تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ەل ءىشى حابارى

جولىنان تايماعان «قىزىل قازىنا باسقارۋشى» − ماۋ زىمين

  ماۋ زىميننىڭ سۋرەتى. سۋرەتتى شينحۋا اگەنتتىگى تاراتقان

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 2 - ايدىڭ 19 - كۇنى چاڭشادان بەرگەن حابارى (ءتىلشى شى ساي). شاۋشانچۇڭدا قىس كۇندەرى دە ساياحاتشىلاردىڭ اياعى ۇزىلمەيدى. ماۋ زىدۇڭ جولداستىڭ كونە تۇراعىندا ساياحاتشىلار ءتۇسىندىرۋشى بايانداعان سول جىلداردا ماۋ زىدۇڭنىڭ جەر وشاقتىڭ قاسىندا وتىرىپ، ىنىلەرى ماۋ زىمين، ماۋ زىتانعا جانە نەمەرە قارىنداسى ماۋ زىجيانگە توڭكەرىستىك اقيقاتتاردى اڭگىمەلەپ بەرىپ وتىرعان حيكايالارىن قۇنىعا تىڭدادى.

  ماۋ زىمين 1896 - جىلى تۋعان، حۋنان شياڭتانىنىڭ شاۋشانىنان. 1921 - جىلى توڭكەرىسكە قاتىناسىپ، كوپ وتپەي جۇڭگو كوممۋنسيتىك پارتياسىنا مۇشە بولعان. 1925 - جىلى 2 - ايدا اعاسى ماۋ زىدۇڭعا ىلەسىپ، شياڭتانعا، شياڭشياڭعا بارىپ شارۋالار قوزعالىسىن ورىستەتىپ، سول جىلى 9 - ايدا گۋاڭجوۋداعى شارۋالار قوزعالىسى ساباقحاناسىنا قاتىناسادى. ىلە - شالا ماۋ زىمين شاڭحاي، ۋحان، تيانجين سياقتى جەرلەردى ارالاپ، پارتيانىڭ قۇپيا قىزمەتتەرىمەن اينالىسادى.

  1931 - جىلدىڭ باسىندا ماۋ زىمين ورتالىق توڭكەرىستىك بازاعا كىرىپ، فۋجيان - گۋاڭدۇڭ - جياڭشي اسكەري رايونىنىڭ ەكونوميكا باستىعى بولادى. 1931 - جىلى ماۋ زىمين جۇڭحۋا سوۆەتتىك رەسپۋبليكاسى ۋاقىتتىق ورتالىق ۇكىمەتى بانكەسىنىڭ باستىعى مىندەتىن وتەپ، قىسقا عانا ۋاقىتتا فينانس دارىندىلارى توتەنشە تاپشى بولۋ، زاپاس قور بولماۋ، سوۆەت رايونىندا كوپ ءتۇرلى اقشانىڭ بەيبەرەكەت اينالىمعا ءتۇسۋى سىندى قيىنشىلىقتار مەن ماسەلەلەردى شەشتى.

  1933 - جىلى 5 - ايدا ماۋ زىمين فۋجيان، جياڭشي ولكەسى سوۆەت ۇكىمەتىنىڭ قازىنا مينيسترى مىندەتىن قوسىمشا وتەيدى. 1934 - جىلى 9 - ايدا مەملەكەتتىك سىرتقى ساۋدا باس مەكەمەسىنىڭ باستىعى مىندەتىن قوسىمشا وتەپ، سوۆەت رايونىنىڭ بانكە، قازىنا، ساۋدا، ونەركاسىپ، كەن سياقتى ەكونوميكالىق قىزمەتتەرىنە باسشىلىق ەتتى. 1934 - جىلى 10 - ايدا قىزىل ارميا ۇزاق جورىققا شىعۋعا ءماجبۇر بولىپ، سوۆەت ورتالىق ۇكىمەتىنىڭ قازىنا مينيسترلىگى مەن مەملەكەت بانكەسى 15 - ۇلكەن اترەت بولىپ ۇيىمداسىپ، ماۋ زىمين اترەت باستىعى ءارى ءمۇسادىرالاۋ، جيناۋ كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى، شارلاۋ تۋانىنىڭ ورىنباسار تۋانجاڭى، باس قامداۋ مينيسترلىگىنىڭ ورىنباسار مينيسترى مىندەتتەرىن قوسىمشا وتەدى. سول كەزدەگى ادامدار 15 - ۇلكەن اترەتتى «اپكىشتەگى مەملەكەت بانكەسى» دەپ اتاساتىن. ول ۇزاق جورىق بارىسىنداعى تاسىمال، زورەكەرلەرگە سوققى بەرۋ، استىق جيۋ، قارجى توپتاۋ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتۋ سىندى جاپالى مىندەتتەردى شەشتى. 1936 - جىلى 2 - ايدا ماۋ زىمين جۇڭحۋا سوۆەت جۇمىسشى - ديقان دەموكراتيالىق ۇكىمەتى حالىق شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ مينيسترى مىندەتىنە تاعايىندالدى.

  ماۋ زىمين ۇزاق ۋاقىت قازىنا بيلىگىن قولىندا ۇستاسا دا ادال ءارى كوپشىل بولدى، وزىنە كىر جۋىتپادى. ول ۇنەمى: سوقىر جارماقتى دا الباتى ىستەتۋگە بولمايدى، باسشى كادرلار باستاماشىلىقپەن قاجىرلى كۇرەس جۇرگىزۋى كەرەك. ءبىز جۇمىسشى - ديقاننىڭ اقشاسىن ساقتاپ بەرۋشىمىز، قىزىل ارميا ءۇشىن قور توپتايمىز، ءسوز جوق، ۇقىپتى، ۇنەمشل بولۋىمىز كەرەك! - دەيتىن.

  بۇكىل ەلدە جاپون شاپقىنشىلارىنا قارسى سوعىس بۇرق ەتە تۇسكەننەن كەيىن، 1938 - جىلى 2 - ايدا پارتيا ورتالىق كوميتەتى ماۋ زىميننىڭ اتىن جوۋ بين دەپ وزگەرتىپ، چىن تانچيۋ قاتارلى جولداستارمەن بىرگە شينجياڭعا بىرلىكساپ قىزمەتىن ىستەۋگە جىبەرەدى. ول ىلگەرىندى - كەيىندى شينجياڭ ولكەسى قازىنا مەڭگەرمەسىنىڭ، حالىق ىستەرى مەڭگەرمەسىنىڭ باستىعى سياقتى مىندەتتەردى وتەدى. ادامنىڭ قابىرعاسىن قايىستىراتىنى 1942 - جىلى شينجياڭ ميليتاريسى شىڭ شىساي شينجياڭدا كوممۋنيستەردى قىرا باستايدى. 1942 - جىلى 9 - ايدىڭ 17 - كۇنى ماۋ زىمين، چىن تانچيۋ قاتارلى كوممۋنيستەر كەرى توڭكەرىسشىل ميليتاريست شىڭ شىساي جاعىنان تۇتقىندالادى.

  جاۋ تۇرمەدە ماۋ زىمين قاتارلىلاردى الداپ تا، قورقىتىپ تا، جان تۇرشىگەرلىك تەرگەۋ دە جۇرگىزىپ، جۇڭگو كوممۋنيستىك پارتياسى شينجياڭدا «دۇربەلەڭ» تۋدىردى دەگەن ايتىلمىس قاسكۇنەمدىكتى مويىنداۋعا زورلايدى، «پارتيادان قول ۇزۋگە»، كوممۋنيستىك پارتيا ۇيىمىن اشكەرەلەۋگە قىسايدى. ماۋ زىمين قاتارلىلار جاۋعا باس يمەي، ولىمنەن ەش جاسقانباي، باتىل تۇردە: «پارتيادان استە قول ۇزبەيمىز، كوممۋنيستەردىڭ وزىندىك ار - ۇجدانى بار» دەپ جاۋاپ بەرەدى. «كوممۋنيزمدىك تۇرعىمنان اۋىتقۋىما بولمايدى!». 1943 - جىلى 9 - ايدىڭ 27 - كۇنى ماۋ زىمين جاۋلار جاعىنان استىرتىن ولتىرىلەدى، سول كەزدە ول 47 جاستا ەدى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.

  • وسى كەزەكتى جۇڭگو − ازيا - ەۆروپا كورمەسى تۇڭعىش رەت نەگىزگى قوناق ولكەلەردى بەلگىلەدى
  • تاپسىرىس ونىمدەردى جەدەل ءوندىرىپ، قامداۋدى قامتاماسىز ەتتى
  • جىلدىق مىندەتتى ءساتتى ورىنداۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتتى
  • شينجياڭ جۇڭتاي توبى دۇنيە جۇزىندەگى 500 قۋاتتى كاسىپورىن قاتارىنا ءوتتى
  • جەل - جارىق ەنەرگياسى ءوزارا تولىقتىردى