− 1 - كەزەكتى «مەملەكەتتىك وركەنيەتتى مەكتەپ» اتاعىن العان سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ جونىندە
گازەتىمىزدىڭ سانجى تىلشىلەر پۋنكتىنەن گۇلجامال لەتىپ، ەرىكتى ءتىلشى مۋ پۋگو
بىلتىر 1 - كەزەكتى «مەملەكەتتىك وركەنيەتتى مەكتەپتەر» باعالاۋىندا، سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ 1 - كەزەكتى «مەملەكەتتىك وركەنيەتتى مەكتەپ» اتاعىن ەنشىلەدى. بۇل اتاق وڭاي - وسپاق قولعا كەلمەدى، وسى اتاقتارعا اتالعان مەكتەپتەگى 5000نان استام وقىتۋشى - وقۋشىنىڭ جاپالى ەڭبەگىنىڭ اشتى تەرى سىڭگەن. سوڭعى جىلداردان بەرى سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ «حالىق رازى بولاتىن وقۋ - اعارتۋدى» ءتۇپ ماقسات ەتىپ، «ءىس - ارەكەتى ورىندى، اقىل - پاراساتى كەمەلدى بولۋ» سىندى مەكتەپ تاعىلىمىن ۇستانىپ، ادامدى نەگىز ەتىپ، مادەنيەتتى مەكتەپ قۇرىپ، وقۋشىلاردىڭ، اتا - انالاردىڭ،، قوعامنىڭ سەنىمىنە يە بولىپ، «قۇلشىنا ۇلەس قوسۋ، جاڭالىق اشا الدا ءجۇرۋ» سىندى سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ رۋحىن ساۋلەلەندىرىپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن بەلسەنە امالياتتا ايگىلەپ، رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسىن تولاسسىز العا ىلگەرىلەتكەندىكتەن، وسكەلەڭ، العا باسقان وركەنيەتتى بەينە مەكتەپ اۋلاسىنىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن مەن مۇندالادى.
وركەنيەتتى مەكتەپ قۇرۋدى ۇنەمىلىك ىسكە اينالدىردى
ءتىلشى سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتىڭ داڭق بولمەسىنىڭ اتالعان مەكتەپتىڭ «ۇزدىك» جانە «ۇلگى» بولىپ باعالانعانىن دالەلدەيتىن ءتۇرلى - ءتۇستى داڭق رامكالارعا لىق تولعانىن كوردى. مەكتەپ اۆتونوميالى رايون تۇڭعىش رەت ات قويعان 10 ءتۇيىندى مەكتەپتىڭ ءبىرى − اۆتونوميالى رايون دارەجەلى «ۇلگى كورسەتەتىن ادەتتەگى جوعارى دارەجەلى مەكتەپ»، مەكتەپ قۇرىلعان 63 جىلدان بەرى، وركەنيەتتى مەكتەپ قۇرۋداي قىزمەتكە باستان - اياق ءمان بەردى، وركەنيەت فاكتورلارىن مەكتەپ ءىشى - سىرتىنىڭ كەز كەلگەن جەرىنەن كەزدەستىرۋگە بولادى، وركەنيەت گۇلى بارلىق جەردە شەشەك اتتى.
ءبىر قاريانىڭ ناۋقاسى تۇتقيىل قوزعالىپ، جىعىلىپ قالادى، قاتەرلى ساتتە، وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتىڭ 3 وقۋشىسى قاريانى ورنىنان سۇيەپ تۇرعىزىپ، وتباسىنا تەلەفون جالعاپ، قاريانى دەر كەزىندە اجالدان اراشالايدى؛ جاڭ شۋەيۋان مۇعالىم كونە كيىم - كەشەكتەرىن جىلۋعا اتاۋ قيمىلىن باس بولىپ ورىستەتىپ، بۇكىل مەكتەپتەگى وقىتۋشى - وقۋشىلاردىڭ، اتا - انالاردىڭ جانە قوعامنىڭ قولداۋىنا يە بولادى، ونىڭ «مەيىرىمدىلىك شاعىن پۋنكتى» كومەككە مۇقتاج جاندارعا مەيىر باعىشتادى... مۇنداي مىسالدار ايتىپ تاۋىسقىسىز.
سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتەگى قالىڭ وقىتۋشى - وقۋشىلار سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسىن امالياتتا ايگىلەپ، «وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتەگى ەڭ ارداقتى ادام» بولۋعا قۇلشىندى. وقىتۋشى - وقۋشىلار تاربيەسى جونىندەگى «ادەپ - يبا ينجەنەرياسىن»، وقۋشىلاردىڭ وقۋ ستيلى، ەمتيحان ستيلى، ەمتيحان ءتارتىبى جونىندەگى «سەنىمدىلىك ينجەنەرياسىن»، وتباسىلاردىڭ تاماشا ءمورال تاربيەسى مەن «وركەنيەتتى وتباسىنىڭ» «جاراستىقتى ينجەنەرياسىن»، قوعامعا ەرىكتى قىزمەت كورسەتۋشىلەردىڭ «سۇيىسپەنشىلىك ينجەنەرياسىن» جانە ءار ۇلت وقىتۋشى - وقۋشىلاردىڭ ۇلتتار ىنتىماعى تاربيەسىنىڭ «جاراسىمدىلىق ينجەنەرياسىن» كورنەكتى تۇردە مىقتى ۇستادى؛ مەكتەپ، جىلدىق، كلاس 3 دارەجە جانە وقۋشىلار، وقىتۋشى - قىزمەتشىلەر، اتا - انالار سىندى 3 جاقتىڭ «ءمورال ساباقحاناسىن» اشىپ، «وقۋشىلاردىڭ نازارىنداعى جاقسى مۇعالىمدى» سارالاپ، ۇگىتتەپ، «كلاسسيك تۋىندىلاردى مانەرلەپ وقىپ، وتاندىق ءىلىمدى جالعاستىرۋ» جونىندەگى وقۋشىلاردىڭ ءمورال ساباقحاناسى مەن «پەرزەنتتەردى تاربيەلەۋدىڭ جاقسى ادىستەرىن تاراتۋ، ماڭىنداعى ءمورال ۇلگىسىنەن ۇيرەنۋ» جونىندەگى اتا - انالاردىڭ ءمورال ساباقحاناسى قيمىلىن ورىستەتتى. ءسويتىپ، مەكتەپتىڭ جوعارى - تومەنىندە «قاي جەردە دە ءمورالدى ورتا، قاي ۋاقىتتا دا ءمورال تاربيەسى ورايى بولاتىن، بارلىق ادام ءمورال تاربيەسىن جۇرگىزۋشى، بارلىق ءىس ءمورال تاربيەسىن دانەكەر ەتەتىن» ءمورال ارقىلى تاربيەلەۋدىڭ مادەنيەتتى ايرىقشا ورتاسى قالىپتاستى.
«ەكسەڭ وراسىڭ، بەرسەڭ الاسىڭ». سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ ىلگەرىندى - كەيىندى ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ جاراسىمدى مەكتەپ قۇرۋ قيمىلىنداعى مەملەكەتتىك وزات مەكتەپ، مەملەكەت دارەجەلى ««11 - بەسجىلدىق» ءمورال تاربيەسى تاقىرىپتىق تاجىريبە زەرتتەۋىندەگى وزات مەكتەپ، مەملەكەتتىك ايرىقشا مەكتەپ، مەملەكەت بويىنشا توراپ ءمورالى ۇلگىسى مەكتەبى، «بەستە جاقسى بالا ازامات» تاقىرىپتىق تاربيە قيمىلىنداعى مەملەكەتتىك ۇلگى مەكتەپ، وقۋ - اعارتۋ مينيسترلىگىنىڭ «وتاندىق ءىلىمدى جالعاستىرىپ، تيپتىك داۋىستاپ وقۋ» قيمىلىنىڭ «مەملەكەت بويىنشا ورتا، باستاۋىش مەكتەپتەردىڭ سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى تاربيەسىنىڭ» ۇزدىك مىسالى، اۆتونوميالى رايوننىڭ ۇلگىلى ادەتتەگى ورتا مەكتەبى، مەكتەپتەردى زاڭمەن جونگە سالۋداعى ۇلگىلى مەكتەپ، ءمورال ارقىلى تاربيەلەۋدەگى ۇلگىلى مەكتەپ، جاسىل مەكتەپ، تازالىقتاعى قىزىل تۋ ورنى، تىنىش مەكتەپ، نەگىزگى ساتىدا وزات ورىن قۇرۋ، تاڭداۋلى نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمىن قۇرۋداعى وزات نەگىزگى ساتى پارتيا ۇيىمى، ەڭبەك ءسىڭىرىپ، ناتيجە جاراتۋداعى وزات كوللەكتيۆ، «تاماشا ءمورال مەنىمەن بىرگە» اتىنداعى كىتاپ وقۋ، ماقالا قابىلداۋ قيمىلىنداعى وزات ورىن سياقتى 30 نەشە داڭقتى اتاقتى ەنشىلەدى.
«ءمورال ارقىلى ادام تاربيەلەۋدى» ادام تاربيەلەۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن توعىستىردى
جوعارى ساپالى مەكتەپ قۇرۋ جاپا - ماشاقات تارتۋدان قورىقپايتىن، قالتقىسىز ۇلەس قوساتىن وقىتۋشىلار قوسىنىنان ايرىلا المايدى. مەكتەپ «ءمورال ارقىلى ادام تاربيەلەۋ» نىساناسىن ادام تاربيەلەۋدىڭ تۇتاس بارىسىمەن توعىستىردى. وقىتۋشىلاردىڭ ءمورال قۇرىلىسىن، ستيل قۇرىلىسىن ءتۇيىن ەتىپ، «وتاندى ءسۇيىپ، زاڭعا بويسۇنۋدى، قىزمەت ورنىن ءسۇيىپ، كاسىبىن قادىرلەۋدى، وقۋشىلارعا قامقورلىق جاساۋدى، ءبىلىم ۇيرەتىپ، ادام تاربيەلەۋدى، ەلگە ونەگە بولۋدى، ءومىر بويى ۇيرەنۋدى» ءمورال تاربيەسىنىڭ تۇتاس بارىسىنا ۇلاستىرىپ، وقىتۋشى - قىزمەتشىلەردىڭ كاسىپتىك ءمورالىن تەكسەرىپ باعالاۋ مەحانيزمىن ورناتتى. «ءمورال ۇلگىسىن»، «ادام تاربيەلەۋدىڭ 3 ۇلگىسىن» (ءبىلىم بەرىپ، ادام تاربيەلەۋدىڭ ۇلگىسى، ادام تاربيەلەۋدى باسقارۋدىڭ ۇلگىسى، ادام تاربيەلەۋگە قىزمەت كورسەتۋدىڭ ۇلگىسى) باعالاۋ قيمىلىن ۇزبەي ورىستەتتى.
«جىبەرۋ»، «اكەلۋ» سياقتى كاسىپتىك تاربيەلەۋ ارقىلى وقىتۋشىلاردىڭ كاسىپتىك ورەسىن جوعارىلاتتى. «دارىندىلاردى باۋلۋ ينجەنەرياسىن» اتقارىپ، ساقا وقىتۋشىلار جاڭا وقىتۋشىلاردى جەتەلەۋ، جاڭا وقىتۋشىلار ساقا وقىتۋشىلاردى جەبەۋ ارقىلى جاس وقىتۋشىلاردى تاربيەلەۋدى كۇشەيتتى. كلاس جەتەكشىلەرىن تاربيەلەۋدى ۇدايىلاندىرۋ مەحانيزمىن ورناتىپ، مەملەكەتتىك ايگىلى كلاس جەتەكشىلەرىن مەكتەپتەگى كلاس جەتەكشىلىك كاسىبىن دامىتۋعا باستاماشىلىق ەتۋگە ۇسىنىس ەتتى، مىنە وسى شارالار سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتەگى كلاس جەتەكشىلەرىنىڭ تۇلعالىق ساپاسىن جوعارىلاتىپ، وقۋشىلاردىڭ، اتا - انالاردىڭ جانە قوعامنىڭ شىنايى سەنىمىنە يە بولۋعا مۇمكىندىك جاسادى.
«وقىتۋدى زەرتتەۋ ارقىلى مەكتەپتى گۇلدەندىرۋدىڭ» تابىسى كورنەكتى بولدى، «بەلگىلەنگەن ارەكەت» پەن «ءوزى تاڭدايتىن ارەكەت» جونىندەگى وقىتۋدى زەرتتەۋ ۇلگىسىنە جاڭالىق اشىپ، «نىسانالى بايانداۋ»، «ساباقحانادا باقىلاۋ» تاقىرىپتىق زەرتتەۋىن ورىستەتىپ، وقىتۋدى زەرتتەۋ ورەسىن جوعارىلاتتى، 70 نەشە وقىتۋشى مەملەكەت، رايون، وبلىس دارەجەلى وقىتۋ سلوبى جارىسىندا 1 -، 2 - دارەجەلى سيلىققا يە بولدى. وقىتۋشىلار جىل سايىن مەملەكەت، رايون، وبلىس دارەجەلى باسىلىمداردا 70تەن استام نازاريالىق ماقالا جاريالاپ وتىردى.
مەكتەپتە 39 ادام - رەت وبلىس دارەجەلىدەن جوعارى «وقىتۋ شەبەرى»، «ساباق ءپانىنىڭ باستاماشىسى» سياقتى اتاقتاردى ەنشىلەدى، ءارقايسى ساباق تۇرلەرىندە سول رايوندا اتاق - ابىرويى بار وقىتۋشىلار ساباق وتەدى، قازىر اۆتونوميالى رايونداعى ايگىلى مەكتەپ باستىقتارىنىڭ كەڭسەسى جانە رايون، وبلىس دارەجەلى وقىتۋ شەبەرلەرى قىزمەت كەڭسەسى سياقتى ايگىلى مەكتەپ باستىعى، ايگىلى وقىتۋشىلاردى تاربيەلەۋ قىزمەت كەڭسەسىنەن تورتەۋى بار. ەرەكشە دارەجەلى وقىتۋشى، جۇمىسشى - قىزمەتكەرلەر تالاي رەت مەملەكەتتىك 100 وزات مەكتەپ باستىعى، ەرەكشە دارەجەلى وقىتۋشى جانە مەملەكەتتىك ۇزدىك وقىتۋشى، مەملەكەتتىك ۇزدىك كلاس جەتەكشىسى، مەملەكەتتىك 100 ايگىلى ورتا، باستاۋىش مەكتەپ كلاس جەتەكشىسى شولپانى، مەملەكەتتىك وقۋ - اعارتۋ جۇيەسىندەگى ەڭبەك ەرى، مەملەكەتتىك مەكتەپ كوركەمونەرى تاربيەسىندەگى وزات جەكە، مەملەكەتتىك ۇزدىك دەنە تاربيە وقىتۋشىسى سياقتى داڭقتى اتاقتارعا يە بولدى.
مادەنيەت ارقىلى جەتەكتەۋ مەكتەپ قۇرۋ ەرەكشەلىگىن كورنەكتىلەندىردى
سوڭعى جىلداردان بەرى سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ مەكتەپتىڭ مادەنيەت جۇمساق كۇشتەرى قۇرىلىسىندا قۇلشىنا ەڭبەكتەنىپ، جان - جاقتى، سترەولدى مەكتەپ ەرەكشەلىگىنە يە مادەنيەت جۇيەسىن تۇلعالادى.
وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپ مەكتەپتەگى بارلىق وقىتۋشى - وقۋشىلاردى، ءار كەزەكتى مەكتەپ تاۋىسقان مەكتەپتەستەردى جانە قوعامنىڭ ءار سالا كۇشتەرىن اتتانىسقا كەلتىرىپ، مەكتەپ تۋىن، مەكتەپ زىناگىن، مەكتەپ ءانىن جيناۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، مەكتەپ تۋىن، مەكتەپ زىناگىن، مەكتەپ ءانىن بەلگىلەدى. مەكتەپ ءانىن شىرقاۋ قيمىلىن بەلسەنە ورىستەتتى، ءار جولعى كولەمدى قيمىلداردا مەكتەپ ءانىن ايتۋ، ءسوز جوق، تاڭداۋعا ءتيىستى مازمۇنعا اينالدى، «سۇيىسپەنشىلىگىمدى ارنايمىن» اتتى مەكتەپ ءانى مەكتەپ اۋلاسىندا شىعانداپ، مەكتەپتى زاڭمەن جونگە سالۋ جانە ادامدى نەگىز ەتۋ ۇستانىمىن بەينەلەيتىن مەكتەپ مادەنيەتى قالىپتاستى.
وقىمىستىلار مەكتەبىن اناعۇرلىم جاقسى قۇرىپ شىعۋ، مادەنيەتتى وقۋشىلاردىڭ ەسەيىپ - ەرجەتۋىنىڭ گەنىنە اينالدىرۋ ءۇشىن، مەكتەپ «كلاسسيك تۋىندىلاردى داۋىستاپ وقۋ، تاتىمدى شىعارمالاردى وقۋ، توڭكەرىستىك اندەردى شىرقاۋ» قيمىلىن بەلسەنە ورىستەتىپ، «3 اقاۋسىزدىق» (اقاۋسىز دەنساۋلىق، اقاۋسىز پسيحيكا، اقاۋسىز ىنتا) كوزقاراسىن دارىپتەپ، اقاۋسىزدىق مەرەكەسى، «بارلىق ادام ءبىر شينجياڭ ءانىن شىرقاۋ، بارلىق ادام ءبىر شينجياڭ ءبيىن بيلەۋ» جانە «اي سايىن ءبىر نەگىزگى تاقىرىپ بولۋ» مادەنيەت قيمىلدارىن ورىستەتتى، 24 وقۋشىلار ۇيىمىن قۇرىپ، مەكتەپ قيمىلدارىنىڭ مازمۇنىن بايىتتى.
1 - ورتا مەكتەپ 2007 - جىلى 9 - ايدىڭ 6 - كۇنى 1 - كەزەكتى «مەكتەپ لەكسيا مىنبەرىن» تابىستى وتكىزگەننەن باستاپ، قازىرگە دەيىن 83 كەزەك لەكسيا مىنبەرىن وتكىزدى، تىڭدارمان 10 مىڭ ادامنان استى. مۇندا 49 كەزەكتە تولىق ورتانىڭ 3 كلاسىنداعى وقۋشىلار لەكسيا سويلەدى، قوعامدىق عىلىم ءپانىنىڭ وقۋشىلارى دا، جاراتلىستىق عىلىم ءپانىنىڭ وقۋشىلارى دا، حانزۋ وقۋشىلار دا، از ۇلت وقۋشىلارى دا بار، وقۋشىلاردىڭ سويلەگەن لەكسيا سانى وقىتۋشىلاردان اسىپ كەتتى، بىلايشا ايتقاندا، وقۋشىلار «مەكتەپ لەكسيا مىنبەرىنىڭ» تىرەكتى كۇشىنە، «مەكتەپ لەكسيا مىنبەرى» وقۋشىلاردىڭ قابىلەت - قارىمىن ايگىلەيتىن ساحناعا، سونداي - اق سانجى وبلىستىق 1 - ورتا مەكتەپتىڭ مەكتەپ مادەنيەتى ەرەكشەلىگىنىڭ ايگىلى ماركاسىنا اينالدى دەۋگە بولادى.
