— 7-ايداعى ساندى مالىمەتتەردەن جۇڭگونىڭ ەكونوميكالىق اينالىم جاعدايىنا نازار
7 - ايدىڭ 14 - كۇنى جاريالانعان 7 - ايداعى نەگىزگى ماكرولىق كورسەتكىشتەر جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ نەعۇرلىم كۇردەلىلەنە تۇسكەن ەل ءىشى - سىرتى جاعدايىندا سوڭعى جارتى جىلدىڭ يگى باستاماسىن جۇزەگە اسىرعانىن كورسەتتى. قارجى قوسۋ، تۇتىنۋ سياقتى ايلىق كورسەتكىشتەردە قىسقا مەرزىمدىك تولقۋ جارىققا شىققانىمەن، ەكونوميكالىق قۇرىلىمدا، ساپا مەن ونىمدىلىكتە ساپالىلانۋ اۋقىمى كورىلدى. جۇڭگو ەكونوميكاسى بايىپتىلىقپەن ىلگەرىلەۋ قالپىمەن، ورنىقتى ءارى وزگەرىستى ورتاعا توتەپ بەرىپ، ەكونوميكالىق اينالىمىنىڭ تۇراقتى بولۋى سىندى نەگىزگى اۋقىم ۇزدىكسىز بەكەمدەلە ءتۇستى.
ەكونوميكالىق اينالىم جالپى ورنىقتىلىقتى ساقتادى
ءوندىرىس پەن سۇرانىس جاعىنداعى ساندى مالىمەتتەردەن قاراعاندا، ەكونوميكالىق اينالىم جالپى ورنىقتىلىقتى ساقتادى.
ءوندىرىس جاعىندا، 7 - ايدا بۇكىل ەل بويىنشا كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپتىڭ ارتۋ قۇنى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ناقتى %6 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى الدىڭعى ايداعىمەن تەڭەستى؛ بۇكىل ەل بويىنشا قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىڭ ءوندىرىس كورسەتكىشى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %7.6 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى الدىڭعى ايداعىدان 0.4 پايىز تومەندەدى.
سۇرانىس جاعىندا، 7 - ايدا قوعامدىق تۇتىنۋ بۇيىمدارىنىڭ بولشەك ساتىلۋ جالپى سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %8.8 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى الدىڭعى ايداعىدان 0.2 پايىز تومەندەدى. 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىن بۇكىل ەل بويىنشا تۇراقتى مۇلىككە قوسىلعان قارجى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %5.5 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى الدىڭعى جارتى جىلداعىدان %0.5 پايىز تومەندەدى. 7 - ايدا يمپورت - ەكسپورت جالپى سوماسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %12.5 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى الدىڭعى ايداعىدان 8.2 پايىز تەزدەدى.
قارجى قوسۋ، تۇتىنۋ سياقتى سۇرانىس كورسەتكىشتەرىنىڭ تولقۋىنا مەڭزەس، مەملەكەتتىك ساناق مەكەمەسىنىڭ اقپارات مالىمدەمەشىسى ليۋ ايحۋا مىناداي تالداۋ جاسادى: نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا قارجى قوسۋدىڭ ارتۋ جىلدامدىعىنىڭ باياۋلاۋى، ءبىر جاعىنان، بۇرىنعى جىلدارداعى جوعارى جيناقتىق سانمەن بايلانىستى، ەندى ءبىر جاعىنان، جەر - جەر نەگىزدىك قۇرىلعى نىساندارىنىڭ ەرەجەگە، زاڭعا ۇيلەسەتىن - ۇيلەسپەيتىندىگىن تەكسەرۋدى كۇشەيتىپ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ ولشەمىن جوعارىلاتتى، ت.ب. بۇل قىسقا مەرزىم ىشىندە نىساننىڭ كەشەۋىلدەتىلۋىنە اپارىپ سوعۋى مۇمكىن. سوڭعى جارتى جىلدا ساياساتتىڭ تياناقتانۋىنا، نىسانداردى قاراپ - بەكىتۋدىڭ تەزدەۋىنە بايلانىستى، نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا قارجى قوسۋ تۇراقتىلىققا بەت الۋى مۇمكىن. بۇدان سىرت، يمپورتتىق كەدەن باجىسىن رەتتەۋ، ەلەكتروندىق ساۋدانىڭ ءوتىمىن جەدەلدەتۋ قيمىلى سياقتى فاكتورلار قىسقا مەرزىمدى تۇتىنۋدىڭ ارتۋىنا ءبىراز بىلىقپالىق تۋدىردى، 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىنگى جالپى ساندى مالىمەتتەردەن قاراعاندا، تۇتىنۋدىڭ ارتۋى ءالى دە ۇيلەسىمدى كولەم ىشىندە ەكەن.
سونىمەن قاتار، جۇمىسقا ورنالاسۋ جاعدايىنىڭ ورنىقتىلىعى ساقتالدى. ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مينيسترلىگىنىڭ ساناعىنا قاراعاندا، 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىن قالا - قالاشىقتاردا جاڭادان 8 ميلليون 800 مىڭ ادام جۇمىسقا ورنالاستىرىلىپ، الدىڭعى جىلداعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 250 مىڭ ادام كوبەيگەن، تۇتاس جىلدىق نىسانانىڭ %80ى ورىندالعان. 7 - ايدا بۇكىل ەل بويىنشا قالا - قالاشىقتاردا تەكسەرىلگەن جۇمىسسىزدىق سالىستىرماسى %5.1 بولىپ، الدىڭعى ايداعىدان 0.3 پايىز ارتىپ، الدىڭعى جىلعى سول ايداعىمەن تەڭەسكەن.
ليۋ ايحۋانىڭ قاراۋىنشا، 7 - ايدا ءوندىرىس سۇرانىسى نەگىزىنەن ورنىقتى بولعان، جۇمىسقا ورنالاسۋ، زات باعاسى جالپى العاندا تۇراقتى، ەكونوميكالىق اينالىم جالپى العاندا ورنىقتى بولعان.
ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ساپاسى، ونىمدىلىگى ءوستى
ەكونوميكالىق اينالىمدى باقىلاعاندا، جىلدامدىعىنا، جالپى مولشەرىنە قاراۋ، سونداي - اق قۇرىلىمىنا، ونىمدىلىگىنە دە قاراۋ كەرەك. 7 - ايداعى ساندى مالىمەتتەر ەكونوميكالىق قۇرىلىمدا، ساپا مەن ونىمدىلىكتە ساپالىلانۋ جاعدايى جارىققا شىققاندىعىن كورسەتتى.
سۇرانىس قۇرىلىمى ۇزدىكسىز جاقساردى. تۇتىنۋدان الىپ قاراعاندا، 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىن حابارلاسۋ اسپاپتارىنىڭ، ساندەنۋ بۇيىمدارى تەكتەس تاۋارلاردىڭ بولشەك ساتىلۋ سوماسى ۇزدىكسىز ەكى ورىندى سانمەن ارتقان، تورداعى بولشەك ساتىلۋ باعاسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %29.3 ارتقان، تۇتىنۋدىڭ دارەجەسىنىڭ ءوسۋ جاعدايى ۇزدىكسىز جالعاسقان. قارجى قوسۋدان الىپ قاراعاندا، جاساۋ كاسىبىنە قوسىلاتىن قارجىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى ءۇرتىس 4 اي بويى جوعارىلاپ، حالىقتىق قارجىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى ءۇرتىس 2 اي شاعىن دەڭگەيدە ءوسىپ، قارجى قوسۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشى جاقسارعان.
جاڭا دەمەۋشى قۋات ۇزدىكسىز كۇش قوستى. ونەركاسىپتەن قاراعاندا، 1 - ايدان 7 - ايعا دەيىن جوعارى تەحنيكالىق جاساۋ كاسىپتەرىنىڭ، جابدىق جاساۋ كاسىپتەرىنىڭ، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن كاسىپتەردىڭ ارتۋ قۇنىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپتەن جەكە - جەكە 5 پايىز، 2.4 پايىز، 2 پايىز جوعارى بولعان. قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنەن قاراعاندا، ستراتەگيالىق جاڭادان گۇلدەنگەن قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىڭ، عىلىم - تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىڭ، جوعارى تەحنيكالىق قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىڭ تيجارات كىرىسىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى كولەمنەن جوعارى قىزمەت وتەۋ كاسىپتەرىنىكىنەن جوعارى بولعان.
ەكونوميكالىق ونىمدىلىك ۇزدىكسىز جوعارىلادى. الدىڭعى جارتى جىلدا بۇكىل ەل بويىنشا كولەمنەن جوعارى ونەركاسىپ كاسىپورىندارىنىڭ پايداسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن %17.2 ارتىپ، ارتۋ جىلدامدىعى 1 - ايدان 5 - ايعا دەيىنگى مەزگىلگە قاراعاندا 0.7 پايىز تەزدەگەن.
وڭىرلىك دامۋدىڭ دەمەۋشى قۋاتى ىسكە قوسىلدى. بيىل جىل باسىنان بەرى، شىعىس بولىكتەگى وڭىرلەر جاڭالىق اشۋ، جەتەكتەۋ رولىن ۇزدىكسىز ساۋلەلەندىرىپ، ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەردىڭ كەنجەلەپ دامۋ باسىمدىعى ۇزدىكسىز كورنەكتىلەندى. گۇيجوۋ ولكەسىنىڭ الدىڭعى جارتى جىلداعى ەكونوميكالىق ارتۋى %10 بولدى، جياڭشي، حۋبەي، حىناننىڭ ەكونوميكالىق ارتۋ جىلدامدىعى جەكە - جەكە %9كە، %7.8كە، %7.8كە جەتتى، ورتا، باتىس بولىكتەگى وڭىرلەر ەكونوميكالىق ارتۋداعى ماڭىزدى كۇشكە اينالدى.
«ەكونوميكالىق قۇرىلىم ۇزدىكسىز ساپالىلانىپ، ساپا، ونىمدىلىك ورنىقتى جوعارىلادى». ليۋ ايحۋا بىلاي دەدى: الدىڭعى 7 ايدا ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ تاماشا اۋقىمى كەلەسى ساتىداعى ەكونوميكالىق اينالىمعا بەرىك نەگىز قالادى.
بايىپتىلىقپەن ىلگەرىلەپ، ورنىقتىلىق بارىسىنداعى وزگەرىسكە توتەپ بەردى
«قازىر ەكونوميكالىق اينالىمدا ورنىقتىلىق بارىسىندا وزگەرىستەر جارىققا شىعىپ، ءىشىنارا جاڭا ماسەلەلەرگە، جاڭا سىن - سايىستارعا ءدوپ كەلىپ وتىر، سىرتقى ورتادا كورنەكتى وزگەرىستەر جارىققا شىقتى». تاياۋدا اشىلعان ورتالىق كوميتەت ساياسي بيۋروسىنىڭ ءماجىلىسى الدىڭعى جارتى جىلداعى ەكونوميكانىڭ تاماشا جاعدايىن تولىق تۇراقتاندىردى ءارى قازىرگى ءدوپ كەلىپ وتىرعان ماسەلەلەر مەن سىن - سايىستارعا عىلمي تالداۋ جاسادى.
ماماندار بىلاي دەپ ەسەپتەدى: سىرتقى جاعدايدان العاندا، ساۋدا قورعامپازدىعى باس كوتەردى، حالىقارالىق ساۋدادا ءبىرشاما زور تۇراقسىزدىق جارىققا شىقتى. ەل ىشىنەن قاراعاندا، قۇرىلىمدى رەتتەۋدە، تيپىن وزگەرتىپ دارەجەسىن وسىرۋدە ونىمدىلىككە قول جەتكەنىمەن، ءبىراق دامۋدىڭ بىركەلكى، تولىق بولماۋى ءالى دە نەگىزگى قايشىلىق، تيپىن وزگەرتىپ دارەجەسىن ءوسىرۋ ءالى دە قايقاڭعا ورلەپ، وردان اتتاۋداي قامال الۋ مەزگىلىندە تۇر.
وسىلاي بولسا دا، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى اينالىمىنىڭ نەگىزگى جاعدايى وزگەرگەن جوق. ليۋ ايحۋا بىلاي دەپ تالداۋ جاسادى: قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورما ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ىلگەرىلەپ، قامداۋ ساپاسى كورنەكتى جوعارىلادى، الدىڭعى جارتى جىلدا ونەركاسىپ كاسىپورىندارىنىڭ ءوندىرىس قۋاتىن پايدالانۋ سالىستىرماسى %76.7كە ءوسىپ، بازاردىڭ قامداۋ جاعدايىنىڭ ءتىپتى بىركەلكىلەنە ءتۇسىپ، سۇرانىس كومەسكى كۇشىنىڭ ىسكە قوسىلۋىنا نەگىز قالاعاندىعىن بەينەلەدى. سۇرانىس جاعىنان قاراعاندا، تۇتىنۋ كەڭىستىگى ءالى دە كەڭ، سوڭعى جارتى جىلدا قارجى قوسۋ تۇراقتىلىققا بەت الىپ جاقسارۋى مۇمكىن، ەكسپورتتىڭ دا ءبىرشاما تەز ارتۋدى ساقتاۋىنان ءۇمىت بار. جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ۇزدىكسىز تۇراقتى بولۋىنىڭ نەگىزگى جاعدايىندا وزگەرىس بولمايدى، تيپىن وزگەرتىپ دارەجەسىن ءوسىرۋ مەن قۇرىلىمدى رەتتەۋدىڭ جاقسارۋعا بەتتەۋ جاعدايىندا دا وزگەرىس بولمايدى.
ورنىقتىلىق بارىسىنداعى وزگەرىسكە توتەپ بەرۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، بايىپتىلىقپەن ىلگەرىلەۋ، بەلسەندىلىكپەن وزگەرىسكە توتەپ بەرۋ كەرەك. ليۋ ايحۋا بىلاي دەدى: رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ اياق الىسىن تەزدەتىپ، ساياساتتىڭ تياناقتانۋ سەرپىنىن ارتتىرىپ، نازاردى جۇمىسقا ورنالاسۋدى ورنىقتىرۋعا، فينانستى ورنىقتىرۋعا، سىرتقى ساۋدانى ورنىقتىرۋعا، سىرتقى قارجىنى ورنىقتىرۋعا، قارجى قوسۋدى ورنىقتىرۋعا، مەجەنى ورنىقتىرۋعا شوعىرلاندىرىپ، ەكونوميكالىق اينالىمنىڭ ۇيلەسىمدى ارالىقتا بولۋىن ساقتاپ، جوعارى ساپالى دامۋىن ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتۋ كەرەك.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 14 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
