تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   ماڭىزدى حۇجاتتار

مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىمدارىنا رەفورما جاساۋ جوباسى تۋرالى تۇسىنىك

مەملەكەتتىك 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە 2018 - جىلى 3 - ايدىڭ 13 - كۇنى جاسالدى

مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مۇشەسى

ۋاڭ يۇڭ

  ۋاكىلدەر:

  مەن مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ تاپسىرۋىمەن پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ماجىلىسىندە ماقۇلدانعان «پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جوباسىنا» ساي، مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىمدارىنا رەفورما جاساۋ جوباسى جونىندە ماجىلىسكە تۇسىنىك جاسايمىن، قاراپ شىعۋلارىڭىزدى وتىنەمىن.

  پارتيانىڭ 19 - قۇرىلتايى قۇرىلىم جانە اكىمشىلىك ءتۇزىلىس رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جونىندە ماڭىزدى ورنالاستىرۋلار جاساپ، ءتۇرلى قۇرىلىمداردى قۇرۋدى ءبىر تۇتاس ويلاستىرىپ، پارتيا، ۇكىمەت تاراۋلارىنىڭ جانە ولاردىڭ ىشكى قۇرىلىمدارىنىڭ ۇقىعىن عىلمي ورنالاستىرۋدى، مىندەتىن ايقىنداۋدى تالاپ ەتتى. پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتىنىڭ ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسى «ج ك پ ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جونىندەگى قاۋلىسىن» جانە « پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جوباسىن» ماقۇلدادى. بۇل جولعى پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدىڭ جالپى تۇلعالىق تالابى − پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرىپ، ماركسيزم - لەنينيزمدى، ماۋ زىدۇڭ يدەياسىن، دىڭ شياۋپيڭ نازارياسىن، «ۇشكە ۋاكىلدىك ەتۋ» ماڭىزدى يدەياسىن، عىلمي دامۋ كوزقاراسىن، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتۋگە تاباندى بولىپ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ دامۋ تالابىنا سايكەسىپ، قىزمەتتى ورنىقتىلىق بارىسىندا ىلگەرىلەتۋ سىندى نەگىزگى اۋەننەن، رەفورمانىڭ دۇرىس بەتالىسىنان، حالىقتى وزەك ەتۋدەن، پارتيانى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋدان جازباي، پارتيانىڭ جاپپاي باسشىلىعىن نۇسقاۋشى، مەملەكەتتى جونگە سالۋ جۇيەسى مەن جونگە سالۋ قابىلەتىن وسىزامانداندىرۋدى جەتەكشى، پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى فۋنكتسياسىنىڭ ساپالىلانۋىن، ءونىمدى سايكەسۋىن ىلگەرىلەتۋدى كۇش سالۋ ءتۇيىنى ەتىپ، قۇرىلىمدار قۇرۋعا رەفورما جاساپ، فۋنكتسيانى ىڭعايلاۋدى كەمەلدەندىرىپ، فۋنكتسيادا، تاسىلدە، ستيلدە بۇرىلىس جاساۋدى تەرەڭدەتىپ، ونىمدىلىك پەن تيىمدىلىكتى جوعارىلاتىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتىپ، جاپپاي سوتسياليستىك وسىزاماندانعان مەملەكەت قۇرۋدىڭ جاڭا جورىعىن باستاۋدى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋدى ءتۇزىم جاعىنان پارمەندى قامتاماسىزداندىرۋ.

  « پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمدارى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ جوباسىندا» پارتيانىڭ، ۇكىمەتتىڭ، ارميانىڭ، بۇقارالىق ۇيىمداردىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ جونىندە جان - جاقتىلى ورنالاستىرۋ جاسالدى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرىلىم رەفورماسىن تەرەڭدەتۋ مۇنىڭ ىشىندەگى ماڭىزدى قىزمەتتەردىڭ ءبىرى. مۇندا باستىسى مىنالار ەسكەرىلدى: ۇكىمەت فۋنكتسياسىندا بۇرىلىس جاساۋدى كوزدە ۇستاي وتىرىپ، بازاردىڭ بايلىقتى ىڭعايلاۋدا شەشۋشى رول اتقارۋىنا، ۇكىمەتتىڭ رولىن اناعۇرلىم ويداعىداي ساۋلەلەندىرۋىنە بوگەت بولاتىن تۇزىلىستىك، مەحانيزمدىك كىناراتتاردى باتىل الاستاپ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋدى ارقاۋ ەتىپ، وسىزاماندانعان ەكونوميكا جۇيەسىن قۇرىپ، ۇكىمەتتىڭ ەكونوميكانى رەتكە سالۋ، بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ، قوعامدىق باسقارۋ، الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ فۋنكتسياسىن كۇشەيتىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، جاڭا داۋىرلىك شارت - جاعداي مەن امالياتتىق تالاپتارعا ۇشتاستىرىپ، ءتۇيىندى سالالار مەن شەشۋشى بۋىنداردىڭ قۇرىلىمدىق فۋنكتسياسىن ساپالىلاندىرۋدى جانە رەتتەۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، مىندەتى مەن جاۋاپكەرلىگى ايقىن، زاڭ بويىنشا اكىمشىلىك جۇرگىزەتىن ۇكىمەتتىك باسقارۋ جۇيەسىن ورناتىپ، ۇكىمەتتىڭ اتقارۋ قۋاتىن جوعارىلاتىپ، حالىق رازى بولاتىن قىزمەت كورسەتۋ تيبىندەگى ۇكىمەت قۇرۋ.

  بۇل رەتكى مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىم رەفورماسىنىڭ ناقتى مازمۇنى تومەندەگىدەي:

  1. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋلاردى رەتتەۋ تۋرالى 

      (1) تابيعي بايلىق مينيسترلىگى قۇرىلادى. جالپى حالىقتىق مەنشىكتەگى تابيعي بايلىق پەن مال - مۇلىكتى مەنشىكتەنۋشى مىندەتىن ءبىر تۇتاس اتقارۋ، بارلىق جەر بايلىعى كەڭىستىگىنىڭ پايدالانىلۋىن باسقارۋ جانە ەكولوگيانى قورعاۋ - قالپىنا كەلتىرۋ مىندەتىن ءبىر تۇتاس اتقارۋ، تابيعي بايلىقتى مەنشىكتەنۋشىلەردىڭ تياناقتانباۋى، جەر بايلىعى كەڭىستىگىن جوبالاۋدىڭ قاباتتاسۋى سياقتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشۋ، تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىمداردى تۇتاس تۇلعالىق جاقتان قورعاۋدى، جۇيەلى قالپىنا كەلتىرۋدى، جان - جاقتىلى جونگە سالۋدى جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار ورتاعا قويىلدى: مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ نەگىزگى تۇلعالىق فۋنكتسيالىق رايونداردىڭ جوباسىن ۇيىمداستىرىپ جاساۋ مىندەتى، تۇرعىن ءۇي جانە قالا - اۋىل قۇرىلىسى مينيسترلىگىنىڭ قالا، اۋىل پلانىن باسقارۋ مىندەتى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنىڭ سۋ بايلىعىن تەكسەرۋ، ۇقىق بەلگىلەپ، تىزىمگە الۋ، باسقارۋ مىندەتى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگىنىڭ جايلىم بايلىعىن تەكسەرۋ، ۇقىق بەلگىلەپ، تىزىمگە الۋ، باسقارۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسىنىڭ ورمان - توعايدى، سازدى جەرلەردى، ت.ب بايلىقتاردى تەكسەرۋ جانە ۇقىق بەلگىلەپ، تىزىمگە الۋ، باسقارۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك تەڭىز - مۇحيت مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك ولشەۋ - سىزۋ جاعراپيالىق ينفورماتسيا مەكەمەسىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، تابيعي بايلىق مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. تابيعي بايلىق مينيسترلىگى سىرتقا مەملەكەتتىك تەڭىز - مۇحيت مەكەمەسىنىڭ اتىمەن اتالادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: تابيعي بايلىقتى اشۋ - پايدالانۋ جانە ونى قورعاۋ جونىندە باقىلاۋ - باسقارۋ جۇرگىزۋ، كەڭىستىك جوبالاۋ جۇيەسىن قۇرۋ جانە ونى باقىلاپ اتقارۋ، جالپىلىق مەنشىكتەگى ءتۇرلى تابيعي بايلىق مال - مۇلكىن مەنشىكتەنۋشى مىندەتىن وتەپ، ءبىر تۇتاس تەكسەرۋ جانە ۇقىق بەلگىلەپ، تىزىمگە الۋ، تابيعي بايلىقتان اقىلى پايدالانۋ ءتۇزىمىن ورناتۋ، ولشەۋ - سىزۋ جانە گەولوگيالىق تەكسەرۋ كاسىپ سالالارىن باسقارۋ سياقتىلارعا جاۋاپتى بولۋ.

  مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك تەڭىز - مۇحيت مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ولشەۋ - سىزۋ جانە جاعراپيالىق ينفورماتسيا مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (2) ەكولوگيالىق ورتا مينيسترلىگى قۇرىلادى. ورتانى قورعاۋ ەلىمىزدىڭ نەگىزگى ساياساتى. ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋدىڭ بىتىراڭقى بولعان مىندەتتەرىن رەتتەپ - بىرىكتىرىپ، ەكولوگيا مەن قالا، اۋىلداعى ءتۇرلى لاستىڭ شىعارىلۋىن باقىلاۋ - باسقارۋدى جانە اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ مىندەتىن ءبىر تۇتاس اتقارىپ، لاستانعان ورتانى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىڭ ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرىپ، كورىكتى جۇڭگو قۇرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى، ەكولوگيالىق ورتا مينيسترلىگىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ كليمات وزگەرىسىنە توتەپ بەرۋ جانە لاستىڭ شىعارىلۋىن ازايتۋ مىندەتى، مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ جەر استى سۋىنىڭ لاستانۋىن باقىلاۋ جانە ونىڭ الدىن الۋ مىندەتى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنىڭ سۋ فۋنكتسيالىق رايوندارىن ايىرۋ، لاس كوزدەرىنىڭ ورنالاسۋىن باسقارۋ، سۋ اعارلارىنىڭ سۋ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ مىندەتى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ اۋماقتىق لاستانۋىن جونگە سالۋدى باقىلاۋ جانە وعان جەتەكشىلىك ەتۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك تەڭىز - مۇحيت مەكەمەسىنىڭ تەڭىز - مۇحيت ورتاسىن قورعاۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ ينجەريا قۇرىلىس كوميتەتى كەڭسەسىنىڭ وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ قۇرىلىس نىساندارى رايوندارىنىڭ ورتاسىن قورعاۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، ەكولوگيالىق ورتا مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ەكولوگيالىق ورتا مينيسترلىگى سىرتقا مەملەكەتتىك يادرو حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسىنىڭ اتىمەن اتالادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: ەكولوگيالىق ورتا جونىندەگى ساياساتتاردى، پلانداردى، ولشەمدەردى بەلگىلەۋ جانە ونى اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، ەكولوگيالىق ورتانى باقىلاۋ - تەكسەرۋ جانە زاڭ اتقارۋ قىزمەتىنە ءبىر تۇتاس جاۋاپتى بولۋ، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى وڭاۋ، يادرو مەن رادياتسيا حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋ، ورتالىقتىڭ ورتانى قورعاۋ جاعىندا باقىلاۋ - تەكسەرۋىن ۇيىمداستىرىپ جۇرگىزۋ، ت. ب.

  قورشاعان ورتانى قورعاۋ مينيسترلىگى ساقتاپ قالىنبايدى.

       (3) اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگى قۇرىلادى. اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار ماسەلەسى − مەملەكەت جوسپارى مەن حالىق تۇرمىسىنا ساياتىن ءتۇبىرلى ماسەلە. اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىل - قىستاقتى الدىمەن دامىتۋعا تاباندى بولىپ، اۋىل - قىستاقتى كوركەيتۋ ستراتەگياسىن ءبىر تۇتاس اتقارۋدى، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دەڭگەيىن جالپى بەتتىك جوعارىلاتۋدى، اۋىل - قىستاقتاردىڭ جان - جاقتىلى العا باسۋىن، ديقانداردىڭ جالپىلىق ساپاسىن جوعارىلاتۋدى جەبەپ، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىل - قىستاقتىڭ وسىزاماندانۋىن جۇزەگە اسىرۋدى جەدەلدەتۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مىندەتى، سونداي - اق مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ، قازىنا مينيسترلىگىنىڭ، مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى قارجى قوسۋ نىساندارىن باسقارۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار قىزمەتى ستراتەگياسىنا، پلاندارى مەن ساياساتتارىنا ءبىر تۇتاس زەرتتەۋ جۇرگىزۋ جانە ونى اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، ەگىن شارۋاشىلىعىنا، مال شارۋاشىلىعىنا، بالىق شارۋاشىلىعىنا، تىڭ يگەرۋگە، اۋىل شارۋاشىلىعىن ماشينالاندىرۋعا، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ساپا حاۋىپسىزدىگىنە باقىلاۋ - باسقارۋ جۇرگىزۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا قوسىلاتىن قارجىلاردى باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، ت. ب.

  اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ بالىقشىلىق كەمەلەرىنە تەكسەرۋ جانە باقىلاۋ - باسقارۋ جۇرگىزۋ مىندەتى قاتىناس - تاسىمال مينيسترلىگىنە وتكىزىلەدى.

  اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (4) مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى قۇرىلادى. مادەنيەت جونىندەگى سەنىمدى ارتتىرىپ جانە ايگىلەپ، مادەنيەت ىستەرىن، مادەنيەت شارۋاشىلىعىن دامىتۋ مەن ساياحات بايلىعىن اشۋدى ءبىر تۇتاس پلانداۋ، مەملەكەتتىڭ مادەنيەتتىك جۇمساق كۇشى مەن جۇڭحۋا مادەنيەتىنىڭ ىقپال كۇشىن جوعارىلاتىپ، مادەنيەت ىستەرىنىڭ، مادەنيەت شارۋاشىلىعىنىڭ جانە ساياحات شارۋاشىلىعىنىڭ توعىسپالى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى، مادەنيەت مينيسترلىگىنىڭ، مەملەكەتتىك ساياحات مەكەمەسىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: پارتيانىڭ ۇگىت - مادەنيەت قىزمەتىنىڭ باعىت - ساياساتتارىن دايەكتى تياناقتاندىرۋ، مادەنيەت جانە ساياحات قىزمەتىنىڭ ساياساتتىق شارالارىن كەڭەسۋ جولىمەن بەلگىلەۋ، مادەنيەت ىستەرىن، مادەنيەت شارۋاشىلىعىن، ساياحات شارۋاشىلىعىن دامىتۋدى ءبىر تۇتاس پلانداۋ، مادەنيەت ارقىلى حالىققا يگىلىك جەتكىزۋ ينجەنەرياسىن ىشكەرىلەي اتقارۋ، مادەنيەت بايلىقتارىنا جاپپاي تەكسەرۋ جۇرگىزۋ، ونى اشۋ جانە قورعاۋ قىزمەتىن اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، ساياحات بازارى ءتارتىبىن قامتىعان تۇرلىشە مادەنيەت بازارىن قورعاۋ، سىرتپەن مادەنيەتتىك اۋىس - كۇيىستى كۇشەيتۋ، جۇڭحۋانىڭ مادەنيەتىنىڭ سىرتقا شىعۋىن جەبەۋ، ت. ب.

  مادەنيەت مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك ساياحات مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

      (5) مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى قۇرىلادى. حالىقتىڭ دەنساۋلىعى − ۇلتتىڭ گۇلدەنىپ - كوركەيۋى مەن مەملەكەتتىڭ قۇدىرەتتەنۋىنىڭ ماڭىزدى بەلگىسى. ساۋ - سالەمەت جۇڭگو ستراتەگياسىن اتقارۋدى جەبەپ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ساۋ دەنەلى بولۋ جونىندە تەرەڭ تانىم ورناتىپ، ناۋقاستى ەمدەۋدى وزەك ەتۋدەن حالىقتىڭ دەنساۋلىعىن وزەك ەتۋگە بۇرىلىس جاساپ، سالماقتى اۋرۋلاردىڭ الدىن الۋ جانە ونى تىزگىندەۋ، قارتتانۋعا بەلسەنە توتەپ بەرىپ، قارتتار ءىسى مەن قارتتارعا قاتىستى شارۋاشىلىقتى دامىتۋدى جەدەلدەتىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ دەنساۋلىعى جونىنەن جان - جاقتىلى، جالپى بارىستى قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە جوسپارلى تۋىت كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋگە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى كەڭسەسىنىڭ، مەملەكەتتىك قارتتار قىزمەتى كوميتەتى كەڭسەسىنىڭ مىندەتى، ونەركاسىپ جانە ينفورماتسيالاندىرۋ مينيسترلىگىنىڭ «تەمەكىنى تىزگىندەۋ تۋرالى جۇلگەلىك شارتىن» باستاماشى بولىپ اتقارۋ قىزمەت مىندەتى، مەملەكەتتىك ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسىنىڭ كاسىپتىك حاۋىپسىزدىكتى، دەنساۋلىقتى باقىلاۋ - باسقارۋ مىندەتى رەتتەلىپ بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: حالىقتىڭ دەنساۋلىعى جونىندەگى ساياساتتاردى بەلگىلەۋ، ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتۋدى سايكەستى ىلگەرىلەتۋ، مەملەكەتتىڭ نەگىزگى ءدارى - دارمەك ءتۇزىمىن بەلگىلەۋگە ۇيىمداستىرۋ، الەۋمەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ، ەمدەۋگە قىزمەت كورسەتۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋعا سايعان شۇعىل جاعدايلارعا توتەپ بەرۋ جونىنەن باقىلاۋ - باسقارۋ جۇرگىزۋ، جوسپارلى تۋىتتى باسقارۋ جانە وعان قىزمەت كورسەتۋ جۇمىسىنا جاۋاپتى بولۋ، حالىقتىڭ قارتتانۋىنا توتەپ بەرۋدىڭ جانە ەمدەۋ مەن كۇتىمدەۋ ۇشتاستىرىلعان ساياساتتىق شارالاردى بەلگىلەۋ، ت. ب.

  مەملەكەتتىك قارتتار قىزمەتى كوميتەتى ساقتالىپ، كۇندەلىكتى قىزمەتتەرىن مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى ۇستىنە الادى. حالىق ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ۋاكىلدىكپەن باسقارۋىنداعى جۇڭگو قارتتار قوعامىن مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى باسقارۋىنا الادى. مەملەكەتتىك جۇڭگوشا ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك باسقارۋ مەكەمەسىن مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى باسقارادى.

  مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە جوسپارلى تۋىت كوميتەتى ساقتاپ قالىنبايدى. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ەمدەۋ، ءدارى - دارمەك، دەنساۋلىق ساقتاۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىنا باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسىنىڭ كەڭسەسى ەندىگارى قۇرىلمايدى.

      (6) ارميادان قايتقان اسكەريلەر ءىسى مينيسترلىگى قۇرىلادى. اسكەريلەر مەن ولاردىڭ وتباسىنداعىلاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاپ، ارميادان قايتقان اسكەريلەرگە قىزمەت كورسەتۋدى قامتاماسىزداندىرۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ارميادان قايتقان اسكەريلەردى باسقارۋدىڭ جانە ولارعا قامتاماسىزدىق جاساۋدىڭ شوعىرلى، بىرلىككە كەلگەن، مىندەت - جاۋاپكەرشىلىگى انىق ءتۇزىلىسىن ورناتىپ، اسكەريلەردى تۇتاس قوعام قۇرمەتتەيتىن كاسىپكە اينالدىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: حالىق ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ارميادان قايتقان اسكەريلەردى قامقورلىق جاساۋ جولىمەن ورنالاستىرۋ مىندەتى، ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مينيسترلىگىنىڭ كاسىپ اۋىستىرعان وفيتسەرلەردى ورنالاستىرۋ مىندەتى، سونداي - اق ورتالىق اسكەري ىستەر كوميتەتىنىڭ ساياسي قىزمەت ءبولىمى مەن ارتقى شەپ قامداۋ ءبولىمىنىڭ قاتىستى مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، ارميادان قايتقان اسكەريلەر ءىسى مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: ارميادان قايتقان اسكەريلەر جونىندەگى يدەيالىق - ساياسي، باسقارۋ - قامتاماسىزدىق قىزمەتتەرىنە قاتىستى ساياساتتاردى، زاڭ - ەرەجەلەردى بەلگىلەۋ جانە ونى اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، ارميادان قايتقان اسكەريلەردىڭ پارتيا، مەملەكەت جانە حالىق ءۇشىن جانىن قيىپ، ءوزىن ارناعان رۋحاني اسىل قاسيەتتەرى مەن قۇندىلىقتارىن ماداقتاۋ جانە ايگىلەۋ، ارميادان كاسىپ اۋىستىرعان، ارميادان بوساعان، زەينەتكە شىققان كادرلاردى، اسكەردەن بوساعانداردى قىزمەتكە ورنالاستىرۋعا وتكىزىپ بەرۋ جانە ارميادان قايتىپ دەربەس جۇمىس تاڭداعان اسكەريلەرگە قىزمەت كورسەتۋدى باسقارۋ، مامىلەسىن قامتاماسىزداندىرۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولۋ، ارميادان قايتقان اسكەريلەرگە ءبىلىم بەرۋ، كۋرستان وتكىزۋ، قامقورلىق جاساۋ قاتارلىلاردى ۇيىمداستىرۋ جانە ورىستەتۋ، بۇكىل ەل بويىنشا اسكەريلەردى قولداۋ جانە ولاردىڭ وتباسىنداعىلارعا قامقورلىق جاساۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ، قۇرباندارعا جانە ارميادان قايتقان اسكەريلەرگە قۇرمەت سيلىعىن بەرۋگە، اسكەريلەردىڭ قابىرىن قورعاۋعا جانە ولاردى ەسكە ءتۇسىرۋ قيمىلدارىنا جاۋاپتى بولۋ، ت.ب.

  (7) شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى قۇرىلادى. ەلىمىز اپات كوپ، ءجيى تۋىلاتىن ەل، اۋىر، ەرەكشە، ءىرى حاۋىپسىزدىك حاۋىپ - قاتەرلەردىڭ الدىن الۋ جانە ونى جويۋ، الەۋمەتتىك حاۋىپسىزدىك جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋ، شۇعىل توتەپ بەرۋ كۇشى مەن بايلىقتارىن رەتتەپ - بىرىكتىرۋ - ساپالىلاندىرۋ، ءبىر تۇتاس جەتەكشىلىك جۇرگىزەتىن، ارناۋلى جانە ۇنەمىلىك توتەپ بەرۋگە بىردەي دايىن تۇراتىن، ارەكەتتە يكەمدى، جوعارى - تومەن بىرلەسىپ اتتانىسقا كەلەتىن، بەيبىت جاعداي مەن شۇعىل جاعداي ۇشتاستىرىلعان جۇڭگوشا شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ ءتۇزىلىسىن قالىپتاستىرۋدى جەبەۋ، اپاتتان ساقتانۋ، اپات زيانىن جەڭىلدەتۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قۋاتىن جوعارىلاتۋ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ءومىرى مەن مال - مۇلكىنىڭ اماندىعى مەن قوعامنىڭ ورنىقتىلىعىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسىنىڭ شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مىندەتى، قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ ءورت ءوشىرۋ، ورتتەن ساقتانۋدى باسقارۋ مىندەتى، حالىق ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ اپاتتان قۇتقارۋ مىندەتى، مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگىنىڭ گەولوگيالىق اپاتتىڭ الدىن الۋ جانە ونى جونگە سالۋ، سۋ يگىلىگى ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ سۋ اپاتىنىڭ، قۋاڭشىلىق اپاتىنىڭ الدىن الۋ جانە ونى جونگە سالۋ، اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ جايلىم ءورت اپاتىنىڭ الدىن الۋ، مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىق مەكەمەسىنىڭ ورمان ءورت اپاتىنىڭ الدىن الۋ سىندى قاتىستى مىندەتتەرى، جۇڭگو جەر سىلكىنىسىن باقىلاۋ - ولشەۋ مەكەمەسىنىڭ جەر سىلكىنىسى اپاتىنا شۇعىل توتەپ بەرۋ، قۇتقارۋ - كومەك بەرۋ مىندەتى، سونداي - اق مەملەكەتتىڭ سۋ تاسقىنىنىڭ الدىن الۋ، قۋاڭشىلىققا توتەپ بەرۋگە قولباسشىلىق ەتۋ باس قولباسشىلىق ءبولىمىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك اپات زيانىن جەڭىلدەتۋ كوميتەتىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ جەر سىلكىنىسىنە توتەپ بەرۋ، اپاتتان قۇتقارۋعا قولباسشىلىق ەتۋ ءبولىمىنىڭ، مەملەكەتتىڭ ورمان ءورت اپاتىنىڭ الدىن الۋعا قولباسشىلىق ەتۋ ءبولىمىنىڭ مىندەتتەرى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: مەملەكەتتىڭ شۇعىل جاعدايلارعا توتەپ بەرۋ جالپى تۇلعالىق ساقتىق جوباسى مەن پلاندارىن جاساۋدى ۇيىمداستىرۋ، رايوندار مەن تاراۋلاردىڭ توسىن ۋاقيعالارعا توتەپ بەرۋ قىزمەتىنە قولباسشىلىق ەتۋ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ ساقتىق جوبا جۇيەسى قۇرىلىسى مەن ساقتىق جوبا بويىنشا جاتتىعۋدى جەبەۋ. اپات جاعدايىنان مالىمەت بەرۋ جۇيەسىن ورناتىپ جانە اپات احۋالىن ءبىرىڭعاي جاريالاۋ، شۇعىل توتەپ بەرۋ كۇشى قۇرىلىسىن جانە زات زاپاسىن ءبىر تۇتاس پلانداۋ ءارى اپاتتان قۇتقارۋ كەزىندە ولاردى ءبىر تۇتاس ىسكە قوسۋ، اپاتتان قۇتقارۋ جانە كومەك بەرۋ جۇيەسىن قۇرۋعا ۇيىمداستىرۋ، حاۋىپسىز ءوندىرىس تۇرىنە، تابيعي اپات تۇرىنە شۇعىل قۇتقارۋ، كومەك بەرۋگە قولباسشىلىق ەتۋ، مەملەكەتتىك ەرەكشە اۋىر اپاتتارعا شۇعىل توتەپ بەرۋگە قولباسشىلىق ەتۋ شتابىنىڭ قىزمەتىن ۇستىنە الۋ. ءورت اپاتى، سۋ - قۋاڭشىلىق اپاتى، گەولوگيالىق اپات قاتارلىلاردىڭ الدىن الۋعا جانە ونى جونگە سالۋعا قولباسشىلىق ەتۋ. ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن جان - جاقتىلى باقىلاۋ - باسقارۋ جانە زاۆود، كەن، ساۋدا سالاسىنداعى ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋ، ت. ب.

  قوعام حاۋىپسىزدىك ءورت ءوشىرۋ قوسىنىنىڭ، قارۋلى ساقشى ورمان قوسىنىنىڭ قۇرىلىمى وزگەرگەننەن كەيىن ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى سياقتى شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ - قۇتقارۋ قوسىنىمەن بىرگە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرەتىن بىرىككەن تۇراقتى تايانىش كۇشكە اينالىپ، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگىنىڭ باسقارۋىندا بولادى، ارناۋلى باسقارۋ جانە ساياساتتىق قامتاماسىزداندىرۋ اتقارىلادى، ءوزىنىڭ ەرەكشەلىگىنە ۇيلەسەتىن مىندەت، مىندەتتىك دارەجە ءتارتىبى مەن باسقارۋ ءادىسى بەلگىلەنىپ، كاسىپتىك داڭق سەزىمى كۇشەيتىلىپ، ومىرشەڭدىگى مەن جاۋىنگەرلىك قۋاتى ساقتالادى.

  بۇل ارادا مىنانى تۇسىندىرە كەتۋگە تۋرا كەلەدى: دارەجە بويىنشا جاۋاپتى بولۋ پرينسيبىنە ساي، ادەتتەگى اپاتقا جەرگىلىكتى ءار دارەجەلى ۇكىمەت جاۋاپتى بولادى، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى ورتالىق كوميتەت اتىنان قۇتقارۋعا ءبىر تۇتاس ات سالىسادى، كومەك بەرەدى؛ ەرەكشە اۋىر اپات تۋىلعاندا، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى قولباسشىلىق ورنى رەتىندە ورتالىق كوميتەت بەلگىلەگەن جاۋاپتى جولداسقا سەلبەسىپ شۇعىل جاعدايدى ءبىر جاقتى ەتۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرىپ، ۇكىمەت بۇيرىعىنىڭ ىركىلىسسىز، قولباسشىلىقتىڭ ۇتىمدى بولۋىنا كەپىلدىك ەتەدى. شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى اپاتتان ساقتانۋ مەن اپاتتان قۇتقارۋدىڭ قاتىناسىن ويداعىداي شەشىپ، قاتىستى تاراۋلار مەن جەرگىلىكتى ورىنداردىڭ مىندەت ءبولىسىن ايقىنداپ، سايكەستىرۋ، سايكەسۋ مەحانيزمىن ورناتادى.

  مەملەكەتتىك جەر سىلكىنىسىن باقىلاۋ - ولشەۋ مەكەمەسىنىڭ، مەملەكەتتىك كومىر كەن حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - تەكسەرۋ مەكەمەسىنىڭ اپاتتان ساقتانۋ، اپاتتان قۇتقارۋ قىزمەتىمەن بايلانىسىنىڭ قويۋ بولاتىندىعى ەسكەرىلىپ، ولار شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگىنىڭ باسقارۋىنا وتكىزىلدى.

      مەملەكەتتىك ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (8) عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى قايتا قۇرىلادى. جاڭالىق اشۋ − دامۋعا جەتەكشىلىك ەتەتىن ءبىرىنشى قوزعاۋشى كۇش، وسىزاماندانعان شارۋاشىلىق جۇيەسىن ورناتۋدىڭ ستراتەگيالىق تىرەگى.

  مەملەكەتتى عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ ارقىلى كوركەيتۋ ستراتەگياسىن، دارىندىلار ارقىلى قۇدىرەتتەندىرۋ ستراتەگياسىن، جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا قوزعاۋشىلىق ەتۋ ستراتەگياسىن اناعۇرلىم ويداعىداي اتقارىپ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، عىلىم - تەحنيكا بايلىعىن ساپالى ىڭعايلاپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشاتىن ۇزدىك دارىندىلار قوسىنىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك شەتەلدىك ماماندار ىستەرى مەكەمەسىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولىپ قايتا قۇرىلادى. مەملەكەتتىك جاراتىلىستىق عىلىمدار قورى كوميتەتىن عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى باسقارادى، عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى سىرتقا مەملەكەتتىك شەتەلدىك ماماندار ىستەرى مەكەمەسى دەگەن اتىن ساقتاپ قالادى. ونىڭ باستى مىندەتتەرى: مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا قوزعاۋشىلىق ەتۋ ستراتەگياسىنىڭ باعىتىن جانە عىلىم - تەحنيكانى دامىتۋ، نەگىزدىك زەرتتەۋ پلانى مەن ساياساتىن بەلگىلەۋ ءارى ونى اتقارۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ، مەملەكەتتىڭ جاڭالىق اشۋ جۇيەسى قۇرىلىسى مەن عىلىم - تەحنيكا ءتۇزىلىسى رەفورماسىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ ىلگەرىلەتۋ، مەملەكەتتىڭ كەلەلى نەگىزدىك زەرتتەۋ جانە قولدانىلمالى نەگىزدىك زەرتتەۋ جۇمىستارىن ۇيىمداستىرۋ جانە سايكەستىرۋ، مەملەكەتتىڭ كەلەلى عىلىم - تەحنيكا نىساندارىنىڭ جوباسىن جاساۋ ءارى ولاردىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ، بىرلىككە كەلگەن مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا باسقارۋ تەكشەسىن قۇرۋعا جانە عىلمي زەرتتەۋ نىساندارى قارجىسىن سايكەستىرۋ، ساراپتاۋ، باقىلاۋ - باسقارۋ مەحانيزمىن ورناتۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ، شەتەلدەن اقىل - پاراسات ەنگىزۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولۋ، ت. ب.

  (9) ءادىليا مينيسترلىگى قايتا قۇرىلادى. مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋ − مەملەكەتتى جونگە سالۋداعى تەرەڭ توڭكەرىس. مەملەكەتتى جاپپاي زاڭمەن باسقارۋ نەگىزگى جوباسىن دايەكتى تياناقتاندىرىپ، اكىمشىلىك زاڭ شىعارۋ، اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋ، زاڭ ىستەرىن باسقارۋ جانە زاڭ جالپىلاستىرۋ ۇگىتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ، ۇكىمەت قىزمەتىن زاڭمەن باسقارۋ ارناسىنا ءتۇسىرۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: ءادىليا مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زاڭ - ءتۇزىم كەڭسەسىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، ءادىليا مينيسترلىگى مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ قۇرامىنداعى تاراۋ بولىپ قايتا قۇرىلادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتتەرى: قاتىستى زاڭدار مەن اكىمشىلىك زاڭدىق ەرەجەلەردىڭ جوباسىن دايىنداۋعا جاۋاپتى بولۋ، زاڭ شىعارۋ قىزمەتىن سايكەستىرۋگە جانە ەستەلىككە الۋ - تەكسەرۋ، تۇسىندىرۋگە جاۋاپتى بولۋ، اكىمشىلىك زاڭ اتقارۋدى جان - جاقتىلى سايكەستىرۋ، اكىمشىلىك قايتا قاراۋعا، ارىزعا جاۋاپ قايتارۋعا جەتەكشىلىك ەتۋ، زاڭ جالپىلاستىرۋ ۇگىتىنە، تۇرمە، ەسىرتكىدەن تيىلۋ، الەۋمەتتىك اۋماقتا وڭاۋ - باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، ادۆوكاتتىق ىستەردى، الەۋمەتتىك كۋالاندىرۋدى جانە ءادىليالىق ساراپتاۋدى، تورەلىك ايتۋدى باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، مەملەكەتتىڭ ءادىليالىق سەلبەستىك جۇمىستارىن ۇستىنە الۋ، ت. ب.

  مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ زاڭ - ءتۇزىم كەڭسەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (10) سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنىڭ مىندەتى ساپالىلاندىرىلادى. ءۇش قىساڭ نەگىزگى تۇلعالىق ينجەنەريا قۇرىلىسىنىڭ مىندەتى اياقتاعانى، وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ ينجەنەرياسىنىڭ شىعىس جەلىسى مەن ورتالىق جەلىسىنىڭ قۇرىلىس مىندەتى اياقتاعانى ەسكەرىلىپ، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ءۇش قىساڭ ينجەنەريا قۇرىلىسى كوميتەتى جانە ونىڭ كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ ينجەنەريا قۇرىلىسى كوميتەتى جانە ونىڭ كەڭسەسى سۋ يگىلىگى مينيسترلىگىنە بىرىكتىرىلەدى.

  مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ءۇش قىساڭ ينجەنەريا قۇرىلىسى كوميتەتى جانە ونىڭ كەڭسەسى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ وڭتۇستىكتىڭ سۋىن سولتۇستىككە جەتكىزۋ ينجەنەريا قۇرىلىسى كوميتەتى جانە ونىڭ كەڭسەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (11) قازىنالىق باقىلاۋ مەكەمەسىنىڭ مىندەتىن ساپالىلاندىرىلادى. قازىنالىق باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىسىن رەفورمالاپ، قازىنالىق باقىلاۋ ۇقىعىن زاڭ بويىنشا دەربەس جۇرگىزۋدى قامتاماسىز ەتۋ − پارتيا مەن مەملەكەتتىڭ باقىلاۋ جۇيەسىن اقاۋسىزداندىرۋدىڭ ماڭىزدى مازمۇنى. قازىنالىق باقىلاۋ جۇرگىزۋ كۇشتەرىن بىرىكتىرىپ، مىندەت - جاۋاپكەرشىلىكتىڭ ارالاسىپ كەتۋى مەن بىتىراپ كەتۋىن ازايتىپ، تەكسەرۋدىڭ قايتالانۋى مەن باقىلاۋدا قاعىس قالىپ قويۋدان ساقتانىپ، باقىلاۋدىڭ ءونىمىن ارتتىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ كەلەلى نىسانداردى اداقتاپ تەكسەرۋ، قازىنا مينيسترلىگىنىڭ ورتالىقتىڭ مەجە ەسەبىنىڭ اتقارىلۋ احۋالى مەن باسقا دا قازىنالىق كىرىس - شىعىس احۋالى جونىندە باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزۋ، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىكتى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مەملەكەت مەنشىگىندەگى كاسىپورىنداردىڭ باسشى كادرلارىنىڭ ەكونوميكالىق جاۋاپكەرشىلىگىنە قازىنالىق باقىلاۋ جۇرگىزۋ جانە مەملەكەت مەنشىگىندەگى ءتۇيىندى، ءىرى كاسىپورىنداردى باقىلاۋ القاسىنىڭ مىندەتى قازىنالىق تەكسەرۋ مەكەمەسىنە وتكىزىپ بەرىلىپ، جىبەرىلگەن قازىنالىق باقىلاۋ كۇشى سايكەستى بىرىكتىرىلىپ جانە ساپالىلاندىرىلىپ، قازىنالىق تەكسەرۋدىڭ بىرلىككە كەلگەن، ءونىمدى باقىلاۋ جۇيەسى قۇرىلادى. قازىنالىق باقىلاۋ مەكەمەسى مەملەكەتتىڭ قازىنالىق كىرىس - شىعىسى مەن زاڭداردا، زاڭدىق ەرەجەلەردە قازىنالىق باقىلاۋ كولەمىنە ءتان بولادى دەپ بەلگىلەنگەن قازىنالىق كىرىس - شىعىستىڭ شىن، زاڭدى بولۋى مەن ءونىمى جونىندە قازىنالىق باقىلاۋ جۇرگىزۋگە جاۋاپتى بولادى.

  مۇندا مىنانى تۇسىندىرە كەتۋگە تۋرا كەلەدى: بۇل رەتكى ءماجىلىس نەگىزگى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ جوباسىن قاراپ جانە ماقۇلداپ، نەگىزگى زاڭعا وزگەرىس ەنگىزۋ جوباسىنىڭ قاتىستى بەلگىلەمەسىنە ساي، مەملەكەتتىك باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتىن قۇرۋدى، سونىمەن باقىلاۋ مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك ءىرىپ - شىرۋدەن ساقتانۋ مەكەمەسىن ساقتاپ قالماۋدى، باقىلاۋ مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك ءىرىپ - شىرۋدەن ساقتانۋ مەكەمەسىن مەملەكەتتىك باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتىنە قوسۋدى ايقىن بەلگىلەدى.

  ۋاكىلدەر، جوعارىداعى جوباعا ساي، تابيعي بايلىق مينيسترلىگى، ەكولوگيالىق ورتا مينيسترلىگى، اۋىل شارۋاشىلىق جانە اۋىل - قىستاق مينيسترلىگى، مادەنيەت جانە ساياحات مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق - سالاماتتىق كوميتەتى، ارميادان قايتقان اسكەريلەر ءىسى مينيسترلىگى، شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مينيسترلىگى، عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى، ءادىليا مينيسترلىگى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگى، قازىنالىق باقىلاۋ مەكەمەسى تىڭنان نەمەسە قايتادان قۇرىلادى؛ باقىلاۋ مينيسترلىگى، مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگى، ورتانى قورعاۋ مينيسترلىگى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى، مادەنيەت مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە جوسپارلى تۋىت كوميتەتى ساقتاپ قالىنبايدى؛ مەملەكەتتىك كەڭەس كەڭسەسىنەن باسقا، مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرامىندا 26 تاراۋ قۇرىلادى. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ۇيىمدىق زاڭىنداعى بەلگىلەمەگە ساي، جوعارىداعى قۇرىلىمداردىڭ رەتتەلۋى مەن قۇرىلۋىن ماجىلىستە قاراپ شىعۋلارىڭىزدى وتىنەمىز.

  2. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ باسقا قۇرىلىمدارىن رەتتەۋ تۋرالى 

  (1) مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى قۇرىلادى. بازار باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسىنە رەفورما جۇرگىزىپ، بازار باقىلاۋ - باسقارۋدىڭ بىرلىككە كەلگەن ءتۇزىمىن اتقارۋ − بىرلىككە كەلگەن، اشىق ۇستالعان، باسەكەلى، ءتارتىپتى وسىزاماندانعان بازار جۇيەسىن قۇرۋدىڭ ماڭىزدى بۋىنى. بازاردى باقىلاۋ - باسقارۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، مەملەكەتتى ساپا ارقىلى قۋاتتاندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدى ىلگەرىلەتۋ، شىنشىل دا سەنىمدى، ءادىل باسەكەلى بازار ورتاسىن ازىرلەپ، بازار باقىلاۋ - باسقارۋدا جان - جاقتىلى زاڭ اتقارۋدى، ءونىمنىڭ ساپاسى مەن حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋدى اناعۇرلىم ىلگەرىلەتىپ، حالىق بۇقاراسىنىڭ ونىمدەردى الاڭسىز ساتىپ الۋى، الاڭسىز تۇتىنۋى، الاڭسىز ازىقتانۋى ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك ونەركاسىپ - ساۋدا اكىمشىلىك باسقارۋ باس مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك ساپا باقىلاۋ - تەكسەرۋ - كارانتيندەۋ باس مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك ساپاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ باعا باقىلاۋ - تەكسەرۋ جانە مونوپولياعا قارسى زاڭ اتقارۋ مىندەتى، ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ تيجاراتشىلاردىڭ شوعىرلانۋى جونىنەن مونوپوليالاۋعا قارسى زاڭ اتقارۋ، سونداي - اق مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مونوپوليالاۋعا قارسى زاڭ اتقارۋ كەڭسەسىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى قۇرىلادى، ول مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: بازاردى جان - جاقتىلى باقىلاۋ - باسقارۋعا جاۋاپتى بولىپ، بازار سۋبيەكتتەرىن ءبىر تۇتاس تىزىمدەۋ ءارى ينفورماتسيا جاريالاۋ جانە ودان ورتاق يگىلىكتەنۋ مەحانيزمىن ورناتۋ، بازار باقىلاۋ - باسقارۋدا جان - جاقتىلى زاڭ اتقارۋ قىزمەتىن ۇيىمداستىرۋ، مونوپوليالاۋعا قارسى تۇرۋدا ءبىر تۇتاس زاڭ اتقارۋ مىندەتىن ۇستىنە الۋ، بازار ءتارتىبىن ارناعا ءتۇسىرۋ جانە ونى قورعاۋ، مەملەكەتتى ساپا ارقىلى قۋاتتاندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، ونەركاسىپ ونىمدەرىنىڭ ساپا حاۋىپسىزدىگىن، ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگىن، ەرەكشە جابدىقتاردىڭ حاۋىپسىزدىگىن باقىلاۋ - باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، ولشەۋ ولشەمىن، تەكسەرۋ - ولشەۋ، تانۋ - ماقۇلداۋ قىزمەتتەرىن ءبىر تۇتاس باسقارۋ.

  ءدارى - دارمەكتى باقىلاۋ - باسقارۋدىڭ ەرەكشەلىگى ەسكەرىلىپ، مەملەكەتتىك ءدارى - دارمەك باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى جەكە قۇرىلادى، ونى مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى باسقارادى. بازار باقىلاۋ - باسقارۋ دارەجە بويىنشا باسقارىلىپ، ءدارى - دارمەكتى باقىلاۋ - باسقارۋ قۇرىلىمى تەك ولكە دارەجەلىگە دەيىن قۇرىلادى، ءدارى - دارمەك تيجاراتى، ءدارى - دارمەك ساتۋ ارەكەتتەرىن باقىلاۋ - باسقارۋعا قالانىڭ، اۋداننىڭ بازار باقىلاۋ - باسقارۋ تاراۋى ءبىر تۇتاس جاۋاپتى بولادى.

  مەملەكەتتىك ساپا باقىلاۋ - تەكسەرۋ - كارانتيندەۋ باس مەكەمەسىنىڭ شەكارادان كىرىپ - شىعۋدا تەكسەرۋ - كارانتيندەۋدى باسقارۋ مىندەتى مەن قوسىنى كەدەن باس مەكەمەسىنە قوسىلادى. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ازىق - تۇلىك حاۋىپسىزدىگى كوميتەتى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مونوپوليالاۋعا قارسى تۇرۋ كوميتەتى ساقتاپ قالىنادى، ناقتىلى قىزمەتتى مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى ۇستىنە الادى. مەملەكەتتىك تانۋ - ماقۇلداۋ ىستەرىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتىنىڭ، مەملەكەتتىك ولشەمدەندىرۋدى باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مىندەتى مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسىنە وتكىزىلىپ، سىرتقا بۇرىنعى اتىمەن اتالادى.

  مەملەكەتتىك ونەركاسىپ - ساۋدا اكىمشىلىك باسقارۋ باس مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ساپا باقىلاۋ - باسقارۋ - تەكسەرۋ - كارانتيندەۋ باس مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك ساپاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

      (2) مەملەكەتتىك راديو - تەلەۆيزيا باس مەكەمەسى قۇرىلادى. اقپاراتتىق، قوعامدىق پىكىر قىزمەتىن كۇشەيتىپ، ماڭىزدى ۇگىت شەبىن باسقارۋدى كۇشەيتىپ، راديو - تەلەۆيزيانىڭ اقپارات قۇرالىندىق رولىن تولىق ساۋلەلەندىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك اقپارات - باسپا ءسوز - راديو - تەلەۆيزيا باس مەكەمەسىنىڭ راديو - تەلەۆيزيا باسقارۋ مىندەتى نەگىزىندە مەملەكەتتىك راديو - تەلەۆيزيا باس مەكەمەسى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم بولادى. ونىڭ باستى مىندەتى: پارتيانىڭ ۇگىت جونىندەگى باعىت - ساياساتىن دايەكتىلەندىرىپ، راديو - تەلەۆيزيا باسقارۋ ساياسات - شارالارىن بەلگىلەۋ ءارى ونى تياناقتاندىرۋعا قۋزاۋ، راديو - تەلەۆيزيا ىستەرىنىڭ، شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋ جانە سايكەستىرۋگە جەتەكشىلىك ەتۋ، راديو - تەلەۆيزيا سالاسىنىڭ ءتۇزىلىس - مەحانيزمى رەفورماسىن ىلگەرىلەتۋ، راديو - تەلەۆيزيانىڭ جانە توراپتىڭ كەسكىندى - دىبىستى باعدارلامالارىنىڭ مازمۇنى مەن ساپاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ جانە تەكسەرۋ، راديو - تەلە باعدارلامالارىن يمپورت ەتۋگە، قابىلداۋعا جانە باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، راديو - تەلەۆيزيا سالاسىنىڭ سىرتقا شىعارۋ قىزمەتى قاتارلىلاردى سايكەستى ىلگەرىلەتۋ.

    مەملەكەتتىك اقپارات - باسپا ءسوز - راديو - تەلەۆيزيا باس مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (3) جۇڭگو بانكە - قامسىزداندىرۋ ىستەرىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى قۇرىلادى. فينانس − وسى زامانعى ەكونوميكانىڭ وزەگى، فينانس حاۋىپ - قاتەرىنىڭ الدىن الۋ جانە ونى تىزگىندەۋگە، مەملەكەتتىڭ فينانس حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋعا، ءسوز جوق، وسكەلەڭ ءمان بەرۋ كەرەك. فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ ءتۇزىلىسى رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، قازىر اتقارىلىپ وتىرعان تۇزىلىستە ساقتالعان باقىلاۋ - باسقارۋ مىندەتى ايقىن بولماۋ، باقىلاۋ - باسقارۋ ارالاسىپ كەتۋ جانە باقىلاپ - باسقارۋدا بوستىق ساقتالۋ سياقتى ماسەلەلەردى شەشىپ، جان - جاقتىلى باقىلاۋ - باسقارۋدى كۇشەيتۋ، باقىلاۋ - باسقارۋ بايلىق قاينارىنىڭ ىڭعايلانۋىن ساپالىلاندىرىپ، جۇيەلى، ماڭىزدى فينانس قۇرىلىمدارىن باقىلاۋ - باسقارۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، وسى زامانعى فينانس ەرەكشەلىگىنە ۇيلەسەتىن، باقىلاۋ - باسقارۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەستىرەتىن، تەبىندى دە ءونىمدى وسى زامانعى فينانستى باقىلاۋ - باسقارۋ جۇلگەسىن بىرتىندەپ ورناتىپ، جۇيەلى فينانستىق قاتەردىڭ تۋىلماۋ تومەنگى شەگىن ساقتاۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: جۇڭگو بانكە سالاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى مەن جۇڭگو قامسىزداندىرۋدى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتىنىڭ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، جۇڭگو بانكە - قامسىزداندىرۋ ىستەرىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى ءىسورىن بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: زاڭ، زاڭدىق ەرەجە بويىنشا بانكە سالاسىن، قامسىزداندىرۋ سالاسىن ءبىر تۇتاس باقىلاۋ - باسقارۋ، بانكە سالاسى مەن قامسىزداندىرۋ سالاسىنىڭ زاڭدى، ورنىقتى اينالىمىن قورعاۋ، فينانس حاۋىپ - قاتەرىنەن ساقتانۋ جانە ونى جويۋ، فينانس تۇتىنۋشىلارىنىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعاۋ، فينانستىڭ ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ.

  جۇڭگو بانكە سالاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى مەن جۇڭگو قامسىزداندىرۋدى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى بانكە سالاسىنىڭ، قامسىزداندىرۋ سالاسىنىڭ ماڭىزدى زاڭدار مەن زاڭدىق ەرەجەلەردىڭ جوباسىن جانە بايىپتى باقىلاۋ - باسقارۋ نەگىزدىك ءتۇزىمىن بەلگىلەۋ مىندەتى جۇڭگو حالىق بانكەسىنە بەرىلەدى.

     جۇڭگو بانكە سالاسىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى مەن جۇڭگو قامسىزداندىرۋدى باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (4) مەملەكەتتىك حالىقارالىق دامۋ - سەلبەستىك مەكەمەسى قۇرىلادى. سىرتقا كومەك بەرۋدىڭ ءىرى ەل ديپلوماتياسىنداعى ماڭىزدى تاسىلدىك رولىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، سىرتقا كومەك بەرۋدى ستراتەگيالىق جوبالاۋ مەن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەستىرۋدى كۇشەيتۋ، سىرتقا كومەك بەرۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس باسقارۋدى ىلگەرىلەتىپ، سىرتقا كومەك بەرۋ تاسىلىنە رەفورما جاساپ جانە ونى ساپالىلاندىرىپ، مەملەكەتتىڭ ديپلوماتيالىق جالپى ورنالاستىرۋىنا جانە «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ قاتارلىلارعا ويداعىداي قىزمەت وتەۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: ساۋدا مينيسترلىگىنىڭ سىرتقى كومەك قىزمەتىنىڭ قاتىستى مىندەتتەرى، سىرتقى ىستەر مينيسترلىگىنىڭ سىرتقى كومەكتى سايكەستىرۋ سياقتى مىندەتتەرى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك حالىقارالىق دامۋ - سەلبەستىك مەكەمەسى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: سىرتقا كومەك بەرۋگە قاتىستى ستراتەگيالىق باعىت بەلگىلەۋ، جوبا جاساۋ، ساياسات شىعارۋ، سىرتقا كومەك بەرۋگە قاتىستى ماڭىزدى ماسەلەلەردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەستىرۋ ءارى وسى جونىندە ۇسىنىس بەرۋ، سىرتقا كومەك بەرۋ تاسىلىنە رەفورما جاساۋدى ىلگەرىلەتىپ، سىرتقا كومەك بەرۋ جوباسى مەن جوسپارىن جاساپ، سىرتقا كومەك بەرۋ نىساندارىن تۇراقتاندىرۋ ءارى اتقارىلۋ جاعدايى سياقتىلاردى باقىلاپ باعالاۋ. سىرتقا كومەك بەرۋدىڭ ناقتى قىزمەتىن ءالى دە قاتىستى تاراۋلار جۇمىس ءبولىسى بويىنشا ۇستىلەرىنە الادى.

  (5) مەملەكەتتىك ەمدەۋ - قامتاماسىزداندىرۋ مەكەمەسى قۇرىلادى. قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ ءبىر تۇتاس نەگىزدىك ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمى مەن سالماقتى اۋرۋلاردى قامسىزداندىرۋ ءتۇزىمىن كەمەلدەندىرىپ، ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتىپ، ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋ قارجىسىنىڭ ۇيلەسىمدى پايدالانۋىنا، حاۋىپسىز مەڭگەرىلۋىنە كەپىلدىك ەتىپ، ەمدەۋ، ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ، ءدارى - دارمەك 3 جاق بىرلەستىرىلگەن رەفورمانى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، ىلگەرىلەتىپ، ناۋقاس ەمدەتۋدى اناعۇرلىم ويداعىداي قامتاماسىزداندىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مينيسترلىگىنىڭ قالا - قالاشىقتارداعى تۇرعىنداردىڭ نەگىزدىك ەمدەلۋىن قامسىزداندىرۋ، تۋىتتى قامسىزداندىرۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك دەنساۋلىق ساقتاۋ جانە جوسپارلى تۋىت كوميتەتىنىڭ جاڭاشا اۋىل - قىستاق سەلبەسىپ ەمدەۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ ءدارى - دارمەك جانە ەمدەلۋگە قىزمەت وتەۋ باعاسىن باسقارۋ مىندەتى، حالىق ىستەرى مينيسترلىگىنىڭ ەمدەۋ، قۇتقارۋ، كومەكتەسۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋ مەكەمەسى قۇرىلىپ، مەملەكەتتىك كەڭەسكە توتە قاراستى قۇرىلىم بولادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ، تۋىت قامسىزداندىرۋى، ەمدەۋ، قۇتقارۋ، كومەك بەرۋ سياقتى ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋ تۇزىمىنە قاتىستى ساياساتتاردى، جوبالاردى، ولشەمدەردى بەلگىلەۋ ءارى ونى اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، قاتىستى ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋ قورىن باقىلاپ - باسقارۋ، وزگە جەردە ەمدەلۋدى باسقارۋ جانە قاراجات ەسەبىن جابۋدىڭ مەملەكەتتىك تەكشەسىن كەمەلدەندىرۋ، ءدارى - دارمەك، ەمدەلۋ جونىنەن قىزمەت وتەۋ باعاسى مەن اقى ولشەمىن بەلگىلەۋگە جانە رەتتەۋگە ۇيىمداستىرۋ، ءدارى - دارمەكتى جانە ەمدەۋ ماتەريالدارىن مەردىگەرلىككە شاقىرۋ ارقىلى ساتىپ الۋ ساياساتىن بەلگىلەۋ ءارى ونىڭ اتقارىلۋىن باقىلاۋ، ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ كولەمىندەگى ەمدەۋ قۇرىلىمدارىنىڭ قاتىستى قىزمەت وتەۋ ارەكەتى مەن ەمدەۋ قاراجاتى سياقتىلاردى باقىلاۋ - باسقارۋ. سونىمەن بىرگە، ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ قارجىسىن الۋ - باسقارۋ ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋ ءۇشىن، نەگىزدىك ەمدەلۋدى قامسىزداندىرۋ قاراجاتىن، تۋىت قامسىزداندىرۋ قاراجاتىن باجى تاراۋلارى ءبىر تۇتاس جيادى.

  (6) مەملەكەتتىك استىق جانە زاتتىق ماتەريال زاپاس قورى مەكەمەسى قۇرىلادى. مەملەكەت زاپاس قورىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاۋدى كۇشەيتىپ، مەملەكەتتىڭ ءبىر تۇتاس زاتتىق ماتەريال زاپاس قور جۇيەسىن قۇرىپ، ورتالىقتىڭ زاپاس استىعى مەن ماقتاسىن باقىلاپ باسقارۋدى كۇشەيتىپ، مەملەكەت زاپاس قورىنىڭ شۇعىل جاعدايلارعا توتەپ بەرۋ قۋاتىن ارتتىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك استىق مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتىنىڭ مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق زاتتىق ماتەريالدارىن جيناۋ - ساقتاۋ، الماستىرۋ جانە باسقارۋ ىستەرىن ۇيىمداستىرىپ اتقارۋ، مەملەكەتتىڭ استىق، ماقتا جانە ازىقتىق قانت قورىن باسقارۋ قاتارلى مىندەتتەرى، سونداي - اق حالىق ىستەرى مينيسترلىگى، ساۋدا ىستەرى مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك ەنەرگيا مەكەمەسى سياقتى تاراۋلاردىڭ مەملەكەتتىڭ ستراتەگياسىن اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋ قورىنداعى زاتتىق ماتەريالداردى جيناۋ - ساقتاۋ، الماستىرۋ جانە كۇندەلىكتى باسقارۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك استىق جانە ماتەريال زاپاس قور مەكەمەسى قۇرىلادى، ونى مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورمالاۋ كوميتەتى باسقارادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: مەملەكەت زاپاس قورىنىڭ جالپى تۇلعالىق دامۋ جوباسى مەن تۇرلەر تىزىمدىگىنە ساي، مەملەكەتتىڭ ستراتەگيالىق جانە شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋگە ارنالعان زاپاس زاتتىق ماتەريالدارىن جيناۋ - ساقتاۋعا، الماستىرۋعا، باسقارۋعا ۇيىمداستىرۋ جانە ونى اتقارۋ، زاپاس قور نەگىزدىك قۇرىلعىلارىن قۇرۋ مەن باسقارۋعا ءبىر تۇتاس جاۋاپتى بولۋ، باسقارىلاتىن ۇكىمەت زاپاس قورىن، كاسىپورىن زاپاس قورىن جانە زاپاس قور ساياساتىنىڭ تياناقتاندىرىلۋ جاعدايىن باقىلاپ تەكسەرۋ، استىق اينالىمى سالاسىن باسقارۋ جانە ورتالىق زاپاس استىق، ماقتالارىن اكىمشىلىك باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، ت. ب.

  مەملەكەتتىك استىق مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

     (7) مەملەكەتتىك كوشى - قون ىستەرىن باسقارۋ مەكەمەسى قۇرىلادى. ەلىمىزدىڭ جالپىلىق قۋاتىنىڭ اناعۇرلىم كۇشەيۋىنە بايلانىستى، جۇڭگوعا كەلىپ قىزمەت ىستەپ، تۇرمىس كەشىرەتىن شەتەلدىكتەر ۇزدىكسىز كوبەيىپ، كوشى - قوندى باسقارۋ، قىزمەت وتەۋ ىستەرىنە تىڭ تالاپتار قويىلدى. كوشى - قوندى جانە شەكارادان كىرىپ - شىعۋدى باسقارۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، كوشى - قوندى باسقارۋدىڭ بىرىككەن كۇشىن اناعۇرلىم ويداعىداي قالىپتاستىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگىنىڭ شەكارادان شىعۋ - كىرۋدى باسقارۋ، شەكارالىق تەكسەرۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، ۆيزا باسقارۋ - سايكەستىرۋ مەحانيزمى ورناتىلىپ، مەملەكەتتىك كوشى - قون ىستەرىن باسقارۋ مەكەمەسى قۇرىلادى، ونى قوعام حاۋىپسىزدىگى مينيسترلىگى باسقارادى. ونىڭ نەگىزگى مىندەتى: كوشى - قون ساياساتىن بەلگىلەۋگە سايكەسۋ ءارى ونى اتقارۋعا ۇيىمداستىرۋ، شەكارادان كىرىپ - شىعۋدى باسقارۋعا، وتكەلدە كۋالىك تەكسەرۋ مەن شەكارا تۇرعىندارىنىڭ بارىس - كەلىسىن باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، شەتەلدىكتەردىڭ ايالداۋىن، قونىستانۋىن جانە ماڭگى قونىستانۋىن باسقارۋعا، بوسقىنداردى باسقارۋعا، ازاماتتىقتى باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، «شەكارادان زاڭسىز كىرگەن، زاڭسىز جۇمىستانعان، زاڭسىز قونىستانعان» شەتەلدىكتەردى باسقارۋدى جانە زاڭسىز كوشىپ - قونعانداردى قايتارۋدى باستاماشىلدىقپەن سايكەستىرۋ، جۇڭگو ازاماتتارىنىڭ جەكە جۇمىسپەن شەكارادان كىرىپ - شىعۋىنا قىزمەت وتەۋدى باسقارۋعا جاۋاپتى بولۋ، كوشى - قون سالاسىنداعى حالىقارالىق سەلبەستىك سياقتىلاردى ۇستىنە الۋ.

  (8) مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى قۇرىلادى. ەكولوگيالىق جۇيەنى قورعاۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، ورماندى، جايلىمدى، سازدى جەرلەردى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، مەملەكەتتىك باقشانى نەگىزگى تۇلعا ەتكەن جاراتىلىستىق قورىق جۇيەسىن قۇرۋدى جەدەلدەتىپ، مەملەكەتتىڭ ەكولوگيا حاۋىپسىزدىگىن قامتاماسىزداندىرۋ ءۇشىن، جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسىنىڭ مىندەتى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگىنىڭ جايلىمدى باقىلاۋ - باسقارۋ مىندەتى، سونداي - اق مەملەكەت جەر بايلىعى مينيسترلىگى، تۇرعىن ءۇي جانە قالا، اۋىل قۇرىلىسى مينيسترلىگى، سۋ يگىلىگى مينيسترلىگى، اۋىل شارۋاشىلىق مينيسترلىگى، مەملەكەتتىك تەڭىز - مۇحيت مەكەمەسى قاتارلى تاراۋلاردىڭ جاراتىلىستىق قورىق رايوندارىن، ايگىلى كورىنىستىك رايونداردى، جاراتىلىستىق مۇرالاردى، گەولوگيالىق باقشالاردى، ت. ب باسقارۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى قۇرىلادى، ونى تابيعي بايلىق مينيسترلىگى باسقارادى. مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنە مەملەكەتتىك باقشا باسقارۋ مەكەمەسى دەگەن ات قوسىپ ىلىنەدى. ونىڭ باستى مىندەتى، ورمان، جايلىم، سازدى جەر، ءشول دالا جانە قۇرلىقتاعى جابايى حايۋانات پەن وسىمدىك بايلىعىن اشىپ پايدالانۋدى جانە قورعاۋدى باقىلاپ - باسقارۋ، ەكولوگيانى قورعاۋعا جانە ونى قالپىنا كەلتىرۋگە ۇيىمداستىرۋ، ورمان ءوسىرىپ جاسىلداندىرۋ قىزمەتىن ورىستەتىپ، مەملەكەت باقشاسى سياقتى ءتۇرلى جاراتىلىستىق قورىقتاردى باسقارۋ.

  مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسى ساقتاپ قالىنبايدى.

  (9) مەملەكەتتىك ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى مەكەمەسى قايتادان قۇرىلادى. ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن جارىققا شىعارۋ، قورعاۋ، پايدالانۋدى كۇشەيتۋ − جاڭاشىل ەل قۇرۋدى جەدەلدەتۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى. تاۋار تاڭبا، پاتەنت ۇقىعىن ءبولىپ باسقارۋ جانە زاڭدى قايتالاپ اتقارۋ ماسەلەسىن شەشۋ ءۇشىن ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن باسقارۋ ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ جونىندە جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى مەكەمەسىنىڭ، مەملەكەتتىك ونەركاسىپ - ساۋدا اكىمشىلىك باسقارۋ باس مەكەمەسىنىڭ تاۋار تاڭبا باسقارۋ مىندەتى، مەملەكەتتىك ساپا باقىلاۋ - تەكسەرۋ - كارانتيندەۋ باس مەكەمەسىنىڭ وندىرىلگەن جەردىڭ جاعراپيالىق بەلگىسىن باسقارۋ مىندەتى رەتتەپ - بىرىكتىرىلىپ، مەملەكەتتىك ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى مەكەمەسى قايتا قۇرىلادى، ونى مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى باسقارادى. ونىڭ باستى مىندەتى: ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولۋ، ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ جۇيەسى قۇرىلىسىن جەبەۋ، تاۋار تاڭبا، پاتەنت، وندىرىلگەن جەردىڭ جاعراپيالىق بەلگىسىن تىركەۋ، تىزىمدەۋ جانە اكىمشىلىك كەسىم جاساۋعا جاۋاپتى بولۋ، تاۋار تاڭباعا پاتەنت جونىنەن زاڭ اتقارۋ قىزمەتىنە نۇسقاۋشىلىق ەتۋ، ت. ب. تاۋار تاڭبا، پاتەنت جونىنەن زاڭ اتقارۋ مىندەتى بازار باقىلاۋ - باسقارۋ جونىنەن جالپىلىق زاڭ اتقارۋ قوسىنىنا وتكىزىلەدى.

  (10) مەملەكەتتىك قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قورى القاسىنىڭ قاراستىلىق قاتىناسى رەتكە سالىنادى. قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قورىن باسقارۋ - باقىلاۋدى كۇشەيتۋ، مىندەت قاتىناسىن رەتتەۋ، قوردىڭ حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋ جانە قۇنىن ساقتاۋ - ارتتىرۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ ءۇشىن جوبادا مىنالار العا قويىلدى: مەملەكەتتىك قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ قورى القاسىن مەملەكەتتىك كەڭەس باسقارۋدان قازىنا مينيسترلىگى باسقارۋعا وزگەرتىلەدى، ول قور حاۋىپسىزدىگى مەن قۇنىن ساقتاۋ، ارتتىرۋدىڭ سۋبيەكتتىك جاۋاپكەرشىلىگىن ۇستىنە الادى، قورمەن قارجىلاندىرۋدى جۇرگىزەتىن قۇرىلىم رەتىندە، وعان اكىمشىلىك دارەجە بەرىلمەيدى.

  (11) مەملەكەت باجىسىن جانە جەرگىلىكتى باجىنى الۋ - باسقارۋ تۇزىلىسىنە رەفورما جاسالادى. ولكە جانە ولكە دارەجەلىدەن تومەنگى مەملەكەتتىك جانە جەرگىلىكتى باجى ورگاندارى بىرىكتىرىلىپ، قاراستىلىعىنداعى وڭىرلەردىڭ ءتۇرلى باجى، باجىعا جاتپايتىن كىرىس الۋ - باسقارۋ مىندەتىن ناقتىلى ۇستىنە الادى. مەملەكەتتىك باجى قۇرىلىمى مەن جەرگىلىكتى باجى قۇرىلىمى بىرىكتىرىلگەننەن كەيىن مەملەكەتتىك باجى باس مەكەمەسىن نەگىز ەتۋ جانە ولكەلىك (اۆتونوميالى رايون، توتە قاراستى قالا) حالىق ۇكىمەتتەرى باسشىلىق ەتۋ سىندى قوس قولباسشىلىق باسقارۋ ءتۇزىلىسى اتقارىلادى.

  مۇنان تىس، جاعدايدىڭ دامۋى مەن قىزمەتتىڭ قاجەتىنە بايلانىستى، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ كەيبىر قۇرىلىمدارى دا رەتتەلدى.

  ۋاكىلدەر، جوعارىداعى جوبا بويىنشا مەملەكەتتىك بازار باقىلاۋ - باسقارۋ باس مەكەمەسى جانە مەملەكەتتىك ءدارى - دارمەك باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى، مەملەكەتتىك راديو - تەلەۆيزيا باس مەكەمەسى، جۇڭگو بانكە - قامسىزداندىرۋ ىستەرىن باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى، مەملەكەتتىك حالىقارالىق دامۋ - سەلبەستىك مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ەمدەلۋدى قامتاماسىزداندىرۋ مەكەمەسى، مەملەكەتتىك استىق جانە زاتتىق ماتەريالدار زاپاس قورى مەكەمەسى، مەملەكەتتىك كوشى - قون ىستەرىن باسقارۋ مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى، مەملەكەتتىك ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى مەكەمەسى قۇرىلادى نەمەسە قايتا قۇرىلادى. مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ ۇيىمدىق زاڭىنىڭ بەلگىلەمەلەرى بويىنشا، مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرامىنىڭ سىرتىنداعى مەملەكەتتىك كەڭەسكە قاراستى قۇرىلىمدارىن رەتتەۋ - قۇرۋدى جاڭادان قۇرىلعان مەملەكەتتىك كەڭەس تەكسەرىپ بەكىتەدى.

  جالپى العاندا، مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ بۇل رەتكى قۇرىلىم رەفورماسىندا پارتيا 19 - قۇرىلتايى مەن پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ءۇشىنشى جالپى ءماجىلىسىنىڭ رۋحى دايەكتى تياناقتاندىرىلدى، پارتيا جاپپاي باسشىلىق ەتۋگە تاباندى بولۋ جانە ونى كۇشەيتۋ تالابى تياناقتاندىرىلدى، ەلىمىزدىڭ جاڭا داۋىردەگى باستى قايشىلىقتارىنىڭ وزگەرىسىنە سايكەسۋ، دامۋدىڭ قاجەتىن، نەگىزگى ساتىداعىلاردىڭ ءۇمىتىن، حالىقتىڭ تىلەگىن شوعىرلاندىرىپ، ساپالى، سايكەستى، ءونىمدى بولۋ پرينسيبى بويىنشا ءارى قازىرگىنى تياناق ەتىپ، سونداي - اق بولاشاقتى كوزدە ۇستاپ، مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىمدارىن قۇرۋ جانە مىندەتتەرىن بەلگىلەۋ ساپالىلاندىرىلىپ، مىندەت - جاۋاپكەرشىلىك قاتىناسى ىڭعايلاندى. رەفورمادان كەيىن مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ مينيسترلىك دارەجەلى قۇرىلىمىنان 8ى، تەتە مينيسترلىك دارەجەلى قۇرىلىمىنان 7سى قىسقاردى. رەفورما ارقىلى مەملەكەتتىڭ كەڭەس قۇرىلىمدارى ءىس جۇزىندىككە اناعۇرلىم ۇيلەسىمدى، عىلمي، ۇتىمدى بولىپ، پارتيانىڭ 19 - قۇرىلتايى ورنالاستىرعان مىندەتتەردى جاپپاي دايەكتى تياناقتاندىرۋعا پارمەندى ۇيىمدىق قامتاماسىزدىق ۇسىناتىن بولادى.

  ەندىگى ادىمدا، قۇرىلىم رەفورماسىن جۇرگىزۋ قىزمەتى بارىسىندا مەملەكەتتىك كەڭەس پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ جانە پارتيا 19 - كەزەكتى ورتالىق كوميتەتى ەكىنشى، ءۇشىنشى جالپى ماجىلىستەرىنىڭ رۋحىن مۇقيات دايەكتى تياناقتاندىرىپ، يدەيا مەن ارەكەتتى ورتالىق كوميتەتتىڭ پارتيا مەن مەملەكەت قۇرىلىمى رەفورماسى جونىندەگى شەشىمدەرى مەن ورنالاستىرۋلارى نەگىزىندە بىرلىككە كەلتىرىپ، «4 تانىمدى» كۇشەيتىپ، «4 سەنىمدى» بەكەمدەپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ بەدەلىن جانە شوعىرلانعان ءبىر تۇتاس باسشىلىعىن قورعاۋ، شىنايى ۇيىمداستىرىپ، مۇقيات ورنالاستىرۋ كەرەك. قىزمەت مەحانيزمىن ورناتۋدى مىقتاپ يگەرىپ، سايكەستى شارالاردى بەلگىلەپ، ۋاقىت كەستەسىن جاساپ، تارماقتار بويىنشا تياناقتاندىرۋدى مىقتى يگەرۋ كەرەك. قۇرىلىم رەفورماسىن ىشكەرىلەي جۇرگىزۋدى ۇكىمەت قۇرىلىمىن ىقشامداپ، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋمەن، ۇقىقتى تومەنگە بەرۋدى باسقارۋمەن، قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋمەن ۇشتاستىرۋ كەرەك، مەيلى جاڭا قۇرىلعان نەمەسە مىندەت - ۇقىعى رەتتەلگەن تاراۋ بولسىن، ءبارى فۋنكتسياسىندا ونان ارى بۇرىلىس جاساپ، قىزمەت ونىمدىلىگىن جوعارىلاتۋى كەرەك. ءارقايسى تاراۋلارداعى نەگىزگى جاۋاپتى جولداستار يدەيالىق ساياسي قىزمەتتى تىكەلەي، تياناقتاندىرا، ويداعىداي يگەرىپ، رەفورما ءتارتىبىن قاتايتىپ، قۇرىلىمنىڭ، مىندەت - جاۋاپكەرشىلىكتىڭ، قوسىننىڭ، ت. ب تالاپ بويىنشا دەر كەزىندە رەتتەلۋىنە، يدەيانىڭ بىلىقپاۋىنا، قىزمەتتىڭ ءۇزىلىپ قالماۋىنا، قوسىننىڭ تاراماۋىنا، قايراتتىڭ قايتپاۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.

  ۋاكىلدەر، بيىلعى جىل − پارتيا 19 - قۇرىلتايىنىڭ رۋحىن جاپپاي دايەكتىلەندىرۋدىڭ العاشقى جىلى، سونداي - اق رەفورما جۇرگىزىپ، ەسىك اشۋدىڭ 40 جىلدىعى، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋدەگى، «13 - بەسجىلدىق» پلاندى جالعاستى اتقارۋداعى شەشۋشى جىل، بۇل پارتيا، مەملەكەت قۇرىلىمى رەفورماسىن ىشكەرىلەي جۇرگىزۋگە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ جونىنەن كەلەلى ماڭىز الادى. ءبىز جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاپ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ توڭىرەگىنە تىعىز ىنتىماقتاسىپ، يدەيانى، ارەكەتتى بىرلىككە كەلتىرىپ، رەفورمانى جىگەرلەنە جۇرگىزىپ، مەملەكەتتىك كەڭەس قۇرىلىمى رەفورماسىنىڭ ءتۇرلى مىندەتتەرىن ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، سوتسياليستىك وسىزامانداندىرۋدى جەدەل ىلگەرىلەتۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا كۇرەسەيىك!

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 13 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

(جۇڭگو ۇلتتار ءتىل - اۋدارما مەكەمەسى اۋدارعان)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى