تيانشان تورى   ›   بىلگەنگە مارجان   ›   دەنساۋلىق

ناشار داعدى ۇلكەن ميدى زاقىمداۋى مۇمكىن

  قازىرگى زامان تۇرمىسى، ينفورماتسيانىڭ جالپىلاسۋى، قىسىمنىڭ ارتۋى ادامنىڭ ۇلكەن مينىڭ قالجىراۋىن ۇلعايتۋدا ءارى ارىنىن كەمەيتۋدە. ميدىڭ سەرگەك ءارى جاسامپازدىق قۋاتقا تولى بولۋ ءۇشىن، قازىرگى زامان ادامدارى ءىشىنارا ناشار تۇرمىس ادەتتەرىنەن ساقتانۋ ءتيىس.

  ۇزاق ۋاقىت بويى تويا ازىقتانۋ. وتە تويا ازىقتانعاننان كەيىن، ۇلكەن ميدا «تالشىقتى سپورا كلەتكەسىن جەتىلدىرگىش فاكتور» دەپ اتالاتىن زات كورنەكتى ارتادى. ەگەر ۇزاق ۋاقىت بويى تويا ازىقتانسا، ارتەريا قاتايۋ، ۇلكەن ميدىڭ ەرتە قارتايۋى جانە زەيىننىڭ شەگىنۋى سياقتى احۋال جارىققا شىعادى.

  تاڭەرتەڭگى تاماققا نەمقۇرايدى قاراۋ. تاڭەرتەڭ تاماق ىشپەسە، ادامنىڭ قان قانتىنىڭ قالىپتى قامداۋى تومەندەپ، ۇلكەن ميدى قورەكتىكپەن قامداۋى جەتكىلىكتى بولمايدى. مۇنان سىرت، تاڭەرتەڭگى تاماقتىڭ ساپاسى مەن زەيىننىڭ دامۋى وتە تىعىز بايلانىستا بولادى.

  ءتاتتى تاعامداردى كوپ جەۋ. ءتاتتى تاعامداردى مولشەردەن ارتىق جەگەن بالالاردىڭ اقىل-ويى تومەندەيدى. ويتكەنى، بالالار ميىنىڭ جەتىلۋى ازىقتاعى جەتكىلىكتى بەلوك پەن ۆيتاميننەن ايىرىلا المايدى. ال، ءتاتتى ازىق تابەتتى تومەندەتەدى، جوعارى تىعىزدىقتاعى بەلوك پەن ءتۇرلى ۆيتاميندەردى قابىلداۋى ناشارلاپ، دەنەگە قورەكتىك جەتىسپەۋدەن ۇلكەن ميدىڭ جەتىلۋىنە ىقپال جاسايدى.

  ۇزاق ۋاقىت تەمەكى تارتۋ. ۇزاق جىل تەمەكى تارتقاندا مي تكاندارىندا ۇقساماعان دارەجەدە سولۋ بايقالادى؛ ويتكەنى، ۇزاق ۋاقىت تەمەكى تارتقاندا مي ارتەرياسى قاتايادى؛ ۋاقىت وتە كەلە ۇلكەن ميعا قان جەتىسپەيدى، نەرۆ كلەتكاسىنىڭ قاسيەتى وزگەرەدى، سوڭىندا مي سولادى.

  ۇيقى قانباۋ. ۇلكەن ميداعى قالجىراۋدى جويۋدىڭ نەگىزگى ءادىسى — ۇيقى. ۇزاق ۋاقىت ۇيقى قانباسا نەمەسە ۇيقىسىزدىق بايقالسا، مي كلەتكاسىنىڭ قارتايۋىن تەزدەتەدى، زەرەك ادامداردىڭ اقىل-ويى وزگەرەدى.

  كەم سوزدىك. ۇلكەن ميدا ارناۋلى ءسوز بەن ءتىل رايونى بولادى؛ ۇدايى سويلەۋ — ۇلكەن ميدىڭ جەتىلۋى مەن ۇلكەن ميدى شىنىقتىرۋ رولىن ىلگەرىلەتەدى. ءىشىنارا مازمۇنى باي، ءبىرشاما كۇشتى فيلوسوفيالىق نەمەسە لوگيكالىق سوزدەردى كوپ سويلەگەن ءجون. كۇنى بويى ءسوز ازايىپ، ءۇنسىز وتىراتىن، كۇلۋدى بىلمەيتىن ادامنىڭ زەرەك بولۋى ەكىتالاي.

  اۋانىڭ لاستانۋى. ۇلكەن مي — دەنەدەگى وتتەگىن ەڭ كوپ سارىپ ەتەتىن مۇشە؛ ءار مينۋتتا ورتا ەسەپپەن 500-600 ليتر وتتەگىن ەڭ كوپ سارىپ ەتەدى. تەك جەتكىلىكتى وتتەگىمەن قامدالعاندا عانا ۇلكەن ميدىڭ قىزمەت ءونىمى جوعارىلايدى. مي جۇمساعاندا، قىزمەت ورتاسىنداعى اۋانىڭ تازالىعىن ەرەكشە دارىپتەۋ قاجەت.

  باستى بۇركەپ ۇيىقتاۋ. كورپە ىشىندەگى كومىر قىشقىل گازى قويۋلىعىنىڭ جوعارىلاۋىنا ىلەسىپ، وتتەگىنىڭ قويۋلىعى بىرتىندەپ تومەندەيدى؛ ۇزاق ۋاقىت سالقىن اۋانى جۇتساق، ۇلكەن ميدى زاقىمدايدى.

  مي جۇمساعىسى كەلمەۋ. وي جۇگىرتۋ — ۇلكەن ميدى شىنىقتىرۋداعى تاماشا ءادىس. تەك ميدى كوپ جۇمساپ، قۇلشىنا وي جۇگىرتكەندە عانا ادام زەرەك بولادى. كەرىسىنشە، مي جۇمساعىسى كەلمەيتىن جاعدايدا ۇلكەن مي تەز قارتايىپ، زەرەك ادامدا اقىلسىزعا وزگەرۋى مۇمكىن.

  زورلانىپ مي جۇمساۋ. دەنساۋلىق جايسىزدانعاندا نەمەسە اۋىرعاندا، ۇيرەنۋ مەن قىزمەتتى زورلانىپ جالعاستىرسا، ءونىمى تومەندەپ قويماي، ۇلكەن مي زاقىمدالادى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى