كارتوپ — دۇنيەدەگى ادامداردىڭ ءبارى بىلەتىن قولجەمتىمدى ازىقتىق بولىپ، ءبىر جىلدىڭ ءتورت ماۋسىمىنىڭ بارىندە تۇتىنۋعا بولادى. ءبىراق، كوپتەگەن ادامدار ونىڭ دەنساۋلىققا بولعان پايداسىنا بولعان تۇسىنىگى تاياز، ءتۇرى قاراپايىم كەلگەن كارتوپتىڭ شىنىندا سونشالىقتى كەرەمەتى بولاما؟
كارتوپتىڭ قۇرمىندا ساپالى بەلوك، ۆيتامين C جانە كالي قاتارلىلار بولادى.
كارتوپتىڭ از دەگەندە نەشە ءجۇز ءتۇرى بار بولىپ، اق قابىقتى، سارى قابىقتى، قىزىل قابىقتى، كۇلگىن قابىقتى قاتارلى ۇقساماعان تۇستەرى، ۇلكەندى-كىشىلى تۇرلەرى بار. ونىڭ ىشىندە وڭاي پىساتىنى، وڭاي پىسپايتىندارى بار. ازىقتىق قۇرامى جاعىنان الىپ ايتساق، فەنول زات ازى دا، كوبى دە بار. امەريكالىقتاردىڭ كۇندەلىكتى ازىقتىعىنىڭ ىشىندە كارتوپ %25 كوپ فەنول زاتىن قامداعان.
جاڭا كارتوپتىڭ قۇرامىندا %1.5—%2.0 بەلوك بار بولىپ، قۇرعاق سالماعى بويىنشا ەسەپتەگەندە %6-%8 كە جەتەدى، بۇل مولشەر كۇرىشپەن قارايلاس كەلەدى. قاراعاندا تىم جوعارى سياقتى بولماسا دا، ساپاسى وتە جوعارى بولادى. كارتوپتىڭ قۇرامىنداعى ءار ءتۇرلى امينو قىشقىلى جۇمىرتقامەن قارايلاس بولىپ، بۇرشاق ونىمدەرىنەن الدەقايدا جوعارى كەلەدى، سوندىقتان، ول ادام دەنەسىنە ۇيلەسىمدى ساپالى بەلوكتىڭ كەلۋ قاينارى ەسەپتەلەدى.
امەريكالىقتاردىڭ كۇندەلىكتى تۇتىناتىن كارتوبىنىڭ قۇرامىنداعى ۆيتامين C مولشەرى 10-20 قانشا ميلليگرام بولسا دا، الما، المۇرت، شاپتول قاتارلىلاردان جوعارى كەلەدى.
كارتوپ — كالي قۇرامى ەرەكشە جوعارى ازىقتىق ەسەپتەلەدى، ونىڭ قۇرامىنداعى كالي 200-400mg/100g گە جەتەتىن بولىپ، بانناننان دا جوعارى بولىپ قالماستان، باعاسى باناننان الدەقايدا ارزان بولادى.
ەگەردە كارتوپتى كۇرىش پەن اق بۋناننىڭ ورنىنا جەسەكتە، كۇنىنە نەشە ءجۇز دە نەشە مىڭ ميلليگرام كالي تولىقتاۋدان سىرت، ۆيتامين C، ازىقتىق تالشىعى جانە توتىقتانۋعا قارسى زاتتاردى قابىلداۋعا بولادى. بۇل جوعارى قان قىسىم اۋرۋى مەن سالدانۋدىڭ الدىن الادى، بۋىن سىرقىراۋى جانە جوعارى نەسەپ قىشقىلىنىڭ الدىن الۋعا پايدالى.
