شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 4 - ايدىڭ 3 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى (ءتىلشى حى جۇن). لياڭپي، كاۋاپ جانە سۋسىندى قوسقاندا 800 يۋاننان اسىپتى، زاتتاردى كىرگىزگەن اقى مەن توك، سۋ اقىسىن شىعارىپ تاستاعاندا كەمىندە 500 يۋان پايدا تابادى ەكەم، - دەگەن نۇربيانىڭ جۇزىنە كۇلكى ءۇيىرىلدى.
وسىدان 4 اي ىلگەرى نۇربيانىڭ وتباسى ءۇشتۇرپان اۋدانى العا قالاشىعى تومەنگى مەكىت قىستاعىنداعى كەدەي وتباسى بولاتىن، ءبىر ۇيدەگى 5 جان جاڭعاق پەن جۇگەرى ەگەتىن، ءبىر جىلدىق كىرىسى 10 مىڭ يۋانداي عانا بولاتىن. ال قازىر ونىڭ ايلىق كىرىسى 10 مىڭ يۋاننان استى ءارى ماڭايىنداعى كەدەي وتباسىلارىن دا كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ اۋقاتتانۋعا باستادى.
تومەنگى مەكىت قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى لي كىچيۇڭ تىلشىگە بىلاي دەدى: ديقانداردىڭ تۇرمىسىنا قولايلىلىق جاراتىپ، كەدەي وتباسىلارىن شارۋاشىلىق قۇرىپ، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋعا باستاۋ ءۇشىن، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ قاسىنان بازار اشىپ، 10 دۇكەندى ەرەكشە تومەن باعادا كەدەي وتباسىلارىنا مايعا بەردى.
اۋداندىق كاسىپتىك تەحنيكالىق مەكتەبىنەن لياڭپي جاساۋدى ۇيرەنگەن نۇربيا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىندەگىلەر وتباسىلارىن ارالاپ جاعداي يەلەگەن كەزدە ولارعا لياڭپي دۇكەنىن اشۋ ويى بارلىعىن ايتقان بولاتىن. 2017 - جىلى 11 - ايدا قىستاقتىڭ «حالىققا قولايلى بازار» رەسمي تيجارات باستادى، نۇربيا ايىنا 200 يۋاندىق ماي اقىمەن ويىنداعىداي ءبىر دۇكەندى مايلاپ الدى.
ايتسە دە قىستاقتاعى باسقا كەدەي وتباسىلارى باستابىندا دۇكەن اشۋعا زاۋقى سوقپادى. «كەيبىرەۋلەرى زيان تارتۋدان قورىقسا، باسىم كوپ ساندىسى جاپادان قاشتى، دەربەس ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋعا سەنىمدەرى جوق ەدى»، - دەدى لي كىچيۇڭ.
سونىمەن نۇربيا كورمەك بولدى. «تيجارات باستاعان ءبىرىنشى ايىندا تازا كىرىسىم 12 مىڭ يۋاننان اسىپ، دۇكەنگە زات سورەسىن، توڭازىتقىش ساتىپ الدىم؛ ەكىنشى ايىندا شەشەم كەلىپ كومەكتەستى، تاعى ءبىر قولعانات شاقىرىپ ىستەتتىم...»، - دەدى نۇربيا، نۇربيانىڭ لياڭپي دۇكەنىنىڭ ساۋداسى كۇننەن - كۇنگە جاقسارعانىن كورىپ اينالاسىنداعى قىستاق تۇرعىندارى دا قىزىقتى.
حالىققا قولايلى بازارداعى لياڭپي دۇكەنىنىڭ ساۋداسى كۇننەن - كۇنگە جاندانعانىن كورىپ، كوپشىلىك قالعان دۇكەندى تالاسا - تارماسا مايلاپ الدى. كەدەي وتباسىلارىنىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋ قاجەتىن مۇمكىندىكتىڭ بارىنشا قاناعاتتاندىرۋ ءۇشىن، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتى بازاردان تاعى ءبىرقانشا جايما ورنىن اشىپ ەدى، كوپ ۇزاماي تۇگەل مايعا بەرىلدى.
قازىر حالىققا قولايلى بازاردا لاعمان دۇكەنى، ناۋايحانا، كاۋاپحانا، تىگىنشىلىك دۇكەنى، ەرەن بازار سياقتىلار ىركەس - تىركەس اشىلىپ، كەدەي وتباسىلارى ساۋدا ىستەپ، قوجايىن بولدى، اۋىل - قىستاقتىڭ تۇتىنۋ بازارىنىڭ كومەسكى كۇشى كۇشەيىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ەكونوميكاسى دا جانداندى.
تومەنگى مەكىت قىستاعى − اقسۋ ايماعىنداعى اۋىر كەدەي قىستاق، قىستاقتاعى 60 كەدەي وتباسىنداعى 222 ادام كەدەيلىك قىسپاعىندا، ولار قىستاقتاعى جالپى حالىق سانىنىڭ 6/1ىن يەلەيدى. كەدەيلىكتەن قۇتىلۋ ءۇشىن، قىستاق جاڭعاق مانەرلەۋ زاۆودىن، اعاش ساڭىراۋقۇلاق تاياقشاسىن جاساۋ زاۆودىن قۇردى، ونىمەن قويماي تاعى قارا ساڭىراۋقۇلاق ەنگىزىپ ەكتى.
لي كىچيۇڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرۋ نىساناسىن ىسكە اسىرۋ ءۇشىن، ءبىر جاعىنان، ديقانداردىڭ كىرىس ارتتىرۋ ارناسىن كەڭەيتۋمەن بىرگە، ودان دا ماڭىزدىسى، كەدەي وتباسىلارىنىڭ ءوز كۇشىنە سۇيەنىپ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋ جىگەرىن كۇشەيتۋ كەرەكتىگىن ايتىپ بىلاي دەدى: «كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ ءۇشىن ماڭىزدىسى، ولاردى جىگەرلەندىرۋ كەرەك، كەدەيلىكتەن قۇتىلۋدا كەدەي وتباسىلارى كومەكتەسۋ مەن سۇيەمەلدەۋگە سۇيەنۋدەن تىس، ماڭىزدىسى، ولار ءوز كۇشتەرىنە سۇيەنۋى كەرەك، تەك كەدەي وتباسىلارىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلۋعا دەگەن جىگەرىن كۇشەيتكەندە عانا، كەدەيلىك قالپاعىن ماڭگى لاقتىرىپ تاستاۋعا بولادى».
