نان ساتقان شۋجي

ءتىلشىمىز ماقسات قيزات ۇلى

　　ءار كۇنى تاڭ ەندى عانا بالىق باۋىرلانىپ اعارىپ اتىپ كەلە جاتقاندا، ورقاشار باۋرايىنداعى بەستايىنشا قىستاعىنىڭ ءبىر قيىسىنان: «نان الامىز، نان، ناندارىڭىزدى دايىنداڭىزدار، نان» دەگەن تانىس داۋىس قىستاق بويىن كەزىپ، قاراتاۋ باۋرايىنداعى بەيجاي جاتقان تۇرعىنداردى تەزدەن تۇرىپ، تىڭ تىرشىلىكتىڭ بارابانىن سوعۋعا شاقىراتىن ەدى.

　　«نان الۋشى» كىسى ءدوربىلجىن اۋدانىنىڭ مارالسۋ قالاشىعى بەستايىنشا قىستاعىندا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى، قىستاقتىڭ ءبىرىنشى شۋجيى بولىپ تۇسكەن ءدوربىلجىن اۋداندىق ساياسي - زاڭ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار شۋجيى مۇقيات تۇسەن ۇلى ەدى.

　　قازىر قىستاقتاعى جاسى كىشى جاستار مۇقيات اعاسىن «نان ساتۋشى اعاي، باقىتقا باستاعان شۋجي» دەپ اتايدى، بۇل ەسىم قىستاق تۇرعىندارى ءۇشىن قاستەرلى ەسىم، ولار مۇقيات اعاسىنىڭ ارقاسىندا نان جاۋىپ، نان ساتىپ، سول نەگىزدە وتباسىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ وتىرعانىن ماقتانىش سانايدى.

　　2018 - جىلدىڭ اقپانىندا مۇقيات پارتيا مەن ۇكىمەت جۇكتەگەن مىندەتتى ارقالاپ بەستايىنشا قىستاعىنا كەلەدى. مۇقياتتىڭ كوكەيىندە باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ پارتيا 19 - قۇرىلتايىنا جاساعان بايانداماسىندا ايتقان: «اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاي، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، جۇڭگوشا سوتسياليزم ۇلى تۋىن بيىك ۇستاۋ، جاپپاي دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعام ورناتۋدىڭ شەشۋشى جەڭىسىنە جەتۋ، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگوشا سوتسياليزمنىڭ ۇلى جەڭىسىنە قول جەتكىزۋ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋى سىندى جۇڭگو ارمانىن جۇزەگە اسىرۋ جولىندا قاجىماي - تالماي كۇرەس جۇرگىزۋ كەرەك» دەگەن ايبىندى ءسوزى تۇردى.

　　ول وسى ايبىندى ءسوزدى ءاربىر قىستاق تۇرعىندارىنا جەتكىزۋگە قۇلشىندى، سونىمەن بىرگە حالىقتى قايتكەندە دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا جەتكىزۋ كەرەك دەپ كوپ تولعاندى، ول ءۇشىن پارتيا مەن ۇكىمەتتىڭ قولداپ - قۋاتتاۋىمەن قوسا، تۇرعىنداردىڭ ءوز تالپىنىسى مەن جىگەرى دە قاعىس قالماۋى كەرەك ەكەنىن مۇقيات انىق ءبىلدى.

　　مۇقياتتىڭ ءالى ەسىندە، 4 - ايدىڭ 1 - كۇنى ەدى، قىستاقتا وتباسىلاردى ارالاپ جاعداي ۇعىسىپ جۇرگەندە، 45 جاسقا كەلگەن ءداريعا توقتارقان قىزىمەن جولىعا قالدى، ۇعىسىپ كورىپ ەدى، ءداريعانىڭ تۇرمىسى كوڭىل كونىشتەرلىكتەي ەمەس ەكەن، ءداريعا وعان كۇيەۋىنىڭ بىلتىر كولىك شىرعالاڭىنان قايتىس بولعانىن، قولىنداعى 3 سيىر، ازعانتاي ۇساقتىڭ ارقاسىندا 3 بالانى وقىتىپ، اۋرۋ ەنەسىن باعىپ وتىرعانىن ايتتى.

　　مۇقيات قارسى الدىنداعى كەدەيلىكتىڭ قامىتى قاجىتقان قايسار اۋىل ايەلىنە كومەكتەسۋدى نيەت ەتتى. قولىنا قارجى ۇستاتسام قايتەر ەدى دەپ ءبىر ويلاپ قويدى. ءبىراق قالتاسىنان 10 مىڭ يۋان سۋىرىپ بەرسەدە، ونى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ جىبەرە الماسى انىق ەدى. سودان: قولىڭىزدان قانداي ونەر كەلەدى، - دەپ سۇرادى.

　　− مەن اس پىسىرۋدى ۇناتامىن. اسىرەسە، قازاقى تابا نان مەن تونار ناندى جاقسى جابامىن. ءسۇت قوسقان، جۇمىرتقا قوسقان نانىمدى كورشى - قولاڭدار كوبىندە قالاپ اكەتىپ جاتادى. ءبىراق ونى بىرەۋگە ساتىپ كورگەن جان ەمەسپىن، قالا ورتالىعىنا اپارۋعا جاعدايىم جار بەرمەيدى، مىنە ءدام تاتىڭىز، مىناۋ كەشە پىسىرعان نانىم، - دەپ ءداريعا اۋداننان كەلگەن قاباعى اشىق كادردىڭ الدىنا بال تاتىعان ناندى قويدى.

　　مۇقيات اق ناننىڭ ءدامىن تاتىپ كوردى دە: مىنە، مىناۋىڭىز تاڭدايدا قالاتىن اس ەكەن، ءبىز بۇنىڭ بازارداعى باعىن اشا ءبىلۋىمىز كەرەك، ءسىز بازارعا اپارىپ ساتا الماساڭىز، مەن اپارىپ ساتىپ بەرەمىن، ءسىز ناندى ۋاعىندا پىسىرىپ، دايىنداپ تۇرساڭىز بولعانى، - دەپ مۇقيات ۋادە بەردى.

　　− ءسىز، ءسىز ساتاسىز با شۋجي، ۇيات قوي، شۋجيگە نان ساتقىزساق، ونىڭ ۇستىنە نان ساتۋ دەگەن ۇساق ساۋدا عوي، - دەپ ءداريعا ۇيالا ءتىل قاتتى.

　　− ولاي دەمەڭىز، ساۋدانىڭ ءساتى كىشكەنەدەن باستالادى، ءبىز قىستاقتاعى ءاربىر ايەل جولداستاردى 3 - كاسىپتىڭ اينالاسىنا ىسكە شوعىرلاندىرا الساق، وندا سول وتباسىنىڭ وتباسىلىق كىرىسى ارتادى، بۇل تۇتاس قىستاقتىڭ اۋقاتتانۋىنا جول اشادى. جۇمىسسىز وتىرعاننان ۇساق ءىس بولسا دا ىستەي وتىرعان وڭتايلى، ءسىز الاڭداماڭىز، ماعان ەرتەڭگە دەيىن 10 نان جاۋىپ قويىڭىز، مىنە اقشاڭىز، - دەپ مۇقيات ءداريعانىڭ قولىنا 30 يۋان ۇستاتتى. ءداريعا قۋانىپ كەتتى، قىستاققا تۇسكەن كادردىڭ ۇيىنە باس سۇققان بەتى كاسىپتەنۋدىڭ جولىن اشىپ بەرگەنىنە تاڭ - تاماشا بولدى.

　　مۇقيات قىستاق كوميتەتىنە كەلگەن سوڭ، قىستاققا تۇسكەن كادرلار مەن قىستاق باسشىلارىن شاقىرىپ جيىن اشتى، قايتكەندە قىستاقتاعى ءداريعا باستاتقان نان جابۋعا شەبەر جەلەكتىلەردى كاسىپتەندىرۋگە بولاتىنىن تالقىلادى. كادرلار مۇقيات شۋجيدىڭ پىكىرىن ءبىر اۋىزدان قۇپتادى، اق ناندى تاتىپ كورىپ القادى، ءداريعا قىستاق كادرلارىنىڭ باعاسىن ەستىپ كوڭىلى توعايدى.

　　ەرتەسى مۇقيات وسى قىستاقتاعى نان پىسىرۋعا ەبى بار اۋىل ايەلدەرىن جيناپ ولارعا اۋقاتتانۋ، كاسىپتەنۋ جايىندا ساباق ءوتتى ءارى اۋىلداعى تانىمالى اس پىسىرۋشى اينۇر حاميدوللا قىزىن ارنايى شاقىرىپ، كەشكى ۇيرەنۋ كۋرسىن ورنالاستىردى.

　　اينۇر بار بىلگەنىن اۋىلداستارىنا ۇيرەتتى، اۋىلداعى اپەكە - سىڭلىلەرى دە نان پىسىرۋدى دەن قويا ۇيرەندى.

　　«ءبىر ايەل كۇنىنە 130دان ارتىق نان جابادى، ءبىر ناننان كەمىندە 2 يۋان تازا كىرىس تۇسەدى، كۇنىنە 200 يۋان كىرىس تاپسا، ايىنا 6000 يۋان بولادى، قىستاق تۇرعىنى ءۇشىن بۇل مول پايدا، مۇقيات شۋجيدىڭ ارقاسىندا ءداريعا العاشقى جارىم ايدىڭ وزىندە 1500 يۋان كىرىس كىرگىزدى، نان ساتىپ بازارعا بەتتەگەن ءداريعادان اۋىلداعى كوپتەگەن جەلەكتىلەر ۇلگى الدى، ولار دا نان پىسىرىپ ساتۋعا ويىستى، قازىر قىستاقتا 30دەن استام ايەل وسى كاسىپپەن شۇعىلدانىپ جاتىر، بۇل ءبىر شاعىن قىستاق ءۇشىن ۇلكەن كىرىس، زور ەڭبەك، بۇل مۇقيات شۋجيدىڭ قاراپايىمدىلىعى مەن ەلگەزەكتىگىنىڭ ارقاسى، ايتپەسە <شۋجي باسىممەن نان ساتىپ جۇرگەنىم ۇيات ەمەس پە> دەسە، بۇل كاسىپتىڭ كوسەگەسى كوگەرمەس ەدى. ءبىراق جۇرت دەسە جۇمىلىپ ىستەيتىن ازامات حالىقتى بايىتۋعا ءوزى باستاماشى بولا ءبىلدى»، - دەيدى بەستايىنشا قىستاعىنداعى ايتۋلى اس پىسىرۋشى اينۇر حاميدوللا قىزى.

　　«بەستايىنشا قىستاعى، ءتاتتى نان». بۇل مۇقيات شۋجيدىڭ جەكە اۆتوكولىگىنىڭ بۇيىرىندەگى جازۋ، بۇل تەك مۇقيات شۋجيدىڭ اۆتوكولىگىنىڭ بۇيىرىنە ەمەس، جۇرەگىنە جازىلعان جازۋ. بۇل جازۋدا مۇقياتتىڭ نەگىزگى ساتىداعى حالىقتى تەزدەن اۋقاتتاندىرسام دەگەن زور تىلەك، ۇلكەن ارمانى جاتىر. مۇقيات وسى كۇنگە دەيىن ءدوربىلجىن اۋدانىنداعى ءارقايسى تيجارات ورىندارىنا 10 مىڭعا تاياۋ نان ساتتى، 7 وتباسىنىڭ اربىرىنە 3000 يۋاننان استام كىرىس كىرگىزىپ بەردى. بۇل كۇنى بەستايىنشاداعى اۋىلداستار مۇقياتتى «بۇقارانى پايدا تابۋعا باستاعان باسشى» دەپ القايدى.

　　«العاش مۇقيات دۇكەنىمە كەلىپ باس سۇعىپ <ءبىزدىڭ قىستاقتىڭ نانى ءتىل ۇيىرەدى، بىزگە زاكاز بەرىڭىز> دەگەن كەزدە، <ءتىل - جاعىنا سۇيەنگەن بۇل قانداي ساۋداگەر ءوزى> دەپ ءمان بەرمەگەنمىن، سويتسەم پارتيانىڭ ءوزى باۋلىعان قىستاققا تۇسىرگەن كادرى، بەستايىنشا قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى ەكەن ەمەس پە، حالىقتى اۋقاتتاندىرۋ ءۇشىن ءوزى باس بولىپ تابان توزدىرىپ، باس اۋىرتىپ جۇرگەن وسىنداي حالىقشىل كادرلار كوبەيە بەرسە نۇر ۇستىنە نۇر بولار ەدى»، - دەيدى ءدوربىلجىن اۋدانى قۇيعانسۋ مال فەرماسىنىڭ تۇرعىنى، يىڭشيا ەرەن بازارىنىڭ قوجايىنى ۋاڭ سايشيا.

    مۇقيات قىستاق تۇرعىندارى ءۇشىن نان ساتىپ، ولارعا تابىستىڭ تاۋىن كورسەتىپ بەرگەنىنە ءدان ريزا. بەستايىنشا قىستاعىندا 167 وتباسى، 456 حالىق بار، تۇرعىنداردىڭ كوبىسىنىڭ ەكونوميكالىق شارت - جاعدايى ءالسىز. مۇقياتتىڭ بار ويى قازىر وسى كەدەي وتباسىلاردى كەدەيلىكتەن قۇتىلدىرىپ، ولاردى دوڭگەلەك داۋلەتتى قوعامعا جەتەكتەۋ. ول قىستاق تۇرعىندارىن بايۋدىڭ باسپالداعىنا شىعارۋدىڭ سان ءتۇرلى جولدارىن قاراستىرىپ جاتىر، ءىس جۇزىندىكتى شىعار ءتۇيىن ەتىپ، بازار قاجەتىنە قاراي ءىس كورۋ مۇقياتتىڭ باستى تالعامى، جاڭاشا اۋىل - قىستاق قۇرىپ، وركەنيەتتىڭ ورىنە شىعۋ ونىڭ نەگىزگى نىساناسى.