تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   نازاريا

گۇلدەنۋ جولىندا بيىككە قانات قاقتى

  − اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسى اتقارىلعاندىعىنىڭ ءبىر جىلدىعى بايلانىسىمەن تۇتاس رايونىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتارىنىڭ دامۋى جونىندە

  ءتىلشىمىز ليۋ ي

  2017 - جىلى 10 - ايدىڭ 18 - كۇنى ەستەن كەتپەس كۇن. باس شۋجي شي جينپيڭ پارتيا 19 - قۇرىلتايىنا جاساعان بايانداماسىندا اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدى العا قويىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن مەملەكەت ستراتەگياسى رەتىندە پارتيا مەن ۇكىمەت قىزمەتىنىڭ ماڭىزدى كەڭەستىك كۇن تارتىبىنە ەنگىزدى ءارى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ ناقتى ارەكەت نىسانالارىن، مىندەتتەرىن ايقىنداپ، ناقتى قىزمەت تالابىن العا قويىپ، جاڭا داۋىردەگى ەلىمىزدىڭ «اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق، شارۋالار» ءىسىنىڭ دامۋىنا انىق جوبا جاسادى.

  ءبىر جىلدان بەرى، رايونىمىز شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن، اسىرەسە، باس شۋجي شي جينپيڭنىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋ جونىندەگى ماڭىزدى بايىمداۋلارىن مۇقيات دايەكتىلەندىرىپ، تياناقتاندىرىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتۋدى اۆتونوميالى رايونىمىزدىڭ ءتۇيىندى قىزمەت ورنالاستىرۋىنا ەنگىزىپ، جالپى بەتتىك ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدىڭ باستاماسى جاقسى باستالدى.

  ساپانى ءوسىرىپ، ونىمدىلىكتى جوعارىلاتىپ، 1 - كاسىپتىڭ دەڭگەيىن وسىرۋگە تاباندى بولدى

  بيىل الدىڭعى جارتى جىلدا، بۇكىل رايونىمىزدىڭ ەكونوميكاسى ورنىقتى اينالىم جاعدايىن ساقتاپ، 1 - كاسىپتىڭ دامۋىنىڭ ساپانى ءوسىرىپ، ونىمدىلىكتى جوعارىلاتۋ اياق الىسى كورنەكتى تەزدەدى.

  اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم اۋىل شارۋاشىلىق كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى شۇي تاۋ بىلاي دەدى: كاسىپتىڭ گۇلدەنۋى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ شەشۋشى تىرەگى. كاسىپتى گۇلدەندىرۋ ءۇشىن، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋدا ساندى ارتتىرۋدان ساپانى وسىرۋگە قاراي بۇرىلىس جاساۋدى بەلسەندىلىكپەن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ قامداۋ جۇيەسىنىڭ ساپاسى مەن ونىمدىلىگىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتۋ كەرەك.

  شونجى اۋدانى شيبەيۋان قالاشىعى ليۋشۋحىزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى جۋ جيا بىلاي دەدى: قازىر ءبيداي ەگۋ بۇرىنعىعا مۇلدە ۇقسامايدى، شارۋالاردىڭ سۇيەنىشى كۇشتى. بيىل ساپاسى مەن ونىمدىلىگى اناعۇرلىم جاقسى شيندۇڭ 22 - ءنومىرلى ءبيدايىن ەكتىم، ونىڭ ساپاسى مانەرلەۋ كاسىپورىندارىنىڭ تالابىن قاناعاتتاندىرىپ، ءار كيلوگرامىنىڭ ەڭ جوعارى ساتىپ الۋ باعاسى 2.65 يۋانعا جەتىپ، مەملەكەتتىڭ بازار باعاسىنان 0.3 يۋان جوعارى بولدى، كاسىپورىندار ءبيدايدى ۇيىمىزدەن ساتىپ اكەتتى، ونىمدەرىمىز قاجەتتى قاناعاتتاندىرا المادى.

  بىلتىر قىستان بەرى، بۇكىل رايونىمىز 100دەن ارتىق اۋىل شارۋاشىلىق تەحنيكاسى مامانىن نەگىزگى ساتىعا ىشكەرىلەي بارىپ، جەمىس ورمانىنداعى دەرت - دەربەزدىڭ، زياندى جاندىكتەردىڭ زيانىنان ساقتانۋ جانە تىزگىندەۋدى ماڭىزدى ءتۇيىن ەتكەن اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم - تەحنيكاسىنان قىزمەت وتەۋدى ورىستەتىپ، قىسقى ارەدىكتى قىسقى قاربالاستىققا اينالدىردى. عىلىم - تەحنيكا جاعىنان قىزمەت وتەۋ ورەسىنىڭ جوعارىلاۋىنا وراي، بيىل بۇكىل رايونىمىزداعى جەمىس - جيدەكتەردىڭ ساپاسى وتكەن جىلدارداعىدان كورنەكتى جوعارى بولدى.

  سامەت ورىگى قابىعىنىڭ جۇقالىعى، شىرىنىنىڭ مولدىعى، كوپ ساقتاۋعا بولمايتىندىعى سەبەپتى «شىنى سۇلۋ» اتالعان. ايتسە دە قازىر «شىنى سۇلۋ» دا جولدىڭ قيىندىعىنان قورىقپايتىن بولدى. ينتەرنەتتە ساتۋ جانە ساپاسىن جوعارىلاتۋ سىندى قوس تىرەكتىڭ ارقاسىندا، بيىل تەك شينجياڭ جەمىس - جيدەك شارۋاشىلىق توبىنىڭ ءوزى جەلىدەن، جەلىدەن تىس ارنالاردان پايدالانىپ 35 مىڭ توننا ورىك ساتىپ، ساتۋ مولشەرى بىلتىرعى سايكەس مەزگىلدەگىدەن 2 ەسەدەن ارتىق كوبەيدى، ورتاشا ساتىپ الۋ باعاسى بۇرىنعىنىڭ 5 ەسەسىنەن دە جوعارى بولىپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋ ونىمدىلىگى كورنەكتى جوعارىلادى.

  بۇگىنگى كۇندە ءونىم مولشەرى ءبارىن بەلگىلەيتىن ءوندىرىس تانىمى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنداعى وتكەن شاققا اينالدى، ساپانى ماڭداي الدى ورىنعا قويۋ، اۋىل شارۋاشىلىعىن ساپامەن گۇلدەندىرۋ تانىمى بۇكىل رايونىمىزدا جەدەل جالپىلاسىپ كەلەدى. سوڭعى جىلدارى، بۇكىل رايونىمىز اۋىل شارۋاشىلىق قۇرىلىمىن ۇزدىكسىز ساپالىلاندىرىپ، ءبيداي مەن جۇگەرىنىڭ قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورماسىن ءتۇيىندى سىناق ەتۋدى بەلسەنە ورىستەتىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپ جۇيەسىن بەلسەنە ورناتىپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن مانەرلەۋ كاسىبى مەن اۋىل شارۋاشىلىعىن كاسىپتەندىرىپ باسقارۋدى كورنەكتى دامىتىپ، جاس، جاندى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىنىڭ ەل ءىشى بازارىنداعى ساتىلۋ جولىن بارعان سايىن ىركىلىسسىزدەندىردى.

  قورشاعان ورتانى قورعاپ، اۋىل - قىستاقتىڭ جاسىل دامۋىن ىلگەرىلەتتى

  قازىر، جاسىل بولۋ − بۇكىل رايونىمىزداعى اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ نەگىزگى تۇسىنە اينالدى، بارعان سايىن كوبەيگەن اۋىل شارۋاشىلىق وندىرىسشىلەرى جاڭا دامۋ ۇستانىمىن جەتەكشى ەتىپ، جاسىل اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس تەحنيكاسىنان پايدالانىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ مەن قورشاعان ورتانى قورعاۋ جاعىندا تەڭ ۇتۋدى جۇزەگە اسىردى.

  «ەكولوگياسى جانعا جايلى بولۋ − اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدىڭ شەشۋشى بۋىنى»، - دەدى شۇي تاۋ، تاماشا ەكولوگيالىق ورتا مەن قىستاقتىڭ بەت - بەينەسى اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋىن، العا باسۋىن جانە وركەنيەت دەڭگەيىن تىكەلەي بەينەلەيدى، ورتانى جونگە سالۋدى، ءسوز جوق، كوركەم اۋىل - قىستاق قۇرىلىسىنىڭ تۇتاس بارىسىندا تياناقتاندىرىپ، بايلىقتى ۇنەمدەيتىن جانە قورشاعان ورتانى قورعايتىن كەڭىستىك جۇلگەسىن، كاسىپ سالا قۇرىلىمىن، ءوندىرىس ءتاسىلى مەن تۇرمىس ءتاسىلىن قالىپتاستىرىپ، شينجياڭنىڭ تۇنىق سۋىن، جاسىل تاۋىن ويداعىداي قورعاپ، اسپانى اشىق، جەرى جاسىل، سۋى تۇنىق اۋىل - قىستاق قۇرۋ كەرەك.

  جاقىنعى جىلداردان بەرى، تۇتاس رايونىمىزدىڭ ءار دارەجەلى اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارى اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى لاستانۋدى جونگە سالۋعا بارىنشا كۇش سالىپ، جاسىل اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس ءتاسىلىن جەدەل قالىپتاستىرىپ، بايلىق ورتاسىنىڭ كوتەرىمدىلىگىمەن سايكەسەتىن، ءوندىرىس، تۇرمىس، ەكولوگيا ءوزارا سايكەستىرىلگەن اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ جۇلگەسىن قالىپتاستىرۋدى ىلگەرىلەتتى.

  وسى بارىستا، تۇتاس رايونىمىز حيميالىق تىڭايتقىشتىڭ، اۋىل شارۋاشىلىق دارىلەرىنىڭ ىستەتىلۋ مولشەرىن كوبەيتپەۋ قيمىلىن اتقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنا پايدالانىلاتىن زاتتاردى قاتاڭ باسقارىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنداعى لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋدى كۇشەيتىپ، قوراپتاۋدان قالعان جاراقسىز زاتتاردى جيناپ، ءبىر جايلى ەتۋ جۇيەسىن ورناتىپ جانە ونى كەمەلدەندىرىپ، جارعاقتاردى جيناپ، قايتادان پايدالانۋ دەڭگەيىن ۇزدىكسىز جوعارىلاتتى. قازىر، تۇتاس رايونىمىزدىڭ اتىزداعى جاراقسىز جارعاقتاردى جيناپ الۋ مولشەرى %60كە جەتىپ، اتىزداعى «اق ءتۇستى لاستانۋ» نەگىزىنەن تيىلدى، تۇتاس رايونىمىزداعى 66 اۋدان، قالا، رايون 74 جارعاق جيناپ، مانەرلەۋ زاۆودىنىڭ قۇرىلىس مىندەتىن ۇستىنە الدى، ونىڭ 42سى تەكسەرىپ وتكىزىپ الىندى، ءبىر توپ جاراقسىز جارعاقتاردى جيناۋ پۋنكتتەرى دە اتىز باسىندا بوي كوتەرىپ، «جاراقسىز جارعاقتاردى قايدا اپارۋ» ماسەلەسى بىرتىندەپ شەشىلدى.

  جاقسى اۋىل شارۋاشىلىق ءوندىرىس ورتاسى تاماشا ەكولوگيالىق ورتانىڭ تىرەك بولۋىنان ايىرىلا المايدى. جاقىنعى جىلداردان بەرى، تۇتاس رايونىمىز كەلەلى ەكولوگيالىق ينجەنەريالارىنا ۇزدىكسىز كۇش سالىپ، تاۋ، سۋ، ورمان، اتىز، كول، جايلىمداردى جۇيەلى جونگە سالۋدى كۇشەيتتى. بيىل جىل باسىنان بەرى، بۇكىل شينجياڭ كوكتەمگى ورمان وتىرعىزۋ بويىنشا ءبىر ميلليون 750 مىڭ مۋ جەرگە ورمان وتىرعىزىپ، ءبىر ميلليون 300 مىڭ مۋ ەگىستىك جەردى ورمانعا قايتارىپ، 2 ميلليون 400 مىڭ مۋ قۇمايتتانعان جەردى جونگە سالىپ، مال جايۋعا تيىم سالعان جانە جايلىم مەن مالدىڭ تەپە - تەڭدىگىن ساقتاعان جەردىڭ اۋماعىن 691 ميلليون مۋعا جەتكىزدى.

  بۇكىل رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاق قونىس ورتاسى دا ۇزدىكسىز جاقساردى. 2015 - جىلدان قازىرگە دەيىن، تۇتاس رايونىمىز 300 اۋىل، قالاشىقتا، 3420 اكىمشىلىك قىستاقتا تۇرمىستىق قوقىر - قوقسىقتاردى ارناۋلى جونگە سالۋ قىزمەتىن ورىنداپ، تۇرمىستىق قوقىر - قوقسىقتاردى ءبىر جايلى ەتۋ مولشەرى %39كە جەتتى، قازىر 58 اۋدان (قالا، رايون) تۇتاس رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاق تۇرمىستىق لاس سۋىن جونگە سالۋدىڭ اۋدان كولەمىندەگى باقىلاۋىنا ەنگىزىلدى.

  رەفورما تەرەڭدەپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتاردىڭ دامۋ ومىرشەڭدىگى كۇشەيدى

  «رەفورما − اۋىل شارۋاشىلىعىن، اۋىل - قىستاقتاردى دامىتۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشى، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدە، ءسوز جوق، رەفورما جاساۋعا، جاڭالىق اشۋعا بارىنشا كۇش سالۋ كەرەك»، - دەدى شۇي تاۋ. جاقىنعى جىلداردان بەرى، تۇتاس رايونىمىز قالا مەن اۋىلدىڭ توعىسا دامۋىن جەبەۋدىڭ ءتۇزىلىس - مەحانيزمىن جانە ساياسات جۇيەسىن ورناتۋعا كۇش سالىپ، كەمەلدەندىرىپ، اۋىل - قىستاق رەفورماسىن تەرەڭدەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋ ومىرشەڭدىك كۇشىن نىعايتتى.

  بيىل، اتقارىلعانىنا ون نەشە جىل بولعان ءبيدايدى جيناۋ - ساقتاۋ ءتۇزىمى تاريحقا اينالدى. «باعانى بازار بەلگىلەۋ + ساپاسىنا قاراي تولىقتاما قاراجات بەرۋ» سىندى جاڭا مەحانيزم «ۇكىمەت باعا بەلگىلەۋ، اشىق ساتىپ الۋ، تىكەلەي تولىقتاما قاراجاتتى اشىق بەرۋ» ساياساتىنىڭ ورنىن باسىپ، جاڭا ساياسات ارقىلى، كوپ نەگىزدى تۇلعالار بازاردان ءبيداي ساتىپ الىپ، شارۋالار بازار تاپسىرىسىمەن تىكەلەي ۇشتاسىپ، ساپالىسىنىڭ باعاسى جوعارى بولۋ بازاردا جەتەكشى ورىنعا شىعىپ، تۇتاس رايونىمىزدىڭ استىق ءوندىرىسى جاڭا دامۋ ورتاسىن قارسى الدى.

  كوپ جىلدار بويى اتقارىلىپ كەلە جاتقان ماقتانىڭ نىسانالىق باعا رەفورماسىن ءتۇيىندى سىناق ەتۋ بۇكىل رايونىمىزدىڭ ماقتا شارۋاشىلىعىن ساپا ونىمدىلىگىنە ۇزدىكسىز تالپىناتىن دامۋ جولىنا باستاپ، بۇكىل رايونىمىزدىڭ ماقتا ساپاسى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، ونىمدىلىگى ءۇرتىس ارتتى، ءىشىنارا جەرلەردىڭ ماقتاشىلارى ءبىرسىپىرا رەفورمادان كەلگەن پايدادان يگىلىكتەنە باستادى.

  «مەن 600 مۋلىق ماقتا ەگىلگەن اتىزدى باسقارۋعا جاۋاپتىمىن، سەلبەستىك كووپەراتيۆى ماعان جىل سايىن مۋ باسىنا 50 يۋاننان ەڭبەكاقى بەرەدى، وتباسىما تيەسىلى جەردەن دە پايدا ۇلەسىن الامىن، مۇنان سىرت، مەن تاعى ەگىن شارۋاشىلىق ماشينالارىمەن قىزمەت وتەۋمەن شۇعىلدانامىن، 100 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزۋىم قيىن ەمەس»، - دەگەن ساۋان اۋدانى داچۋان اۋىلى شياۋفاڭجۋاڭزى قىستاعىنىڭ تۇرعىنى حان جىڭتاۋدىڭ تۇرمىسى اۋىل - قىستاق جەرلەرىن كوتەرمەگە الىپ تيجارات جۇرگىزۋ ۇقىعىن تىزىمگە الدىرۋ، كۋالىك تاراتۋ قىزمەتىنىڭ جۇرگىزىلۋىنە ىلەسە وزگەردى.

  سوڭعى جىلدارى، ساۋان اۋدانى اۋىل - قىستاق جەرلەرىن كوتەرمەگە الىپ تيجارات جۇرگىزۋ ۇقىعىن ايقىنداۋ، تىزىمگە الۋ، كۋالىك بەرۋ قىزمەتىن ىلگەرىلەتۋدى تۇتقا ەتىپ، جەر مەنشىك ۇقىعىن ايقىنداۋ، كوتەرمەگە الۋ ۇقىعىن تۇراقتاندىرۋ نەگىزىندە، تيجارات جۇرگىزۋ ۇقىعىن بوساڭسىتىپ، كوتەرمەگە العان جەرلەردىڭ اينالىمعا سالىنۋ جانە كەپىلگە قويىلۋ سياقتى ۇقىقتارىنىڭ جۇزەگە اسۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ لايىقتى كولەمدە تيجارات جۇرگىزۋ اياق الىسىن جەدەلدەتىپ، شارۋالاردىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ جولدارىن كەڭەيتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ دامۋىن شىت جاڭا ارناعا باستادى.

  قازىر، بۇكىل رايونىمىزدا اۋىل - قىستاقتاعى كوتەرمەگە بەرىلگەن جەرلەردىڭ ناقتى ولشەنگەن اۋماعى 31 ميلليون 536 مىڭ مۋعا جەتىپ، مىندەت جالپى مولشەرىنىڭ %88.53ىن يەلەپ، 12 ميلليون 353 مىڭ مۋ كوللەكتيۆ ورماندىق جەردىڭ ۇقىعى ايقىندالىپ، جاڭاشا ورمان شارۋاشىلىعى تيجارات نەگىزگى تۇلعالارى ۇزدىكسىز جارىققا شىعىپ، وسى زامانعى اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ دامۋىنا نەگىزدىك شارت ازىرلەپ بەردى.

  ءبىرسىپىرا رەفورما شارالارىنىڭ ىشكەرىلەي اتقارىلۋى بۇكىل رايونىمىزدىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنا دامۋدىڭ قوزعاۋشى كۇشىن ۇستەۋمەن بىرگە، بۇكىل رايونىمىزدىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن ىشكەرىلەي اتقارۋىن پارمەندى تۇزىمدىك كەپىلمەن قامدادى. اتىزداردى ارالاپ اياڭداپ كەلە جاتقاندا، مول ءونىم كورىنىسى بارلىق جەردەن مەن مۇندالايدى، اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىنىڭ جەتەكشىلىگىندە شينجياڭنىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ، اۋىل - قىستاقتارىنىڭ دامۋى شارىقتاپ سامعادى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.