ءتىلشىمىز ۋاڭ يايۇن
باس شۋجي شي جينپيڭ مەملەكەتتىك 13 - كەزەكتى حالىق قۇرىلتايىنىڭ 1 - ماجىلىسىندە مىنانى باسا دارىپتەدى: «ءبىز اناعۇرلىم كۇشتى تەبىنمەن، اناعۇرلىم تياناقتى شارالارمەن ەكولوگيالىق وركەنيەت قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، جاسىل ءوندىرىس ءتاسىلى مەن تۇرمىس ءتاسىلىن قالىپتاستىرۋدى تەزدەتىپ، قورشاعان ورتاعا قاتىستى كورنەكتى ماسەلەلەردى كۇش سالا شەشىپ، ەلىمىزدىڭ اسپانىنىڭ اناعۇرلىم اشىق، تاۋىنىڭ اناعۇرلىم جاسىل، سۋىنىڭ اناعۇرلىم تۇنىق، قورشاعان ورتاسىنىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولۋىن جۇزەگە اسىرىپ، تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋدىڭ ءوزى قىمباتتى بايلىق دەيتىن ۇستانىمدى وتانىمىزدىڭ كەڭ - بايتاق جەرىندە اناعۇرلىم تولىق ايگىلەۋىمىز كەرەك».
ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامادا دا مىنالار ايقىن اتاپ كورسەتىلدى: ەكولوگيالىق وركەنيەت ءتۇزىلىسى اقاۋسىزداندىرىلادى. ەكولوگيالىق ورتانى باقىلاۋ - باسقارۋ تۇزىمىنە رەفورما جاسالىپ جانە ول كەمەلدەندىرىلىپ، تابيعي ەكولوگيالىق كەڭىستىكتىڭ پايدالانىلۋىن باسقارۋ ءتۇزىمى كۇشەيتىلىپ، ەكولوگيالىق ورتانى بۇلدىرۋگە تولەم بەرۋ ءتۇزىمى جالپىلاستىرىلادى، ەكولوگيالىق تولەم بەرۋ مەحانيزمى كەمەلدەندىرىلىپ، ەكولوگيالىق ورتا اناعۇرلىم ۇتىمدى ءتۇزىم ارقىلى قورعالادى.
تاياۋدان بەرى، تۇتاس رايونىمىزداعى ءار ۇلت كادرلارى مەن بۇقارا باس شۋجيدىڭ ماڭىزدى سوزدەرىنىڭ رۋحىن جانە ۇكىمەت قىزمەتىنەن باياندامانى ارقاۋ ەتىپ، اڭگىمەنىڭ تيەگىن قايتكەندە تاۋى جاسىل، سۋى تۇنىق، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا بولاتىندىعى جايلى اعىتتى. كوپشىلىك جابال بىلاي دەستى: شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن جەتەكشى ەتىپ، «ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ وندىرگىش كۇشتى قورعاعاندىق»، «تۇنىق سۋ، جاسىل تاۋدىڭ ءوزى قىمباتتى بايلىق» دەيتىن ۇستانىمدى بەرىك ورناتىپ، ەكولوگيالىق قىزىل سىزىققا قاتاڭ بويسۇنىپ، ەكولوگيانى قورعاۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە جونگە سالۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ جاۋاپكەرلىگىن كۇشەيتىپ، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ «كورىكتى شينجياڭ قۇرىپ، وتان ارمانىن بىرگە جۇزەگە اسىرايىق» دەگەن تالابىن شينجياڭنىڭ بايتاق دالاسىنىڭ بارلىق جەرىندە ايگىلەدى.
لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزىپ، قورشاعان ورتانىڭ ساپاسىن جاقسارتۋعا كۇش شىعارايىق
«مايتاۋ رايونى ەكولوگيانى قورعاۋدى باستى ورىنعا قويۋعا باستان - اياق تاباندى بولىپ، دامۋدى ەكولوگيالىق حاۋىپسىزدىك نەگىزىندە جۇرگىزدى. اتموسفەرانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋدى جانە ونى جونگە سالۋدى قامال الۋ ءتۇيىنى ەتىپ، ەكولوگيالىق ورتا نەگىزىن ۇزدىكسىز بەكەمدەدى». قارامايلى قالاسى مايتاۋ رايوندىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، بىرلىكساپ ءبولىمىنىڭ باستىعى ۋ لەي بىلاي دەدى: لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ ينجەنەريالارى مەن شارالارى مايتاۋ رايونىنىڭ تۇتاس تۇلعالىق قورشاعان ورتاسىنىڭ اۋا تازالىعىن ءونىمدى جاقسارتتى، 2015 - جىلدان قازىرگە دەيىن مايتاۋ رايوندىق قورشاعان ورتا اۋاسىنىڭ كورسەتكىشتەن اسقان كۇن سانى، جىلۋمەن قامداۋ كەزىندەگى ۇساق تۇيىرشىك زاتتاردىڭ (5.PM2) ورتاشا قويۋلىعى نەداۋىر زور دارەجەدە تومەندەدى.
جاسىل دامۋ ۇستانىمىنىڭ جۇرت جۇرەگىنە ۇزدىكسىز تەرەڭ ۇيالاۋىنا ساي، كوپتەگەن كاسىپورىندار قورشاعان ورتانى قورعاۋدى كۇشەيتۋدىڭ وزدەرىنىڭ ۇزاق بولاشاقتىق مۇددەسىنە ۇيلەسەتىندىگىن تانىپ جەتىپ، لاستانۋدى زاڭ بويىنشا تىزگىندەيتىن جانە جونگە سالاتىن، قورشاعان ورتانى قورعايتىن سوبيەكتتىك تانىم، زاڭمەن جونگە سالۋ تانىمى قالىپتاسىپ، تۇتاس قوعامدا قورشاعان ورتاعا كوڭىل بولەتىن، قورشاعان ورتانى قورعاۋعا ات سالىساتىن، قورشاعان ورتانى قورعاۋعا ۇلەس قوساتىن ارەكەت سانالىلىعى قالىپتاستى.
مايتاۋ مۇناي - حيميا سەرىكتەستىگى − مايتاۋ رايونىنداعى ەڭ ۇلكەن مۇناي - حيميا سەرىكتەستىگى، وسى سەرىكتەستىكتىڭ ورىنباسار باس ينجەنەرى، حاۋىپسىزدىككە جاۋاپتى ورىنباسار باس باقىلاۋشى جۋ ۋىنجۇن تىلشىگە بىلاي دەدى: «13 - بەسجىلدىق» جوسپاردان بەرى، مايتاۋ مۇناي - حيميا سەرىكتەستىگى 350 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ، قورشاعان ورتانى قورعايتىن 30 نىساندى اتقاردى. 2018 - جىلى 100 ميلليون يۋان قارجى شىعارىپ، باقىلاۋدى تور كوزدەندىرۋ قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، اتموسفەرانىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ، جونگە سالۋ قاتارلىلارعا جۇمساپ، وڭىرلىك قورشاعان ورتانىڭ اۋا تازالىعىن ۇزدىكسىز جاقسارتۋدى ىلگەرىلەتەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، مەڭگەرمە باستىعى ورازبەك راسۇلقان ۇلى بىلاي دەدى: 2018 - جىلى اۆتونوميالى رايوندىق قورشاعان ورتانى قورعاۋ مەڭگەرمەسى قورشاعان ورتانىڭ ساپاسىن جاقسارتۋدى وزەك، ورتالىقتىڭ قورشاعان ورتانى باقىلاۋ - تەكسەرۋ گرۋپپاسىنىڭ اڭىس ەتكەن پىكىرىنە وزگەرىس ەنگىزۋدى ءتۇيىن، قورشاعان ورتا ءتۇزىلىس مەحانيزمى رەفورماسىن قوزعاۋشى كۇش ەتىپ، اتموسفەرانىڭ، سۋدىڭ، توپىراقتىڭ لاستانۋىنان ساقتانۋ، جونگە سالۋدان قامال الۋ شايقاسىن باتىل ويداعىداي جۇرگىزىپ، ەكولوگيا جۇيەسىن قورعاۋ سەرپىنىن كۇشەيتىپ، ەكولوگيالىق ورتا حاۋىپ - قاتەرىنەن قاتاڭ ساقتانىپ جانە مەڭگەرىپ، ەكونوميكانىڭ، قوعامنىڭ ءۇرتىس، اقاۋسىز دامۋىن جەبەۋ، قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ باياندى، جاراسىمدى ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋداعى ەكولوگيالىق ورتا نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋ، اسپانى اشىق، جەرى كوك، سۋى تۇنىق كورىكتى شينجياڭ قۇرۋعا بەرىك نەگىز قالاۋ ءۇشىن، حالىق بۇقاراسىنىڭ تابىس سەزىمى مەن باقىت سەزىمىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتادى.
ءتىپتى دە ساپالى ەكولوگيالىق ونىمدەرمەن قامداپ، تاماشا تۇرمىسقا بولعان قاجەتتى قاناعاتتاندىرايىق
4 - ايدىڭ 6 - كۇنى ساعات 11. كونچى وزەنىندەگى تۇڭعىش سۋ بولگىش توراپ تيەگىنىڭ اعىتىلۋىمەن 2018 - جىلى كونچى وزەنىنىڭ ورتا جانە تومەنگى اعارىنا ەكولوگيالىق سۋ جىبەرۋ قىزمەتى رەسمي باستالدى. بايىنعولين موڭعۇل اۆتونوميالى وبلىسى بيىل كونچى وزەنىنىڭ ورتا جانە تومەنگى اعارىنا 200 ميلليون تەكشەمەتر ەكولوگيالىق سۋ جىبەرۋدى جوسپارلاۋدا.
«جوعارى اعارداعى كولگە قۇياتىن سۋ ساپاسىنىڭ حاۋىپسىزدىگىنە كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، 2017 - جىلى ءبىز مەملەكەتتىك ءتۇيىندى ەكولوگيالىق يقۋاتتى وڭىرلەردى اۋدان كولەمىندە ەكولوگيالىق ورتا ساپاسىن باقىلاۋ - تەكسەرۋ، باعالاۋ، ساراپتاۋ قىزمەتىن بەلسەنە ورىستەتتىك، داحىكوۋ، حايلۇڭ ساياجاي قىستاعى، بايلۋجوۋ، احۇڭكوۋ قاتارلى جەرلەر تالاپ بويىنشا جاراقسىز زاتتاردى شىعارۋ ءوتىنىشىن تىزىمگە الدىردى، سونداي - اق 3 - جاق باقىلاۋ - تەكسەرۋ ورگانىنا مىندەتتەۋ ارقىلى احۇڭكوۋ قاتارلى 5 كورىنىس رايونىندا شۋىل، اۋا جانە جەر ءۇستى سۋى جاعدايى جونىندە جىلدىق باقىلاۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزدىك. باعراش اۋدانى ورتانى قورعاۋ مەكەمەسى باقىلاۋ - تەكسەرۋ ۇلكەن اترەتىنىڭ جاۋاپتىسى ليۋ - ي بىلاي دەدى: 2018 - جىلى باعراش اۋدانى بىلعانىش زاتتاردىڭ شىعارىلۋىنان ساقتانۋدى جانە جونگە سالۋدى كۇشەيتەدى؛ باعراش كولى الابىنىڭ ەكولوگيالىق ورتاسىن قورعاۋ تەبىنىن ارتتىرادى؛ باعراش كولى الابىنىڭ ەكولوگياسىن جونگە سالۋ نىسانى سىندى كەلەلى نىسانداردى ويداعىداي اتقارىپ، باعراش كولى باتىس جاعالاۋى ەكولوگياسىندا بىلعانىش زاتتاردىڭ شىعارىلۋىن تەجەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا ىستەتۋدەن ىعىستىرىلعان سۋدى جاساندى سازداۋىت جەرگە پايدالانۋداي ينجەنەريانى ويداعىداي اتقارادى.
پارتيا 19 - قۇرىلتايى بايانداماسىندا: «ءبىزدىڭ قۇرماقشى بولعانىمىز − ادام مەن تابيعات جاراسىمدىلىعىن ساقتايتىن وسىزامانداندىرۋ، ول حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا تۇرمىس قاجەتىن اناعۇرلىم مول زاتتىق بايلىق جانە رۋحاني بايلىق جاراتۋ ارقىلى قاناعاتتاندىرادى ءارى حالىقتىڭ كۇن سايىن ارتىپ وتىرعان تاماشا ەكولوگيالىق ورتاعا بولعان قاجەتىن اناعۇرلىم مول ساپالى ەكولوگيالىق ونىمدەرمەن قامدايدى»، - دەلىندى.
كۇيتۇن قالاسى بەيجيڭ داڭعىلى شيحۋايۋان الەۋمەتتىك اۋماعىنىڭ تۇرعىنى جاڭ گودۇڭ اۋىلىن تىلگە تيەك ەتكەندە اسا ماقتانىشپەن بىلاي دەدى: «بىلتىر ءبىر تۋىسىم ىشكى ولكەدەن شينجياڭعا تۋىسشىلاي كەلدى، سوندا ول كۇيتۇننىڭ مۇنداي كورىكتى جەر ەكەندىگىن ويلاماعان ەكەنمىن، مۇندا تۇرمىس جاقسى، جول كەڭ، ورتا جاسىل جەلەك جامىلعان ەكەن دەگەن ەدى».
2017 - جىلى كۇيتۇن قالاسى قالانى جاسىلداندىرۋ ورەسىن جاپپاي جوعارىلاتتى. 24 ورىندا سەيىل - سەرۋەن جاسىل القابى جاڭادان سالىندى جانە وزگەرتىپ سالىندى، 103 ورىندا سترەولدى جاسىل القاپ كورىنىسىنىڭ دەڭگەيى جوعارىلاتىلدى، 22 جولدى جاسىلداندىرۋ جانە 11 جاياۋلار جولىنىڭ ورمان قۇرىلىسى ساپاسى جوعارىلاتىلدى، اۋماقتاردىڭ جاياۋلار جولى تۇگەلدەي ورمانمەن كومكەرىلدى. تۇتاس جىلدا جاڭادان جاسىلدانعان اۋماق 9000 مۋعا جەتىپ، اۋماقتىڭ جاسىلدانۋ مولشەرى %40.7كە جەتتى، ەكولوگيالىق ورتا جانە ەكولوگيالىق يقۋات باياندى جاقساردى». كۇيتۇن قالاسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي شيڭمەي بىلاي دەدى: 2018 - جىلى قالاداعى جاسىلداندىرۋ تۇيىندەرىن ورنالاستىرۋدى كەمەلدەندىرىپ، نانگانچۇي جاسىل ءدالىزى، يازىبا سازدىعىن قالپىنا كەلتىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، مەملەكەت تاس جولى217 -، 312 - لەنياسىن (كۇيتۇن بولەگىنىڭ) جاسىلداندىرۋ ينجەنەريا قۇرىلىسى اياق الىسىن جەبەپ، قالا، اۋىل ەكولوگيالىق قالتقىسىن تۇلعالاۋعا قۇلشىنامىز.
اۋىل - قىستاق ورتاسىن جاپپاي وڭاۋدى ىلگەرىلەتىپ، كورىكتى، جانعا جايلى اۋىل - قىستاق قۇرايىق
3 - ايدىڭ سوڭى. قاعىلىق اۋدانى سايباق اۋىلىندا توڭىرەك جاسىل جەلەك جامىلىپ، ورىك گۇلى شەشەك اتقان. اۋىلدىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى تاڭ جۇن بىلاي دەدى: بۇرىن شارۋالار اۋلادا تەك جەمىس اعاشىن عانا وسىرەتىندىكتەن، ءونىم تومەن بولاتىن، ونان سىرت، اۋلاعا قاي - قايداعى نارسەلەردى ءۇيىپ تاستايتىن. كەيىنتىننەن اۋلاعا وزگەرىس ەنگىزىلگەننەن كەيىن، رەتتەلگەن جاڭا اۋلا، جاڭا قورا - قالتقى، جاڭا باقشا حالىق بۇقاراسىنىڭ كەدەيلىكتەن قۇتىلىپ، اۋقاتتانۋىنا دەم بەرۋمەن بىرگە، قىستاقتىڭ بەت - بەينەسىن دە جاقسارتتى».
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتىنىڭ 2018 - جىلعى قىزمەت بايانداماسىندا: «اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىل - قىستاقتاردى الدىمەن دامىتۋعا تاباندى بولىپ، شارۋاشىلىعى شالقىعان، ەكولوگياسى جانعا جايلى، اۋىل سالتى وركەنيەتتى، جونگە سالىنۋى ۇتىمدى، تۇرمىسى باردام بولۋ دەگەن جالپى تالاپقا سايكەس، اۋىل شارۋاشىلىعى مەن اۋىل - قىستاقتاردىڭ وسىزاماندانۋىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ» كەرەكتىگى ورتاعا قويىلدى.
ءۇرىمجى اۋداندىق قورشاعان ورتا، دەنساۋلىق ساقتاۋ ىستەرىن جاپپاي وڭاۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسىنىڭ باستىعى چي رۇيدۇڭ بىلاي دەدى: ءۇرىمجى اۋدانى «ءۇرىمجى اۋدانىنىڭ 2018 - جىلعى قورشاعان ورتانى جاپپاي وڭاۋ قىزمەتىن اتقارۋ جوباسىن» باسىپ تاراتىپ، تۇتاس اۋدانداعى بارلىق ۇلكەندى - كىشىلى كۇرە جولدار مەن شولاق كوشەلەر، ءتۇيىندى جول بولىكتەرى، الەۋمەتتىك وڭىرلەر، سونداي - اق تۇرعىندار رايونىن قامتىعان قالا كەلبەتىنە، ورتا تازالىعىنا، تۇتاس اۋدانداعى نەگىزگى ساياحات وڭىرلەرىنىڭ قالا كەلبەتىنە، ورتا تازالىعىنا، قۇرىلىستاردى جانە جول قۇرىلىستارىن قالقالاماۋ سىندى قالا كەلبەتىنە، ورتا تازالىعىنا ىقپال جاسايتىن ءتۇرلى ارەكەتتەردى قاتاڭ جونگە سالىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ ءتارتىبى جاقسى، تازا، ورتاسى كوركەم بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋگە دەن قويدى.
كورىكتى اۋىل - قىستاق قۇرۋدا بارلىق ءۇيدىڭ سىرتقى كەلبەتى، قىستاق كەلبەتى ادەمى بولۋمەن بىرگە، كەڭ بايتاق دالانىڭ دا ادەمى بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋىمىز شارت. سانجى حۇيزۋ اۆتونوميالى وبلىستىق اۋىل شارۋاشىلىق مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي چياڭحۋا بىلاي دەدى: سانجى وبلىسى بيىل حيميالىق تىڭايتقىش جانە ەگىس دارىلەرىن ىستەتۋدە «نولدىك ارتۋ» ارەكەتىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتىپ، توپىراقتى قۇنارلاندىرۋ ينجەنەرياسىن اتقارىپ، سابان - توپان ارقىلى ەگىستىكتى تىڭايتۋ، جاسىل تىڭايتقىش بەرىپ جەردى قۇنارلاندىرۋ شارالارى ارقىلى حيميالىق تىڭايتقىش مولشەرىن ازايتۋدان ۇلگى كورسەتۋ بازاسىنان 10ىن قۇردى. ەگىس اتىزىندا قالعان سۋلياۋ جارعاق قالدىقتارىن جيناپ الۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز كۇشەيتىپ، كونە سۋلياۋ جارعاقتاردى جيناپ الۋ، پايدالانۋدان ۇلگى كورسەتۋ نىسانىن كۇش سالا اتقارىپ، بيولوگيالىق جولمەن سۋلياۋ جارعاق قالدىقتارىن ىدىراتۋ ءادىسىن تىنباي قولداندى، ەگىس دارىلەرىنىڭ قورابى سىندى كەرەكسىز زاتتاردى ءبىر جاقتى ەتۋدى كۇش سالا ىلگەرىلەتىپ، «ەگىس دارىلەرىن باسقارۋ ەرەجەسىن» تياناقتاندىرىپ، ەگىس دارىلەرىنىڭ قورابى سىندى كەرەكسىز زاتتاردى جيناپ الىپ، پايدالانۋ مولشەرىن %30تەن استامعا جەتكىزدى.
