شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ تىلشىلەرى ليۋ بيڭ، دۋان مينفۋ
كوك توبەلى، قابىرعاسى اق شاعالاداي شارۋالار اۋلاسىنان كىلەگەيدىڭ حوش ءيىسى اڭقيدى، قاتار - قاتار موڭعۇل كيىز ۇيلەرىنەن اتباس قوبىزدىڭ ءۇنى اۋەلەيدى، قىستاق جولى بويىنان نە توقتاپ تۇرعان، نە قوزعالىستاعى ءار جەردىڭ اۆتوكولىگى كورىنەدى... شىلىڭگىر شىلدە كەزى، جۇڭگو - قازاقستان شەكاراسىنا ورنالاسقان شينجياڭ بۇراتالا قالاسى شياۋيىڭپان قالاشىعى مىڭكىتولعا قىستاعى ساياحاتتىڭ قاۋىرت مەزگىلىنە وتكەن. الاتاۋعا ارقاسىن توسەپ، ۇزاقتان بەرى مال باعۋمەن تىرشىلىك ەتىپ كەلگەن شەكارا قىستاق كوركەم كورىنىس، ءدامدى ازىق - تۇلىك، سالت - ءداستۇر مادەنيەتى قاتارلىلاردى ءبىر تۇلعا ەتە توعىستىرعان سالت - سانا ساياحاتى ارقىلى بايۋدىڭ جاڭا جولىن تاپتى.
مىڭكىتولعا موڭعۇل تىلىندە «قالدى جوتا» دەگەن ءسوز، باق - تالەيلى دەگەن ماعىنادا. قىستاق تۇرعىنى ەردىنتىنىڭ قاراۋىنشا، بۇل ارا اتا - باباسىنان بەرى كوكتەۋگە، كۇزەۋگە كوشەردە باسىپ وتەتىن ەرۋ مەكەن - دى. 2009 - جىلدان بەرى، جەرگىلىكتى ۇكىمەت اقشالاي جاردەم بەرىپ، مالشىلاردى وتىرىقتانۋعا شابىتتاندىرىپ، وتباسى سايىن اۋلاسىن جوندەپ، بەيقۇت ءۇي سالعان بولسا دا، اۋىلداستاردىڭ تىڭ كىرىس قاينارى جوق، ءباز - باياعىسىنشا ەسكى كاسىپپەن اينالىستى. ناعىز «باق - تالەي» 2016 - جىلى جاندى، قىستاق نەبارى 2 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى قارتۇرگ مەملەكەتتىك ورمان باقشاسى كورىنىستىك رايونىن تياناق ەتىپ، قىستاق حالقىن سالت - سانا ساياحاتىن دامىتۋعا شابىتتاندىردى، سونداي - اق بەيقۇت ۇيلەردىڭ توبەسىنە كوك ءتۇستى بولات تاقتا جاتقىزىپ، داۋالدى اعارتىپ، كوك اسپان مەن جاسىل تاۋدىڭ استىندا كوركەم كورىنىس قالىپتاستىردى.
كورىنىس رايونىنا كەلگەن ساياحاتشىلاردى وسىندا كىدىرتۋ ءۇشىن، ەردىنتى مەن بىرنەشە اۋىلداس وزدەرىنىڭ بەيقۇت ۇيلەرىندە موڭعۇل ۇلتى ەرەكشەلىگىندە اسحانا اشتى، ءسۇرى ەت، كۇرىش شۇجىق، ءسۇت ونىمدەرى، موڭعۇل ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى قازان شايى، تاس كاۋابى سياقتى وزگەشە ءدامدى تاعامداردان اۋىلداستار مول پايدا تاپتى. «بۇرىن كۇيەۋىم ەكەۋىمىز كوشىپ - قونىپ 100 قوي باقساق، ءبىر جىلداعى تازا كىرىسىمىز 10 نەشە مىڭ يۋاننان اسپايتىن، قازىر ۇيدە اسحانا اشىپ - اق سول 10 نەشە مىڭ يۋاندى تاۋىپ الامىن، بۇل مال باققاننان كوپ جەڭىل»، - دەدى ول.
بيىل قىستاق جولدارىن سەمەنتتەۋ، جول شىراعىن ورناتۋ، دارەتحانانى جاڭالاۋ سياقتى قۇرىلعىلار قۇرىلىسى كەمەلدەندىرىلگەننەن كەيىن، ەردىنتى اس - تاعام، جاتار ورىن، كوڭىل اشۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى قىزمەت وتەۋ توعىسقان مالشىلار ساياجايىن جۇرگىزدى. ونىڭ شاعىن اۋلاسىندا مەيرامحانادان سىرت، تاعى 2 ۇلكەن موڭعۇل كيىز ءۇيى تىگىلگەن، وندا ءبىر جولدا 80 نەشە ساياحاتشى قابىلداۋعا بولادى. ونىڭ ۇيىندە جالعاسىپ كەلە جاتقان موڭعۇل ۇلتىنىڭ اركى اشىتۋ ونەرى، ءسۇرى ەت، قۇرت الۋ ونەرى ساياحاتشىلاردى ءتىپتى تامساندىردى. بىلتىر ەردىنتىنىڭ مالشىلار ساياجايىنان 50 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىردى.
مالشىلار ساياجايىن ۋاكىل ەتكەن سالت - سانا ساياحاتى وسىعان قوسا قىستاقتىڭ باعىمشىلىق، حالىقتىق مادەنيەت سياقتى كاسىپتەرىنىڭ دامۋىنا تۇرتكى بولدى. قازىر مىڭكىتولعا قىستاعى 4 باعىمشىلىق كووپەراتيۆىن مالشىلار ساياجايىنا جانە ءسۇت ونىمدەرىن وڭدەۋگە ەت، ءسۇت ازىرلەيتىن قاينار ەتىپ دامىتىپ وتىر، قىستاقتاعى جاستار حالىقتىق سازگەرلەر توبىن، موڭعۇل ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى ساداقشىلار توبىن قۇرىپ، سالت - سانا ساياحاتى نىسانىن بايىتا ءتۇستى.
مىڭكىتولعا قىستاعى پارتيا ياچەيكاسىنىڭ شۋجيى ناسىن تەبىرەنە: مال باعۋ مەن ساياحاتتىڭ ەكەۋى دە تاۋ مەن تاسقا ارقا سۇيەگەندىك، ساياحات كاسىبى اۋىلداستارعا ءتىپتى دە كەڭ بايۋ جولىن اشىپ بەردى. بىلتىر قىستاعىمىز موڭعۇل ۇلتى سالت - سانا ساياحاتى مالشىلار ساياجايىنان جيىنى جەتەۋىن جەتىلدىرگەن بولاتىن، بيىل قىستاقتىڭ حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ نىسانى بويىنشا 8 وتباسىن سۇيەمەلدەپ، سونداي - اق سالت - سانا ساياحاتى كوشەسىن قۇرىپ، اناعۇرلىم كوپ وتىرىقتانعان مالشىنى ساياحات كاسىبىمەن، سونداي - اق قاتىستى كاسىپتەرمەن شۇعىلدانۋ ارقىلى كىرىسىن ارتتىرىپ اۋقاتتانۋعا جەبەيدى، - دەدى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 30 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)
