ءتىلشىمىز حان چينيان
جەر انا بۋسانىپ، كوكتەم لەبى ەسكەن ءسات، تاعى دا ەكى ءماجىلىس اشىلعان كەز.
شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعى بىلتىر 3 - ايدىڭ 10 - كۇنى باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ مەملەكەتتىك 12 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 5 - ماجىلىسىنە قاتىناسىپ جاتقان شينجياڭ ۋاكىلدەر ۇيىرمەسىنىڭ تالقىسىنا قاتىناسقاندا «كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋدى، كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال قۇتىلدىرۋدى جاپپاي تياناقتاندىرىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى كەدەي وڭىرلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانى ەتىپ، اۋىل - قىستاقتا جەر سىلكىنىسىنە ءتوزىمدى بەيقۇت ءۇي سالۋ جانە كوشپەندى مالشىلاردى وتىرىقتاندىرۋ ينجەنەرياسىن، قالا - قالاشىقتارداعى قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى بەيقۇت ءۇي ينجەنەرياسىن ويداعىداي اتقارىپ، ەگىن، مال شارۋاشىلىق رايوندارىنىڭ جانە شەكارا وڭىرلەردىڭ نەگىزگى الەۋمەتتىك قىزمەت كورسەتۋىن كەمەلدەندىرىپ، ءار ۇلت جۇرتشىلىعىن اناعۇرلىم جاقسى تۇرمىسقا كەنەلتۋگە قۇلشىنۋ كەرەك» دەپ اتاپ كورسەتكەندىگىن ەستەرىندە بەرىك ساقتادى.
ماڭىزدى تاپسىرما، شىنايى ءۇمىت − شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىنىڭ جۇرەگىنە شۋاق شاشىپ، ۇدەرە العا باسۋىنا دەم بەردى. شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم تۇتاس شينجياڭدا جوعارىدان تومەنگە دەيىن، تىلەك توعىستىرىپ، كۇش بىرىكتىرىپ، نازاردى اۋىر كەدەي وڭىرلەرگە، قيىنشىلىعى اۋىر حالىق بۇقاراسىنا، ەڭ شەشۋگە ءتيىستى ماسەلەلەرگە شوعىرلاندىرىپ، قيىن تۇيىندەردەن قامال الىپ، نەگىزگى تۇيىندەردى مىقتى يگەرىپ، ولقىلىقتاردى تولىقتاپ، ءالسىز بۋىنداردى بەكەمدەپ، جاڭا داۋىردە كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ تىڭ داستانىن جازۋعا قۇلشىندى.
2017 - جىلى تۇتاس رايونىمىزدا 317 مىڭ 400 كەدەي كەدەيلىكتەن ورنىقتى قۇتىلدى، 331 كەدەي قىستاق، 3 كەدەي اۋدان كەدەيلىكتەن قۇتىلۋ ولشەمىنە جەتتى.
دالمە - ءدال پارىقتاپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ نەگىزىن بەكەمدەدى
«وڭتۇستىك شينجياڭداعى كەدەي وڭىرلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ نەگىزگى شايقاس مايدانى ەتۋ كەرەك». باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى تاپسىرماسى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ بەتالىسىن كورسەتىپ، شينجياڭداعى ءار ۇلت كادر - جۇرتشىلىعىنىڭ جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋ جورىعىندا ۇدەرە العا باسۋىنا دەم بەردى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ قىزمەتىنە باسا ءمان بەرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى كەلەلى ساياسي مىندەت، ەڭ ماڭىزدى حالىق تۇرمىسى ينجەنەرياسى ساناپ، دالمە - ءدال بولۋعا دەن قويىپ، شەشۋشى شايقاستان قامال الىپ، پارمەندى جەبەدى.
سۇيىسپەنشىلىك پەن مەيىر - شاپاعاتقا تولى حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ شارالارى وڭتۇستىك شينجياڭدا شوعىرلى اتقارىلىپ، وڭتۇستىك شينجياڭنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋىنا پارمەندى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى.
تۇتاس رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاقتارىندا شارۋالاردىڭ جان باسىنا تۋرا كەلەتىن قولداعى تابىسى 10 مىڭ يۋاننان استى، ايتسەدە، دامۋدىڭ بىركەلكى بولماۋى سەبەبىنەن، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستا كەدەيلىك ماسەلەسى ءالى دە كورنەكتى بولىپ وتىر.
جەر - جەردىڭ، اسىرەسە، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستاعى كەدەيلەر سانىنىڭ انىق بولماۋى، جاعدايدىڭ ايقىن بولماۋى ماسەلەسىنە مەڭزەس، اۆتونوميالى رايون دالمە - ءدال پارىقتاۋدى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋداعى «ەڭ باستى ءتۇيىن» ەتىپ، دالمە - ءدال، ناق، شىنايى بولۋ جاعىنا كۇش سالدى.
2017 - جىلى 3 - ايدان 5 - ايعا دەيىن، تۇتاس شينجياڭداعى 50 مىڭنان استام كادر ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكا تاراتۋ ينفورماتسياسىن قايتالاي اداقتاپ، قايتالاي ارحيۆكە الدى. 2017 - جىلى 8 - ايدان 10 - ايعا دەيىن تۇتاس رايونىمىزدا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ وبيەكتىلەرىنىڭ ينفورماتسيالىق ساندى مالىمەتىن قايتالاي تەكسەرۋگە 170 مىڭ كادردى اتتانىسقا كەلتىردى.
وسى 2 رەتكى ينفورماتسيالىق مالىمەتتەردى قايتالاي تەكسەرۋ قىزمەتىندە «وتباسىلارىندا كارتچكا بولۋ، قىستاقتا كەستە بولۋ، اۋىلدا ەستەلىك داپتەر بولۋ، اۋداندا ارحيۆ بولۋ، ايماقتا توپتاما بولۋ، اۆتونوميالى رايوندا قامبا بولۋدى» جۇزەگە اسىرىلدى، ءسويتىپ، شينجياڭ تاريحىندا اۆتونوميالى رايون، ايماق، اۋدان، اۋىل، قىستاق 5 دارەجەلى كەدەيلەر ينفورماتسيا قامباسى تۇڭعىش رەت قۇرىلىپ، ناعىز كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋعا، كەدەيلەردى كەدەيلىكتەن شىنايى قۇتىلدىرۋعا بەرىك نەگىز قالاندى.
رايونىمىز تاعى جوعارى دەڭگەيدە جوبالاپ، نىسانا بەتالىسى مەن ونىمدىلىك بەتالىسىنا تاباندى بولىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شارالارىن ناقتىلاندىرىپ، ساياسات جاعىندا قامتاماسىز ەتۋ جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، «كىمنىڭ سۇيەمەلدەيتىندىگىن» جانە «قالاي سۇيەمەلدەيتىندىگىن» شىن مانىندە تياناقتاندىردى.
دالمە - ءدال پارىقتاپ، كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەپ، شەشۋشى شايقاستىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە قول جەتكىزىپ، تۇتاس شينجياڭدا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىنىڭ تەبىندى كۇيىن قالىپتاستىردى.
ماڭىزدى تاپسىرمانى ەستە بەرىك ساقتاپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتتى
پوسكام اۋدانى تۇعچى اۋىلى ساڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى تۋحان سامەر بىلاي دەدى: ءبىز بۇرىن جەر ۇيدە وتىراتىنبىز، توپىراقتان جاسالعان ساكىدە جاتاتىنبىز. 2 جىلدىڭ الدىندا كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ ساياساتىنىڭ كومەگىندە، وتباسى تۇرمىسىمىز جاقساردى.
تۋحاننىڭ وتباسىنداعى وزگەرىستەر، جەرگىلىكتى ورىننىڭ حالىقتىق كاسىپورىنداردى ەنگىزۋ ارقىلى «كەدەيلەردى قان جاساۋ فورماسىندا سۇيەمەلدەگەندىگىنىڭ» ناتيجەسى. وتكەن جىلى قاشقار ايماعىندا قوسالقى زاۆودتاردا تىڭنان جۇمىسقا ورنالاسقاندار سانى 10 مىڭ ادامنان استى.
ۇكىمەتتىڭ عانا سۇيەمەلدەۋىنەن تۇتاس قوعامنىڭ «جۇدىرىقتاي جۇمىلا ات سالىسۋىنا» دەيىنگى بارىستا، اۆتونوميالى رايون قوعامدىق كۇشتەردى تولىق اتتانىسقا كەلتىرىپ جانە جۇمىلدىرىپ، ءار سالانىڭ بىرىككەن كۇشىن كەڭ كولەمدە ۇيىستىرىپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ جانە وركەندەتۋ قىزمەتىن كۇش سالا ىلگەرىلەتتى.
شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ شينجياڭعا كومەككە اتاعان قارجىسىنىڭ %80تەن استامى حالىق تۇرمىسى سالاسىنا جۇمسالدى، %80تەن استامى اۋداندارعا جانە اۋىل - قىستاقتارعا ورنالاستىرىلدى. مەملەكەتتىڭ كومەك قاراجات ولشەمى نەگىزىندە، شينجياڭعا باعىتتامالى كومەكتەسكەن ولكە، قالالاردىڭ كوپ ساندىسى كەدەي وتباسىلارىنىڭ حاۋىپتى ۇيلەرىن جاڭالاپ سالۋىنا ارناپ ءار وتباسىنا تاعى 10 مىڭ يۋاننان كومەك قاراجات اتادى.
ءار دارەجەلى كادرلار اتتانىسقا كەلدى، «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» بويىنشا قىستاقتا تۇرعان قىزمەت اترەتتەرى مەن نەگىزگى ساتى ۇيىمدارى بۇقارانى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ جولىن بىرگە قاراستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ ورىنباسار باس حاتشىسى، اۆتونوميالى رايوندىق كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كەڭسەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، كەڭسەنىڭ مەڭگەرۋشىسى ساۋ جىۋىن بىلاي دەدى: بايۋدىڭ قاينارى يدەيادا، بايۋ بارىسىندا يدەيادا ىلگەرىلەۋشىلىك بولادى. ىرىقتىلىقپەن قوعامدىق جاۋاپكەرلىك ارقالاپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قيمىلىنا بەلسەنە ارالاسقان حالىقتىق كاسىپورىندار بارعان سايىن كوبەيدى.
تۇتاس رايونىمىزدا 911 حالىقتىق كاسىپورىن 821 كەدەي قىستاقتى، 165 مىڭ 700 كەدەيدى سۇيەمەلدەپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەگى ءتۇرلى نىساندارعا 630 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، 1427 نىساندى اتقارىپ، 6839 ادامدى جۇمىسقا ورنالاستىردى.
«الدىمەن بايىعاندار كەنجە قالعانداردىڭ بايۋىنا كومەكتەسۋ، سولتۇستىك شينجياڭ وڭتۇستىك شينجياڭعا كومەكتەسۋ، بيڭتۋان جەرگىلىكتى ورىنعا كومەكتەسۋدەي» كەدەيلەردى سايكەسە سۇيەمەلدەۋ فورماسى ىشكەرىلەي قولدانىلدى. ءۇرىمجى قالاسى، قارامايلى قالاسى، كورلا قالاسى قاتارلى ەكونوميكالىق قۋاتى كۇشتى قالالار (اۋدان، ايماق) وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستاعى كەدەي اۋداندارمەن ىرىقتىلىقپەن جۇپ قۇراپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىنا بەلسەنە ارالاستى.
ۇعىسۋعا قاراعاندا، وتكەن جىلى اۆتونوميالى رايونىمىز قاشقار، حوتان ايماقتارىندا 3 جىلدا 100 مىڭ ادامدى ۇيىمدى تۇردە باسقا سالاعا ويىستىرىپ جۇمىسقا ورنالاستىرۋ جوسپارىن اتقارعاندىقتان، اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن 47 مىڭ ادام باسقا سالاعا ويىسىپ جۇمىسقا ورنالاستى. جۇمىسقا ورنالاسۋ مۇمكىندىگى زور توقىماشىلىق - كيىم - كەشەك كاسىبىن، ەڭبەككۇش شوعىرلى كاسىپورىنداردى، حالىقتىق كاسىپورىنداردى جانە شاعىن كاسىپورىنداردى دامىتۋعا كۇش شىعارىپ، جوعارى مەكتەپ تاۋىسقان وقۋشىلاردىڭ جۇمىسقا ورنالاسىپ، شارۋاشىلىق قۇرۋىن كوپ ارنامەن جەبەپ، قالا - قالاشىقتاردا 470 مىڭ ادامنىڭ تىڭنان جۇمىسقا ورنالاسۋىن جۇزەگە اسىردى. اۋىل - قىستاقتارداعى ارتىق ەڭبەككۇشتەردەن باسقا سالاعا ويىسىپ جۇمىسقا ورنالاسقاندار 2 ميلليون 750 مىڭ ادام - رەتكە جەتتى، اسىرەسە، اۋىل - قىستاقتارداعى ەڭبەككۇشتەردى تاربيەلەۋ باعىتتامالى ورىستەتىلىپ، تۇراقتى مۇلىككە قوسىلاتىن قارجى نىساندارىن جەبەۋدە شينجياڭدىق ەڭبەككۇشتەردەن جۇمىسقا ورنالاسقاندار 618 مىڭ ادام - رەتكە جەتتى، مۇندا وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستان جۇمىسقا ورنالاسقاندار 315 مىڭ 600 ادام - رەتكە جەتىپ، وڭتۇستىك شينجياڭداعى شارۋالار كىرىسىنىڭ ارتۋى پارمەندى جەبەلدى.
سەنىمدى بەكەمدەپ، كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ تىڭ جورىعىن باستادى
مارالباسى اۋدانى داۋلەتباق اۋىلى چاجياڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ءادىل ءتالىپ تەبىرەنە: كەدەيلىكتەن قۇتىلۋداعى شەشۋشى ءتۇيىن − اۋقاتتانۋ جولىن تابۋ، - دەدى.
ءادىلدىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋىنا كومەكتەسۋ ءۇشىن، جەرگىلىكتى ۇكىمەت پەن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى ونى اۋلا شارۋاشىلىعىن دامىتۋعا ءناسيحاتتاپ، ونىڭ كوكونىس جىلىجايىن سالۋىنا كومەكتەستى.
جۋىردا ءادىل جىلىجايداعى جايقالا وسكەن كوكونىستەرگە قاراپ تۇرىپ تەبىرەنە بىلاي دەدى: بۇرىن، ءار ايدا بازاردان 70 − 80 يۋانعا كوكونىس ساتىپ الاتىنبىز، قازىر كوكونىس ساتىپ الاتىن اقشامىزدى ىركىپ قالۋمەن قوسا، كىرىسىمىز دە ەسەلەپ ارتتى.
وتكەن جىلدان بەرى، اۆتونوميالى رايون كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ، نىسانداردى دالمە - ءدال ورنالاستىرۋ، قارجىنى دالمە - ءدال جۇمساۋ، شارالاردى وتباسىلارىنا دالمە - ءدال جەتكىزۋ، قىستاق جاعدايىنا قاراي ادامداردى دالمە - ءدال جىبەرۋ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدا دالمە - ءدال ونىمدىلىك جاراتۋ جاعىندا ءادىس - امال قاراستىرىپ، ناقتى شارا بەلگىلەپ، باعىتتامالى شارالاردى كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ سەبەبىنە قاراي اتقارىپ، ءداپ باسىپ سۇيەمەلدەۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، جاپا تارماعاي سۇيەمەلدەۋدەن دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋگە ويىستى .
كوكتەم مەرەكەسى وتە سالىسىمەن، وڭتۇستىك شينجياڭداعى 3 ايماق، ءبىر وبلىستاعى كوپتەگەن جاستار كەرەك - جاراقتارىن ىڭعايلاپ، ىشكى ولكەلەرگە بارىپ جۇمىس ىستەۋگە دايىندالدى.
ماكىت اۋدانى قۇرما اۋىلى تامدوڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى يلھام تۇرسىن بىلاي دەدى: جۋىق جىلداردان بەرى، مەنىڭ اينالامداعى كوپتەگەن ادام ىشكى ولكەلەرگە بارىپ جۇمىس ىستەپ، اقشا تاۋىپ، جاقسى تۇرمىس كەشىرۋدە. مۇنان كەيىن، مەن دە جاقسى ىستەپ، كەدەيلىكتەن ەرتەرەك قۇتىلۋعا قۇلشىنامىن.
ءبىر ادام جۇمىسقا ورنالاسسا، ءبىر وتباسى كەدەيلىكتەن قۇتىلادى. 2017 - جىلى ماكىت اۋدانىنان 2273 ادام ىشكى ولكەلەرگە بارىپ جۇمىسقا ورنالاسىپ، ەڭبەك كىرىسى 81 ميلليون 830 مىڭ يۋان بولىپ، كىرىستەرىنىڭ ارتۋ ونىمدىلىگى كورنەكتى جوعارىلادى.
كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن اقىل - پاراسات جاقتان سۇيەمەلدەۋ قاجەت، وقۋ - اعارتۋ − كەدەيلىكتىڭ ۇرپاقتان - ۇرپاققا جالعاسۋىن تەجەۋدىڭ ءتۇبىرلى جولى. ءبىر جىلدان بەرى، تۇتاس رايونىمىزدا وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلاردان قارجىلاي كومەككە يە بولعاندارى 6 ميلليون 920 مىڭ ادام - رەتكە جەتىپ، وتباسىندا ەكونوميكالىق قيىنشىلىعى بار وقۋشىلار قارجىلاي كومەكتەن تولىق يگىلىكتەندى.
ۇلىقشات اۋدانى توپا شەكارا وتكەلى توپا الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى ءاشىم جۇما بىلاي دەدى: بۇل ومىردە عيماراتقا كوشىپ كىرەمىن دەپ ويلاپ تا كورمەگەن ەدىم، پارتيا مەن ۇكىمەتكە العىس ايتامىن! بۇرىن سىرت جەرلەرگە اتپەن باراتىنمىن، قازىر موتوتسيكلمەن باراتىن بولدىم، الداعى جەردە اۆتوكولىك ايدايتىن بولامىن.
وتكەن جىلى 6 - ايدا ءاشىم ۇلىقشات اۋدانى بايقۇرۇت اۋىلى قىزىلاعىن قىستاعىنان توپا الەۋمەتتىك اۋماعىنا كوشىپ باردى. كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ جاڭا تۇرمىس كەشىرىپ جاتقان تەك ءاشىم وتباسى عانا ەمەس، تۇتاس رايونىمىزدا 300 مىڭ ەگىنشى - مالشى كەدەيلىكتەن قۇتىلدى.
«2020 - جىلعا بارعاندا تۇتاس رايونىمىزداعى ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ بۇكىل ەل حالقىمەن بىرگە جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا وتۋىنە كەپىلدىك ەتەمىز». بۇل اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەتتىڭ باس شۋجيدىڭ تاپسىرماسىن تياناقتاندىرۋ جونىندە جاساعان قىزمەت ورنالاستىرۋى، سونداي - اق تۇتاس رايونىمىزداعى ءار ۇلت حالقىنا بەرگەن ايبىندى ۋادەسى. ءبىز شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، تۇتاس رايونىمىزدىڭ جوعارىدان تومەنگە دەيىن ءبىر نيەتتە جۇمىلا كۇش شىعارىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتىپ، جاڭا ءداۋىردىڭ جاڭا جورىعىندا كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋدان قامال الۋدىڭ تىڭ داستانىن جازاتىندىعىنا كامىل سەنەمىز.
