تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ جاڭا تاراۋىن قۇلشىنا جازايىق

− ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىن العا قويعاندىعىنىڭ 5 جىلدىعى قارساڭىندا

ءتىلشى فان حۇڭي

  جىبەك جولى گۇلدەنسە، اسپان استى تۇتاسادى.

  5 جىلدىڭ الدىنداعى كۇزدە، جۇڭگونىڭ مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ باتىستا قازاقستانعا، وڭتۇستىكتە يندونەزياعا جاساعان ساپارىندا، دۇنيە جۇزىنە تاريحي ءمانى بار «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسىن: جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى مەن 21 - عاسىرداعى تەڭىز جىبەك جولىن بىرگە قۇرۋدى ۇسىندى. 5 جىلدان بەرى، وسى ماڭىزدى باستاما دۇنيە ءجۇزىنىڭ ۇلكەن اۋقىمى مەن ءداۋىردىڭ تالابىنا، ءار ەلدىڭ دامۋدى جەدەلدەتۋ ورتاق تىلەگىنە ۇيلەسىپ، بارعان سايىن كوپ مەملەكەت پەن ۇيىمنىڭ قىزۋ ءۇن قوسۋىنا يە بولدى.

  5 جىلدان بەرى، باستامادان ارەكەتكە اينالىپ، ۇستانىمنان امالياتقا بۇرىلىس جاساعان «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى قازىرگى دۇنيە جۇزىندەگى كولەمى ەڭ زور حالىقارالىق سەلبەستىك تۇعىرى مەن ەڭ قارسى الىنعان حالىقارالىق الەۋمەتتىك ونىمگە اينالدى.

  تۋلاعان تولقىن ادامدى العا يتەرەدى، جەل وڭىنان تۇرسا جەلكەن كوتەرۋگە باپ بولادى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى وتاننىڭ باتىس بولىگىندەگى شينجياڭعا ىلۋدە ءبىر كەزدەسەتىن تاريحي وراي الا كەلدى. وزگەشە جاعراپيالىق، بايلىق، گۋمانيتارلىق ارتىقشىلىقتارىنىڭ ارقاسىندا، شينجياڭ ءوزىنىڭ دامۋىن مەملەكەتتىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتۋ، ەسىكتى ايقارا اشۋ جالپى جاعدايىمەن تەرەڭ توعىستىردى، كەزىندەگى ىشكى قۇرلىقتاعى ەڭ شەتكەرى رايوننان باتىسقا ەسىك اشۋدىڭ ەڭ الدىڭعى شەبىنە اينالدى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» شىعىس جەلىنىڭ دەمەۋىمەن، شينجياڭ باتىلدىقپەن العا باسىپ، جۇرەكتىلىكپەن كوش باستادى، مىڭ جىلدىق كونە جول توتىداي تۇرلەنىپ، ومىرشەڭدىك كۇشى قاۋلادى.

  1

  2014 - جىلى 4 - ايدىڭ اياعىندا، باس شۋجي شي جينپيڭ شينجياڭدا قىزمەت تەكسەرگەندە مىنالاردى اتاپ كورسەتتى: شينجياڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىن قۇرۋدا ورنىن اۋىستىرۋعا بولمايتىن مارتەبە مەن رولعا يە، وسى تاريحي ورايدى مىقتاپ يگەرىپ، وزىندىك وڭىرلىك سىرتقا ەسىك اشۋ ستراتەگياسىن مەملەكەتتىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى قۇرىلىسىمەن جانە باتىسقا ەسىك اشۋ جالپىلىق ورنالاستىرۋىمەن توعىستىرۋى كەرەك.

  2015 - جىلى 3 - ايدىڭ 28 - كۇنى مەملەكەت «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى مەن 21 - عاسىرداعى تەڭىز جىبەك جولىن بىرگە گۇلدەندىرۋدى ىلگەرىلەتۋدىڭ دامۋ بولاشاعى مەن ءىس - قيمىلدارىن» جاريالاپ، شينجياڭنىڭ «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونى» مارتەبەسىن ايقىندادى. سونان كەيىن، ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ماجىلىسىندە شينجياڭدى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ العا قويىلدى.

  بۇل شينجياڭعا تاريح جۇكتەگەن ۇلى بورىش، بۇل شينجياڭعا ءداۋىر بەرگەن تاپتىرماس وراي، بۇل مەملەكەتتىڭ شينجياڭعا دەگەن شىنايى ءۇمىتى. شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ پارمەندى باسشىلىعىندا، شينجياڭ اۋىر تاپسىرماعا ارقا توسەپ، بورىشتىڭ ۇددەسىنەن شىعىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىن جەدەل قۇرىپ، جان - جاقتىلى سىرتقا ەسىك اشۋدىڭ جاڭا جاعدايىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا ارتۋ ۇيەگىن جەدەل سومدادى.

  2

  جىبەك جولى − داڭعىل جول، جولدىڭ قۇندىلىعى تۇتاسۋىندا. ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قارجىنى اينالىمعا سالۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ − «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىنىڭ ماڭىزدى مازمۇنى. بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ قۇن ۇستانىمى بىرتىندەپ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىنىڭ التىن قاعيداسىنا اينالدى.

  ورايدى قامتۋ ءۇشىن، الدىمەن جوعارى دەڭگەيلى جوبا ازىرلەپ، ءبىر تۇتاس جوبالاۋ كەرەك. پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شەشىم - ورنالاستىرۋىن اشالاۋ، ناقتىلاۋ، تەرەڭدەتۋ ءۇشىن، دۇنيە جۇزىنە كوز جىبەرىپ، «ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قارجىنى اينالىمعا سالۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋعا» تابان تىرەگەن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت «ءۇش بازا، ءۇش ارنا»، «بەس ءىرى ورتالىق» پەن «ون ءىرى كاسىپ شوعىرى ءوڭىرىن» قۇرۋ جوباسىن العا قويدى. «بەس ءىرى ورتالىق»، اتاپ ايتقاندا، قاتىناس تورابى ورتالىعى، ساۋدا - زات اينالىمى ورتالىعى، وڭىرلىك فينانس ورتالىعى، مادەنيەت، عىلىم - تەحنيكا، وقۋ - اعارتۋ ورتالىعى، مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى «ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋ، قارجىنى اينالىمعا سالۋ، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋ» نىساناسىمەن شىنايى ءتۇيىلىسىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ كوركەم جوباسى بىرتىندەپ قانات جازىپ كەلەدى.

  ساياساتتار بايلانىستىرىلسا، ءبارى بايلانىسادى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىن قۇرۋدا شينجياڭ جوبانىڭ جەتەكشىلىك ەتۋىن كورنەكتىلەندىرىپ، ساياساتتاردى بايلانىستىرۋدى ونان ارى كۇشەيتتى.

  جاقىندا عانا جابىلعان 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ەۆروپا - ازيا كورمەسىندە جالپى ءبىر نەگىزگى تاقىرىپتىق تالقى مىنبەرى، 4 پاراللەل تالقى مىنبەرى، 22 ساۋدانى جانە قارجى قوسۋدى جەبەۋ قيمىلى وتكىزىلىپ، قوماقتى تابىسقا قول جەتكىزىلدى. ساياساتتاردى بايلانىستىرعاندا ورتاق پايدا مەن ورتاق تانىمدى كۇشەيتۋگە بولادى. 5 جىلدان بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت ىلگەرىندى - كەيىن وزەكتى رايوننىڭ قاتىناس تورابى ورتالىعى، ساۋدا - زات اينالىمى ورتالىعى، مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ ورتالىعى، وڭىرلىك فينانس ورتالىعى قاتارلى ارناۋلى جوبالاردى باسىپ تاراتتى؛ «باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ ماڭىزدى ءسوزىنىڭ رۋحىن دايەكتىلەندىرىپ جانە تياناقتاندىرىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى پىكىردى» شىعاردى؛ شينجياڭنىڭ جۇڭگو - قازاقستان، جۇڭگو - موڭعۇليا - رەسەي سەلبەستىگى سياقتىلارعا قاتىناسۋى جونىندەگى اتقارۋ پىكىرىن زەرتتەپ، جاسادى؛ ىلگەرىندى - كەيىن تاجىكستان، يران، اراب بىرىككەن امىرلىگى، پاكيستان جانە قازاقستان سياقتى جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ بويىنداعى ەلدەرمەن «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتۋ جونىندە تاجىريبە اۋىسۋ، زەرتتەۋ - تالقىلاۋ جۇرگىزدى. ءبىر قاتار ساياساتتاردىڭ شىعارىلۋى مەن سىندارلى شارالار ساياساتتاردى بايلانىستىرۋ مەن دامۋ جوبالارىن ءتۇيىلىستىرۋدى تاماشا ارناعا ءتۇسىردى.

  جول ۇلاسسا، بارلىق كاسىپ گۇلدەنەدى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىن قۇرۋدا شينجياڭ ءتۇرلى شارا قولدانىپ، جۇمىلا باسقارىپ، قۇرىلعىلاردىڭ ۇلاسۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى.

  بيىل 8 - ايدىڭ 24 - كۇنى تاڭعى ساعات 4تەن 15 مينۋت وتكەندە، بەلگيانىڭ ASL اۆياتسيا سەرىكتەستىگى اتقارعان لەيەج − ءۇرىمجى − لەيەج جۇك تاسىمال ۇشاعى ءۇرىمجى ديۋوپۋ حالىقارالىق اۋەجايىنا كەلىپ قونىپ، 2 ساعاتتان كەيىن جۇڭگونىڭ ۇرىمجىسىنەن بەلگيانىڭ لەيەجىنە قايتتى. بۇل ۇرىمجىدەن ەۆروپاعا جۇك تاسىمالدايتىن 2 - اۋە جولىنىڭ رەسمي تۇردە اشىلعاندىعىن كورسەتەدى. قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋ − سەلبەسە دامۋدىڭ نەگىزى. 5 جىلدان بەرى، ءبىر توپ كەلەلى قاتىناس نىساندارى جەدەل ىلگەرىلەتىلىپ جانە ىركەس - تىركەس سالىنىپ، قۇرلىقتاعى جىبەك جولى قۇرىلىسى قارىشتاپ ىلگەرىلەدى؛ 237 ىشكى اۋە جەلىسى، 24 حالىقارالىق (وڭىرلىك) اۋە جەلىسى اشىلىپ، اۋەدەگى جىبەك جولى بارعان سايىن كەڭەيدى؛ جۇڭگو - پاكيستان، جۇڭگو - رەسەي، جۇڭگو - قىرعىزستان، جۇڭگو - تاجىكستان، جۇڭگو - قازاقستان سياقتى شەكارا اتتاعان وپتيكالىق كابەل جۇيەسى جەدەل سالىنىپ جانە كەمەلدەندىرىلىپ، ينتەرنەتتەگى جىبەك جولى شار تاراپقا قانات جايدى. تاس جول، تەمىر جول، اۆياتسيا، قۇبىر قۇرىلىستارى «ءتورت ءبىر تۇلعالانىپ»، قۇرىلعىلاردىڭ ۇلاسۋ دەڭگەيى ۇزدىكسىز جوعارىلادى.

  ساۋداگەرلەر جينالىپ، تاۋارلار شار تاراپقا جەتكىزىلدى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونىن قۇرۋدا شينجياڭ جيناۋ ورتالىعىنىڭ قۇرىلىسىن كۇشەيتىپ، ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتتى.

  8 - ايدىڭ 30 - كۇنى ساعات 11دە، 44 جۇك قورابىنان قۇرالعان، كيىم - كەشەك، كۇندەلىكتى بۇيىمدار تولتىرا تيەلگەن جۇك پويەزى جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى ءۇرىمجى جيناۋ ورتالىعىنان جولعا شىعىپ، 4 كۇننەن سوڭ وزبەكستاننىڭ تاشكەنت قالاسىنا جەتتى. وسىعان دەيىن، شينجياڭنان قاتىناعان جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزى 1500گە جەتتى. 5 جىلدان بەرى، ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورتى رايونى قۇرىلىسىن جەتەكشى ەتىپ، جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزىنىڭ قاتىناۋ قىزمەتى جانە سايكەستى رەفورما قۇرىلىسى ايتارلىقتاي ناتيجەگە قول جەتكىزدى. قازىر ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورتى رايونى ەل ىشىندەگى باستى پورتتارمەن جانە بەلورۋسسيا، ليتۆا، قازاقستان سياقتى ازيا - ەۆروپا مەملەكەتتەرىمەن جانە رايوندارىمەن سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىن ورناتىپ، تۇتاس جىلدا سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورتىنىڭ جالپى سوماسىن 139 ميلليارد 840 ميلليون يۋانعا جەتكىزىپ، توڭىرەكتەگى ەلدەرمەن جانە جەلى بويىنداعى ەلدەرمەن ساۋدا ايىرباس سوماسى ورنىقتى ارتتى.

  فينانس تامىرى تۇتاسىپ، ارتۋعا اناعۇرلىم سەرپىن بەردى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرۋدا شينجياڭ فينانستا جاڭالىق اشۋدى كورنەكتىلەندىرىپ، قارجىنى اينالىمعا سالۋدىڭ پارمەندى تىرەككە اينالۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.

  2017 - جىلى 3 - ايدىڭ 20 - كۇنى پاكيستان حابيب بانكەسىنىڭ ءۇرىمجى بولىمشەسى رەسمي جۇمىس باستاپ، جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزى قۇرىلىسىنا ءتۇيىندى تۇردە جان - جاقتى فينانستىق قولداۋ كورسەتە باستادى. فينانس − وسى زامانعى ەكونوميكانىڭ قانى. 5 جىلدان بەرى، شينجياڭ بانكە، فينانس قۇرىلىمدارىن وزەكتى رايون قۇرىلىسىنا قارجىلىق قولداۋ كورسەتۋدى ارتتىرۋعا بەلسەنە جەتەكتەدى. جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىنىڭ فينانستىق جاڭالىق اشۋىن سەرپىلىس ءتۇيىنى ەتىپ، شەكارا اتتاعان حالىق اقشاسى كاسىبى جەدەل دامىپ، 2017 - جىلدىڭ سوڭىندا جۇمىستاردىڭ جالپى ەسەپ جابۋ مولشەرى 2013 - جىلعى 42 ميلليارد 500 ميلليون يۋاننان 261 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، شارپىعان مەملەكەتتەر مەن رايوندار 43تەن 90عا كوبەيدى.

  مەملەكەتتەر اراسىنداعى قارىم - قاتىناس حالىقتاردىڭ تاتۋلىعىمەن، حالىقتاردىڭ تاتۋلىعى جۇرەكتەردىڭ توعىسۋىمەن بەكەمدەلەدى. جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىن قۇرۋدا شينجياڭ دانەكەر تۇعىرىن كورنەكتىلەندىردى، مەملەكەت اتتاعان گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىس كۇن سايىن جيىلەدى. 5 جىلدان بەرى، شينجياڭ مادەنيەت، وقۋ - اعارتۋ، مەديتسينا، عىلىم - تەحنيكا، ساياحات سياقتى سالالارداعى اۋىس - كۇيىس پەن سەلبەستىكتى جاپپاي كۇشەيتىپ، گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىس ۇزدىكسىز تەرەڭدەدى. 2017 - جىلدىڭ سوڭىندا، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋ سىناق رايونى مەملەكەتتىك عىلىم - تەحنيكا مينيسترلىگى مەن دامۋ - رەفورما كوميتەتىنىڭ بەكىتۋىنەن ءوتتى؛ حالىقارالىق مەديتسينالىق قىزمەتتى الدىمەن باستاعان 5 شيپاحانا تۇتاس جىلدا شەتەلدىك ناۋقاستاردان 5000نان استام ادام - رەت قابىلدادى؛ شەكارا اتتاعان الىس ارالىقتى مەديتسينالىق قىزمەت كورسەتۋ تۇعىرى وڭىردەگى 27 شيپاحانانى جانە شەكارا سىرتىنداعى 3 مەملەكەتتىڭ 24 ءىرى شيپاحاناسىن بايلانىستىردى؛ شەكارا اتتاعان ساياحات سەلبەستىگى ۇزدىكسىز تەرەڭدەپ، 2017 - جىل شەكارادان 2 ميلليون 348 مىڭ 200 ادام - رەت ساياحاتشى كىرىپ، بىلتىرعى سايكەس مەزگىلدەن %17.1 ارتتى.

  3

  «بۇل جۇڭگونىڭ جەكە ءىسى ەمەس، جەلى بويىنداعى ەلدەردىڭ ورتاق ءىسى»، «بۇل ءوزىنىڭ جەكە ارتقى اۋلاسىن قورشاۋ ەمەس، ءار ەل تەڭ يگىلىكتەنەتىن باۋ - باقشا سالۋ»... حالىقاراداعى، ەل ىشىندەگى كوپتەگەن ورىنداردا ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ كەرەمەت بايىمداۋلارى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ مەن «ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن قۇرۋ» ۇستانىمىنىڭ دۇنيە جۇزىنە تارالۋىنا، جۇرت جۇرەگىنە تەرەڭ ۇيالاۋىنا، سونىمەن بىرگە، شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ، اشىق، سيىسىمدى بولۋ، ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ يگىلىكتەنۋ ەرەكشەلىگىن ايگىلەۋىنە مۇمكىندىك جاسادى.

  بۇل بەيبىتشىلىك جولى − جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى بويىنداعى مەملەكەتتەر مەن رايونداردىڭ مادەنيەت، وقۋ - اعارتۋ، مەديتسينا، عىلىم - تەحنيكا، ساياحات سياقتى سالالارداعى سەلبەستىگىنىڭ ۇزدىكسىز تەرەڭدەۋىنە مەڭزەس، جۇڭگونىڭ شينجياڭى توڭىرەكتەگى مەملەكەتتەردىڭ قالالارىمەن 47 جۇپ «دوس قالا» قارىم - قاتىناسىن ورناتتى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدا ادامدار اۋىس - كۇيىس بارىسىندا جۇرەكتەرىن جاقىنداتىپ، دوستار شەڭبەرىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، جاقسى سەرىكتەستەرىن كوبەيتتى.

  بۇل گۇلدەنۋ جولى − جاڭارتىلعان جۇك قوراپ كەمەتۇراعى، سالىنىپ جاتقان قوناق ۇيلەر، الىس قيىردى بايلانىستىراتىن تاس جولدار، تەمىر جولدار... جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزىنىڭ ارعى باسىندا گۆادار پورتىنىڭ قالا قۇرىلىسى دۋماندى جۇرىلۋدە. پاكيستاننىڭ ىشكى ىستەر مينيسترى احسان يقبال: مۇنداي وزگەرىس «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسىنان باستاۋ الدى، - دەيدى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ ءار مەملەكەتتىڭ دامۋ مۇمكىندىكتەرىن ۇزدىكسىز اشىپ، ەكونوميكانىڭ اۋقىمدى توعىسۋىن، دامۋدىڭ اۋقىمدى بايلانىسۋىن، تابىستاردان اۋقىمدى تۇردە بىرگە يگىلىكتەنۋدى بىرتىندەپ جۇزەگە اسىرۋدا.

  بۇل ەسىك اشۋ جولى − الاتاۋ، قاشقار، ءۇرىمجى، جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعىنىڭ جۇڭگو جاق رايونى سىندى 4 ۋنيۆەرسال باجىسىز اۋماق رايونى ىركەس - تىركەس قۇرىلدى. بيىل 7 - ايدىڭ سوڭىنا دەيىن، جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارالىق سەلبەستىك ورتالىعى ارقىلى شەكارادان وتكەندەر 3 ميلليون 120 مىڭ ادام - رەتتەن استى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ ەسىك اشۋ ارقىلى جەتەكتەۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق - ساۋدالىق بارىس - كەلىستى كەڭەيتىپ، ساۋدانىڭ، قارجى قوسۋدىڭ قولايلى بولۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، جۇڭگونىڭ ەسىك اشىپ دامۋىنىڭ جاڭا ءورىسىن ۇلعايتىپ، دۇنيە جۇزىندەگى ءار ەلمەن سەلبەسىپ تەڭ يگىلىكتەنۋدىڭ جاڭا جوباسىن كەسكىندەدى.

  بۇل جاڭالىق اشۋ جولى − ەرەكشە ترانسفورماتور سەرىكتەستىگىنىڭ تاجىكستاندا، قىرعىزستاندا جاۋاپتى بولىپ سالعان كەرنەۋ وزگەرتىپ، ەلەكتر جەتكىزۋ نىساندارىنا تۇگەلدەي جۇڭگو ولشەمى قولدانىلدى؛ شينجياڭ ورتا ازيا ازىق - تۇلىك زەرتتەۋ - اشۋ ورتالىعى (شەكتى سەرىكتەستىگى) وندىرگەن قىزاناق قويمالجىڭى قازاقستانعا ەكسپورت ەتىلىپ، بازارداعى ۇلەسى %30تەن استى، ونىڭ ەكى ءتۇرلى كاسىپورىن ولشەمى قازاقستاننىڭ مەملەكەتتىك ولشەمى دەڭگەيىنە كوتەرىلدى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ جاڭالىق اشۋ ارقىلى دامۋعا دەم بەرۋگە تاباندى بولىپ، باياندى، ساپالى دامۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ماقسات ەتتى.

  بۇل وركەنيەت جولى − جۇڭگونىڭ شينجياڭى تۇسىرگەن «اقشا دەگەن وسى»، «گۇل - بايشەشەك» اتتى 2 كينو وزبەكستاندا قارسى الۋعا يە بولدى. جىبەك جولى ءبي فەستيۆالى، مادەنيەت اپتالىعى، كينو - تەلە فيلم كورمەسى، زەرتتەۋ - تالقىلاۋ ءماجىلىسى، تالقى مىنبەرى كەڭەسى سياقتى گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىس قيمىلدارى تارتىمدى وتكىزىلدى. «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋ ۇقساماعان وڭىرلەردەن، ۇقساماعان مادەنيەت استارىنان، ۇقساماعان دامۋ كەزەڭىنەن اسىپ ءوتتى، ول ەكونوميكالىق سەلبەستىك عانا ەمەس، وركەنيەتتىڭ توعىسۋىن ىلگەرىلەتۋدىڭ ماڭىزدى بارىسى دا.

  4

  جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسى − پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى جونىندەگى كەلەلى ورنالاستىرۋىنىڭ شينجياڭدا ىرگە تەۋىپ، تامىر تارتۋىنىڭ جاندى امالياتى ءارى شينجياڭنىڭ باس نىسانانى جۇزەگە اسىرۋىنا قوسىلعان قۇدىرەتتى قوزعاۋشى كۇش.

  جاڭا ءداۋىر جاڭا ىسكەرلىك تانىتۋعا ۇندەيدى، «وزەكتى رايون» قۇرىلىسى ءتىپتى دە جاڭا جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋعا مىندەتتى. باس شۋجي شي جينپيڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدىڭ 5 جىلدىعى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە مىنالاردى باسا دارىپتەدى: «نەگىزى بەكەمدەلىپ، تۇعىرى قالانعان، ارقالىعى كوتەرىلىپ، تىرەۋى ورناتىلعان 5 جىلدا، <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى> بىرگە قۇرۋ ءىسى ىرگە تەۋىپ، تامىر تارتىپ، باياندى دامۋ كەزەڭىنە قادام تاستادى. ءبىز ورلەگەن ۇستىنە ورلەپ، اقاۋسىز، جاقسى دامۋ جاعدايىن ساقتاۋ نەگىزىندە، <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى> بىرگە قۇرۋدىڭ جوعارى ساپامەن دامۋعا قاراي وزگەرۋىن جەبەۋىمىز كەرەك، مىنە بۇل − كەلەسى كەزەڭدە <ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى> بىرگە قۇرۋ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدىڭ نەگىزگى تالابى».

  پارتيا 19 - قۇرىلتايىنان بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىن قۇرۋدى جوعارى ساپامەن دامۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتۋدەگى، 3 ءتۇرلى ءتۇيىندى قىزمەتتى مىقتى يگەرۋدەگى ماڭداي الدى مىندەت ەتىپ ايقىندادى. شينجياڭ بەيبىت سەلبەسۋدى، اشىق، سيىسىمدى بولۋدى، ءوزارا ۇيرەنۋدى، ءوزارا ۇلگى الۋدى، سەلبەسە تەڭ يگىلىكتەنۋدى وزەك ەتكەن جىبەك جولى رۋحىنا باستان - اياق تاباندى بولىپ، تالىقپاي تالپىنىپ، بەيبىتشىلىك جولى، گۇلدەنۋ جولى، اشىق جول، جاڭالىق اشۋ جولى، وركەنيەت جولى ەتىپ قۇرىپ شىعۋ تالابى بويىنشا، ساياساتتاردى بايلانىستىرۋدى، قۇرىلعىلاردى ۇلاستىرۋدى، ساۋدانى ىركىلىسسىزدەندىرۋدى، قارجىنى اينالىمعا سالۋدى، حالىق تىلەگىن توعىستىرۋدى جەبەپ، ەسىك اشۋ دەڭگەيىن جاپپاي جوعارىلاتادى. «بەس ءىرى ورتالىقتى» يگەرۋدى ءتۇيىن ەتىپ، كەلەلى نىسانداردى مىقتى يگەرىپ، حاۋىپ - قاتەردەن ساقتانۋدى كۇشەيتىپ، جاڭالىق اشۋ، شارۋاشىلىق قۇرۋ ورتاسىن جاراتىپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىن جەدەل ىلگەرىلەتەدى.

  «وزەكتى رايون» قۇرىلىسىن جەدەلدەتۋ مىندەتى اۋىر، تالىقپاي تالپىنۋعا تۋرا كەلەدى. ءبىز پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىن تاباندىلىقپەن دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، نازاردى شينجياڭ قىزمەتىنىڭ باس نىساناسىنا شوعىرلاندىراتىن بولساق، شينجياڭ قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىقتى جۇزەگە اسىرا الادى، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى قۇرىلىسى، ءسوزسىز، ءساتتى ىلگەرىلەيدى؛ ءبىز جاڭا دامۋ ۇستانىمىن ىشكەرىلەي دايەكتىلەندىرەتىن بولساق، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسى، ءسوز جوق، جوعارى ساپالى ونىمدىلىككە قول جەتكىزەدى؛ ءبىز رەفورما جاساپ، ەسىك اشۋعا اۋىتقىماي تاباندى بولساق، شينجياڭنىڭ دامۋ كومەسكى كۇشى مەن باسىمدىعى، ءسوز جوق، تولىق ساۋلەلەنىپ، شينجياڭ ەكونوميكالىق، قوعامدىق دامۋدا، ءسوز جوق، تولقىن جارا ىلگەرىلەپ، ورنىقتى قاداممەن ۇدەرە العا تارتادى. تەلەگەي تەڭىزدەگى ساپاردا شەك بولمايدى، جەلكەن جايعان كەمەگە وڭىنان سوققان جەل كەرەك. جاڭا ءداۋىر جىبەك جولىن بۇرىندى - سوڭدى بولماعان مانگە جانە سىرتقى ورىسكە يە ەتتى. ءبىزدىڭ ورتاق تىلەگىمىز بەن ارمانىمىزدى ارقالادى. بورىش پەن جاۋاپكەرشىلىك ارقالاعان شينجياڭ ەلىمىزدىڭ سىرتقا ەسىك اشۋ جاڭا جاعدايىندا، ءسوز جوق، مۇنان دا بەلسەندى رول اتقارىپ، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە، وزەكتى رايوننىڭ جاڭا تاراۋىن قۇلشىنا جازىپ، جىبەك جولىنىڭ تىڭ شۇعىلاسىن جاراتادى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.