ەركىنبەك سايپوللا ۇلى مەن ۇسىنىس ەتىلگەن ءتىلشى مەيرانبەك قالياسقار ۇلى مەن حابارلايدى.
بۋرىلتوعاي اۋدانىنىڭ سازدىقتى قورعاۋ تەبىنىن بارىنشا ارتتىرۋىنا بايلانىستى، ۇلىڭگىر كولىندە مەملەكەت دارەجەلى قورعالاتىن قۇستار ءتۇرى بارعان سايىن كوبەيىپ، ءار جىلعى كوكتەم، جاز، كۇز ماۋسىمىندا قۇستاردىڭ تىرشىلىك ەتۋىنە جايلى ورتا ازىرلەندى.
ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسى جەتارال قالاشىعىندا. بۋرىلتوعاي جانە جىلى كولدى قامتىپ، جەر اۋماعى 120 مىڭنان استام گەكتارعا جەتەدى. بۇل سازدىق باقشا ەلىمىزدىڭ باتىس سولتۇستىك قاعىرلى جازىق وڭىرىندەگى تابيعي سازدىقتاردىڭ ءبىرى ءارى جىل قۇستارىنىڭ دامىلدايتىن ماڭىزدى جولى. قازىر ۇلىڭگىر سازدىعىندا 300 دەن استام قۇس ءتۇرى بار ەكەنى انىقتالدى. اسىرەسە، قارا قاز، سارالا قاز، ءبىز قۇيرىق قاز قاتارلىلاردان تىس، مەملەكەتتىك 1 ـ دارەجەلى قورعالاتىن قارابايىر، بەزگەلدەك، جورعا دۋاداق، سۋ بۇركىتى مەن مەملەكەتتىك 2 ـ دارەجەلى قورعالاتىن كۇيگەنتاي، قارا باۋىر بۇلدىرىق، اققۋ، سبىرلاق اققۋ، بوكتەرگى، شاڭقىلداق بۇركىت قاتارلى قۇستار بار.
جاقىنعى جىلداردان بەرى، بۋرىلتوعاي اۋدانى ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك سازدىق باقشاسىن قۇرىپ، سازدىقتى قورعاۋ تەبىنىن ۇزدىكسىز ارتتىرىپ، سازدىقتىڭ ەكولوگيالىق جۇيەسىن كەمەلدەندىرىپ، جابايى حايۋاناتتاردىڭ تىرشىلىك ەتۋ، ءوسىپ ـ ءوربۋ ورتاسىن جاقسارتتى. تابيعي سازدىق بايلىعىن ءونىمدى قورعاۋعا كەپىلدىك ەتۋ ءۇشىن، سازدىقتى بۇلدىرۋگە، سازدىق ورتاسىن لاستاۋعا، زاڭسىز قۇرىلىس سالۋعا جانە زاڭسىز جەر يەمدەنۋگە تيىم سالدى. ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك سازدىق باقشا رايونىن باسقارۋ مەكەمەسى اۋداندىق ورمان قورعاۋ قوعام حاۋىپسىزدىگى مەكەمەسى قاتارلى تاراۋلارمەن بىرلەسىپ، زاڭ اتقارۋدى تەكسەرۋ قيمىلىن ورىستەتتى.
ۇلىڭگىر كولى مەملەكەتتىك سازدىق باقشا رايونىن باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ كەڭسە مەڭگەرۋشىسى مىڭ ياناننىڭ تانىستىرۋىنا قاراعاندا، ۇلىڭگىر كولى سازدىعى التايداعى قاعىر وڭىرىندەگى ەڭ باعالى تۇششى سۋ كول سازدىعى ەكەن. مۇندا تىرشىلىك ەتەتىن ورگانيزمدەردىڭ ءتۇرى مول بولعاندىقتان، سازدىق ەكولوگياسىنىڭ بايلىعىن ءونىمدى قورعاۋ ءۇشىن، سازدىق ماڭىنان باسقارۋ ـ قورعاۋ پۋنكتىنەن جەتەۋىن سالعان. سونىمەن بىرگە، سازدىقتى شارلاۋ قوسىنىن كەمەلدەندىرىپ، ۇلىڭگىر كولىندەگى بوتامويىن، اققۋ كولى، جىلىكول قاتارلى قۇستار دامىلدايتىن، كوبەيىپ وسەتىن ورىنداردى نەگىزگى قورعاۋ ورنى ەتىپ، شارلاۋ، باقىلاپ ـ باسقارۋ مەحانيزمىن كەمەلدەندىرىپ، شارلاۋ قىزمەتىن ۇنەمىلىك قىزمەتكە اينالدىرعان. سازدىق باقشاسىن قۇرۋ ارقىلى سازدىقتىڭ جەر اۋماعىن قالپىنا كەلتىرۋ شارالاردى اتقارىپ، سازدىق ورتاسىن كورنەكتى جاقسارتقان. سازدىقتىڭ سۋ ساقتاۋ، تاسقىننان ساقتانۋ، جەر استى سۋىن تولىقتاۋ مەن وڭىرلەردىڭ سۋ تەپە ـ تەڭدىگىن قورعاۋدا ۇتىمدى شارا قولدانىپ، ۇلىڭگىر كولى جانە تۇتاس اۋماقتىڭ ەكولوگياسىنىڭ حاۋىپسىز بولۋىنا كەپىلدىك ەتىپ، ايماعىمىز ءۇشىن جاسىل ەكولوگيالىق ورتا ازىرلەگەن.
