىك شەكارا وڭىردەگى ارشان تاۋى قاراۋىلىنا دەيىن، شانشيدىڭ لياڭجياحىسىنداعى جەر ۇيلەردەن بايىرعى توڭكەرىستىك رايون جيڭگاڭشانعا دەيىن، حىبەيدىڭ جاڭبەي اۋدانىنداعى كەدەي بۇقارا وتباسىنان سىچۋاننىڭ دالياڭشان تاۋ قويناۋلارىنا دەيىن... پارتيا 18 - قۇرىلتايىنان بەرى، ءار جولعى كوكتەم مەرەكەسى كەلە ول جۇڭگونىڭ ەڭ كەدەي جەرلەرىنە بارىپ، حالىق جاعدايىن ۇعىسىپ، حالىق تىلەگىن زەر سالا تىڭدادى.

  بايتاق دالاداعى سان مىڭداعان شاقىرىمدا باس شۋجيدىڭ باسقان ءىزى تۇسكەن جەردىڭ بارلىعىندا جۇرت تۇگەلدەي مەيرىمگە بولەندى؛

  كەدەي وتباسىلارىنىڭ حال - جاعدايىن ۇعىسىپ، قيىنشىلىقتارىن سۇراپ، حالىقتى بارلىعىنان جوعارى قويا ءبىلدى، قىزمەت تەكسەرۋدەن كەيىن، سول جەرلەردە شىنايى وزگەرىستەر تۋىلدى.

  جۋىردا شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ءىزىن بويلاپ وسى جەرلەرگە قايتا كەلىپ، كەزىندەگى مەيىرىمگە تولى ساتتەردى ءبىر - بىرىمەن ساباقتاستىرىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ قامقورلىعى مەن شابىتتاندىرۋىندا جۇرتتىڭ بىلەك سىبانىپ قايراتتانا ىسكە كىرىسۋىنەن تۋىلعان وراسان زور وزگەرىستەردى سەزىندى.

  قارلى بورانعا قاراماي، بۇقارانىڭ كوڭىلىنە مەيىرىم جەتكىزدى −

  « مەنىڭ ەڭ كوپ ويلايتىندارىم قيىنشىلىعى بار بۇقارا، ولاردىڭ تاماعى قانداي، قانداي ۇيدە وتىرادى، جاڭا جىلدى، كوكتەم مەرەكەسىن جاقسى وتكىزە الا ما، جوق پا؟»

  كوكتەم مەرەكەسى تاياپ قالدى، شانشي يانچۋان اۋدانى ۋىن - انزى قالاشىعى لياڭجياحى قىستاعىنىڭ جولدارىنىڭ ەكى جاعالاۋىنا قىزىل شىراقتار سامسىتا ىلىنگەن. قىستاقتاعى ياڭگى ءبي ۇيىرمەسى، داڭعارا - دابىل ۇيىرمەسى قاربالاس دايىندىقتا، بارلىق جەردەن مەرەكەنىڭ شاتتىعى ەسەدى.

  67 جاستاعى قىستاق تۇرعىنى ليۋ جينليان جەرتولەدەگى وشاققا قازان استى، قازانداعى شىجىلداپ قايناپ جاتقان مايعا سارعايا پىسكەن جاڭا جىل بال توقاشى دا ۇستەلگە تىزىلە باستادى.

  3 جىلدىڭ الدىندا، تاعى دا كوكتەم مەرەكەسىنە تاياپ قالعان كەز بولاتىن. ليۋ جينلياننىڭ ۇيىنە ءبىر ەرەكشە قوناق كەلدى − اناۋ جىلدارى اۋىلعا تۇسكەن زيالى جاس، لياڭجياحىدان كەتكەنىنە 40 جىل بولعان باس شۋجي شي جينپيڭ قايتا ورالدى. باس شۋجي ءوزى اقشاسىمەن ساتىپ العان «جاڭا جىلدىق بۇيىمدار» − تۇشپارا ۇنى، كۇرىش، ماي، ەت تاعامدار جانە كوكتەم مەرەكەسى بوساعالىعى، جىل سۋرەتى سياقتىلاردى اۋىلداستارىنا الا كەلىپ، ولاردىڭ مەرەكەسىن قۇتتىقتادى.

  لياڭجياحىنىڭ ءار ءتۇپ اعاش - ءشوبى، ءار جىرا - جىلعاسى، ءار بەتكەي - توبەشىگىنە دەيىن باس شۋجي شي جينپيڭ تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتىپ، ءاردايىم ەسىنە الىپ وتىرادى. وسى ساپارىندا ول پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بايىرعى توڭكەرىستىك رايون حالقىن كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، بايىتۋداعى قامقورلىعىن جەتكىزىپ قانا قالماستان، بۇكىل ەل حالقىن باستاپ دوڭگەلەك داۋلەتكە بىرگە بەت الدىرۋ بەكىمىن دە الا باردى.

  3 جىل وتە شىقتى، لياڭجياحىدا جىل سايىن جاڭا وزگەرىستەر تۋىلدى. سول جىلدارى باس شۋجي شي جينپيڭ كوپ كوڭىل بولگەن جەمىس باقشاسىنا قازىر تاۋلى ءوڭىر الماسى ءوسىرىلىپ، قىستاقتاعى باستى كاسىپكە اينالدى. اۋىل - قىستاق ساياحاتىنىڭ گۇلدەنىپ دامۋىنا ىلەسە، 2017 - جىلى بۇكىل قىستاقتىڭ جان باسىندىق تازا كىرىسى 20 مىڭ 800 يۋانعا جەتىپ، 3 جىلدىڭ الدىنداعىدان ءبىر ەسە ارتتى.

  ءاربىر قادامداعى تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك، ۇساق - تۇيەك ىستەر تۇگەلدەي ءبىر ءىرى ەل كوسەمىنىڭ حالىققا دەگەن ىقىلاسىن، اق نيەتىن ايگىلەدى؛

  − لانجوۋ قالاسى چىڭگۋان رايونىنداعى «ۆيرتۋالدى قارتتار ساناتورياسىندا» باس شۋجي شي جينپيڭ تاماقتاردىڭ باعاسىن تاپتەشتەي ۇعىسىپ، تاماق تولتىرا سالىنعان تاباقتى قولىنا الىپ ياڭ لينتاي قارياعا بەردى.

  − شەكارانىڭ ءبىرىنشى شەبىندەگى ارشان قالاسىندا ول قارلى بورانعا قاراماي تەڭىز دەڭگەيىنەن 1000 مەتردەن استام بيىك سانجياۋشان قاراۋىلىنا بارىپ، جاس جاۋىنگەر جاڭ ۋەيگە: بۇگىن مەن سەندەرمەن بىرگە مىندەت وتەپ قاراۋىلعا تۇرامىن، - دەدى.

  − بايىرعى توڭكەرىستىك رايون جيڭگاڭشاندا بارلىق ءۇي مەرەكەلىك كەرەك - جاراق ازىرلەپ قاربالاس بولىپ جاتتى، ءبىر ءۇيدىڭ كۇرىش قارما ازىرلەپ جاتقانىن كورىپ، باس شۋجي شي جينپيڭ جۇمىسقا قۋانا ارالاسىپ، قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە اعاش تۇيگىش الىپ، كۇرىش قارما ازىرلەستى.

  ...

  حالىقتى كوڭىل تورىنە قويدى، حالىققا ەتەنە سوزدەر ايتتى، حالىق ءۇشىن كۇرەستى، حالىق ونى جان اشىر - جاقىنىنداي كوردى.

  ول حالىققا مەيىر جەتكىزۋشى −

  قىستاقتارعا بارىپ، وتباسىلارىن ارالاعان سايىن ول ەسىكتەن كىرە قاريالاردى «اپالاپ»، ءوزىنىڭ تۋىسىنداي جاقىن ساناي سويلەدى؛ سۇپىدا مالداسىن قۇرىپ وتىرىپ، ەل قىدىرىپ جۇرگەندەي ەركىن اڭگىمەلەستى؛ كىشكەنتاي بالالاردى كوتەرىپ، مەيىرلەنە ونى - مۇنى سۇراستىردى.

  ول حالىقتىڭ ەتەنە جاقىنى −

  ءار جولى كوڭىل ءبولىپ حال سۇراعاندا، ول كۇرىش كۇبىسىنىڭ قاقپاعىن اشىپ، جەرتولەلەرگە ءۇڭىلىپ، بالشىق پەشتەردى سيپاپ، بۇقارانىڭ تۇرمىسىنىڭ ءار تۇسىنا دەن قويا كوڭىل ءبولدى؛ بالالار مەكتەپتەن الىس پا، جاقىن با؟ ناۋقاستاردىڭ ەمدەلۋى قامتاماسىز ەتىلە مە، جوق پا؟ جاقىن ماڭنان دارەتحانا سالىندى ما، جوق پا؟... ول بۇقارانىڭ كۇندەلىكتى تۇرمىسىنىڭ ءار جاعىن ەسىنەن شىعارىپ كورگەن ەمەس.

  ول حالىقتىڭ سىرلاسى −

  ىستىق ىقىلاستى اڭگىمەلەر بارىسىندا ول قىستاق تۇرعىندارىمەن بىرگە ولاردىڭ «كىرىس - شىعىس ەسەبىن جاساسىپ»، اۋلا جۇمىستارىنا جوبا جاساپ، ءادىس - امال كورسەتتى، اۋىلداستاردىڭ پارتيا ورتالىق كوميتەتىمەن بىرگە «بىلەك سىبانىپ قايراتتانا ىسكە كىرسىپ، تۇرمىستارىن كۇننەن - كۇنگە جاقسارتا ءتۇسۋىن» تىلەدى.

  5 جىلدا ول شار تاراپتى تۇگەل ارالاپ، حالىقتى باقىت سەزىمىنە، تابىس سەزىمىنە بولەۋدى ءوزىنىڭ بۇلتارتپاس جاۋاپكەرشىلىگى ەتىپ، حالىقتىڭ قامىن جەگەن ەڭ مەيىرىمدى پەيىلىن، ەڭ شىنايى قامقورلىعىن بايىرعى توڭكەرىستىك، از ۇلت، شەكارا، كەدەي وڭىرلەردەگى قىستاقتارعا، اۋىلدارعا جەتكىزدى.

  2017 - جىلعى مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 5 - ءماجىلىسى كەزىندە سىچۋان ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا، باس شۋجي شي جينپيڭ حالىن ويلاپ، قامىن جەپ كەلگەن لياڭشان يزۋ اۆتونوميالى وبلىسىنىڭ جاۋجۋە اۋدانىنىڭ «جالاما قىستاعىن» ارنايى اۋىزعا الدى.

    دالياڭشانداعى بۇقارانىڭ قازىرگى تۇرمىسى قانداي؟ قاقاعان ايازدا ول كىسىنىڭ كوڭىلى قاتتى الاڭدادى. 2018 - جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ «ۋادە بويىنشا» سىچۋاننىڭ دالياڭشانىنىڭ تەرەڭ قويناۋىنداعى جاۋجۋە اۋدانى سانچاحى اۋىلى سانحى قىستاعىنا، جيەفاڭ اۋىلى حوپۋ قىستاعىنا بارىپ، يزۋ كەدەي بۇقارانىڭ ءۇيىن ارالاپ، ناقتى جاعدايدى ءوز كوزىمەن كورىپ، بۇقارانىڭ ىستىق - سۋىعىن سۇراستىرىپ، جۇرەك سوزدەرىنە قۇلاق ءتۇردى، جەرگىلىكتى ورىنداعى كادرلارمەن جانە بۇقارامەن كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋ شاراسىن اقىلداستى.

  «بيلىكتىڭ تەتىگى − حالىقتىڭ كوڭىلىن تابۋدا، حالىقتىڭ كوڭىلىن تابۋدىڭ جولى − ولاردىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن بىلۋدە».

  لياڭجياحى قىستاعى، دىشىڭ قىستاعى، شىنشان قىستاعى، يۋانگۋدۇي قىستاعى... باس شۋجي شي جينپيڭ سانحى قىستاعى، حوپۋ قىستاعى سياقتى كوپتەگەن قىستاقتىڭ قامىن جەپ، بۇقاراعا مەيىر باعىشتادى.

  ۋادەسىن ورىنداپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ تۇرمىسىن جاقسارتتى −

  «حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تالپىنىسى − ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىز»

  ەسكى جىلدى اتتاندىرىپ، جاڭا جىلدى قارسى العان ساتتە، «تۇرمىستىڭ جىلدان - جىلعا جاقسارۋىن» تىلەۋ − ءاربىر جۇڭگولىقتىڭ ەڭ قاراپايىم تىلەگى؛ حالىق اراسىنان شىققان باس شۋجي حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن ىقىلاستى تالپىنىسىن ەڭ جاقسى تۇسىنەدى.

  وتامالى وتە بەرە، تاۋداعى قاسات قارلار ەري باستادى. گانسۋ ولكەسى ديڭشي قالاسى ۋييۋان اۋدانى يۋانگۋدۇي قىستاعىنداعى جان - جاعىن تاۋ قورشاعان، كوشىرىلگەن بۇقارانى قونىستاندىرۋ تۇيىنىندە قىزىل توبەلى اق ۇيلەر ايرىقشا كوز تارتادى.

  ءار كۇنى تاڭ اتا بەرە، 86 جاستاعى ما گاڭ پەشكە ءبىر شاۋگىم «قۇتى شاي» قايناتادى.

  5 جىلدىڭ الدىندا، تاعى وسىنداي اقپانداعى ەرتە كوكتەمدە، ءيىر - ءيىر جولمەنەن باس شۋجي شي جينپيڭ يۋانگۋدۇي قىستاعىنا كەلگەن بولاتىن.

  ول كەزدە قىستاقتىڭ كەلبەتى اتى - زاتىنا ساي، ۇلى تاۋدىڭ تەرەڭ قويناۋىنداعى «ەجەلدىڭ ەن كۇنىنەن» قالعان جەر - تۇعىن، مۇنداعىلار اۋىز سۋدىڭ ءوزىن تاۋ اسىپ، تاس باسىپ، ەسەكپەن تاسيتىن، جاۋىن جاۋسا، قىستاقتاعى جولداردىڭ ءبارى لاي - بالشىققا اينالىپ شىعا كەلەتىن.

  ما گاڭنىڭ سول كەزدەگى جۇبىنا جەتكەن، الاسا تام ۇيىنە باس سۇققان باس شۋجي شي جينپيڭ ءبىر وجاۋ سۋ الىپ، تاتىپ كورىپ، قاباعىن ءسال تۇيگەندەي بولدى. ىلە - شالا، ول تاۋحى وزەنىنەن سۋ باستاۋ ينجەنەرياسىنىڭ قۇرىلىس ورنىنا كەلىپ، قۇرىلىسقا جاۋاپتى جولداسقا: حالىق تۇرمىسىن الدىمەن ويلاستىرىپ، سۋدى وڭاۋعا ءمان بەرىڭىزدەر، - دەدى.

  5 جىل وتە شىقتى، قازىر يۋانگۋدۇي قىستاعىنىڭ جولدارى تەگىستەلىپ، جاڭا ۇيلەر بوي كوتەرىپ، قۇبىر سۋى تارتىلدى، يۋانگۋدۇي قىستاعىنىڭ كەدەيلەسۋ مولشەرى %57.3تەن %6.72كە تومەندەدى، 2018 - جىلدىڭ سوڭىندا بۇكىل قىستاقتىڭ كەدەيلىكتەن تاريحي سيپاتتى تۇتاسىمەن قۇتىلۋىنان ءۇمىت بار.

  «سول كۇنى باس شۋجي كوپشىلىككە ءبىز بىرگە قۇلشىنىپ، تۇرمىسىمىزدى كۇننەن - كۇنگە جاقسارتايىق دەپ ەدى، مۇنىڭ وسىنشالىق تەز جۇزەگە اساتىنى مەنىڭ ءۇش ۇيىقتاسام تۇسىمە كىرمەپتى». شاي دا قاينادى، شاۋگىمنەن بۋ بۇرقىراپ، ما گاڭنىڭ جۇزىنەن كۇلكى ەستى.

  «مەن جۇڭگو حالقىنىڭ تۇرمىسى، ءسوز جوق، جىلدان - جىلعا جاقسارا تۇسەتىنىنە كامىل سەنەمىن».

  ناقتى ىسكەرلىكپەن ايبىندى ۋادەنى ورىنداعان باس شۋجي شي جينپيڭ ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمەن ءبىر ميلليارد 300 ميلليوننان استام جۇڭگو حالقىنا شابىت بەردى، ايتسا ايتقانداي، باقىت كۇرەسپەن كەلدى.

  − سان مارتە قىزمەت تەكسەرۋ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، حالىقتىڭ مۇڭ - مۇقتاجىن سۇراپ، حالىقتىڭ ۇنىنە قۇلاق تۇرگەن ول كىسى جەرگىلىكتى ورىنداعى كادرلارعا «حالىققا جۇرەكتىڭ تورىنەن ورىن بەرۋ، بۇقارانىڭ قامىن جەپ، قيىنشىلىعىن شەشۋگە كۇش سالۋ كەرەك» دەپ تاپسىردى. بۇل ول كىسىنىڭ «حالىق ءۇشىن ىستەپ، ارقالاۋعا ءتيىستى جاۋاپكەرشىلىكتى ارقالايتىن» بيلىك جۇرگىزۋ ۇستانىمىن جاندى ءتۇسىندىردى.

  − سان مارتە ەل ارالاپ، حال سۇراپ، حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسىپ، قاجەتتى شارا ويلاستى، حۋناننىڭ شىبادۇڭ قىستاعىنداعى، سىچۋاننىڭ جانچي قىستاعىنداعى بۇقارامەن اڭگىمەلەسكەن كەزدە ايتقان «مەن − حالىقتىڭ قىزمەتشىسمىن» دەگەن ءسوزى «قاشاندا حالىقپەن بىرگە ويلاپ، حالىقپەن بىرگە ىستەيتىن» ساياسي قاسيەتىن ايگىلەدى.

  − ارناۋلى تاقىرىپتا سان مارتە اڭگىمە ءماجىلىس وتكىزىپ، قىزمەتتەن مالىمەت تىڭداپ، ورنالاستىرۋ جاساپ، اۋىر كەدەيلىك ماسەلەسىن شەشۋدىڭ شاراسىن اقىلداستى، «كەدەي حالىقتىڭ جانە كەدەي وڭىرلەردىڭ بۇكىل ەل حالقىمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا وتۋىنە مۇمكىندىك جاساۋ» − ول كىسىنىڭ جالپى حالىققا بەرگەن ايبىندى ۋادەسى بولدى.

  «ول كىسى بۇقاراعا ەڭ كوڭىل بولەتىن ادام». 4 جىلدىڭ الدىنداعى سول ءساتتى ەسكە العاندا ىشكى موڭعۇل ارشان قالاسى ىرشى قالاشىعىنان ورمان شارۋاشىلىعى قىزمەتشىسى بولىپ زەينەتكە شىققان گو يۇڭساي مەن ايەلى فىڭ شيۋحۋا ايرىقشا تەبىرەنەدى.

  قىس كەزىندە ارشان قالاسىنىڭ اۋا تەمپەراتۋراسى ۇنەمى نولدەن تومەن 30 سەلتسي گرادۋستان ارى تومەندەيدى، سوندىقتان مۇندا تۇرعىن ءۇي ەڭ ماڭىزدى نارسە سانالادى. «بۇرىن قىستا تاڭعى ساعات تورتتە مۇزداپ، توڭىپ وياناتىنبىز»، - دەيدى فىڭ شيۋحۋا وتكەندى ەسكە الىپ.

  2014 - جىلى قىستىڭ ەڭ سۋىق كەزىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ولاردىڭ ۇيىنە كەلىپ، ءىشىنارا بۇقارانىڭ ءالى دە قاتەرلى ۇيلەردە وتىرعانىن ءبىلىپ، جەرگىلىكتى ورىنداعى كادرلارعا لاشىقتى وڭىرلەردى وزگەرتۋ جۇمىسىن جەدەلدەتىپ، ۋاقىت كەستەسىن بەلگىلەپ، بۇقارانى ەرتەرەك جاڭا ۇيگە كوشىرۋدى تاپسىردى.

  سول جىلى ماۋسىم ايىندا گو يۇڭساي 10 نەشە جىل تۇرعان «تاقتايلى بالشىق» ۇيىنەن ەڭسەلى جاڭا عيماراتقا كوشىپ كىردى.

  «ءبىر وتباسىنىڭ، ءتىپتى ءبىر ادامنىڭ نەگىزگى تۇرمىس ماسەلەسى شەشىلمەسە، ءبىز قول قۋسىرىپ قاراپ تۇرساق بولمايدى؛ بۇقارانىڭ باقىتتى تۇرمىسقا دەگەن ءۇمىتى رەالدىققا اينالمايدى ەكەن، ءبىز بۇقارانى ىنتىماقتاستىرىپ جانە باستاپ، قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزۋىمىز كەرەك». وسى ءبىر جالىندى سوزدەر باس شۋجيدىڭ ەڭ تەرەڭ قامقورلىعىن جانە ەڭ ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىگىن ايگىلەدى.

  − بۇقارانىڭ ءجۇرىس - تۇرىسىنىڭ قيىن بولۋ ماسەلەسىنە كوڭىل بولگەن ول اۋىل - قىستاق تاس جولىن جاقسى سالۋمەن قاتار، ونى جاقسى باسقارۋدى، جاقسى قورعاۋدى، جاقسى پايدالانۋدى باسا دارىپتەپ، شارۋالاردىڭ دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە جەتۋىن، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ وسىزاماندانۋىن جەدەلدەتۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي قامتاماسىزداندىردى؛

  − بۇقارانىڭ ناۋقاس كورسەتۋىنىڭ قيىن بولۋ ماسەلەسىنە كوڭىل بولگەن ول سالامات جۇڭگو جوباسىن جاساپ، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت ءتۇيىنىن تومەنگە ويىستىرۋدى، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ بايلىعىن تومەنگە شوعىرلاندىرۋدى، قالا مەن اۋىل - قىستاق نەگىزدىك الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ ءىسىنىڭ بىركەلكى بولۋىن جەبەۋدى، بۇقارانى حاۋىپسىز، ءونىمدى، قولايلى، ارزان الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە نەگىزگى ەمدەلۋ جاعىنداعى قىزمەت وتەۋمەن قامتاماسىز ەتۋدى العا قويدى؛

  − بۇقارانىڭ وقۋ وقۋىنىڭ قيىن بولۋ ماسەلەسىنە كوڭىل بولگەن ول وقۋ - اعارتۋ ءىسىن الدىمەن دامىتىپ، قالا، اۋىل - قىستاق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىنىڭ ءبىر تۇلعالانعان دامۋىن جەبەپ، اۋىل - قىستاق مىندەتتى وقۋ - اعارتۋىنا باسا ءمان بەرىپ، مەكتەپكە دەيىنگى تاربيەنى، ەرەكشە تاربيەنى جانە ينتەرنەت تاربيەسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، ورتا مەكتەپ ساتىسى وقىتۋىن جالپىلاستىرىپ، ءاربىر بالانى ءادىل، ساپالى وقۋ - اعارتۋدان يگىلىكتەندىرۋدى باسا دارىپتەدى.

  ...

  ول ءاربىر شەشىمدى ءوزىنىڭ بۇكىل حالىققا بەرگەن «حالىقتىڭ تاماشا تۇرمىسقا دەگەن تىلەگى − ءبىزدىڭ كۇرەس نىسانامىز» دەگەن ايبىندى ۋادەسىن ورىنداۋ ءۇشىن جاسادى.

  اۋەلگى ماقساتتان اينىماي، ۇمىتپەن جاڭا كوكتەمگە بەت الۋ −

  «جاقسى تۇرمىس ەڭبەكتەن كەلەدى، كەدەيلىك قورقىنىشتى ەمەس، سەنىم، بەكىم بار جەردە جەڭبەيتىن قيىنشىلىق بولمايدى»

  جاڭا جىل كەلىپ جەتتى، مەزگىلدىڭ اۋىسۋىمەن تاعى دا تىڭ ساپارعا اتتاندىق.

  «3 جىلدان كەيىن كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىندا ءوز ۋاعىندا جەڭىسكە جەتۋ − جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ نەشە مىڭ جىلدىق دامۋ تاريحىندا تاقىر كەدەيلىكتى تۇڭعىش رەت تۇلعالىق جاقتان الاستاۋى بولىپ تابىلادى. جۇڭحۋا ۇلتى جونىنەن دە، كۇللى ادامزات جونىنەن دە كەلەلى ماڭىز الاتىن وسى ۇلى ءىستى بىرگە جۇزەگە اسىرايىق» − باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ 2018 - جىلعا ارناعان وسى سالتاناتتى قۇتتىقتاۋ ءسوزى ءالى كۇنگە دەيىن قۇلاعىمىزدا جاڭعىرىپ تۇر.

  سوڭعى جىلداردان بەرى، باس شۋجي شي جينپيڭ بۇكىل ەلىمىزدەگى 14 شوعىرلى تۇتاسقان اۋماقتاعى ەرەكشە قيىنشىلىعى بار رايونداردى ارالادى.

  «جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدا بايىرعى توڭكەرىستىك رايوندار جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى ورەگە جەتپەسە، بايىرعى توڭكەرىستىك رايوندارداعى كەدەيلەر كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ اۋقاتتانباسا، وندا ول تولىق ورىندالعاندىققا جاتپايدى».

  «كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ جولىندا بىردە - ءبىر كەدەي وتباسىن قاعىس قالدىرۋعا، بىردە - ءبىر كەدەي قاۋىمدى تاستاپ كەتۋگە بولمايدى».

  − ايتىلعان وسى سوزدەر تۇگەلدەي جۇڭگو كوممۋنيستەرىنىڭ بەرگەن ايبىندى ۋادەسى ءارى شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ حالىققا باعىشتاعان تەرەڭ مەيىرىمى، بيلىك جۇرگىزۋدەگى بەرىك سەنىمى.

  كوكتەم لەبى بار الاپتى جىلىتتى. بەيجيڭنىڭ سولتۇستىگىنەن 200 نەشە كيلومەتر شالعايداعى حىبەيدىڭ باشاڭ ساحاراسىنان تىرشىلىك تىنىسى ەستى.

  2017 - جىلى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ جاڭبەي اۋدانى شياۋىرتاي قالاشىعى دىشىڭ قىستاعىنا كەلىپ قيىنشىلىعى بار بۇقارادان حال سۇرادى. قىستاق تۇرعىنى شۇي حايچىڭنىڭ وتباسىندا ول قىستاقتاعى اۋىلداستارمەن بىرگە جىلدىق كىرىستەرىن ەسەپتەپ، كەلەر جىلى كەدەيلىكتەن قۇتىلۋ جوسپارىن جاسادى.

  «باس شۋجي وتباسىما كەلگەن كەزدەگى جاعدايدى ءومىر بويى ۇمىتپايمىن»، - دەدى شۇي حايچىڭ. باس شۋجي سول كەزدە كوپشىلىككە: «سىزدەردىڭ الداعى جولدارىڭىز اشىلدى، ەندىگى ماسەلە ونى قالاي بازارلاندىرا، كولەمدەندىرە دامىتۋدا» دەگەن بولاتىن.

  بۇگىنگى تاڭدا قىستاق دىشىڭ اتتى كارتوپ ماركاسن تىركەۋگە الدىرىپ، كارتوپ وسىرەتىن 280 شاعىن جىلىجاي سالدى، مەجە بويىنشا ءار جىلىجايدان جىلىنا 20 مىڭ يۋانعا جۋىق تازا كىرىس كىرەدى. قىستاق جولىنىڭ جانىنداعى سازدىقتا كۇندى باعىت ەتىپ قاز - قاتار ءتىزىلىپ تۇرعان فوتوۆولتتىق توك شىعارۋ تاقتالارى قىستاقتاعىلاردىڭ جاڭا ۇمىتىنە اينالدى.

  تەرەك بۇرلەپ، ءشوپ قىلتيدى، كوگىلجىم تاۋ بەلگى بەردى كوكتەمنەن.

  اقپان ايىنداعى جيڭگاڭشان تاۋىندا گۋلەي سوققان جەلمەن بامبۋك ورمانى سۋىلداپ تۇر، ءۇي توبەلەرىن اپپاق قار باسىپ سالعان، ءار وتباسىنىڭ ەسىگىندەگى قىپ - قىزىل كوكتەم مەرەكەسى بوساعالىعىنان قۋانىشتىڭ لەبى ەسەدى.

  2016 - جىلعى كوكتەم مەرەكەسى قارساڭىندا جاڭبىر ارالاس قار جاۋدى، باس شۋجي شي جينپيڭ تايعاق تاۋ جولىن بويلاپ جياڭشى جيڭگاڭشان ماۋپيڭ اۋىلى شىنشان قىستاعىنا كەلدى.

  «باس شۋجي قولىمنان ۇستاعان بەتى جەتەلەپ سىرتتان ۇيگە كىردى، قازىر ويلاسام كوڭىلىم جىلىپ سالا بەرەدى. باس شۋجي كوپشىلىكتىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ بايۋ ماسەلەسىنە بارىنشا كوڭىل ءبولدى، قوناق بولمەسىنەن اس ۇيگە، جاتىن ۇيگە، دارەتحاناعا دەيىن تاپتەشتەپ ۇعىستى»، - دەدى قىستاقتاعى كەدەي وتاعاسى پىڭ شيايىڭ.

  «شىعاردا باس شۋجي قايتا قايىرىلىپ <ءسىز قازىر تۇرمىسىم قانداي دەپ ويلايسىز؟> دەپ تاعى سۇرادى»، - دەدى پىڭ شيايىڭ.

  تۇرمىستىڭ جاقسى بولعان - بولماعاندىعىن، ساياساتتىڭ كەمەلدى بولعان - بولماعاندىعىن ءبىلۋ ءۇشىن بۇقارانىڭ رازى بولعان - بولماعاندىعىنا قاراۋ كەرەك.

  2016 - جىلدىڭ اياعىندا جيڭگاڭشان قالاسىنداعى كەدەيلەسۋ مولشەرى %1.6كە تومەندەپ، ەلىمىزدەگى كەدەيلىك تىزىمىنەن شىعارۋ مەحانيزمى ورناعاننان كەيىنگى تۇڭعىش «كەدەيلىك قالپاعىن» الىپ تاستاعان كەدەي اۋدان بولدى.

  ونان بەرى 2 جىل ءوتتى، قىستاقتاعى توپىراق ۇيلەر تۇگەلدەي كىجيا ۇلگىسىندەگى جاڭا بەينەگە ەندى؛ قىستاقتىڭ جولى جاسالىپ، اۋىل - قىستاق ساياحاتى دامىتىلىپ، ساياحاتشىلار بارىنشا مولايدى؛ قىستاق قۇرعان شاپتۋل، شاي ءوندىرىس سەلبەستىك كووپەراتيۆتەرى گۇلدەنىپ، جارنا قوسقان كەدەي وتباسىلارى جىلىنا 3000 يۋاننان استام پايدا الاتىن بولدى.

  الەم ۇلكەن، حالىق مەملەكەتتىڭ نەگىزى.

  ارتقا قايىرىلا قاراساق، بارىنشا مەيىرىم سەزىنەمىز. 5 جىلداعى ءار رەتكى دۋماندى كوكتەم مەرەكەسىندە باس شۋجي شي جينپيڭ ءار ۋاقىت حالىقتى ويلاپ، حالىققا توتەنشە كوڭىل ءبولدى، حالىققا دەگەن سۇيىسپەنشىلىگىن باستان - اياق ساقتادى.

  (تىلشىلەر: رۇڭ چيحان، جياڭ شياۋ، ماقالا جازۋعا قاتىسقاندار: زوۋ جيانپۋ، گاۋ بو، جاڭ چين، ليۋ نىڭجيڭ، جياڭ چىنرۇڭ، لي حۋا، فان فان)

 (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 16 - اقپاندا بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى