تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ

ەڭبەكقور ەرتە قامداندى، كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋ قاۋىرت باستالدى

  − «ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ» قىزمەت اترەتى شينجياڭ اۋىل - قىستاقتارىن قىسقى ارەدىكتى اياقتاتۋعا جەبەدى

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى سۇن شاۋشيۇڭ

  كوكتەم مەرەكەسى اقىرلاسپادى، قىستىڭ ىزعارى قايتا قويمادى، دەسەدە تيانشاننىڭ تۇستىگى مەن تەرىستىگىندەگى كەڭ - بايتاق ەگىن، مال شارۋاشىلىق وڭىرلەرى بىرتىندەپ قاربالاستىققا ءتۇستى، شينجياڭداعى «حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسۋ، حالىق تۇرمىسىنا تيىمدىلىك جاساۋ، حالىقتىڭ تىلەگىن توعىستىرۋ» قيمىلى بويىنشا قىستاقتاردا تۇراتىن قىزمەت اترەتتەرىنىڭ باستاماشىلدىعىندا، جەرگىلىكتى ءار ۇلت بۇقاراسى تەحنيكا ۇيرەنىپ، تاجىريبە اۋىستىرىپ، زاۆودتارعا، قالتقىلارعا، اتىز باسىنا، باققا بارىپ، قاجىرلى ەڭبەكتەرىمەن قىسقى ارەدىكتى اياقتاتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋ بەكىمى ارقىلى «جىل ەسەبى كوكتەمدە» دەگەندەي جۇمىس قامىنا كىرىستى.

  تاربيەلەنۋ ارقىلى ونەرىن ۇستەدى

  ءۇشتۇرپان اۋدانى العا قالاشىعى تومەنگى مەكىت قىستاعى تاياۋدان بەرى ەرەكشە دۋمانعا بولەندى، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ تەحنيكانى جەتىك يگەرىپ، ەرتەرەك جۇمىستانۋى ءۇشىن اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم ۇيىمداستىرۋ ءبولىمىنىڭ، قارت كادرلار مەكەمەسىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى كوپشىلىكتىڭ سۇرانىسىنا ساي، جوعارى مەكتەپتەرمەن، كاسىپورىندارمەن سەلبەسىپ، قىستاق تۇرعىندار كوميتەتىندە ءتۇرلى تاربيەلەۋ كۋرستارىن اشىپ، بۇكىل قىستاقتاعى ەڭبەككۇشتەردى ارنايىلانعان، الۋان ءتۇرلى تەحنيكا ارقىلى تاربيەلەۋمەن تۇتاس قامتۋدى ىسكە اسىردى.

  كيىم - كەشەك تىگۋ كۋرسىندا شينجياڭ ونەركاسىپ - ەكونوميكا مەكتەبىنىڭ وقىتۋشىسى قىستاق تۇرعىندارىنا نۇسقا سىزۋ، كيىم - كەشەك ءپىشۋ، تىگۋ تەحنيكاسى جاقتارىنان جەتەكشىلىك ەتتى، كەدەي وتباسى ءماريام تۇرسىن كەزدەمەگە كۇرمەنىڭ ۇلگىسىن سىزىپ شىقتى ءارى وقىتۋشىعا ىلەسىپ بايىپتىلىقپەن كەسىپ، تىگىن ماشيناسىمەن تىگىپ، كوپ جىلدان بەرگى تىگىنشى قىز بولۋ ارمانىن ورىنداۋعا ۇمتىلدى.

  ىرگەلەس ۇيدەگى پراندىك جاساۋدى ۇيرەتۋ كۋرسىندا بالكۇلشە دۇكەنىنىڭ قوجايىنى ءاجىرام امەت بىرنەشە جاسقا پراندىك جاساۋ ونەرىن ۇيرەتىپ قاربالاستاپ جاتتى، «بۇرىن قىسقى ارەدىكتە ىستەيتىن جۇمىس جوق ەدى، قازىر كۇندىز ولار مەنەن پراندىك اشەكەيلەۋدى، پىسىرۋدى ۇيرەنەدى، كەشتە كوپشىلىك شارۋالار كەشكى مەكتەبىنەن مەملەكەتتە ءبىر تۇتاس قولدانىلاتىن ءتىل - جازۋدى ۇيرەنەدى، تۇرمىسىمىز وتە ءماندى ءوتىپ جاتىر».

  مارالباسى اۋدانى داۋلەتباق اۋىلى كىشى توبە قىستاعىندا سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋشىلەردىڭ تەبىندى ۋاكىلى «ءوز باسىنان وتكەرگەنىن ايتۋ» قيمىلىنىڭ شىمىلدىعىن اشتى. 23 جاستاعى كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسى مۇشەسى بۇكىل قىستاقتاعى تۇرعىندارعا ءتۇرلى سۇيەمەلدەۋ ساياساتىنىڭ قولداۋىندا قاجىرلىلىقپەن جۇمىس ىستەۋ ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانعان تاجىريبەسىن باياندادى، ولاردىڭ كەيبىرەۋى كىرىسىن ارتتىرۋ جولىن تانىستىرسا، كەيبىرەۋى كىرىس ەسەپتەۋ ادىسىنەن تاجىريبە اۋىستىردى، تاعى كەيبىرەۋى وزىنە كەزىككەن ماسەلەلەردى، قيىنشىلىقتاردى كوسىلە سويلەدى.

  اۆتونوميالى رايوندىق ساياسي كەڭەس ورگانىنىڭ وسى قىستاقتا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيى جوۋ جيە بىلاي دەدى: كەدەيلىكتەن ارىلعان وتباسىلارىنا باستان كەشكەنىن سويلەتۋدەگى ماقساتىمىز قىستاقتاعى كەدەي وتباسىلارىنىڭ مەملەكەتتىڭ ساياساتىن ىشكەرىلەي ۇعىنىپ، بايۋ وي جەلىسىن كەڭەيتىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن قاۋلاتىپ، كوپشىلىكتىڭ سەنىمى مەن بەكىمىن كۇشەيتىپ، الداعى كوكتەم مەزگىلىندە جالدانبا جۇمىس ىستەۋلەرىنە جاقسى دايىندىق جاساۋ ءۇشىن.

 ەگىنشىلىكپەن، باعىمشىلىقپەن قاربالاس بولدى

  تاڭەرتەڭ ەرتە قاشقار جاڭاءشار اۋدانى قامسارىق اۋىلى قامسارىق قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ياقۇپجان ماحمۇت قىستاقتىڭ قالامشا جەتىلدىرۋ جىلىجايىنا تۇقىم سۇرىپتاۋمەن قاربالاستادى، الدىندا گۇرىلدەپ تۇرعان سورعىش تۇرىندەگى قالامشا ەگۋ ماشيناسى سۇرىپتالعان كوكونىس تۇقىمىن قالامشا جەتىلدىرۋ تاباعىنا ءسىڭىردى. مەجەمەن 20 كۇننەن كەيىن، بۇل تۇقىم ءوسىپ شىعادى، سول كەزدە قالتقىدا ەگۋگە بولادى.

  بىلتىر جىل سوڭىنان بەرى، شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىق عىلىم اكادەمياسىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىستاقتىڭ اۋلا ەكونوميكاسىن بارىنشا دامىتۋ نەگىزىندە، قىستاق تۇرعىندارىن قالامشا جەتىلدىرۋ تەحنيكاسىن يگەرۋگە باستاپ، جەمىس، كوكونىس قالامشاسىن جەتىلدىرۋ كاسىبىن اۋىل - قىستاقتاردى دامىتۋدىڭ تىڭ قوزعاۋشى كۇشىنە اينالدىرۋدى ىلگەرىلەتتى.

  «قىس پەن كوكتەمنىڭ ءولاراسى مەزگىلسىز كوكونستەردىڭ قالامشاسىن جەتىلدىرۋدىڭ ەڭ جاقسى مەزگىلى، قىستاقتاعى جەمىس، كوكونىس قالامشاسىن جەتىلدىرەتىن ولشەمدەنگەن 2 جىلىجاي قىستاق تۇرعىندارىن كوكونىس ەگۋ ارقىلى ٪30 اينالاسىندا كىرىستەرىن ارتتىرۋلارىنا مۇمكىندىك جاسايدى»، - دەدى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى شۇي لين تانىستىرا، − ءبىز ءونىمدى ارتتىرۋدى، كىرىس ارتتىرۋدى جەبەيتىن مەزگىلسىز كوكونىس ەگۋ جانە ورگانيكالى سوك ەگۋ، اۋلادا ءجۇزىم ەگۋ سياقتى نىسان تەحنيكالارىن مىقتاپ يگەرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلۋ ناتيجەسىن ۇزبەي بەكەمدەيمىز.

  حوشۇت اۋدانى شوقى قالاشىعى كونەءشار قىستاعىنىڭ تۇيەقۇس باعىمشىلىعى اۋماعىندا نەشە ون تۇيەقۇس ارلى - بەرلى ويقاستاپ ءجۇر، قىستاق تۇرعىنى لي رىنجىن تۇيەقۇس قوراسىن تازالاۋمەن قاربالاس ەكەن.

  حوشۇت اۋداندىق حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىستاقتا تۇرعاننان بەرى، وتباسىلارىن ارالاپ، شارۋالاردىڭ كەشكى مەكتەبىنە بارىپ، قىستاق تۇرعىندارىن ەرەكشە باعىمشىلىقتى دامىتۋعا جەتەكشىلىك ەتۋدى تۇتقا ەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىن اۋلادا، باعىمشىلىق اۋماعىندا ەرەكشە باعالى قۇستاردى، مال باعىمشىلىعىن دامىتۋعا شابىتتاندىردى.

  لي رىنجىن بۇدان ەرەكشە شابىت الىپ، ىلگەرىندى - كەيىندى شاندۇڭ، حىبەي سياقتى جەرلەرگە بارىپ تەكسەرىپ، ۇيرەنىپ، تۇيەقۇستى باعۋ قولايلى، قاتارعا قوسىلۋى جوعارى ەكەنىن ءارى بازارداعى پايداسىنىڭ سالىستىرمالى تۇردە مول ەكەنىن كورگەننەن كەيىن، بىلتىر 10 - ايدا 60 مىڭ يۋاننان استام قارجى قوسىپ، باعىمشىلىق اۋماعىن قۇرىپ، 26 تۇيەقۇس ساتىپ الدى. «قازىرگى بازار نارقى بويىنشا مەجەمەن بيىل ءاربىر تۇيەقۇستان 5000 يۋاننان استام پايدا تۇسەدى».

  قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ باستىعى ۋاڭ حايچياڭ بىلاي دەدى: «ءبىز قىستاق تۇرعىندارىن ەكونوميكالىق ەسەپ جاساۋعا، ەرەكشە جولمەن جۇرۋگە، ءداستۇرلى جۇمىس ىستەۋ وي جەلىسىنە بۇرىلىس جاساپ، ەرەكشە باعالى قۇستاردى دامىتۋعا قولداۋ كورسەتتىك».

  جالدانبا جۇمىس ىستەپ قاربالاستىققا ءتۇستى

  كەريا اۋدانى سەنبىبازار قالاشىعى توقىماشىلىق ونەركاسىپ باقشا رايونىندا، شينجياڭ حوتان جۇڭتاي دۇڭجان كيىم - كەشەك شەكتى جارنا سەرىكتەستىگىنىڭ سەحىندا 1300دەن استام تىگىن ماشيناسى ساقىلداپ تۇر، ءبىر تۇتاس كيىم كيگەن ايەل جۇمىسكەرلەر ءوندىرىس لەنياسىندا جۇمىستارىن جۇيەلى جۇرگىزىپ قاربالاستاپ جاتتى.

  «سەرىكتەستىك قىستاقتان نەبارى 500 مەتر شالعايدا، ءاركۇنى تۇسكى دەمالىستا ۇيگە قايتىپ بالاما قارايمىن»، - دەدى قىتچي قىستاعىنىڭ تۇرعىنى ايگۇل وسمان تىگىن ماشيناسىن شەبەرلىكپەن جۇرگىزە، زاۆودتىڭ 1500 يۋان ايلىق ەڭبەكاقىسى ونى قىسقى ارەدىكپەن قوشتاستىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتتى.

  كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋدى ۇزبەي ىلگەرىلەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جاقىن ماڭدا، ءوز جەرىندە جۇمىستانۋىنا كومەكتەسۋ ءۇشىن، جۇڭتاي توبىنىڭ قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى قىتچي قىستاعىنىڭ ادامى كوپ، جەرى از بولۋ، ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكا بەرىلگەن كەدەي وتباسىلارى، ايەل ەڭبەككۇشتەر كوپ بولۋ ءارى سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە شاراسىز بولۋ سىندى جاعدايلارىنا مۇقيات تالداۋ جاساعاننان كەيىن، جياڭسۋ دۇڭجان توبى توقىماشىلىق شەكتى سەرىكتەستىگىمەن بايلانىس جاساپ، بىلتىر جىل سوڭىندا ورتاق قارجى شىعارىپ، كيىم - كەشەك سەرىكتەستىگىن قۇرىپ، كاسىپ سالاسى ارقىلى قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىستەرىن ورنىقتى ارتتىرۋىنا جەتەكشىلىك ەتتى.

  حوتان قالاسىنىڭ كول اينالاسىنداعى كەشكى بازار تاعام تۇرلەرىنىڭ مولدىعىمەن، كوركەمونەر ويىن نومىرلەرىنىڭ الۋان تۇرلىلىگىمەن كوپتەگەن ساياحاتشىلاردىڭ تاماق ءىشىپ، كوڭىل كوتەرۋدە الدىمەن تاڭدايتىن جەرىنە اينالدى. ءبىر ايدىڭ الدىندا ماڭىنداعى تۇساللا قالاشىعى يۇيحى قىستاعىندا تۇراتىن كەدەي وتباسى تۇرنيسا مامەتيمىن قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ تانىستىرۋىمەن كەشكى بازاردا سالقىن كەسپە ساتۋ جايماسىن جايدى، «مەنىڭ سالقىن كەسپەم ءدامدى بولعاندىقتان، كوپتەگەن ادامدار باسىتقى رەتىندە الادى، جايمامدى ءتۇن ورتاسىنا دەيىن اشامىن، كىرىسىم ايتارلىقتاي»، - دەدى تۇرنيسا كۇلىمسىرەي.

  «ەڭبەكقور ەرتە قامدانادى، كەدەي وتباسىلارىن <كۇتە تۇرۋ، يەك سۇيەۋ، الاقان جايۋ> يدەياسىنان ارىلتۋ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىنىڭ ءتۇيىنى»، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق قازىنالىق باقىلاۋ مەڭگەرمەسىنىڭ يۇيحى قىستاعىندا تۇراتىن ءبىرىنشى شۋجيى ۋاڭ جۇن تانىستىرا، − بۇگىنگى كۇنى قىستاق تۇرعىندارى تابيعي ورتانى ءبۇلدىرۋدى بوداۋ ەتىپ، قاس تاسىن قازىپ، ورايدان پايدالانىپ بايۋدى ويلاۋدى قويدى، كوپتەگەن ادام پۋتۇڭحۋانى جاتىق سويلەۋدى باستاما، ىسىلعان تەحنيكانى نەگىز ەتىپ، سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەپ، كەدەيلىكتەن ارىلىپ اۋقاتتانۋدى ىسكە اسىردى. قازىرگە دەيىن، قىزمەت اترەتى 676 قىستاق تۇرعىنىن سىرتقا شىعىپ جۇمىس ىستەۋگە ورنالاستىرىپ سايكەستىرىپ بولدى، اماندىق قورعاۋشى، ورتا تازالىق جۇمىسكەرى، مەيمانحانا تازالىقشىسى، اس - سۋ سالاسىنىڭ كۇتۋشىسى سياقتى جۇمىس ورىندارىمەن قامدادى.

  (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 - ايدىڭ 17 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى