تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

شي جينپيڭ شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى چيڭداۋ باسشىلار باس قوسۋىنىڭ شاعىن كەڭەسىن باسقاردى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 10 - كۇنى چيڭداۋدان بەرگەن حابارى (تىلشىلەر سۇن ي، ۋىن شين). شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە ەلدەر باسشىلارى القالار كەڭەسى 18 - رەتكى ءماجىلىسىنىڭ شاعىن كەڭەسى 6 - ايدىڭ 10 - كۇنى چيڭداۋ حالىقارالىق ءماجىلىس ورتالىعىندا وتكىزىلدى. مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ كەڭەستى باسقاردى. ءۇندىستاننىڭ زۇڭليى مودي، قازاقستاننىڭ زۇڭتۇڭى نازاربايەۆ، قىرعىزستاننىڭ زۇڭتۇڭى جيەنبەكوۆ، پاكيستاننىڭ زۇڭتۇڭى قۇسايىن، رەسەيدىڭ زۇڭتۇڭى پۋتين، تاجىكستاننىڭ زۇڭتۇڭى راحمون، وزبەكستاننىڭ زۇڭتۇڭى ميرزىيويەۆ كەڭەسكە قاتىناستى. ءارقايسى مۇشە ەلدەردىڭ باسشىلارى شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىن دامىتۋ، سونداي - اق حالىقارالىق جانە وڭىرلىك ماسەلەلەر جونىندە پىكىر اۋىستىردى.

  تۇستەن بۇرىنعى ساعات 9 مولشەرىندە شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنا مۇشە ەلدەردىڭ باسشىلارى جيىن الاڭىنا ىركەس - تىركەس جەتتى. شي جينپيڭ ىقىلاسپەن قارسى الدى ءارى ولارمەن ءبىر - بىرلەپ قول الىسىپ، شۇيىركەلەستى، سوڭىنان توپتىق سۋرەتكە ءتۇستى.

  شي جينپيڭ سوزىندە مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى قۇرىلعان 17 جىلدان بەرى حالىقارالىق جاعدايدىڭ قۇبىلمالى وزگەرىسى الدىندا «شاڭحاي رۋحىن» ۇستانىپ، كەلەلى ناتيجەگە قول جەتكىزىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ماڭىزدى ىقپالعا يە ۋنيۆەرسال وڭىرلىك ۇيىمعا اينالدى. قازىر شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى جاڭا تاريحي باستامادا تۇر، ءبىز تاڭداۋلى ءداستۇردى ساۋلەلەندىرىپ، ىشكى - سىرتقى سىن - سايىسقا بەلسەنە توتەپ بەرىپ، ءتۇرلى سالالارداعى ىنتىماقتاستىقتى جاپپاي ىلگەرىلەتىپ، شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ورنىقتى، باياندى بولۋىن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك.

  شي جينپيڭ شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىن دامىتۋ جونىندە 4 ءتۇرلى ۇسىنىس قويدى.

  ءبىرىنشى، «شاڭحاي رۋحىن» ساۋلەلەندىرىپ، ىنتىماقتى، سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ. ءبىز ءوزارا سەنىمدىلىككە، ءبىر - بىرىنە پايدا جەتكىزۋگە، تەرەزەسى تەڭ بولۋعا، كەڭەسۋگە، الۋان ءتۇرلى مادەنيەتكە قۇرمەت ەتۋگە، ورتاق دامۋعا ۇمتىلىس جاساۋعا تاباندى بولۋىمىز كەرەك، ىنتىماقتى، ءوزارا سەنىمدىلىكتى تەرەڭدەتىپ، ءوزارا قولداۋدى كۇشەيتىپ، مۇشە كەڭەيتۋ الا كەلگەن كومەسكى كۇش پەن ورايدى ءتىپتى دە كوپ ناقتى ىنتىماقتاستىق تابىسىنا اينالدىرۋىمىز كەرەك.

  ەكىنشى، حاۋىپسىزدىك ىنتىماقتاستىعىن ىلگەرىلەتىپ، سىن - سايىستارعا تىزە قوسا توتەپ بەرۋ. ءبىز ورتاق، جالپىلىق، ىنتىماقتاسۋ، باياندى حاۋىپسىزدىك كوزقاراسىن ۇستانىپ، ءداستۇرلى جانە ءداستۇرلى ەمەس حاۋىپسىزدىك حاۋىپ - قاتەرلەرىنە توتەپ بەرۋدى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» ءونىمدى سوققى بەرىپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، حاۋىپسىزدىگىن، ورنىقتىلىعىن شىنايى قورعاۋىمىز كەرەك.

  ءۇشىنشى، ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن تەرەڭدەتىپ، ورتاق دامۋدى جەبەۋ. ءبىز كاسىپ سالاسىن سايكەستىرۋ، بازاردى توعىستىرۋ، عىلىم - تەحنيكالىق اۋىس - كۇيىس سياقتى جاقتاردا اناعۇرلىم زور قادام باسۋىمىز كەرەك. بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ پرينسيبىن نەگىز ەتىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى، ىقپالداستىق، كاسىپ باقشاسى رايونى، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ سياقتى سالالاردا اۋىس - كۇيىستى، ىنتىماقتاستىقتى كۇشەيتىپ، ەۆروپا - ازيا قۇرلىعىنىڭ زور دامۋ ورايىنان تەڭ يگىلىكتەنۋىمىز كەرەك. ساۋدا ەركىندىگىن، قولايلىلىعىن قولداۋدىڭ ورتاق ءۇنىن جاريالاپ، جاھاندانۋدىڭ كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاۋىمىز كەرەك.

  ءتورتىنشى، بەلسەندى ىقپالدى ساۋلەلەندىرىپ، حالىقارالىق جاۋاپكەرلىكتى ايگىلەۋ. ءبىز ب م ۇ ەرەجەسىنىڭ تۇپكى ماقساتى مەن پرينسيبىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق ءتارتىپ پەن حالىقارالىق جۇيەنى باتىل قورعاپ، ءوزارا قۇرمەت ەتەتىن، ءادىل، تۋراشىل، ىنتىماقتاسىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاڭاشا حالىقارالىق قاتىناس ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك. قولامتالى ماسەلەلەردى ساياسي، ديپلوماتيالىق جولىمەن شەشۋگە تاباندى بولۋىمىز كەرەك.

  شي جينپيڭ مىنالاردى باسا دارىپتەدى: شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى ءداۋىردىڭ دامۋ اۋقىمىنا سايكەسەتىن، ءار ەلدىڭ ورتاق مۇددەسىنە ۇيلەسەتىن ءىس. ءبىز تاراپتارمەن بىرگە اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، تىزە قوسا العا باسىپ، شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ جاڭا دامۋىن جۇزەگە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم تىعىز تاعدىرلاس ورتاق تۇلعانى ورناتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، ادامزاتتىڭ دامۋىن، گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن جەبەۋ جولىندا تىڭ دا اناعۇرلىم زور ۇلەس قوسۋدى قالايمىز.

  ءارقايسى مۇشە ەلدەردىڭ باسشىلارى جۇڭگونىڭ ءتوراعا ەل مىندەتىن وتەگەن ءبىر جىلدان بەرى مۇشە ەلدەردىڭ ىنتىماقتاستىعى مەن وسى ۇيىمنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋگە قوسقان ۇلەسىن جوعارى باعالاپ، ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ قارادى: وسى رەتكى ءماجىلىس شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ مۇشەلەرى كوبەيگەننەن كەيىن وتكىزىلگەن العاشقى باس قوسۋ، كەلەلى رەال جانە تاريحي ءمان الادى. جاڭا مۇشە ەلدەردىڭ قابىلدانۋى شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ ءار سالاداعى ىنتىماقتاستىق قابىلەتىن جوعارىلاتتى. شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمىنىڭ وڭىرلىك حاۋىپسىزدىكتى، ورنىقتىلىقتى قورعاۋ، دامۋدى، گۇلدەنىپ - كوركەيۋدى جەبەۋ جاقتارىندا ارقالاعان جاۋاپكەرلىگى دە بارعان سايىن زورايۋدا. جاڭا جاعدايدا شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى «شاڭحاي رۋحىن» ساۋلەلەندىرۋگە تاباندى بولىپ، ۇزدىكسىز ءجيى تىلدەسىپ، سايكەسىپ، ورايدى تولىق يگەرىپ، سىن - سايىستارعا ۇتىمدى توتەپ بەرىپ، ەكونوميكا - ساۋدا، فينانس، اۋىل شارۋاشىلىعى، قارىم - قاتىناس، گۋمانيتارلىق سياقتى جان - جاقتى ىنتىماقتاستىقتى ىلگەرىلەتىپ، «ءۇش ءتۇرلى كۇشكە» سوققى بەرۋگە تاباندى بولىپ، وسى ۇيىمنىڭ باياندى، اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىنا كەپىلدىك ەتۋى كەرەك.

  كەڭەس 2019 - جىلعى شاڭحاي ىنتىماقتاستىق ۇيىمى باس قوسۋىن قىرعىزستاندا وتكىزۋدى ۇيعاردى.

  ۋاڭ ي جوعارىداعى قيمىلعا قاتىناستى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.