تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

جۇڭگوعا باقىت تىلەيمىز! دۇنيە جۇزىنە باقىت تىلەيمىز!

  − ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ 2019 - جىلعى جاڭا جىلدى قۇتتىقتاۋ ءسوزى جونىندە تولعانىس

  حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  دۇنيە ءجۇزى جاقسى بولسا، جۇڭگو دا جاقسى بولادى؛ جۇڭگو جاقسى بولسا، دۇنيە ءجۇزى سوندا عانا اناعۇرلىم جاقسى بولادى. بۇل قاراپايىم دا تەرەڭ قيسىن.

  «حالىقارالىق اۋقىم مەيلى قالاي قۇبىلىپ وزگەرسە دە، جۇڭگونىڭ مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعى مەن حاۋىپسىزدىگىن قورعاۋ سەنىمى مەن بەكىمى وزگەرمەيدى، جۇڭگونىڭ دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگىن قورعاۋ، بىرگە دامۋدى جەبەۋ شىن پەيىلى مەن ىزگى نيەتى وزگەرمەيدى»، «جۇڭگوعا باقىت تىلەيمىز! دۇنيە جۇزىنە باقىت تىلەيمىز». ءتوراعا شي جينپيڭ 2019 - جىلعى جاڭا جىلدى قۇتتىقتاۋ سوزىندە ايبىندى ۋادەسى مەن ىقىلاستى تىلەگى ارقىلى جۇڭگو حالقىنىڭ دايەكتى باتىل تۇرعىسىن ءبىلدىرىپ، دۇنيە ءجۇزى حالقىنىڭ بەيبىتشىلىك پەن دامۋ جونىندەگى ورتاق جۇرەك ءۇنىن جەتكىزىپ، ءىرى ەلدىڭ ارقالاعان جاۋاپكەرشىلىگىن ايگىلەپ، حالىقارالىق قوعامنىڭ جاپپاي القاۋىنا بولەندى.

  تاريحقا كوز جىبەرسەك، جۇڭگو مەن دۇنيە ءجۇزىنىڭ قارىم - قاتىناسىندا تاريحي وزگەرىس تۋىلىپ جاتقاندىعىن اڭعارامىز. 1919 - جىلى «سىرتقى شاپقىنشىلىق پەن ىشكى بىلىقپالىق قاباتتاسقان» جاعدايدا «تاڭ گازەتى»: «ەگەر ءداۋىر وزگەرىسىنە ۇيلەسىپ، ءوزىمىزدى جاڭارتۋعا تالپىناتىن بولساق، قايتا تۇلەۋ ورايى بۇگىننەن باستالمايدى دەپ كىم ايتا الادى» دەگەن جاڭا جىلدىق قۇتتىقتاۋ ءسوزىن جاريالاعاندىعى ءالى ەسىمىزدە. نەشە ون جىلدىڭ الدىندا ەكونوميكا كۇيرەۋ جيەگىنە تاياعاندىعى سەبەپتى جۇڭگونىڭ «جەر شارىنان» ايدالۋ زاۋالىنا ءدوپ كەلگەندىگى ءالى ەسىمىزدە. 100 جىلدىق بۇرالاڭدىق، 100 جىلدىق ۇمتىلىس. ءبىز رەفورما جاساۋ، ەسىك اشۋ سىندى جۇڭگونىڭ وسى 2 - رەتكى توڭكەرىسىنىڭ جۇڭگونى تەرەڭدەي وزگەرتۋمەن بىرگە، دۇنيە جۇزىنە دە تەرەڭ ىقپال كورسەتكەندىگىنە كۋا بولدىق؛ ءبىز جۇڭگونىڭ جاڭا تاريحي باستامادا تۇرىپ، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋىنىڭ بۇرىن بولماعان شۇعىلالى بولاشاقتى ايگىلەگەندىگىنە كۋا بولدىق؛ ءبىز ەلىمىزدىڭ الەم ساحناسىنىڭ ورتالىعىنا كۇن سايىن جاقىنداپ، حالىقارالىق قوعام جاپپاي مويىنداعان الەم بەيبىتشىلىگىنىڭ قۇرۋشىسىنا، بۇكىل الەمدىك دامۋدىڭ ۇلەسكەرىنە، حالىقارالىق ءتارتىپتىڭ قورعاۋشىسىنا اينالعاندىعىنا كۋا بولدىق؛ «جۇڭگونىڭ دامۋى دۇنيە جۇزىنەن قول ۇزە المايدى، دۇنيە ءجۇزىنىڭ دامۋى دا جۇڭگونى قاجەت ەتەدى»، بۇل داعدىلى تانىمعا، ونان دا ماڭىزدىسى، ورتاق تانىمعا اينالدى.

  بۇكىل الەمگە نازار سالساق، ءبىز 100 جىلدا بولماعان زور وزگەرىسكە ءدوپ كەلىپ وتىرمىز. دۇنيە جۇزىلىك 1 - سوعىستىڭ اياقتاعانىنا 100 جىلدان استى، الايدا از بولماعان وڭىرلەردە بەيبىتشىلىك ساپارى ءالى دە تۇرالاپ تۇر؛ ەكونوميكانىڭ الەمدەنۋى − ءداۋىر اۋقىمى، الايدا الەمدەنۋگە قارسى اعىن دا ءۇنسىز باس كوتەرۋدە. جاڭا كەزەكتى عىلىم - تەحنيكا توڭكەرىسى مەن كاسىپ سالاسى وزگەرىسىنىڭ ىشكەرىلەي دامۋى، الەمدىك جونگە سالۋ جۇيەسىنىڭ تەرەڭدەي قايتا ورناۋى الدىندا ادامزات قوعامى قالاي بەت الادى؟ دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىنىڭ جالپىلىق دامۋ ورتاسى كوپتەگەن حاۋىپ - قاتەرلەرگە جانە تۇراقسىزدىققا ءدوپ كەلگەندە ءبىز قالاي ىسكەرلىك كورسەتە الامىز؟ «اۋقىمنان پايدالانىپ، ورايدى ۇتۋ كەرەك». وزگەرىس بارىسىندا قاتەر مەن وراي قاتار جۇرەدى، بۇل بىزدەن قاتەردى ورايعا اينالدىرۋعا، قاتەردى حاۋىپسىزدىككە اينالدىرۋعا شەبەر بولۋدى تالاپ ەتەدى. وزگەرىس جاعدايىن دۇرىس تانىپ، دامۋدىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىن يگەرۋ؛ وزگەرىس جاعدايىنا ىرىقتىلىقپەن ۇيلەسىپ، دامۋدىڭ ۋاقىتى مەن جاعدايىنان ويداعىداي پايدالانۋ كەرەك. كوشكەن بۇلتتىڭ كوزدى دالدالاۋىنان تايسالماي، تاريح زاڭدىلىعىن يگەرىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ جالپى اۋقىمىن ايقىن تانىعاندا، جۇڭگو زور ىسكەرلىك تانىتا الادى.

  جۇڭگونىڭ ءمورال - ۇجدانى مەن جاۋاپكەرشىلىگى بولاشاقتا دا وزگەرمەيدى. جۇڭگو ۇلكەن ەل، ۇلكەن دە ۇلكەن بورىش، ۇلكەن دە ۇلكەن جاۋاپكەرشىلىك بولادى. دۇنيە ءجۇزىنىڭ ەكونوميكالىق ارتۋىنا قوسقان ۇلەس سالىستىرماسى ءۇرتىس بىرنەشە جىل %30تەن اسقان جۇڭگونىڭ ۇلەسىن كورگەن ەلدىڭ ءبارى القاۋدا؛ «جۇڭگونىڭ اشىق قاقپاسى جابىلمايدى، تەك بارعان سايىن ايقارا اشىلادى»، جۇڭگونىڭ بەكىمى وزگەرمەيدى؛ «بولاشاققا بەت العان جۇڭگو ماڭگى وسىندا»، جۇڭگونىڭ اۋەلگى ماقساتى باستان - اياق وزگەرمەيدى. جۇڭگو حالقى ەجەلدەن ادىلەتتىلىك سەزىم مەن تىلەۋلەستىك سەزىمگە باي، ەجەلدەن ءوزىنىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىن ءار ەل حالقىنىڭ بولاشاعىمەن، تاعدىرىمەن تىعىز بايلانىستىرىپ، ەڭ زور قۇلشىنىس ارقىلى ادامزاتتىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋىنا ۇلەس قوسۋعا قاي - قاشان دا پەيىلدىك تانىتىپ كەلەدى. ءبىز «ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جولدى» بىرگە قۇرۋدى بەلسەنە ىلگەرىلەتىپ، ادامزاتتىڭ تاعدىرلاس ورتاق تۇلعاسىن ورناتۋدى ۇزدىكسىز ىلگەرىلەتىپ، اناعۇرلىم گۇلدەنگەن، كورىكتى دۇنيە ءجۇزىن قۇرۋ ءۇشىن قاجىماي - تالماي كۇرەس جاسايمىز. جۇڭگو سىندى وسى كەمەجاي ىزگى نيەتپەن جاعاعا جاقىنداعانداردى ماڭگى قارسى الادى ءارى اقيقاتتىڭ جەلكەندى كەمەسىنىڭ ىركىلىسسىز قاتىناۋىنا مۇمكىندىك جاسايدى.

  «تاس جينالا تاۋ بولادى، تامشى جينالا تەڭىز بولادى». جۇڭگونىڭ كۇن سايىن كۇشەيۋىن تىلەيمىز، دۇنيە ءجۇزىنىڭ گۇلدەنۋىن، وركەندەۋىن تىلەيمىز. جاڭا جىلدا ءبىز دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋى ءۇشىن جۇڭگو اقىل - پاراساتىن، جۇڭگو جوباسىن، جۇڭگو كۇش - قۋاتىن ۇزدىكسىز ارنايمىز. جۇڭگوعا باقىت تىلەيمىز! دۇنيە جۇزىنە باقىت تىلەيمىز!

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 1 - ايدىڭ 4 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.