25 جاستاعى بەكبوسىن بەكتۇرعان ۇلى ءوزىنىڭ كومەكشىدەن «قوجايىن» بولىپ، اۋقاتتانۋ جولىنا تۇسەتىنىن ويلاماعان ەدى.
بەكبوسىننىڭ وتباسىلىق ساياجايى
بەكبوسىن كولەمى 400 مۋ كەلەتىن كورىنىسى كوركەم قاراجون جايلاۋىندا تۇرادى (قاراجون مالشىلىق قىستاعى ستانبۇلاق 47 -ءنومىرلى)، ونىڭ وتباسىلىق ساياجايى دا ءدال وسى جەردە. 5-ايلاردا جايلاۋ بەينە جاسىل مانات جامىلعانداي جاپ -جاسىل بولىپ، الۋان ٴتۇستى گۇلدەر ءسان قوسىپ، سوناۋ الىستاعى تاۋ باسىن قىراۋ شالىپ، كوركەم كورىنىسى ادامدى ەرىكسىز باۋرايدى.
وتباسىلىق ساياجاي قاراجون كورىنىس رايونىنا جاقىن، بەكبوسىندا وسىنداي ساياحات بايلىعى بولعاندىقتان، قوناقتاردىڭ اياعى ۇزىلگەن ەمەس.
ساياحاتشىلاردىڭ جاتىن ورنىن شەشىم ەتىپ، «وتباسلىق ساياجايعا» جاقىنداي ءتۇستى
بەكبوسىن تولىقسىز ورتا تاۋىسقان سوڭ، مال باعۋمەن شۇعىلدانعان. 2009-جىلى 5-ايدىڭ ورتاسىندا، بەكبوسىن جايلاۋدا مال باعىپ ءجۇرىپ، 6 ساياحاتشىعا كەزدەسەدى، ولار بەكبوسىننان «ۇيلەرىڭدە جاتىن ورىن بار ما؟»،-دەپ سۇرايدى.
«كۇن كەش بولىپ كەتكەن ەدى، ىشكى ولكەدەن كەلگەن ساياحاتشىلار وتە شارشاپ كەتكەن، مەن ولاردى ۇيىمە باستادىم، اكە-شەشەم ولارعا تاماق جاساپ بەردى، ەكىنشى كۇنى، ساياحاتشىلار ماعان اقشا بەردى، مەن ولارعا ءبىز ۇيگە كەلگەن قوناقتان اقشا المايتىندىعىمىزدى ايتتىم، ولار قوياردا قويماي 1000 يۋان اقشا قالدىردى جانە وتباسىلىق ساياجاي اشۋ تۋراسىندا ۇسىنىستارىن ورتاعا قويدى»،-دەيدى بەكبوسىن.
بۇل بەكبوسىننىڭ تۇڭعىش رەت «وتباسىلىق ساياجاي» دەگەن اتاۋدى ەستۋى ەدى، ول: «مۇندا كىم كەلەر دەيسىڭ»،-دەپ ەلەۋسىز قالدىرادى.
ويلاماعان جەردەن ەكىنشى كۇنى، بەكبوسىنعا ىشكى ولكەدەن تەلەفون كەلدى، قارسى جاق: «بە قوجايىن، ءبىز قاراجون جايلاۋىنا ساياحاتتاپ بارامىز، ءسىزدىڭ ۇيگە جاتپاقشىمىز»،-دەدى.
بەكبوسىن: «مەن قاشان قوجايىن بولىپ كەتتىم»،-دەپ تۇرىپ قالدىم دا، نە دەرىمدى بىلمەي «بولادى، بولادى»،-دەي بەردىم.
كەيىن بەكبوسىن الدىڭعى جولى كەلىپ كەتكەن ساياحاتشىلاردىڭ ونىڭ حابارلاسۋ ءنومىرى مەن مەكەن-جايىن شىعارىپ قويىپ، ءبىراق تۇندە «قوجايىن» بولىپ كەتكەنىن كەيىن ءبىلدى.
سول كەزدەردە، بەكسولتاننىڭ 4 اۋىز اعاش ءۇيى بار ەدى، جارىم اي ىشىندە 50 دەن ارتىق ساياحاتشىنى قابىلداپ، ولارعا جول باستاپ، جاتىن ورىن، تاماق قاتارلى ماسەلەلەردى شەشىپ، باعاسىن ۇستىندە كەلىسىپ وتىردى.
بەكبوسىن : «ساياحاتشىلار ماعان وتە جاقسى باعا بەردى، ولار مەنىڭ ينفورماتسيامدى توراپقا شىعارىپ، مەنىڭ قوناق قابىلداۋىما كوپ كومەگىن تيگىزدى، اۋىلداستاردىڭ بارلىعى مەن سياقتى، تىلگە باي بولماسا دا، قولدارىنان كەلگەنىن ايامايدى»،-دەيدى.
8-ايدىڭ كەلۋىمەن، كۇن سۋىپ، ساياحاتشىلار ازايا باستادى، بەكبوسىن اكەسىمەن اقىلداسىپ، 30 مىڭ يۋان قارىز اقشا الىپ، 4 كيىز ءۇي تىگىپ، رەسىمي تيجاراتتى باستايدى.
وقۋعا ءتۇسىپ ءوزىن كەمەلدەندىرىپ، ساياحاتتاپ، كوز اياسىن كەڭەيتتى
مەن ءۇرىمجى قالاسىنان كەلگەن ساياحاتشىنى كۇتىپ الدىم، ول شيپاگەر ەكەن. مەن ونى ديڭ اعا دەپ شاقىراتىنمىن. ول: «سەن ساۋدانى جاقسى ىستەپ جاتىرسىڭ، ەگەر بىرنەشە جىل وقىساڭ، ءتىپتى جاقسى بولار ەدى»،-دەدى. بەكبوسىن ويلانىپ كورىپ، الدىمەن ىلە پەداگوگيكا داشۋەسىندە 3 جىل ورتا تەحنيكۋم ، شينجياڭ وقۋ-اعارتۋ شۋەيۋانىندا ەكى جىل ارناۋلى كۋرس وقيدى. ول: « مەن وقۋ ارقىلى ءوزىمنىڭ بەينەلەۋ قابىلەتىمدى ارتتىرعىم كەلەدى»،-دەيدى.
بەكبوسىن بىلاي دەدى : «ءۇرىمجى قالاسىندا وقىعاندا، ديڭ اعاي قارايلاسىپ تۇردى، مەرەكە-مەيرامداردا مەنى ەرتىپ، ماڭايدا سەرۋەندەيدى. قارىنداسىمىز ەكەۋىمىزدىڭ تۇرمىس قاراجاتىمىز جەتپەي قالعاندا، ويلانباستان 2000 يۋان قارىز اقشا دا بەرگەن».
تەكەس اۋداندىق سەگىز تاڭبالى كورىنىس رايونى باسقارۋ كوميتەتىنىڭ قارادالادا قالاشىعى قاراجون قىستاعىندا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيى، قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى تىلەۋقالي تاڭاتار ۇلى بىلاي دەيدى : «بۇل بىرنەشە جىلدا، بەكبوسىن قابىلداعان ساياحاتشىلار وعان جەر-جەردەن دوس تاۋىپ بەردى، ونىڭ ۇيىنە كەلەتىن قوناقتىڭ اياعى ۇزىلگەن ەمەس».
بەكبوسىن بىلاي دەيدى : «وسى بىرنەشە جىلدا 6 دا 7 مىڭ ساياحاتشى قابىلدادىم، كوپتەگەن ساياحاتشىلار مەنىمەن دوستاسىپ كەتتى، ولار مەنى ىشكى ولكەلەرگە قوناققا دا شاقىردى. الدىڭعى جىلى وقۋ تاۋىسقان سوڭ، بەيجيڭ، شاڭحاي، نانجيڭ، شي-انعا باردىم. ءار جەردەن كوپتەگەن دوستار مەنى كۇتىپ الدى. مەن قاتتى اسەرلەندىم. تۇڭعىش رەت شينجياڭنان شىعۋىم ەدى، ون نەشە كۇن تۇرىپ، بارىپ-كەلۋ ۇشاق بەلەتىمە 1800 يۋان عانا جۇمسادىم».
كولەمىن جالعاستى كەڭەيتىپ، شىنايى قوناق قابىلدادى
سوڭعى جىلداردان بەرى، بەكبوسىن ارت-ارتىنان تاعى 6 اعاش ءۇي، 6 كيىز ءۇي تىگىپ، كۇنىنە تەك 30 ادام كۇتىپ الۋدان كۇنىنە 100 دەن ارتىق ادام كۇتىپ الاتىن بولدى، وتكەن جازدا ونىڭ وتباسىلىق ساياجايى 3000 ادام كۇتىپ الدى. قازىرگى جىلدىق كىرىسى العاشقى 20 دا 30 مىڭنان 200 مىڭعا جەتتى.
«مەن قىزمەت اترەتىنە العىس ايتامىن، ولار ماعان كوپ كومەك جاسادى، ولار ۇستازداردى ۇسىنىس ەتىپ، اسپازدار مەن كۇتۋشىلەردى اقىسىز تاربيەلەدى»،-دەيدى بەكبوسىن. ول بۇدان كەيىنگى كۇندەردە جانەدە كولەمىن كەڭەيتىپ، تەكەس اۋدان قالاشىعى مەن ۇلكەنقۇشتاي كورىنىس رايونىنان قونالقى اشپاقشى ەكەنىن ايتتى.
تىلەۋقابىل بىلاي دەيدى : «بەكبوسىن قاراجون جايلاۋىندا تۇڭعىش رەت قىستاۋلىقتان پايدالانىپ، وتباسىلىق ساياجاي اشقان مالشى، ونىڭ ىقپالىندا باسقا مالشىلاردا وتباسىلىق ساياجاي اشا باستادى، ولار ماسەلەگە جولىقسا بەكبوسىندى ىزدەيدى، بەكبوسىن كومەگىن اياعان ەمەس. كوزالدا 33 مالشى وتباسى وتباسىلىق ساياجايمەن شۇعىلدانىپ وتىر. سونىمەن بىرگە، قالاشىقتان وتباسىلىق ساياجاي سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇردى. بۇعان قىستاقتاعى 128 وتباسى قاتىناسىپ، ٴار جىلى جىل سوڭىندا ءبولىس جاسايدى، ءبىر وتباسىلىق ساياجاي 3 وتباسىنى كاسىپتەندىرۋگە باستادى».
