− اراب ەلدەرىنىڭ ءار سالاسى جۇڭگو - اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ 8 - كەزەكتى مينيستر دارەجەلىلەر ءماجىلىسىنىڭ جەتىستىكتەرىنە بەلسەندى باعالار بەردى
شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى
جۇڭگو - اراب ەلدەرى سەلبەستىك تالقى مىنبەرىنىڭ 8 - كەزەكتى مينيستر دارەجەلىلەر ءماجىلىسى 7 - ايدىڭ 10 - كۇنى بەيجيڭدە وتكىزىلدى. ءماجىلىس «بەيجيڭ جارناماسى»، «تالقى مىنبەرىنىڭ 2018 - جىلدان 2020 - جىلعا دەيىنگى ارەكەت اتقارۋ جوسپارى»، «جۇڭگو - اراب ەلدەرىنىڭ <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى> سەلبەسىپ بىرگە قۇرۋ ارەكەت جارناماسى» سياقتى 3 ماڭىزدى جەتىستىك حۇجاتىن ماقۇلدادى ءارى قول قويدى. وسى جولعى ءماجىلىس مول تابىستارعا قول جەتكىزىپ، اراب ەلدەرىنىڭ ءار سالاسىنداعى قايراتكەرلەردىڭ القاۋىنا بولەندى، جۇڭگو - اراب ەلدەرى تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋدىڭ كوركەم جوباسىن جاساپ، جۇڭگو - اراب ەلدەرى قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنىڭ جاڭا پاراعىن اشتى.
وسى جولعى تالقى مىنبەرى ماجىلىسىندە، جۇڭگو مەن اراب ەلدەرى جالپى بەتتىك سەلبەسەتىن، بىرگە داميتىن، بولاشاققا بەت العان ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناس ورناتۋعا قوسىلدى. «بەيجيڭ جارناماسىندا» جۇڭگو - اراب ەلدەرى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ ءمانى باسا بايىمدالىپ، جۇڭگو مەن اراب ەلدەرىنىڭ قارىم - قاتىناسىن جانە كوللەكتيۆ سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋدىڭ باعدارى ايقىندالدى.
كۆەيتتىڭ جۇڭگو ماسەلەلەرى مامانى ارانۋ ساباح بىلاي دەپ ەسەپتەدى: «بەيجيڭ جارناماسىندا» جۇڭگونىڭ اراب ەلدەرىمەن قارىم - قاتىناستى دامىتۋ ساياساتى عىلمي تۇردە باياندالدى ءارى الداعى ۋاقىتتاعى اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىگىنە ايقىن دامۋ باعدارىن كورسەتىپ بەردى، «بۇل جۇڭگونىڭ بەلسەندى شارالار قولدانىپ، باۋىرمال تاتۋلىقتى دارىپتەپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىن قولداۋدى قالايتىندىعىن كورسەتەدى».
كاتار اقپارات اگەنتتىگى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ مەڭگەرۋشىسى حاليد مىنانى ءبىلدىردى: اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ ءداستۇرلى دوستىعى بار، نەگىزى بەرىك، تاراپتار ءجيى سەلبەستىك جاساپ وتىر. جۇڭگونىڭ اراب ەلدەرىمەن سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، جالپى بەتتىك سەلبەسەتىن، بىرگە داميتىن، بولاشاققا بەت العان ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قاتىناس ورناتىپ، ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدى كۇشەيتىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن بىرگە ىلگەرىلەتۋدى قالاۋى اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ سەلبەستىكتى اناعۇرلىم تەرەڭدەتۋىندە بەلسەندى جەبەۋ رولىن اتقارادى. ول: اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ سەلبەستىگى، ءسوز جوق، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن سەلبەستىك، ەكى جاقتىڭ ەكونوميكاسى مەن قوعامىنىڭ ءۇرتىس دامۋىنا ءتيىمدى، − دەپ ەسەپتەدى.
«سەلبەستىك تالقى مىنبەرى اراب ەلدەرى جۇڭگو قارىم - قاتىناسىنىڭ العا ىلگەرىلەۋىنە دەم بەرەدى، كومەسكى مۇمكىندىگى شەكسىز، سونداي - اق وسى جۇلگە اياسىندا جۇڭگو مەن اراب ەلدەرىنىڭ ۇزاق تاريحقا يە قارىم - قاتىناسىن جالعاستىرۋعا جانە دامىتۋعا كومەگىن تيگىزەدى»، - دەدى سۋدان راشيد ستراتەگيالىق زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ ساياسي عىلىمدار پروفەسسورى حاليد ديرار.
«اتقارۋ جوسپارىندا» ەكونوميكا - ساۋدا، ونەركاسىپ، ەنەرگيا، مادەنيەت سياقتى 20عا تارتا سالانى قامتىعان سەلبەستىكتىڭ جاڭا جوبالارى، جاڭا شارالارى العا قويىلدى؛ «ارەكەت جارناماسىندا» جۇڭگو مەن اراب ەلدەرىنىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋى جونىندەگى كەلەلى سەلبەستىك ويى العا قويىلدى. اراب ەلدەرىنىڭ مامان - وقىمىستىلارى ءبىر اۋىزدان بىلاي دەپ ەسەپتەدى: ناقتى ارەكەت جوسپارى الداعى ءبىر مەزگىلدەگى جۇڭگو − اراب ەلدەرى قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا ايقىن، جۇيەلى، كەمەلدى جوبا جاساپ بەردى.
اراب بىرىككەن امىرلىگى زايەد داشۋەسى ءىسلام دۇنيەسىن زەرتتەۋ ورنىنىڭ بۇرىنعى باستىعى ناسىر: بۇل جوبادا ەكونوميكالىق سەلبەستىك قانا ەمەس، سونىمەن قاتار، اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ ساياسي، مادەنيەت، تەحنيكا سياقتى جاقتارداعى جان - جاقتى سەلبەستىگى قامتىلعان، بۇل اراب ەلدەرىنىڭ گۇلدەنۋگە بەتتەۋىنە كومەكتەسەدى جانە ونى ىلگەرىلەتەدى، - دەدى.
ەگيپەتتىڭ ەگيپەت - جۇڭگو ساۋدا قوعامىنىڭ ءتوراعاسى ديا فيكي مىنانى ءبىلدىردى: جەتىستىكتەر حۇجاتىندا جۇڭگو مەن اراب ەلدەرىنىڭ ساياسي، ەكونوميكا، مادەنيەت، قوعام، عىلىم - تەحنيكا سالالارىنداعى ناقتى سەلبەستىگىنىڭ جول كارتاسى جاسالدى، بۇل قازىرگىمەن عانا شەكتەلمەيدى، كوبىنەسە بولاشاق كوزدەلگەن. جۇڭگو ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋ پرينسيبىن باسشىلىققا الا وتىرىپ، اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ سەلبەستىگىن تياناقتاندىرىپ، تاراپتاردىڭ گۇلدەنۋ ارمانىن جۇزەگە اسىرۋدى ءۇمىت ەتەدى، العا قويىلعان شارالار اراب ەلدەرىنىڭ ەكونوميكالىق قۇرىلىسىنا اسا زور كومەگىن تيگىزەدى. اراب ەلدەرى تەز ارادا ناقتى ارەكەتتەر قولدانىپ جۇڭگومەن ءتۇيىسىپ، اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىنىڭ مازمۇنىن ءاربىر ناقتى سەلبەستىك نىساندارىندا تياناقتاندىرۋ كەرەك.
ءبىرسىپىرا اراب ەلدەرىنىڭ قايراتكەرلەرى تىلشىگە سۇحبات بەرگەندە، ءوز ەلدەرىنىڭ ەرەكشەلىگىنە جانە وڭىرلىك ورىن باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىندا جۇڭگومەن بىرگە تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى ءۇمىت ەتەتىندىكتەرىن ءبىلدىرىستى. ارانۋ ساباح بىلاي دەپ ەسەپتەدى: اراب ەلدەرىنىڭ مۇناي جانە تابيعي گاز بايلىعى مول، سىرتقى بازاردى ونان ارى اشۋعا ءارى سىرتتىڭ قارجىسىن تارتۋ ارقىلى ءوزىنىڭ ەنەرگيا كاسىبىن دامىتۋعا مۇقتاج، بۇل جاعىندا اراب ەلدەرى مەن جۇڭگونىڭ نىساناسى ءبىرىن - ءبىرى تولىقتايدى ءارى بىرىنە - ءبىرى سايكەسەدى، ءوزارا تولىقتاپ، ءوزارا كومەكتەسىپ، سايكەستى دامي الادى. سۋدان قورشاعان ورتا مەملەكەتتىك ىستەر مينيسترى سايد: اراب ەلدەرىنىڭ «وڭىرلىك ورىن باسىمدىعى ايقىن، ەنەرگيا باسىمدىعى كورنەكتى»، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىنىڭ دامۋ مۇمكىندىكتەرى شەكسىز، − دەپ اتاپ كورسەتتى.
الجيريالىق ەكونوميست فاريس ماسدۇد: اراب ەلدەرىندە اراب ەلدەرى مەن جۇڭگو سەلبەسىپ قۇرعان اناعۇرلىم كوپ ونەركاسىپ رايوندارىنىڭ جارىققا شىعۋىن ءۇمىت ەتەمىز، بۇل اراب ەلدەرىنىڭ ونەركاسىپ دەڭگەيىن كوتەرىپ، يمپورتقا يەك سۇيەۋىن ازايتۋعا ءتيىمدى، - دەدى.
ليۆاننىڭ جۇڭگو ماسەلەلەرى مامانى، «ارابتىڭ نازارىنداعى جۇڭگو» سايتىنىڭ جاۋاپتىسى ماحمۇت رايا بىلاي دەپ ەسەپتەدى: بۇل جولعى ءماجىلىستىڭ جەتىستىكتەر حۇجاتىندا كوپتەگەن سالالاردا الداعى ۋاقىتتا جۇڭگو مەن اراب ەلدەرى اراسىندا اتقارىلاتىن ماڭىزدى ءارى بولاشاعى نۇرلى نىساندار العا قويىلدى، بۇل ادام جانىن جەلپىندىرەدى. ول بىلاي دەدى: بۇل نىساندار اتقارىلاتىن بولسا ەكى جاققا،ءتىپتى، بۇكىل دۇنيە ءجۇزى حالىقتارىنا تيىمدىلىك اكەلەدى».
(تىلشىلەر: نيە يۇنپىڭ، حۋاڭ ليڭ، ما يچۇڭ، سۋ شياۋپو، جىڭ كايلۇن، ياڭ يۋانيۇڭ، لي لياڭيۇڭ)
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 11 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
