ءتىلشىمىز ما ينيڭ
8 - ايدىڭ 9 - كۇنى ساعات 8 شاماسىندا، وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ ۇرىمجىدەن لاحورعا باراتىن CZ6017 كەزەكشى ۇشاعى ءدال ۋاعىندا ۇشتى. وسى اۋە جەلىسى 6 - ايدىڭ 21 - كۇنى اشىلعان ءبىر ايدان استام ۋاقىتتا جۇڭگولىق، پاكيستاندىق جولاۋشىلارعا ءتىپتى كوپ تاڭداۋ ازىرلەدى.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىنىڭ جەبەۋىندە، ەۆروپا - ازيا قۇرلىعىنىڭ توسىندەگى شينجياڭ ءىرى اۆياتسيا سەرىكتەستىكتەرىنىڭ دامۋ كەڭىستىگىن اشاتىن «جاڭا ىشكى وڭىرگە» اينالدى. بۇگىندە جۇلدىزداي سامسىعان اۋەجايلار، تارام - تارام اۋە جەلىلەرى، شينجياڭنىڭ ۇزدىكسىز جيىلەي تۇسكەن اۋە قاتىناس تورى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى مەملەكەتتەر مەن رايوندارداعى جولاۋشىلاردىڭ ساپارعا شىعۋىنا ءتىپتى كوپ قولايلىلىق پەن تاڭداۋ ازىرلەدى.
ۇشاققا وتىرىپ، شينجياڭنىڭ كوركەم كورىنىسىن تاماشالادى
«تومەن كەڭىستىكتە سەرۋەندەۋ ارقىلى، كوركەم ەرتىس وزەنىن، قاناس كولىنىڭ تولىق كورىنىسىن تاماشالادىم. قازىر شينجياڭدا قوسالقى جەلى اۆياتسياسىنىڭ دامۋى وتە تەز، جولعا كەتەتىن ۋاقىتتى بارىنشا قىسقارتتى». 8 - ايدىڭ 5 - كۇنى شاڭحايدان كەلگەن ساياحاتشى ۋاڭ جيڭچىڭ كوكتوعايدان قاناسقا دەيىن تومەن كەڭىستىكتە ۇشاتىن ۇشاققا وتىرىپ سەرۋەندەگەندە وسىنى ايتتى.
بۇل − ۋاڭ جيڭچىڭنىڭ اراعا 5 جىل سالىپ شينجياڭعا تاعى كەلۋى. 5 جىلدىڭ الدىندا ۋاڭ جيڭچىڭ تۇڭعىش رەت شينجياڭعا كەلگەن ەدى. ول بىلاي دەدى: «شينجياڭنىڭ جەرى وتە كەڭ، ءبىر جەرگە بارۋ ءۇشىن، ۇرىمجىگە كەلىپ ۇشاق اۋىستىراسىڭ، جولعا ءبىرتالاي ۋاقىت پەن اقشا كەتەدى». 10 كۇندىك عانا دەمالىسپەن كەلگەندىكتەن، ۋاڭ جيڭچىڭ تۇرپانعا، ىلەگە، قاشقارعا عانا بارعان ەدى. قاناسقا بارا الماعانىنا وكىنىپ قايتقان بولاتىن. «تاياۋدا دوستار شەڭبەرىنەن شينجياڭدا كوپتەگەن قوسالقى جەلى ۇشاقتارىنىڭ قاتىناعانىن ءبىلىپ ەرەكشە قۋاندىم، دەمالىس الىپ شينجياڭعا تاعى كەلدىم، بۇل جولى وتباسىممەن كەلدىم»، - دەدى ۋاڭ جيڭچىڭ.
رايون ىشىندەگى تارام - تارام اۋە جەلىلەرى ارقىلى ۋاڭ جيڭچىڭ مەن ونىڭ وتباسىنداعىلار شينجياڭنىڭ ءتىپتى كوپ كوركەم كورىنىستەرىن تاماشالادى.
«جولدىڭ ۇزاق، ساياحاتتىڭ قىسقالىعى» ماسەلەسىن شەشىپ، كەڭىستىكتەگى ساياحات تورىن سىزۋ ءۇشىن، حالىقتىق اۆياتسيا شينجياڭ باسقارۋ مەكەمەسى اۋە جەلىلەرى تورىنىڭ ورنالاسۋىن اناعۇرلىم ساپالىلاندىرىپ جانە كەمەلدەندىرىپ، اۆياتسيا ۇقىعى مەن ۋاقىت جاعىندا شينجياڭنىڭ ساياحات اۋە جەلىسىن الدىمەن قولداپ، اۆياتسيا سەرىكتەستىكتەرىن رايون ىشىندەگى اۋە جەلىلەرىن جاڭادان اشۋعا، كوبەيتە تۇسۋگە جىگەرلەندىردى جانە باۋرادى.
قازىر 18 مەملەكەت، 25 حالىقارالىق قالا، ەل ىشىندەگى 76 قالا، ءبىر رايوندىق قالا مەن ءۇرىمجى اراسىندا ۇشاق قاتىنايدى؛ وڭتۇستىك، سولتۇستىك شينجياڭ اراسىندا ۇشاتىن، اينالىپ ۇشاتىن 31 اۋە جەلىسى بار، قوسالقى جەلى اۋەجايلارىنىڭ ءۇرىمجىنى باسىپ وتپەي تىكە ىشكى ولكە قالالارىنا باراتىن 48 اۋە جەلىسى بار؛ شينجياڭدا اۋە جەلىسىن اشقان كاسىپورىننان ەكەۋى قوسىلدى، قاراستى رايونداعى ۇشاق قاتىناتقان كاسىپورىننىڭ جالپى سانى 13كە جەتتى؛ كوكتوعاي مەن قاناس اراسىندا قىسقا ارالىقتى اۋە جەلىسى جاڭادان اشىلدى، قىسقا ارالىقتى تاسىمال اۋە جەلىسىنىڭ سانى 3كە جەتتى.
وڭىرلىك اۆياتسيانىڭ جەتىمدىلىگى اناعۇرلىم ارتتى، بۇقارانىڭ ساپارعا شىعۋ جاعىنداعى تاڭداۋى اناعۇرلىم بايىدى، سونداي - اق اناعۇرلىم كەڭ ساياحات كەڭىستىگى اشىلدى. 2018 - جىلدىڭ الدىڭعى جارتىسىنا دەيىن بۇكىل شينجياڭداعى اۋەجايلار 15 ميلليون 911 مىڭ (رەت) جولاۋشى قابىلداپ، جونەلتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %14 ارتتى، مۇندا ءۇرىمجى حالىقارالىق اۋەجايى 11 ميلليون 11 مىڭ جولاۋشى (رەت) قابىلداپ، جونەلتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن %9.2 ارتتى.
وسى زامانعى اۋەجايلار بىرگە قانات قاقتى
3 - ايدىڭ 29 - كۇنى وڭتۇستىك اۆياتسيا CZ6679 ۇشاعى چارقىلىق كروران اۋەجايىنا ءساتتى قوندى، بۇل چارقىلىق اۋدانىنا رەسمي ۇشاق قاتىناعانىن كورسەتتى. ءسويتىپ، چارقىلىق اۋدانىندا حالىقتىق اۆياتسيا اۋەجايىنىڭ جوق بولۋ تاريحى اياقتادى.
چارقىلىق اۋەجايىنان ۇشاق قاتىناعانى چارقىلىق اۋدانىنا ۇنەمى بارىپ تۇراتىن نيە ميڭگە ەرەكشە اسەر قالدىردى. ول بىلاي دەدى: «بۇرىن قاتىناس ىستەرى دامىماعان كەزدە، چارقىلىقتان ۇرىمجىگە بارۋ ءۇشىن، كەشكى اۆتوبۋزبەن 9 ساعات ءجۇرىپ كورلاعا بارىپ، كورلادان پويەزعا نەمەسە ۇشاققا وتىرىپ ۇرىمجىگە جەتەتىنمىن نەمەسە كەشكى اۆتوبۋزبەن 22 ساعات ءجۇرىپ جەتەتىنمىن». نيە ميڭ چارقىلىق اۋدانىندا 20 جىل قىزمەت ىستەدى، وسى ارالىقتا ول تالاي رەت ءۇرىمجى نەمەسە كورلا اراسىندا قاتىناپ، ابدەن تيتىقتايتىن. «قازىر چارقىلىققا ۇشاق قاتىنادى، 2 ساعات 40 مينۋت ۇشىپ ۇرىمجىدەن چارقىلىققا جەتەسىڭ، وتە قولايلى»، - دەدى ول.
چارقىلىق، كوكتوعاي، چەرشەن، ياركەن اۋەجايلارىنىڭ قۇرىلىسىنىڭ ىركەس - تىركەس سالىنىپ بولىپ ۇشاق قاتىناۋىنا ساي، بۇكىل رايونىمىزدا اۋەجايلاردىڭ تىعىزدىعى «12 - بەسجىلدىق» جوبانىڭ العاشقى تۇسىنداعى ءار 100 مىڭ شارشى كيلومەتر جەردە 0.96دان قازىر 1.20عا جەتتى. كەريا، تاشقورعان، حىجيڭنىڭ بايىنبۇلاعى، قوبىقسارى، باركول، شىعىس جوڭعار سياقتى اۋەجايلاردىڭ ورنى مەملەكەتتىك حالىقتىق اۆياتسيا مەكەمەسى جاعىنان بەكىتىلدى.
بۇگىندە 20 حالىقتىق اۋەجايى بار شينجياڭ بۇكىل ەل بويىنشا حالىقتىق اۋەجاي سانى ەڭ كوپ ولكە، رايونعا اينالدى، مۇنىڭ ىشىندە بۇكىل شينجياڭدا ميلليوندىق دارەجەدەگى قوسالقى جەلى اۋەجايىنان 5ى بار. وسى زامانعى اۋەجايلار بىرگە قانات قاعىپ، تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىن تىعىز بايلانىستىرا ءتۇستى.
بۇگىندە شينجياڭ اۋەجايىندا مەرزىمدى كەزەكشى ۇشاق جۇرگىزەتىن اۆياتسيا سەرىكتەستىكتەرىنىڭ سانى 38گە جەتتى، مۇنىڭ ىشىندە ەل ىشىندەگى اۆياتسيا سەرىكتەستىكتەرى 28 (ءبىر زات تاسىمال اۆياتسيا سەرىكتەستىگىن قامتيدى)، رايوندىق اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ءبىر، حالىقارالىق اۆياتسيا سەرىكتەستىگى 9 (ءبىر زات تاسىمال اۆياتسيا سەرىكتەستىگىن قامتيدى)؛ 250 اۋە جەلىسى اشىلعان، مۇنىڭ ىشىندە 26 حالىقارالىق (رايوندىق) اۋە جەلىسى، 224 ەل ءىشى اۋە جەلىسى بار.
«ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدىڭ» كەڭىستىكتەگى ارناسىن قۇردى
8 - ايدىڭ 9 - كۇنى تاڭعا جاقىن ساعات 5 جارىمدا لاحورعا باراتىن جولاۋشىلار وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ حالىقارالىق تىركەۋ پوكايىندا ۇزاق قاتاردا تۇردى.
«ءساتتى بولسا، قىزىما تۇسكى اس دايىنداۋعا ۇلگىرەمىن»، - دەدى يىنچۋاندىق جولاۋشى لي مينحۋا.
لي مينحۋانىڭ قىزىنىڭ لاحوردا قىزمەت ىستەگەنىنە 3 جىل بولىپتى. «بۇرىن قىزىما بارعاندا، اعىلشىن ءتىلىن بىلمەيتىندىگىم ءۇشىن، اداسىپ قالام با دەپ ءىسلامابادتا ۇشاق اۋىستىرۋعا باتىنا الماي، بەيجيڭگە نەمەسە گۋاڭجوۋعا بارىپ ۇشاققا وتىراتىنمىن. قازىر وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگى ءۇرىمجى - لاحور اۋە جەلىسىن اشتى، ەل ىشىنەن، وتە - موتە، ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەردەن پاكيستانعا باراتىندار ءۇشىن، ءتىپتى، كوپ قولايلى تاڭداۋ ازىرلەندى». لي مينحۋا مەن جۇبايى 8 - ايدىڭ 8 - كۇنى يىنچۋاننان وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ كەزەكشى ۇشاعىمەن ۇرىمجىگە كەلگەن سوڭ، توتە ۇشاق اۋىستىرىپ لاحورعا ۇشتى.
قازىر ۇرىمجىدەن ءىسلامابادقا ءار اپتادا 5 كەزەكشى ۇشاق ۇشادى، ۇرىمجىدەن لاحورعا ءار اپتادا 2 كەزەكشى ۇشاق ۇشادى.
6 - ايدىڭ 27 - كۇنى ۇرىمجىدەن رەسەيدىڭ يركۋتسكى قالاسىنا تۇڭعىش رەت ۇشاق قاتىنادى، جاڭا اۋە جەلىسىنىڭ اشىلۋى ءۇرىمجى اۆياتسياسىنىڭ تۇڭعىش حالىقارالىق اۋە جەلىسىنىڭ رەسمي اشىلعانىن كورسەتتى، ەكىنشى حالىقارالىق اۋە جەلىسىنىڭ دايىندىق جۇمىسى بەلسەنە ىستەلۋدە.
8 - ايدىڭ 21 - كۇنىنەن باستاپ، وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگى تبيليسيگە باراتىن تاعى ءبىر كەزەكشى ۇشاق قوستى. وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگىنىڭ ۇرىمجىدەن تبيليسيگە باراتىن كەزەكشى ۇشاقتى كوبەيتۋى گرۋزيامەن، ءتىپتى، باسقا دا ورتا، باتىس ازيا ەلدەرىمەن اراداعى كەڭىستىك ارناسىن اشىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى ەلدەردىڭ ساياسي، ەكونوميكا - ساۋدا، سونداي - اق گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىسىنە اناعۇرلىم قولايلىلىقتار جاسايدى. وڭتۇستىك اۆياتسيا سەرىكتەستىگى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولعا» ساياتىن ورتا، باتىس ازيا وڭىرلەرىندە ءبىرشاما كەمەلدى اۋە جەلىسى تورىن قۇرىپ ۇلگىردى، ۇيلەسىمدى ۋاقىتتا ورتا ازيا، باتىس ازيا، وڭتۇستىك ازيا سياقتى كوپتەگەن حالىقارالىق اۋە جەلىلەرىن اشىپ نەمەسە كوبەيتىپ، شينجياڭنان «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى قالالارعا جانە ازيا - ەۆروپا قۇرلىعىنىڭ ىشكى وڭىرىنە باراتىن ءتىپتى كوپ كەڭىستىك ارناسىن اشادى.
بۇگىندە اۋە جەلىسى تورى قۇرىلىسىندا «رايون ىشىندە تور قالىپتاستىرۋ، رايون سىرتىندا شىعىس پەن باتىستى شارپۋ» سىندى اۋە جەلىسى تورى ۇزدىكسىز كەمەلدەنىپ وتىر. ازيا - ەۆروپا قاتىناس كارتاسىنان تىعىز اۋە جەلىلەرىنىڭ ءۇرىمجىنى ورتالىق ەتىپ، شىعىس پەن باتىس باعىتتارعا قاراي كوبەلەكتىڭ قاناتىنداي جايىلىپ، شىعىستا ەلىمىزدىڭ ورتا، شىعىس بولىگىندەگى وڭىرلەرگە تۇتاسىپ، باتىستا ورتا ازيامەن، ءتىپتى ەۆروپامەن جالعاسىپ جاتقانىن انىق كورۋگە بولادى.
كەلەشەكتە شينجياڭنىڭ حالىقتىق اۆياتسياسى ەل ءىشى - سىرتىنداعى اۆياتسيا سەرىكتەستىكتەرىنىڭ جۇڭگونىڭ شينجياڭىنان شىعىس ازياعا، ورتا ازياعا، باتىس ازياعا، ەۆروپاعا دەيىنگى حالىقارالىق اۋە جەلىلەرىن اشۋىن نەمەسە كوبەيتۋىن بارىنشا قولداپ، شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ قاتىناس تورابى ورتالىعى يقۋاتىن ۇزدىكسىز كەمەلدەندىرىپ، كەڭىستىكتەگى جىبەك جولىنداعى ماڭىزدى اۆياتسيالىق تۇيىندەردىڭ جاپپاي قامتۋىن جۇزەگە اسىرادى.
