ءتىلشى ياڭ شۋحان
«تۋىسىم مالشىلار شاتتىعى ساياجايىن اشقان بولاتىن، بىلتىر جازدا 70 مىڭ يۋاننان استام كىرىس كىرگىزدى، قىستاعىمىزدىڭ شارت - جاعدايى ولاردىكىنەن الدەقايدا جاقسى، مەن دە تۋىسىم سياقتى ساياحاتتى دامىتىپ، كىرىسىمدى ارتتىرىپ اۋقاتتانامىن»، - دەدى 1 - ايدىڭ 20 - كۇنى ءوز ءۇيىنىڭ مالشىلار شاتتىعى ساياجايىنىڭ الدىندا تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋدانى بەلدىر اۋىلى كەرياڭ قىستاعىنىڭ تۇرعىنى نيازحان شاۋلام قۋانىشپەن.
اۋداننان 55 كيلومەتر قاشىقتىقتاعى كەرياڭ قىستاعىنىڭ كوپ جەرىندە شارت - جاعدايى تاماشا تابيعي كورىنىستەر بار، ماسەلەن، كەرياڭ لۇڭچى كولى، شىنشياڭ تاۋى، شيانرىن جىلعاسى، ورىك گۇلى اڭعارى سياقتىلار تۇگەلدەي قالپى بۇزىلماعان تابيعي كورىنىستەر.
2018 - جىلى «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى كەرياڭ قىستاعىنا كومەكتەسىپ، اعاش باقشاسى، ورمان باقشاسى، تاس باقشاسى سىندى 3 باۋ - باقشا قۇردى ءارى جەرگىلىكتى ورىننىڭ ەرەكشەلىگىمەن بىرلەستىرىپ، «گۇل نەگە وسىنشاما القىزىل»، ياردان جەر بەدەرى جانە جۇلدىزدى اسپان سىندى 3 تاقىرىپتىق باقشا قۇردى، سونداي - اق «گۇل نەگە وسىنشاما القىزىل» تاقىرىبىندا 3 كوركەمونەر سارايىن اشتى.
قىستاقتىڭ جان جولىمەن ءجۇرىپ الىسقا كوز تاستاعانىمىزدا، قارلى تاۋ كۇن ساۋلەسىمەن شاعىلىسىپ جالت - جۇلت ەتىپ، كوك اسپاندا قىران بۇركىت قالىقتاپ، تاۋ ەتەگىندە بۇلاق سۋى سىلدىراپ اعىپ جاتىر، شىندىعىندا جاراسىمدى، كوركەم، تىنىش قىستاق ەكەن.
«ءبىز تاجىك سالت - ساناسىنا يە ساياحات ماركاسىن جاراتۋدامىز، ساياحاتشىلارعا ىشەر اس، تۇرار جاي، ءجۇرىس - تۇرىستان تارتىپ ساياحاتتاۋ، زات ساتىپ الۋ، كوڭىل اشۋعا دەيىن ءۇستىرت ساياحاتىنىڭ تارتىمدىلىعىن جانە سىرلىلىعىن جان - جاقتى سەزىندىرمەكشىمىز»، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمى كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى، بەلدىر اۋىلى كەرياڭ قىستاعىنىڭ ءبىرىنشى شۋجيى شيۇڭ چيجوۋ بىزگە.
دولەتمامەت الىمكۇل وتباسى قىستاق بويىنشا تۇڭعىش توپتاعى «گۇل نەگە وسىنشاما القىزىل» اتتى مالشىلار شاتتىعى ساياجايىنان ۇلگى كورسەتۋ ءتۇيىنىنىڭ ءبىرى، ول ارنايى 80 شارشى مەتر ءۇيىن بوساتىپ، قونالقىءۇي ەتتى. ۇيگە كىرسەڭىز، قىزىلدى - جاسىلدى كورپەلەر مەن كەستەلەنگەن جاستىقتار رەتتى جينالىپ، تورعىن جاۋلىقپەن جابىلعانىن كورەسىز. ادەمى گۇل ورنەكتەرى، جىڭىشكە جۇرگىزىلگەن تىگىستەر ايەل قوجايىننىڭ كەستە ونەرىن بىردەن ايگىلەپ تۇر. ءۇي قابىرعاسىنا 10 داپ رەتىمەن ءىلىنىپ، ءاربىر داپقا كيىم - كەشەك، ازىق - تۇلىك، قوداسپەن كوكپار تارتۋ، ءبي، توي سياقتى تاجىك ۇلتىنىڭ تۇرمىسىن، مادەنيەت سالت - ساناسىن ايگىلەيتىن ورنەكتەر باسىلىپتى.
شيۇڭ چيجوۋ داپتى نۇسقاپ تۇرىپ بىلاي دەدى: وسى ءبىر كىشكەنتاي داپتا تاجىك ۇلتىنىڭ بارلىق سالت - سانا مادەنيەتى قامتىلعان، كەيىن توبىمەن ءوندىرىلىپ، تارتۋ - تارالعى قورابىنا سالىنىپ جاسالادى، ساياحاتشىلاردىڭ مۇنى تۋىس - تۋعان، دوس - جاراندارىنا ۇسىنۋىنا بولادى. مۇنان بىلاي قىستاعىمىز تاجىك ەگىنشى - مالشىلارىنىڭ ەل - جۇرت، جەر - سۋ جونىندە ءتىپتى كوپ ساياحات مادەنيەت جاسامپازدىق ونىمدەرىن شىعارىپ، ساياحاتشىلاردىڭ سول جەردە كوزىمەن كورىپ، تاماشالاۋمەن بىرگە، الىپ كەتۋىنە دە مۇمكىندىك جاسايمىز.
«قىستاعىمىزدا ساماۋىر سورپاسى اسحاناسى اشىلدى، بۇل ءبىز ءۇشىن شىنىمەن تاڭسىق». بىرنەشە كۇننىڭ الدىندا قىستاق تۇرعىنى شاكىر ماليك ارنايى قىستاقتاعى ساماۋىر سورپاسى اسحاناسىنا بارىپ ءدام تاتىپ قايتتى. ول قىستاقتاعى تاجىك تۇرعىن ادينا شەرنازا مەن حانزۋ جىگىت ۋاڭ دىڭنىڭ سەلبەسىپ اشقان «گۇل نەگە وسىنشاما القىزىل» ساماۋىر سورپاسى اسحاناسى ەدى.
«وسى ساماۋىر سورپاسى اسحاناسىنا 12 مىڭ يۋان قارجى قوستىم، ۋاڭ دىڭ اسپازدىق ونەرىن كورسەتتى، قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى بىزگە قازان جانە ماتەريالدار الىپ بەردى، جۇمىس باستاعان ءبىرىنشى كۇنى 1000 يۋاننان استام كىرىس كىرگىزدىك»، - دەدى ادينا جۇمىسىن ىستەي ءجۇرىپ.
ساماۋىر سورپاسى اسحاناسىنان شىعىپ الدىعا از جۇرگەندە، كەدەي وتباسى شاباز سااداتشاح اشقان ەرەن بازاردى كورۋگە بولادى ەكەن، ءبىز ول جەردەن 5 قاتار زات سورەسىنە زاتتاردىڭ ءتۇر - تۇرىمەن تىزىلگەنىن، قالاداعى ۇلكەن ەرەن بازارىندا بار ماركالاردىڭ وسىندا تۇگەلدەي بار ەكەنىن كوردىك.
«ەرەن بازاردى اشقان نەبارى 20 كۇندە 10 مىڭ يۋان كىرىس كىرگىزدىم! ەرەن بازاردىڭ ساۋداسى قالتامدى قامپايتىپ، سەنىمىمدى نىعايتا ءتۇستى»، - دەدى شاباز قۋانا.
كەرياڭ قىستاعى قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىنىڭ مەڭگەرۋشىسى تۇني افۋشاح بىلاي دەدى: «ءبىز ەلىمىزدىڭ جەر - جەرىندەگى ساياحاتشىلاردىڭ قىستاققا كەلىپ كوز ايدىن بولىپ، اۋناپ - قۋناپ، ۇستىرتتەگى ادىرلى قىستاقتىڭ جەر - سۋ، ەل - جۇرت جايىمەن تانىسىپ قايتۋىنا ابدەن دايارلانىپ بولدىق».
تاشقورعان تاجىك اۆتونوميالى اۋداندىق ساياحات مەكەمەسىنىڭ قاتىستى جاۋاپتىسى جوۋ حاۋدىڭ تانىستىرۋىنا نەگىزدەلگەندە، الداعى جەردە بۇكىل اۋدان تاجىك ۇلتى سالت - سانا قىستاقتارىن كوپتەپ اشىپ، وزگەشە ەرەكشەلىككە يە ۇستىرتتەگى جايلىمدى قىر - قىستاق كورىنىسىن قالىپتاستىرىپ، مالشىلار شاتتىعى ساياجايى، بۇركىت سىبىزعى، بۇركىت ءبيى ونەرى، ۇلتتىق قولونەر بۇيىمدارىن ساۋدالاۋ، ۇلتتىق كيىم - كەشەك كورمەسى سياقتى ساياحات نىساندارىن دامىتىپ، ەگىنشى - مالشىلاردىڭ قىستاقتان ۇزاماي - اق كىرىسىن ارتتىرىپ اۋقاتتانۋىنا مۇمكىندىك جاسالادى ەكەن.
