تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

قيىر شىعىستىڭ دامۋداعى جاڭا ورايىنان بىرگە يگىلىكتەنىپ، شىعىس سولتۇستىك ازيانىڭ كوركەم جاڭا بولاشاعىن اشايىق

− 4 - كەزەكتى شىعىس ەكونوميكا تالقى مىنبەرىنىڭ جالپى جيىنىندا سويلەنگەن ءسوز

 (2018 - جىلى 9 - ايدىڭ 12 - كۇنى ۆلاديۆوستوك)

جۇڭحۋا حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ءتوراعاسى شي جينپيڭ

  قۇرمەتتى پۋتين زۇڭتۇڭ،

  قۇرمەتتى ءار ەلدەن كەلگەن كاسىپتەستەر،

  حانىمدار، مىرزالار، دوستار:

  اراعا 8 جىل سالىپ ۆلاديۆوستوكقا قايتا ساپارلاي كەلگەنىمە وتە قۋانىشتىمىن. الدىمەن، پۋتين زۇڭتۇڭنىڭ ىستىق ىقىلاستى ۇسىنىسىنا جانە رەسەيلىك دوستاردىڭ جان - جاقتى ورنالاستىرۋ جاساعاندىعىنا شىن جۇرەكتەن العىس ايتامىن.

  پۋتين زۇڭتۇڭنىڭ ءوزى باس بولىپ دارىپتەۋىندە شىعىس ەكونوميكا تالقى مىنبەرى 3 كەزەك ءساتتى وتكىزىلىپ، ءار جاقتىڭ اقىل - پاراساتىن شوعىرلاندىراتىن، سەلبەستىكتى بىرگە اقىلداساتىن ماڭىزدى تۇعىرىنا اينالدى. وسى كەزەكتى شىعىس ەكونوميكا تالقى مىنبەرى قوناقتار مەن دوستارعا لىق تولىپ، اسا سالتاناتتى بولدى. مەن جۇڭگو ۇكىمەتى مەن جۇڭگو حالقى اتىنان ءارى ءوز اتىمنان پۋتين زۇڭتۇڭدى جانە رەسەيلىك دوستاردى قىزۋ قۇتتىقتايمىن!

  «شىعىس جاقتان ەسەدى شۋاقتى كوكتەم سامالى». كەشە ۇشاقتان تۇسە سالىسىممەن، مەنى ۆلاديۆوستوكتىڭ شىت جاڭا بەت - بەينەسى وزىنە باۋراپ اكەتتى. كوك بۇيرا تولقىندارى كوز تارتاتىن جينجياۋ شىعاناعىندا قايشالىسقان كەمەلەر، وڭتۇستىك پەن سولتۇستىكتى تۇتاستىرعان رەسەي ارالىنىڭ ۇلكەن كوپىرى بىزگە ۆلاديۆوستوكتىڭ جەدەل دامۋ جاعدايىن سەزىندىردى.

  ۆلاديۆوستوكتىڭ قول جەتكىزگەن دامۋ ناتيجەسى تاياۋ جىلداردان بەرى رەسەيدىڭ قيىر شىعىس ءوڭىرىنىڭ تەز دامۋداعى شاعىن كارتيناسى. وسى كەزەكتى شىعىس ەكونوميكا تالقى مىنبەرىنىڭ نەگىزگى تاقىرىبى − «قيىر شىعىس: وتە كوپ وراي»، قيىر شىعىس ءوڭىرى ارىندى دامۋدىڭ جالىندى كۇشىن ايگىلەپ، ءار جاقتىڭ وسى اراعا كەلىپ قارجى قوسىپ، شارۋاشىلىقپەن شۇعىلدانۋىنا، سەلبەستىك ورىستەتۋىنە جاڭا وراي ازىرلەدى.

  جۇڭگو ەجەلدەن بەرى رەسەيدىڭ قيىر شىعىس سەلبەستىگىنىڭ بەلسەندى قولداۋشىسى جانە ات سالىسۋشىسى. جۇڭگو مەن رەسەي كورشىلەس ءىرى ەلدەر، سەلبەستىكتەگى وڭىرلىك ارتىقشىلىقتارى ەرەكشە. جۇڭگو مەن رەسەي ءبىر - بىرىنە جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەلبەستىك سەرىكتەر، ەكى ەلدىڭ قاتىناسى تاريحتاعى ەڭ تاماشا مەزگىلدە تۇر، سەلبەستىكتىڭ ساياسي نەگىزى بەكەم. جۇڭگو وڭىرلەردى سايكەستىرە دامىتۋ ستراتەگياسىن اتقارىپ، شىعىس سولتۇستىك سياقتى بايىرعى ونەركاسىپ بازاسىن گۇلدەندىرۋ اياق الىسىن جەدەلدەتتى، رەسەي قيىر شىعىستىڭ دامۋىن مەملەكەتتىڭ دامۋ ستراتەگياسىنا ەنگىزىپ، سەلبەستىك ساياساتىمەن پارمەندى قامتاماسىز ەتپەكشى. ەكى ەل جۇڭگونىڭ شىعىس سولتۇستىك ءوڭىرى مەن رەسەيدىڭ قيىر شىعىس جانە بايقال ءوڭىرىنىڭ ۇكىمەتتەر ارا سەلبەستىك كوميتەتىن قۇرىپ، جۇڭگونىڭ شىعىس سولتۇستىك ءوڭىرى مەن رەسەيدىڭ قيىر شىعىس جانە بايقال ءوڭىرىنىڭ ساۋدا - ونەركاسىپ القالار كەڭەسىن ۇيىمداستىردى، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جەرگىلىكتى ورىن باسشىلارىنىڭ كەڭەسىن وتكىزدى، دەمەك، سەلبەستىك مەحانيزمى كەمەلدى، جوعارى ءونىمدى بولدى.

  ەكى جاقتىڭ بىرگە قۇلشىنۋىندا، تاياۋ جىلداردان بەرى، جۇڭگو جاقتىڭ رەسەيدىڭ قيىر شىعىس سەلبەستىگىنە ات سالىسۋ ناتيجەسى كورنەكتى بولدى. 2017 - جىلى جۇڭگونىڭ رەسەيدىڭ قيىر شىعىس فەدەراتسيالىق رايونىمەن جاساسقان ساۋدا سوماسى 7 ميلليارد 700 ميلليون دوللاردان استى. جۇڭگو قيىر شىعىستىڭ قارىشتاپ دامۋ رايونىنىڭ جانە ەركىن ساۋدا پورتىنىڭ 30 نەشە نىسانىنا ات سالىسىپ، جوباداعى قوسقان قارجىسى 4 ميلليارد دوللاردان استى. جۇڭگو رەسەيدىڭ قيىر شىعىس رايونىنا 1 - ۇلكەن ساۋدا سەرىگى بولعان ەلگە جانە 1 - ۇلكەن سىرتقى قارجىمەن قامداۋشى ەلگە اينالدى. جۇڭگو العاشقى مەزگىلدە 10 ميلليارد يۋان قوسىلاتىن، جالپى مولشەرى 100 ميلليارد يۋان كەلەتىن جۇڭگو - رەسەي وڭىرلىك سەلبەسە دامۋعا قارجى قوسۋ قورىن قۇردى، رەسەي جاقپەن بىرگە قوردىڭ ويداعىداي ىسكە قوسىلۋىن قولداپ، كەلەلى نىسانداردىڭ تياناقتانۋىن ىلگەرىلەتىپ، ونى جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ وڭىرلىك سەلبەستىگىنىڭ ماڭىزدى تۇعىرىنا اينالدىرۋدى قالايدى. جۇڭگو - رەسەي شيكى مۇناي قۇبىرى، شىعىس جەلىدەگى تابيعي گاز قۇبىرى، تۇڭجياڭ تەمىر جول كوپىرى، حيحى تاس جول كوپىرى سياقتى ءبىر توپ نىسانداردىڭ ءساتتى ىلگەرىلەتىلۋىنە ىلەسە، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قيىر شىعىس سەلبەستىگى مول ءونىم الۋ مەزگىلىنە وتەتىن بولادى.

  بيىل جانە كەلەر جىل پۋتين زۇڭتۇڭ ەكەۋىمىز تۇراقتاندىرعان جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ جەرگىلىكتى ورىندارىنىڭ سەلبەستىك، اۋىس - كۇيىس جاساۋ جىلى، ول قيىر شىعىس سەلبەستىگىنە اناعۇرلىم كەڭ ءورىس اشتى. جۇڭگو جاق رەسەي جاقپەن بىرگە قۇلشىنىپ، نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىسى، ەنەرگيا، اۋىل شارۋاشىلىعى، ساياحات سياقتى ءتۇيىندى سالالارداعى سەلبەستىكتى كەڭەيتىپ، ورتا، شاعىن كاسىپورىنداردىڭ بەلسەندىلىگىن كەڭ كولەمدە جۇمىلدىرىپ، ەكى جاقتىڭ سەلبەستىكتەگى تەحنيكالىق قۇرامىن جانە ونىمدەردىڭ قوسىمشا قۇنىن قۇلشىنا جوعارىلاتىپ، ارتىقشىلىقتارى ارقىلى ءبىرىن - ءبىرى تولىقتاۋدى، ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى جۇزەگە اسىرىپ، جۇڭگو مەن رەسەيدىڭ قيىر شىعىس سەلبەستىگىنىڭ اناعۇرلىم مول ناتيجەگە قول جەتكىزۋىن ىلگەرىلەتۋدى قالايدى.

  حانىمدار، مىرزالار، دوستار!

  جاڭا جاعدايدا، ءبىز تىزە قوسا وتىرىپ، سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، وسى ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن جانە دامۋىن، گۇلدەنىپ - كوركەيۋىن بىرگە جەبەۋىمىز كەرەك. مەن بىرنەشە كوزقاراسىمدى ورتاعا قويىپ، كوپشىلىكپەن بىرگە پىكىر اۋىستىرۋدى ءجون كورىپ وتىرمىن.

  ءبىز ءوزارا سەنىمدىلىكتى كۇشەيتىپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، تىنىشتىعىن قورعاۋىمىز كەرەك. كەزەكتە، حالىقارالىق جاعدايدا تەرەڭ دە كۇردەلى وزگەرىس جارىققا شىعىپ، وكتەمدىك ساياسي، سىڭار جاقتىلىق، قورعامپازدىق باس كوتەرۋدە. شىعىس سولتۇستىك ازيا وڭىرىندەگى 6 ەلدىڭ جان سانى تۇتاس جەر شارى جان سانىنىڭ %23ىن، ىشكى ءوندىرىس جالپى ءونىم قۇنى الەمدىك ەكونوميكا جالپى مولشەرىنىڭ %19ىن ۇستايدى. شىعىس سولتۇستىك ازيانىڭ تاتۋ - ءتاتتى، سەنىمدى، ىنتىماقتى، ورنىقتى بولۋى ءار ەلدىڭ مۇددەسىنە جانە حالىقارالىق قوعامنىڭ تىلەگىنە ۇيلەسەدى، ول كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋ، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ اناعۇرلىم ءادىل، ۇيلەسىمدى بەتالىسقا قاراي دامۋىن ىلگەرىلەتۋ جونىنەن دە كەلەلى ماڭىز الادى.

  شىعىس سولتۇستىك ازيا ءوڭىرىنىڭ ءبىر مۇشەسى ساناتىندا، جۇڭگو ەجەلدەن بەيبىت دامۋ ۇستانىمىنان جازباي، جاراسىمدى، تاتۋ - ءتاتتى توڭىرەكتىك ورتا قالىپتاستىرۋعا قۇلشىنىپ كەلەدى؛ قاشاندا ءوزارا قۇرمەت ەتۋ رۋحىندا تاباندى بولىپ، وڭىرلىك سەلبەستىككە سىندارلى بەينەمەن قاتىناسىپ كەلەدى؛ ءار جاقتىڭ ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان ىستەرىن ەسكەرۋگە، وعان كوڭىل بولۋگە قاشاندا دەن قويىپ، وڭىردەگى ءار ەلدىڭ اۋىس - كۇيىس جاساۋىن، كەڭەسۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالىپ كەلەدى. جۇڭگو ءار جاقپەن بىرگە ىنتىماقتى ۇزدىكسىز بەكەمدەپ، ءوزارا سەنىم ارتۋدى كۇشەيتىپ، شىعىس سولتۇستىك ازيانىڭ باياندى بەيبىتشىلىگىن، تىنىشتىعىن قورعاۋدىڭ ءونىمدى جولىن قاراستىرىپ، وسى ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن، دامۋىن ىسكە اسىرۋ جولىندا تالىقپاي قۇلشىنۋدى قالايدى.

  ءبىز سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، ءار ەلدىڭ ءوزارا تيىمدىلىك جاساپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋىن ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. شىعىس سولتۇستىك ازيا ءوڭىرىنىڭ بايلىعى مول، دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى لەگىندە تۇراتىن عىلىم - تەحنيكا زەرتتەۋ - اشۋ قۋاتىنا يە، قارجى مەن ادام كۇشى بايلىعى جەتكىلىكتى، ءار ەلدىڭ ەكونوميكالىق دامۋىنىڭ وزىندىك ارتىقشىلىعى، ايقىن ەرەكشەلىگى بار، ءوزارا تولىقتاۋ سيپاتى دا كۇشتى. قازىر وڭىرلىك جاعداي ورنىقتى بولىپ، جاقسى بەتالىسقا قاراي بەتتەپ كەلەدى، وڭىردەگى ەلدەردىڭ ءوز ارتىقشىلىقتارىن تولىق ساۋلەلەندىرىپ، ءارقايسى سالالاردا تەرەڭ سەلبەستىك ورىستەتۋگە قابىلەتى جەتەدى، شارت - جاعدايى دا كەلەدى.

  ءبىز دامۋ ستراتەگيالارىن ۇشتاستىرۋدى بەلسەندى ورىستەتۋىمىز كەرەك. پۋتين زۇڭتۇڭ ەكەۋىمىز كەلىسكەن ورتاق تانىم بويىنشا، جۇڭگو مەن رەسەي «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول» قۇرىلىسى مەن ەۆروپا - ازيا ەكونوميكالىق وداعىن ۇشتاستىرۋدى بەلسەندى ورىستەتۋدە، قازىر بۇدان العاشقى مەزگىلدىك ماڭىزدى تابىسقا قول جەتكىزدىك. جۇڭگو وسى نەگىزدە ءار جاقپەن دامۋ ستراتەگيالارىن ۇشتاستىرىپ، ساياساتتاردى بايلانىستىرۋدى جانە سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، بىرىككەن كۇش قالىپتاستىرىپ، سەلبەستىكتىڭ جالپى بەتالىسىن يگەرۋدى قالايدى. ءبىز ەل ارالىق نەگىزگى قۇرىلعىلاردى تۇتاستىرۋ، ۇلاستىرۋ، ساۋدانىڭ جانە قارجى قوسۋدىڭ ەركىندەنۋ، قولايلىلانۋ دەڭگەيىن ءتۇيىندى جوعارىلاتىپ، ءار ەلدىڭ بازار، كاپيتال، تەحنيكا اينالىمىن جەبەپ، بايلىقتى جايعاستىرۋدى جانە كاسىپ قۇرىلىمىن ساپالىلاندىرىپ، اشىق وڭىرلىك ەكونوميكانى بىرگە قۇرىپ، شىعىس سولتۇستىك ازيا ەكونوميكا شەڭبەرىن قۇلشىنا تۇلعالاۋدى قالايمىز. ءبىز شاعىن كوپ جاقتى سەلبەستىكتى، قوسالقى وڭىرلىك سەلبەستىكتى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتۋىمىز كەرەك. جۇڭگو - جاپونيا - كورەيا، جۇڭگو - رەسەي - موڭعۇليا سياقتى ءۇش جاقتى سەلبەستىكتەر ايتارلىقتاي تابىسقا قول جەتكىزدى. جۇڭگو ءوڭىردىڭ ورنىقتىلىعىن، دامۋىن، بىرگە يگىلىككە كەنەلۋىن جەبەۋگە پايدالى كوپ جاقتى سەلبەستىكتىڭ بارىنە اشىق پوزيتسيا ۇستانادى، ءار جاقپەن تاعى باسقا دا كوپ جاقتى جانە قوسالقى وڭىرلىك سەلبەستىك ورىستەتۋدىڭ مۇمكىندىكتەرىن ىشكەرىلەي زەرتتەپ، اناعۇرلىم كوپتەگەن ناقتى نىسانداردىڭ تياناقتانىپ، اتقارىلۋىن ىلگەرىلەتىپ، وڭىردەگى حالىقتى اناعۇرلىم مول يگىلىككە كەنەلتۋدى قالايدى. وسى جاعىندا جۇڭگو ازيا نەگىزدىك قۇرىلعىلارىنا قارجى قوسۋ بانكەسىنىڭ، جىبەك جولى قورىنىڭ اناعۇرلىم زور رول اتقارىپ، نىسانداردى قارجىمەن قامتاماسىز ەتۋىنە قولداۋ كورسەتەدى.

  ءبىز ءوزارا ۇيرەنىپ، ءوزارا ۇلگى الۋىمىز، حالىقتاردىڭ ءداستۇرلى دوستىعىن بەكەمدەۋىمىز كەرەك. شىعىس سولتۇستىك ازياداعى ءار ەل جاعراپيالىق جاقتان ءبىرى - بىرىنە جاقىن، مادەنيەتى توعىسقان، حالىقتاردىڭ تىلەگى جالعاسقان، ءار ەل حالقى ۇزاق ۋاقىت ارالاسۋ بارىسىندا تەرەڭ دوستىق ورناتىپ، كوپتەگەن اسەرلى اڭگىمەلەرگە ارقاۋ بولعان. ۆلاديۆوستوكتاعى «تەڭىز - مۇحيت» بۇكىل رەسەيلىك بالالار ورتالىعى كەزىندە جۇڭگونىڭ سىچۋان ولكەسىنىڭ ۋىنچۋان اۋدانىنداعى جەر سىلكىنىسى اپاتىنا ۇشىراعان وڭىردەگى 900 بالانى ەمدەۋ - كۇتىمدەۋگە العان، جۇڭگولىق بالالار وسى جەردە جان - جاقتىلى قامقورلىققا بولەنىپ، رەسەيگە تەرەڭ سۇيىسپەنشىلىك ورناتقان. سولاردىڭ ىشىندەگى شي جۇنفي ەسىمدى بالا ەرجەتكەندە رەسەيگە بارىپ وقۋ جونىندە تىلەك بىلدىرگەن. ونىڭ ارمانى جازىلعان قۇمىرا تەڭىزدە نەشە اي قالقىپ، سوڭىندا قايتا اينالىپ «تەڭىز - مۇحيت» بالالار ورتالىعىنداعى قىزمەتكەرلەردىڭ قولىنا ءتيدى. قازىر ونىڭ ارمانى ورىندالىپ، قيىر شىعىس فەدەراتسيالىق داشۋەسىندە وقىپ جاتىر. وسى اڭگىمە وسى وڭىردەگى حالىقتاردىڭ دوستىق قارىم - قاتىناسىنىڭ جاندى مىسالى.

  بولاشاقتا، ءارقايسى ەلدىڭ قازىرگى نەگىزدە قارىم - قاتىناس جاساۋ ارناسىن كەڭەيتىپ، سەلبەستىك ۇلگىسىن جاڭالاپ، ساياحات، جاستار، وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت شارۋاشىلىعى سياقتى ءداستۇرلى سالالارداعى سەلبەستىكتى بەكەمدەۋىنە جانە تەرەڭدەتۋىنە، سونىمەن بىرگە مادەنيەت مۇرالارى، بىرگە جاسامپازدىق جاراتۋ، ءبىلىم مەنشىك ۇقىعىن قورعاۋ سياقتى سالالاردا ءوزارا ۇيرەنۋدى، ءوزارا ۇلگى الۋدى كۇشەيتىپ، ءار ەلدەگى، ءارقايسى جاس دەڭگەيىندەگى ادامداردىڭ قارىم - قاتىناس جاساۋىنا قولايلىلىق جاساۋىنا، تۇعىر ورناتۋىنا بولادى.

  ءبىز ۇزاق بولاشاقتى كوزدەي وتىرىپ، جان - جاقتى سايكەستى دامۋدى ىسكە اسىرۋىمىز كەرەك. شىعىس سولتۇستىك ازيا وڭىرىندەگى ەلدەردىڭ دامۋ ۇلگىسى مەن دامۋ دەڭگەيى بۇكىلدەي ۇقساس ەمەس، ونىڭ ۇستىنە ەكونوميكانىڭ ارتۋ قارقىنى تەز، سەلبەستىك نىساندارى كوپ بولعاندىقتان، ءىس جۇزىندىك جاعدايدى تياناق ەتىپ، ۇزاق بولاشاقتى كوزدەي وتىرىپ، ءبىر تۇتاس سايكەستىرۋدى كۇشەيتىپ، ەكونوميكا مەن قوعامنىڭ، بايلىق پەن ورتانىڭ، ادام مەن تابيعاتتىڭ سايكەستى، باياندى دامۋىن ىسكە اسىرۋ ءتىپتى دە قاجەتتى.

  جۇڭگو وسى وڭىردەگى ءار ەلمەن بىرگە شىعىس سولتۇستىك ازيا ءوڭىرىنىڭ سايكەستى دامۋ جاڭا ۇلگىسىن قۇرۋدى بەلسەنە قاراستىرىپ، عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋدى، دامۋ ۇستانىمىندا بۇرىلىس جاساۋدى تەزدەتىپ، قورشاعان ورتانى جالپىلىق جونگە سالۋ تەبىنىن ارتتىرىپ، بايلىقتى ۇنەمدەيتىن جانە قورشاعان ورتانى قورعايتىن شارۋاشىلىق ارنالارى مەن تۇرمىس ءتاسىلىن قالىپتاستىرىپ، ورتاق ءدوپ كەلىپ وتىرعان وڭىرلىك قورشاعان ورتا ماسەلەسىنە قول ۇستاسا بىرگە توتەپ بەرۋدى قالايدى.

  حانىمدار، مىرزالار، دوستار!

  جۇڭگو وسى وڭىردەگى ەلدەرمەن بىرگە تاريحي ورايدى يگەرىپ، ءداۋىر اۋقىمىنا ىلەسىپ، رەسەيدىڭ قيىر شىعىس جانە شىعىس سولتۇستىك ازيا وڭىرلەرىمەن سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، وسى ءوڭىردىڭ كوپ نەگىزدەنۋىن، باياندى دامۋىن ىسكە اسىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، ورتاق مۇددە تيىمدىلىكتەرىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، وسى وڭىردەگى حالىقتىڭ سەلبەستىك ورايىنان جانە دامۋ تابىستارىنان بىرگە يگىلىكتەنۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، قيىر شىعىس پەن شىعىس سولتۇستىك ازيانىڭ اناعۇرلىم كوركەم بولاشاعىن قول ۇستاسا بىرگە اشۋعا پەيىل!

  كوپشىلىككە راقىمەت. 

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 9 - ايدىڭ 12 - كۇنى ۆلاديۆوستوكتان بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.