حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى
اعاش، شوپتەر كوكتەپ، كوكتەمنىڭ لەبى بىلىنە باستادى. بارشا عالام ماساتىداي تۇرلەنە باستاعان مەزگىلدە، ءتوراعا شي جينپيڭ 2019 - جىلى تۇڭعىش رەت شەتەلگە مەملەكەتتىك ساپارمەن شىعىپ، جۇڭگونىڭ يتاليامەن، موناكومەن، فرانسيامەن ەكى جاقتى ناقتى سەلبەستىگىنىڭ ساپاسىن كوتەرۋگە جانە ونى جاڭالاۋعا كۇش سالىپ، 3 ەلمەن تىزە قوسا وتىرىپ، ناقتى ارەكەت ارقىلى جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ دۇنيە ءجۇزى بەيبىتشىلىگىنىڭ قۇرۋشىلارى، جاھاندىق دامۋعا ۇلەس قوسۋشىلار، حالىقارالىق ءتارتىپتى قورعاۋشىلار ەكەندىگىن ايگىلەپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ دامۋىنا تىڭ دا قۋاتتى قوزعاۋشى كۇش قوسىپ، كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋعا وڭ ەنەرگيا ۇستەدى.
ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ 2019 - جىلعى شەتەلگە تۇڭعىش ساپارى 3 ەلمەن ەكى جاقتى قارىم - قاتىناستى دامىتۋدىڭ جاڭا جوباسىن كەسكىندەپ، ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدىلىك پەن جان - جاقتى سەلبەستىكتى تەرەڭدەتىپ، جۇڭگونىڭ اشىق پەيىلمەن جانە ەڭ كۇشتى تىلەكپەن ءار ەل اراسىندا ۇزدىكسىز كەڭەس جۇرگىزەتىن ونەگەسىن ايگىلەپ، ءداستۇرلى دوستىققا جاڭا، جالىندى ومىرشەڭدىك بەرىپ، ناقتى سەلبەستىككە جاڭا داۋىرلىك ءمان ۇستەپ، جاڭا داۋىردەگى ەكى جاقتى قارىم - قاتىناسىنىڭ تىڭ بەلەسكە كوتەرىلۋىن ىلگەرىلەتتى.
ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ 2019 - جىلعى شەتەلگە تۇڭعىش ساپارى ستراتەگيالىق پىكىرلەسۋدى ونان ارى كۇشەيتۋ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز ورنىقتى دامۋىن ىلگەرىلەتۋ ىزگى تىلەگىن ءبىلدىرىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ كوپ جاقتىلىقتى قورعاۋداعى، قورعامپازدىققا جانە سىڭار جاقتىلىققا قارسى تۇرۋداعى ورتاق تۇرعىسىنىڭ بەلسەندى سيگنالىن تاراتىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ ناقتى سەلبەستىگىنىڭ كەڭدىگى مەن تەرەڭدىگىن ونان ارى ارتتىردى، بۇل جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ جالپى بەتتىك ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ۇزدىكسىز تەرەڭدەتۋدە ماڭىزدى ءمان الادى.
حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىنە بىرگە بويسۇنىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ نىق قاداممەن الىسقا جەتۋى ءۇشىن حالىقارالىق ىستەر سەلبەستىگى نەگىزىن بەكەمدەدى. ادامزات قوعامى ورتاق سىن - سايىسقا جانە حاۋىپ - قاتەرگە نەعۇرلىم ءدوپ كەلگەن سايىن، سولعۇرلىم ستراتەگيالىق تاباندىلىقپەن، ۇزاق بولاشاقتىق كوز ايامەن بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى ۇستاۆىنىڭ ماقساتى مەن پرينسيبىن نەگىز ەتكەن حالىقارالىق قارىم - قاتىناستىڭ نەگىزگى ولشەمىن تىزە قوسا باتىل قورعاۋ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك ەتكەن حالىقارالىق جۇيەنى قورعاۋ، حالىقارالىق زاڭ مەن جالپى مويىنداعان حالىقارالىق قارىم - قاتىناس ولشەمىنە قۇرمەت ەتۋ، «بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىنىڭ ۇستاۆى»نا قۇرمەت ەتۋ كەرەك. حالىقارالىق ىستەردە كوپ جاقتىلىقتى ۇستانۋعا بىرگە تاباندى بولىپ، بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمى جانە حالىقارالىق ىستەر اياسىندا پىكىرلەسۋدى، سەلبەسۋدى جانە ءوزارا قولداۋ كورسەتۋدى كۇشەيتۋ كەرەك.
ساۋدا ەرەجەسىنە بىرگە بويسۇنىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ نىق قاداممەن الىسقا جەتۋى ءۇشىن ەكونوميكالىق دامۋ نەگىزىن بەكەمدەدى. قازىر حالىقارالىق جاعدايداعى تۇراقسىزدىق، بەلگىسىزدىك فاكتورلار كوبەيىپ، سىڭار جاقتىلىق، قورعامپازدىق، جاھاندانۋعا كەرەعار يدەيالىق اۋقىم بەلەڭ بەردى. دۇنيە ءجۇزىنىڭ كوپ ۇيەكتەنۋى، ەكونوميكانىڭ جاھاندانۋى سىندى ۇلى تاريحي اۋقىمعا ۇيلەسىپ، اشىق دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قۇرۋدى ىلگەرىلەتۋدە، سەلبەستىككە بىرگە تاباندى بولىپ، ادامزات ءدوپ كەلگەن سىن - سايىستارعا توتەپ بەرۋ، ءارقانداي فورماداعى قورعامپازدىققا، سىڭار جاقتىلىققا قارسى تۇرۋ، بەرىك، اشىق، سيىسىمدى دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسىن قورعاۋ كەرەك. ساۋدانىڭ جانە قارجى قوسۋدىڭ ەركىن، قولايلى بولۋىن جەبەۋگە بىرگە تاباندى بولىپ، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ وزەكتى ورنىن قورعاپ، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ قاجەتتى رەفورمالارىن ىلگەرىلەتىپ، ەرەجەنى نەگىز ەتكەن، جاريا، تەپە - تەڭ، كەمسىتپەيتىن، اشىق، سيىسىمدى، تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن كەمەلدەندىرۋ كەرەك.
جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ 4 ۇلكەن سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋگە بىرگە قۇلشىنىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ نىق قاداممەن الىسقا جەتۋى ءۇشىن ستراتەگيالىق ءوزارا سەنىمدىلىك نەگىزىن بەكەمدەدى. جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ بەيبىتشىلىك، ارتۋ، رەفورما، وركەنيەت سىندى 4 ۇلكەن سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتىپ، جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ جان - جاقتى ستراتەگيالىق سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن دامىتۋ ءۇشىن، ءورىس اشا جاڭالىق ەنگىزۋ جانە اشىق، سيىسىمدى بولۋ ويىمەن ازيا - ەۆروپانىڭ ەكونوميكا - ساۋدا جانە ءوزارا بايلانىس سالاسىندا اناعۇرلىم تىعىز سەرىكتەستىك قارىم - قاتىناسىن ورناتۋ، اناعۇرلىم كوپ ناقتى سەلبەستىك ورىستەتىپ، دۇنيە ءجۇزى مەن ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن، گۇلدەنۋىن قورعاۋ قاجەت. جۇڭگو ەۆروپانىڭ ءبىر تۇلعالانۋ ۇردىسىنە باتىل قولداۋ كورسەتەدى، ەۆروپا وداعىنىڭ ىنتىماقتى بولۋىنا جانە الۋەتتەنۋىنە باتىل قولداۋ كورسەتەدى، ەۆروپانىڭ حالىقارالىق ىستەردە اناعۇرلىم ماڭىزدى رول اتقارۋىنا باتىل قولداۋ كورسەتەدى.
كوپ جاقتى جاڭا سەلبەستىك تۇعىرىن بىرگە ورناتىپ، جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ نىق قاداممەن الىسقا جەتۋى ءۇشىن اناعۇرلىم كەڭ ءارى تىڭ كەڭىستىك اشتى. ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ كەڭ كولەمدە قارسى الۋعا يە بولعان عالامدىق الەۋمەتتىك ونىمگە اينالىپ كەلەدى. جۇڭگو مەن يتاليا ەكى جاق ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىن بىرگە ىلگەرىلەتۋ جونىندەگى تۇسىنىستىك ەسكەرتپە حاتىنا قول قويىسىپ، ءار سالاداعى ءوزارا پايدالى سەلبەستىكتى ىلگەرىلەتتى؛ جۇڭگو موناكونىڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بىرگە قۇرۋ حالىقارالىق سەلبەستىگىنە بەلسەنە ارالاسۋىن قارسى الدى؛ فرانسيا جاق ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ باستاماسىنا نازار اۋداردى جانە ءمان بەردى، جۇڭگو مەن فرانسيا اقىلداسىپ تۇراقتانعان ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بىرگە قۇرۋدىڭ، سونداي - اق 3 - جاقپەن سەلبەسۋ نىساندارىنىڭ ەرتەرەك تياناقتانۋىن، ناقتى ناتيجە بەرۋىن ىلگەرىلەتۋگە كۇش سالدى. بۇلاردىڭ بارلىعى جۇڭگو مەن ەۆروپانىڭ ورتاق مۇددە بالكۇلشەسىن بارعان سايىن ۇلعايتۋعا، بىرگە گۇلدەنۋگە قادام تاستاپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا حالقىن اناعۇرلىم جاقسى باقىتقا كەنەلتۋگە ءتيىمدى.
كوكتەمنىڭ كورىكتى ءۇنى − دوستىقتىڭ جۇرەكتەن تولقىعان جىرى، سەلبەستىكتىڭ قۋاتتى ءۇنىنىڭ وركەسترى. ءبىز تاريحي وزگەرىستىڭ بەتالىسىن كوزدەي وتىرىپ، بەيبىت دامۋ ورايىن مىقتى ۇستاپ، جۇڭگو مەن ەۆروپا سەلبەستىگىن جاڭالىق اشا دامىتۋدى جۇزەگە اسىرعان ءتوراعا شي جينپيڭنىڭ بۇل ساپارىنىڭ، ءسوز جوق، جاڭا داۋىردەگى جۇڭگو - ەۆروپا قارىم - قاتىناسىنىڭ اقاۋسىز، ورنىقتى دامۋىن پارمەندى ىلگەرىلەتىپ، تاماشا بولاشاقتى كورسەتىپ، دۇنيە ءجۇزىنىڭ بەيبىتشىلىگى مەن دامۋى ءۇشىن تىڭ ۇلەس قوساتىندىعىنا كامىل سەنەمىز.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 3 - ايدىڭ 25 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
