− وزەكتى رايون قۇرىلىسىنا شولۋ (2)
ءتىلشى چىن چياڭۋي
سۋرەتتە: 9 - ايدىڭ 6 - كۇنى ساياحاتشىلار قاشقار ۋنيۆەرسال باجىسىز اۋماعىنداعى باجى كەشىرىم ەتىلگەن دۇكەندە زات ساتىپ الۋدا.
9 - ايدىڭ 1 - كۇنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول بىرگە اقىلداسۋ، بىرگە قۇرۋ، بىرگە يگىلىكتەنۋ» نەگىزگى تاقىرىپ ەتىلگەن 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تابىسپەن جابىلدى، 35 مەملەكەت پەن رايوننان كەلگەن سيلى قوناقتار مەن ساۋداگەرلەر تالقى مىنبەرىنە جانە ساۋداعا قارجى قوسۋدى جەبەۋ قيمىلىنا قاتىناستى، ءبىر توپ ساۋدا اينالىمى، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك سياقتى سالالاردىڭ دامۋىنا ساياتىن ورتاق تانىمدار وسى ارادا توعىستى. 6 كەزەك وتكىزىلگەن جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونى ساۋدا - زات تاسىمال ورتالىعىن قۇرۋدىڭ ماڭىزدى كورمە تۇعىرىنا اينالدى. شينجياڭ «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدىڭ شىعىس جەلىنە جەلكەن كوتەرىپ، حالىقارالىق ساۋدا - زات تاسىمالىن دامىتۋدىڭ تىڭ ورايىن مىقتى يگەرىپ، جوعارى دەڭگەيدە ىلگەرىلەتىپ، جوعارى دەڭگەيدە جوبالاپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىنىڭ ساۋدا - زات تاسىمال ورتالىعى قۇرىلىسىن پارمەندى ىلگەرىلەتىپ، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى ەلدەردىڭ جانە وڭىرلەردىڭ ساۋدا اۋىس - كۇيىسىن، ادامداردىڭ بارىس - كەلىسىن جەبەۋگە شينجياڭنىڭ كۇشىن ۇستەدى.
ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول تىعىز قابىستى
شينجياڭ تەڭىز - مۇحيتتان ەڭ شالعاي ولكە، رايون، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى مەن 21 - عاسىرداعى تەڭىز جىبەك جولى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتكەن 5 جىلدا شينجياڭ تەڭىز - مۇحيتپەن ءتۇيىلىستى.
8 - ايدىڭ 30 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا مەڭگەرمەسى گانسۋ، گۋاڭشي، چۇڭچيڭ، گۇيجوۋ، چيڭحايدىڭ قاتىستى تاراۋلارىمەن «شينجياڭ ۇيعۇر اۆتونوميالى رايونىنىڭ جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانىنىڭ وڭتۇستىك ارناسى قىزمەتى مەحانيزمىن بىرگە قۇرۋ جونىندەگى ەسكەرتپە حاتقا» قول قويدى، بۇل شينجياڭنىڭ جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانىنا قاتىناسىپ، جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانىنىڭ وڭتۇستىك ارناسىن بىرگە قۇراتىندىعىن ايگىلەيدى.
جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانى − جۇڭگو مەن سينگاپۋر قول قويىسقان ءۇشىنشى ۇكىمەت ارالىق سەلبەستىك نىسانى. جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانىنىڭ وڭتۇستىك ارناسى − جۇڭگو - سينگاپۋر ۇلاستىرۋ، تۇتاستىرۋ نىسانى جۇلگەسىندە چۇڭچيڭدى اينالىم ورتالىعى، گۋاڭشيدى تەڭىزگە شىعار قاقپا، گۇيجوۋ، گانسۋ، چيڭحاي، شينجياڭدى شەشۋشى بۋىن ەتكەن، جۇڭگونىڭ باتىس بولىك ولكە (رايون) قالالارىنىڭ سينگاپۋر قاتارلى شىعىس وڭتۇستىك ازيا وداعىنا مۇشە ەلدەرمەن وڭىرلىك بىرلەسىپ قيمىلداۋ، حالىقارالىق سەلبەستىك ورناتۋ ارقىلى بىرگە قۇرعان، «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولمەن» ورگانيكالى ۇشتاسقان حالىقارالىق قۇرلىق، تەڭىز ساۋدا جاڭا ارناسى سانالادى.
«بۇل جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىنىڭ وزەكتى رايونى بولعان جۇڭگونىڭ شينجياڭى تەڭىز جىبەك جولىنىڭ بويىنا ورنالاسقان ەلدەرمەن تىكەلەي بايلانىس جاساپ، جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى مەن 21 - عاسىرداعى تەڭىز جىبەك جولىنىڭ شينجياڭدا تىعىز قابىسۋىن ىسكە اسىرعاندىعىن كورسەتەدى»، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق سىرتقا ەسىك اشۋ قىزمەتىنە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى ماۋ حۇي.
جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزى قۇرىلىسىنا بەلسەنە قاتىسۋ ءۇشىن، قاشقار حالىقارالىق ىشكى قۇرلىق پورتىنىڭ قۇرىلىسى جۇمىس باستادى، ول سالىنىپ بولعاننان كەيىن، گۋادار پورتىمەن كاسىپ سالاسى، زات تاسىمال، ساۋدا جاعىندا سەلبەستىك ورىستەتىپ، حالىقارالىق جانە ەل ءىشى بازارىن بىرگە اشادى.
جۇڭگو - موڭعۇليا - رەسەي ەكونوميكالىق ءدالىزى، جاڭا ازيا − ەۆروپا قۇرلىق كوپىرى ەكونوميكالىق ءدالىزى، جۇڭگو − ورتا ازيا − باتىس ازيا ەكونوميكالىق ءدالىزى، جۇڭگو − يندۋچين تۇبەگى ەكونوميكالىق ءدالىزى، جۇڭگو - پاكيستان ەكونوميكالىق ءدالىزى، بانگلادەش - جۇڭگو - ءۇندىستان - بيرما ەكونوميكالىق ءدالىزى قاتارلى 6 ۇلكەن ەكونوميكالىق ءدالىزدىڭ ىشىندە شينجياڭدى باستاما ەتكەن، شينجياڭنان شەكارادان شىعاتىن جول ۇشەۋ، بۇل جالپى ساننىڭ تەڭ جارتىسىن ۇستايدى. شينجياڭنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋىندەگى وزەكتى رايوندىق ورنى ايقىن، شينجياڭ جونىنەن حالىقارالىق زات تاسىمال تورابىن قۇرىپ شىعۋ ورايى بۇرىندى - سوڭدى بولىپ كورمەگەن.
ساۋدا - زات تاسىمالى «سوڭعى ۇشتان» «الدىڭعى شەپكە» وزگەردى
8 - ايدىڭ 31 - كۇنى شينجياڭ حالىقارالىق قۇرلىق پورتى (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى شانتوۋ قالالىق جييۇنساڭ حالىقارالىق زات تاسىمالى شەكتى سەرىكتەستىگى، شىنجىن قالالىق جۇڭچۋان حالىقارالىق زات تاسىمال سەرىكتەستىگى سياقتى 6 ۇلكەن زات تاسىمال كاسىپورنىمەن جەكە - جەكە سەلبەستىك كەلىسىمىنە قول قويىستى.
«ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورتى اۋماعى − وزەكتى رايون ساۋدا - زات تاسىمال ورتالىعىن قۇرۋداعى وزەكتى نىسان. 2015 - جىلدىڭ اياعىندا قۇرلىق پورتى اۋماعى قۇرىلعاننان بەرى، بايشى زات تاسىمالى، كىميڭ ۇن شارۋاشىلىعى سياقتى ەل ءىشى - سىرتىنداعى 40تان استام ايگىلى ساۋدا - زات تاسىمالى، شەكارا اتتاعان ەلەكتروندىق ساۋدا كاسىپورىندارىن ەنگىزدى، تىركەگەن كاپيتالى 2 ميلليارد 490 ميلليون يۋانعا جەتتى»، - دەدى شينجياڭ حالىقارالىق قۇرلىق پورتى (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ باسالقاسى چىن ليحۇي.
2017 - جىلى «جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايونىنىڭ ساۋدا - زات تاسىمال ورتالىعى قۇرىلىسى جوباسى (2016 - جىلدان 2030 - جىلعا دەيىن) (قىسقارتىلىپ «جوبا» دەلىنەدى) جاريالاندى. «جوباعا» سايكەس، شينجياڭ «ءبىر وزەك، 9 ءوڭىر، كوپ ءتۇيىندى» ساۋدا - زات تاسىمالى ورتالىعىن قۇرادى. «ءبىر وزەك» دەگەنىمىز ءۇرىمجىنى وراعان ساۋدا - زات تاسىمال وزەكتى شەڭبەرى؛ «9 ءوڭىر» دەگەنىمىز قاشقار − قىزىلسۋ، ىلە − بۇراتالا سياقتى 9 ۇلكەن ساۋدا - زات تاسىمالى كاسىپ شوعىرى ءوڭىرىن ءتۇيىندى تۇردە قۇرۋ.
قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونىن باسقارۋ كوميتەتىنىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى لي ياڭنىڭ نازارىندا «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» باستاماسى العا قويىلعاننان بەرى، قاشقاردىڭ دامۋ جىلدامدىعى «جىل بويىنشا ەمەس، اي بويىنشا ەسەپتەلىپ» كەلەدى. العاشقى قادامىن باسقان قاشقار ەكونوميكالىق اشۋ رايونى 2012 - جىلى جوبادان ماندىك قۇرىلىس ساتىسىنا ءوتتى، نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا جالپى 17 ميلليارد يۋان قارجى قوسىلدى. قازىر ءتۇرلى كاسىپورىنداردان 3520سى تىركەلىپ، 17 مىڭ 400 ادامنىڭ جۇمىستانۋ ماسەلەسى شەشىلدى، اشۋ رايونىنىڭ نەگىزگى قاڭقاسى جانە كاسىپ جۇيەسى نەگىزىنەن قالىپتاستى.
«ءبىز ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىق پورتى اۋماعى قۇرىلىسىن ءتۇيىن ەتىپ، <ءبىر وزەك، 9 ءوڭىر، كوپ ءتۇيىندى> ساۋدا - زات اينالىمى ورتالىعىنىڭ كەڭىستىك جايعاسۋىن ىلگەرىلەتىپ، ساۋدا - زات اينالىمى ورتالىعى قۇرىلىسىن جەدەلدەتەمىز. قازىر جوعارى دەڭگەيلى جوبا، كاسىپتەردىڭ دامۋ كارتيناسى تۇگەل ورىندالىپ، <نازىك كارتيناسىن> سالۋ ساتىسىنا ءوتتى»، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق ساۋدا مەڭگەرمەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ شۋجيى، مەڭگەرمە باستىعى رۇڭ جۇن.
قازىر شينجياڭدا وسى زامانعى ساۋدا - زات تاسىمال جۇيەسى العاشقى قادامدا قالىپتاستى، شينجياڭ ساۋدا - زات تاسىمالىنىڭ «سوڭعى ۇشىنان» «الدىڭعى شەبىنە» وزگەردى.
ەكونوميكا - ساۋدا بارىس - كەلىسى ىشكى - سىرتقى ەكى بازاردى جانداندىردى
جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعىندا چەمودان - سومكە ساۋداسىن جاسايتىن دۇكەننىڭ قوجايىنى شيڭ گۇيجى 5 جىلدان بەرگى وزگەرىسكە تەرەڭ اسەرلەنە بىلاي دەدى: «تۋ باستا مەن ءبىر كۇندە 1000 يۋاننىڭ ساۋداسىن جاساعاندا ەرەكشە قۋانىپ كەتەتىنمىن. ال قازىر 10 مىڭ يۋاننىڭ ساۋداسىن جاساسام دا قالىپتى سەزىلەتىن بولدى».
5 جىلدىڭ الدىندا، جۇڭگو - قازاقستان قورعاس حالىقارالىق شەكارا سەلبەستىك ورتالىعىندا تەك 2 ساۋدا عيماراتى، 600 نەشە جايما ورنى بار بولاتىن. قازىر سەلبەستىك ورتالىعىنان 10 نەشە ساۋدا عيماراتى سالىنىپ، جايما ورنى 5000عا تايادى.
جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى − جۇڭگونىڭ شينجياڭى مەن توڭىرەكتەگى ەلدەردىڭ سەلبەستىگىن، ەكونوميكا - ساۋدا بارىس - كەلىسىن ىلگەرىلەتەتىن ماڭىزدى ارنا. 6 - كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسىندە شينجياڭنىڭ 25 ءتۇيىندى كاسىپورنى «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» بويىنداعى 13 مەملەكەتتىڭ 29 كاسىپورنىمەن 29 سىرتقى ساۋدا توقتامىنا، كەلىسىمىنە قول قويدى، ساۋدا جالپى سوماسى 10 ميلليارد 488 ميلليون يۋان حالىق اقشاسى بولدى؛ سىرتپەن بايلانىس بويىنشا قۇنى 2 ميلليارد 896 ميلليون يۋان حالىق اقشاسى بولاتىن 2 نىسانعا قول قويىلدى. سەلبەستىك سالاسى تەمىر رۋداسى، توقىما بۇيىمدارى قاتارلى ءداستۇرلى سىرتقى ساۋدا نىسانىن جانە شەكارا اتتاعان ەلەكتروندىق ساۋدا، قامداۋ تىزبەگىنە فينانستىق قىزمەت كورسەتۋ سياقتىلاردى قامتيدى.
رۇڭ جۇن بىلاي دەدى: «كاسىپورىنداردىڭ ورتا ازيا، باتىس ازيا، وڭتۇستىك ازيا جانە ەۆروپا ەلدەرىمەن قارجى قوسۋ سەلبەستىگىن كۇشەيتۋ ساۋدا - زات تاسىمالىنىڭ ىشكەرىلەي دامۋىن جەبەيدى، ىشكى ولكەلەردەگى كاسىپورىنداردىڭ سىرتقى ەكونوميكا - ساۋدا سەلبەستىگىنىڭ ءۇرتىس ورىستەتىلۋى دە شينجياڭنىڭ ساۋدا - زات تاسىمال قاجەتىن ۇزدىكسىز ارتتىرادى». 2015 - جىلدان 2017 - جىلعا دەيىن رايونىمىزدىڭ سىرتقى ساۋدا يمپورت - ەكسپورت سوماسى 370 ميلليارد يۋان حالىق اقشاسىنا جەتتى. كەزەكتە جۇڭگونىڭ شينجياڭى بۇكىل جەر شارىنداعى 192 مەملەكەتپەن جانە وڭىرمەن ەكونوميكا - ساۋدا بارىس - كەلىسىن ورىستەتىپ، 54 مەملەكەت جانە ءوڭىر شينجياڭعا كەلىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىق قۇردى.
