ەرىكتى تىلشىلەر ۋي جىيۋان، ليۋ شياڭحۋ، لي ىنديان
9 - ايدىڭ 18 - كۇنى شاڭحايلىق ساياحاتشى حو جيا بۋىرشىن اۋدانى ويماقى قالاشىعى ەلامان قىستاعىنا قونعاننان كەيىنگى اسەرى جونىندە توقتالعاندا، تەبىرەنىپ بىلاي دەدى: «تاۋ - وزەندى جەرگە جايعاسقان، جايقالعان جايلاۋى بار بۇل جەردە تەرەزەنى اشساڭ اسقار تاۋ كورىنەدى، تۇندە سامسىعان جۇلدىزدى تاماشالاي الاسىڭ، تابيعاتى كوركەم، ۇلتتىق سالت - ساناسى ەرەكشە بۇل جەردەگى ساپارىم ماعان ۇمىتىلماس اسەر قالدىردى».
ەلامان قىستاعىنىڭ وڭتۇستىگى بۋىرشىن اۋدانىنان 60 كيلومەتر، سولتۇستىگى قاناس اۋەجايىنان 17 كيلومەتر قاشىقتىقتا. كەزىندە قاتىناس، سۋ يگىلىگى سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعىلارى مەشەۋ بۇل قىستاقتىڭ تۇرعىندارى تەك مال شارۋاشىلىعىمەن عانا شۇعىلداناتىندىقتان، تۇرمىستارى جۇپىنى بولاتىن، ەكونوميكالىق دامۋى دا اۋىر دارەجەدە ىقپالعا ۇشىراعان ەدى.
«بۇرىن اۋدان قالاشىعىنا باراتىن جول شاعىل جول بولاتىن، اۋىل تۇرعىندارى دەرلىك جەر ۇيدە وتىراتىن، قىستاقتىڭ جولى دا توپىراق جول ەدى»، - دەيدى قىستاق تۇرعىنى ەربول بۇرىنعى كەزدى ەسكە الىپ.
ەلامان قىستاعىنىڭ كەدەي، مەشەۋ بەت - بەينەسىن وزگەرتۋ ءۇشىن، بۋىرشىن اۋداندىق پارتكوم مەن ۇكىمەت قاناس 5A دارەجەلى كورىنىس ءوڭىرى قۇرىلىسى مەن مالشىلاردى وتىرىقتاندىرىپ، مال شارۋاشىلىعىن وركەندەتۋ سۋ يگىلىگى قۇرىلىسىن سۇيەنىش ەتىپ، جاڭاشا مال شارۋاشىلىق ءوڭىرىن قۇرۋدى قولعا الدى.
قازىر ەلامان قىستاعى كورىكتەندى، مالشىلار دا ەڭسەلى دە كەلىستى، تۇرمىس قۇرىلعىلارى تولىق بەيقۇت ۇيلەرگە كوشىپ كىردى.
ەلامان قىستاعىنداعى ۇيلەر S ءارىبى فورماسىندا ورنالاسقان، ءاربىر ءۇي ۇلى بريتانيانىڭ اۋىل ساياجايى ۇلگىسىندە جوبالانعان، ءساندى ءارى كوركەم.
قىستاق تۇرعىنى سەرىكتىڭ ۇيىنە بارعانىمىزدا، ونىڭ جۇبايى سايلان گاز وشاقتا اق شاي قايناتىپ جاتىپتى. ونىڭ 100 شارشى مەترلىك 3 جاتىن بولمەسى، ءبىر قوناق بولمەسى بار جاڭا قونىسىندا اسحانا، قۇبىر سۋى، تازالىق ءۇيى، پار قازانى سياقتى قۇرىلعىلار تۇگەل ەكەن. اۋلادا كوكونىستەر ماۋەلەپ، جەمىس اعاشتارى جەمىسكە تولىپ، الۋان گۇلدەر شەشەك اتىپ تۇر.
سەرىك بىلاي دەدى: «ءبىزدىڭ قىستاقتا، شىنىمەن، زور وزگەرىستەر تۋىلدى، اسفالت جول، سەيىل - سەرۋەن الاڭى، بالاباقشا جانە ادەمى گۇلدىكتەر بار... ءبىز وسى زامانعى وركەنيەتتى تۇرمىستان يگىلىكتەندىك، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ، وقۋ - اعارتۋ سياقتى جان - جاقتان اناعۇرلىم جاقسى قامتاماسىزداندىرۋعا يە بولدىق».
ورتانىڭ كورىكتەنىپ، قاتىناستىڭ قولايلىلانىپ، ءتۇرلى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىنىڭ بىرتىندەپ كەمەلدەنۋى قىستاقتىڭ ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىن جەبەدى. قاناس كورىنىس وڭىرىنە جاقىن ورنالاسقان وڭىرلىك باسىمدىعىن ارقاۋ ەتكەن ەلامان قىستاعىنداعى 24 وتباسى مالشىلار شاتتىعى ساياجايىن اشىپ العان.
قىستاق تۇرعىنى جەڭىس ايتىكەن ۇلىنىڭ مالشىلار شاتتىعى ساياجايىندا ساياحاتشىلار جاس كوكونىستەردەن ءدام تاتىپ، ەت جەپ، قىمىز ءىشىپ شالقىپ وتىر؛ دومبىرا شەرتىپ، ءان شىرقاپ، شاتتانا بيگە باسىپ، دىر - دۋمان ... «ساياحاتتىڭ قاۋىرت مەزگىلىندە ءار كۇنى 10 نەشە ساياحاتشى قابىلداپ، 1500 يۋان تابامىز»، - دەدى جەڭىس قۋانىپ، ساياحاتتىڭ دامۋى ونىڭ كىرىسىن بارعان سايىن ارتتىرىپ، تۇرمىسىن باقىتقا بولەدى.
بۋىرشىن اۋدان قالاشىعىنان ەلامانعا، ودان قاناس كورىنىس وڭىرىنە دەيىنگى جولدىڭ ەكى شەتى جايقالا اشىلعان گۇلدەرمەن تولعان. نەشە ون مىڭ مۋ جەردەگى ماقسارى، كۇنباعىس، دالا گۇلى سياقتىلاردان قۇرالعان «مىڭ شاقىرىمدىق گۇل تەڭىزى» كوك اسپان، اقشا بۇلتپەن، ءمولدىر سۋ، اسقار تاۋمەن جاراسىم تاۋىپ، كوركى كوز سۇرىندىرەدى. بيىل بۋىرشىن اۋدانى ەلامان قىستاعىندا «گۇل تەڭىزىن سۋرەتكە الۋ» ساياحات شارۋاشىلىعىن ىلگەرىلەتتى. «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قيمىلى بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى جانە قىستاق «ەكى كوميتەتى» قىستاق تۇرعىندارىن كورىنىس ءوڭىرىنىڭ بويىنا مايلى كۇنباعىس، قىشى گۇلى سياقتى كورىنىستىك اۋىل شارۋاشىلىق داقىلدارىن ەگۋگە باستاپ، «مىڭ بوياۋلى ەلامان» سومداپ، ساياحاتتىق كورىنىس اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىن جەبەدى.
بۇگىنگى ەلامان قىستاعى ۇلتتىق ەرەكشەلىككە يە، ورگانيكالى ءوندىرىس، سالامات قونىستانۋ، سەيىل - سەرۋەنگە قىزمەت كورسەتۋ، تىنىعىپ دەمالۋ فۋنكتسياسىنا يە ساياحات نىسانالى جەرىن قۇرىپ، قاناس كورىنىس ءوڭىرىنىڭ جاراتىلىستىق كورىنىس بايلىعىمەن ءبىر - ءبىرىن تولىقتايتىن ورگانيكالى ەكولوگيالىق سەيىل - سەرۋەن كورىنىس ءوڭىرىن قالىپتاستىرۋعا كۇش سالۋدا. قىستاقتىڭ كورىنىسى كۇن ساناپ كورىكتەندى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسى جىلدان - جىلعا ارتتى، ەلامان قىستاعى باقىتتى تۇرمىستىڭ كوز تارتار سۋرەتىن سالۋدا.
