ءتىلشىمىز چىن چىن
11 - ايدىڭ 17 - كۇنى تۇستەن بۇرىن ءتىلشى نيا اۋدانى يەيىق اۋىلى اقتاس قسىتاعىنداعى نيا قارا تاۋىق باعىمشىلىق الاڭىنا كەلگەندە ولشەمدەنگەن تاۋىق قورالارىنىڭ اسا رەتتى ورنالاسقاندىعىن كوردى.
«جۇبايىم ەكەۋىمىز بۇل جەردە 6300 نيا قارا تاۋىعىن باعامىز، سەرىكتەستىك ءبىزدى تەگىن جاتاق، اقىسىز تاماقپەن قامدايدى، ەكەۋىمىزدىڭ ايلىق ەڭبەكاقىمىزدى قوسساق 5300 يۋاننان اسادى»، - دەدى تاۋىققا جەم بەرىپ جاتقان باعىمشىلىق الاڭىنىڭ قىزمەتكەرى رۇحيا بارات تىلشىگە.
رۇحيا مەن جۇبايى نيا اۋدانى سالعويزەك اۋىلى شياڭحى قىستاعىنان كەلگەن. 2016 - جىلى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى جانە قىستاق كادرلارىنىڭ جول كورسەتۋىمەن، ەرلى - زايىپتى ەكەۋى شينجياڭنىڭ كۇنلۇن نيا ەكولوگيالىق ەگىن، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگى قۇرعان وسى نيا قارا تاۋىعى باعىمشىلىق الاڭىنا كەلىپ تاۋىق باعادى. «رۇحيا سياقتى باعىمشىلىق الاڭىندا جۇمىستانعان ءار اۋىلدان كەلگەن قىستاق تۇرعىنىنان 83ى بار، ولار 260 مىڭ نيا قارا تاۋىعىن باعادى»، - دەدى باعىمشىلىق الاڭىنىڭ باستىعى ۋاڭ جياڭۋي.
شينجياڭ كۇنلۇن نيا ەكولوگيالىق ەگىن، مال شارۋاشىلىعىن دامىتۋ شەكتى سەرىكتەستىگىن شينجياڭ حايدا (توبى) 2014 - جىلى نيا اۋدانىندا 860 ميلليون يۋان قارجى قوسىپ قۇرعان، جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەرەكشە بايلىعى − نيا قارا تاۋىعى باعىمشىلىعىمەن شۇعىلداناتىن سەرىكتەستىك جەرگىلىكتى ەگىنشى - مالشىلاردىڭ سول ورىندا، تاياۋ ماڭدا جۇمىستانىپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كىرىستەرىن ارتتىرۋىن جۇزەگە اسىرۋىنا كومەكتەستى.
سەرىكتەستىكتىڭ باس جوراسى زوۋ شۋەيىن بىلاي دەدى: قىزمەتكەر قابىلداۋ جاعىندا، سەرىكتەستىك ۇكىمەتتىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋ جوسپارىنا بەلسەنە سايكەسىپ، ءاربىر كەدەي وتباسىنىڭ بارىندە جۇمىستانعان ادام بولۋىنا مۇمكىندىك جاساۋعا قۇلشىنىپ، «شارۋالار جۇمىستانىپ، وتباسىلار كەدەيلىكتەن ارىلىپ، اۋىلداستار ات سالىسىپ، بارلىق ادام بايۋ» سىندى كاسىپورىننىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدەگى جاڭا جولىن اشتى.
جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ دەنىندە كاسىپتىك شەبەرلىك كەمشىل بولعاندىقتان، سەرىكتەستىك «قىزمەت ىستەۋ ارقىلى تاربيەلەۋ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان پراكتيكا جاساۋ» ءتاسىلىن قولدانىپ، جۇمىستانىپ، كىرىس كىرگىزۋدى كاسىپتىك شەبەرلىككە باۋلۋمەن ۇشتاستىرىپ، وزىق باسقارۋ ۇستانىمى مەن تەحنيكانى جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىنا قولما - قول ۇيرەنىپ، ولاردىڭ بەلگىلى باعىمشىلىق، سويۋ - مانەرلەۋ سياقتى تەحنيكالاردى يگەرۋىنە مۇمكىندىك جاساپ، شارۋادان كاسىپتىك جۇمىسكەرگە قاراي بۇرىلىس جاساۋدى جۇزەگە اسىردى.
«باۋلۋدىڭ ارقاسىندا ەگىنشى - مالشىلاردىڭ كوزقاراسى جاڭالانىپ، عىلىم - تەحنيكا تانىمى جوعارىلادى، ولاردىڭ ەكولوگيالىق اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىن دامىتۋ بەلسەندىلىگى جۇمىلدىرىلدى»، - دەدى زوۋ شۋەيىن.
اقتاس قىستاعىنىڭ تۇرعىنى، بيىل 27 جاستاعى ءبۇبىحالشام ەركىن قازىر سەرىكتەستىكتىڭ ءبىر باسقارۋشى قىزمەتكەرى، ول نيا اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىق كاسىپتىك - تەحنيكالىق مەكتەبىنەن وقۋ تاۋىسقان، ماماندىعى ەگىنشىلىك جانە باعىمشىلىق، مەكتەپ تاۋىسىپ، اۋىلىنا ورالعاننان كەيىن، وسى سەرىكتەستىككە كەلگەن. «مەن جۇمىسقا ورنالاستىم، ايىنا ەڭبەكاقىنىڭ وزىنەن 3500 يۋان تابا الامىن»، - دەدى ءبۇبىحالشام قۋانىشتى بەينەمەن.
بۇگىنگى تاڭدا، ءبۇبىحالشام سياقتى سەرىكتەستىكتىڭ باعىمشىلىق الاڭىندا، سورتتى تاۋىق الاڭىندا، جۇمىرتقا باستىرۋ الاڭىندا، شوجە باعۋ الاڭىندا، سويىسحاناسىندا جۇمىستانعان قىستاق تۇرعىندارى 367 ادامعا جەتكەن، ورتاشا ەسەپپەن ءاربىر قىزمەتكەر جىلىنا وتباسىنا 30 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزە الادى، بۇل جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايۋىن ۇتىمدى جەبەدى.
