«2019 - جىلعى شينجياڭنىڭ امانات - قارىز ساياساتى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى پىكىر»دەگى جارقىن تۇيىندەرگە تۇسىنىك
فينانس ونىمدەرىندە جانە قىزمەت وتەۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، كاسىپ سالاسى بويىنشا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى فينانس جاعىنان قولداۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ كەرەك.
ءارقايسى فينانس قۇرىلىمدارى امانات - قارىزدى تەكسەرىپ - بەكىتۋ ءتارتىبىن جانە بۋىندارىن ونان ارى ساپالىلاندىرىپ، قارجى قۇراۋ تىزبەگىن قىسقارتىپ، لايىقتى تۇردە اقىنى تومەندەتىپ، پايدا بەرۋى كەرەك، وزىندىك قۇندى حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا جانە شاعىن، ۇساق كاسپورىندارعا ءتۇرىن وزگەرتىپ جۇكتەۋگە قاتاڭ تيىم سالىنادى.
ءارقايسى بانكە سالاسىنداعى فينانس قۇرىلىمدارى جاساۋ كاسىبىنە ورتا، ۇزاق مەرزىمدى قارىز اقشا بەرۋ، زەرتتەۋ - اشۋ، جاڭالىق جاساۋ، قۇرىلعىلاردى جاڭالاۋ، قوسىپ الۋ، بىرىكتىرۋ قارىز اقشاسىن بەرۋ تەبىنىن كۇشەيتۋى كەرەك.
ءتىلشى ۋاڭ يۇڭفي
تاياۋدا جۇڭگو حالىق بانكەسىنىڭ ءۇرىمجى ورتالىق تارماق بانكەسى «2019 - جىلعى شينجياڭنىڭ امانات - قارىز ساياساتى قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى پىكىر»دى باسىپ تاراتتى.
”ەكونوميكانىڭ باسەڭدەۋ قىسىمى جاعدايىندا، فينانس قۇرىلىمدارى قارجىمەن قامداۋدا بايىپتىلىققا بەت الدى. مۇنداي جاعدايدا اقشا ساياساتىنىڭ وتكىزگىشتىك مەحانيزمىن جاقسارتىپ، شينجياڭنىڭ بانكە سالاسىنداعى فينانس قۇرىلىمدارىن تەگىنە قايتۋعا جەتەكتەپ، ناقتى ەكونوميكاعا قىزمەت وتەۋ قابىلەتىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، فينانس جانە ناقتى ەكونوميكانىڭ ۇتىمدى اينالىمىن جۇزەگە اسىرۋ كەرەك“، - دەدى جۇڭگو حالىق بانكەسى ءۇرىمجى ورتالىق تارماق بانكەسى اقشا امانات - قارىز باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لي شينشىڭ.
فينانس ونىمدەرىندە جانە قىزمەت وتەۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىلدى
فينانس ونىمدەرىندە جانە قىزمەت وتەۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشۋ − «پىكىر»دەگى جارقىن تۇيىندەردىڭ ءبىرى. ”ءارقايسى فينانس قۇرىلىمدارى اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋ ستراتەگياسىن اتقارۋدى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋمەن ورگانيكالى ۇشتاستىرۋ قىزمەتىن ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، اناعۇرلىم كوپ قارجىنىڭ اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەگى ءتۇيىندى سالالارعا جانە سالىستىرمالى كەدەي وڭىرلەردىڭ كاسىپ سالاسى نىسان قۇرىلىستارىنا ۇسىنىلۋىنا جەتەكشىلىك ەتىپ، ەرەكشە اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرى ابزالدىعىنا يە، رايون جانە قۇرىلعىلى اۋىل شارۋاشىلىعى ابزالدىعىنا يە رايون قۇرىلىسىن قولداپ، اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن جىنتىكتەي مانەرلەۋ كاسىبىن دامىتۋدى قولداپ، اۋىل شارۋاشىلىعىنىڭ كاسىپ سالاسى ۇلگىسىندە شارۋاشىلىق جۇرگىزۋىن ىلگەرىلەتىپ، اۋىل - قىستاقتىڭ 1 - ، 2 - ، 3 - كاسىپ سالاسىنىڭ توعىسا دامۋىن جەبەۋ؛ فينانس ونىمدەرىندە جانە قىزمەت وتەۋ ۇلگىسىندە جاڭالىق اشىپ، كاسىپ سالاسى بويىنشا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى فينانس جاعىنان قولداۋدى ۇزدىكسىز كۇشەيتۋ كەرەك“، - دەدى لي شينشىڭ.
«پىكىر»دە فينانس قۇرىلىمدارىنان اناعۇرلىم كوپ فينانس بايلىعىن اۋىل - قىستاقتى گۇلدەندىرۋدەگى ءتۇيىندى سالالارعا جانە ءالسىز بۋىندارعا ورنالاستىرۋ تالاپ ەتىلدى. مەملەكەتتىك وركەندەتۋ بانكەسىنىڭ شينجياڭ بولىمشە بانكەسى اۋىل شارۋاشىلىعى، اۋىل - قىستاق نەگىزدىك قۇرىلعىلارى سىندى سالالاردى ورتا، ۇزاق مەرزىمدى امانات - قارىزبەن قولداۋدى كۇشەيتۋى؛ اۋىل شارۋاشىلىعىن وركەندەتۋ بانكەسىنىڭ شينجياڭ بولىمشە بانكەسى مەملەكەتتىڭ استىق حاۋىپسىزدىگى، ت.ب ساياساتتىق سيپات الاتىن كاسىپتەرگە مىعىم كەپىلدىك ازىرلەۋى؛ اۋىل شارۋاشىلىق بانكەسى جانە پوچتا امانات اقشا بانكەسى اۋدان كولەمىندەگى بولىمشە قۇرىلىمدارىنىڭ امانات اقشا قويۋ، قارىز اقشا بەرۋ سالىستىرماسىن بىرتىندەپ جوعارىلاتۋى؛ اۋىل - قىستاق امانات - قارىز سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ، اۋىل - قىستاق ساۋدا بانكەسىنىڭ جانە اۋىل - قىستاق سەلبەستىك بانكەسىنىڭ قارجى ۇسىنىلىم بەتالىسى اۋىل شارۋاشىلىعىنا قاتىستى كاسىپتەردى نەگىز ەتىپ، ”اۋىل - قىستاقتان الشاقتاۋ“ نىسايىنان ساقتانۋى كەرەك.
فينانستىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋعا كۇش ۇستەۋى جاعىندا، «پىكىر»دە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: شينجياڭداعى ءار دارەجەلى حالىق بانكەلەرى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە قايتالاي بەرىلگەن قارىز اقشا ساياساتىنان تولىق، ويداعىداي پايدالانىپ، فينانس قۇرىلىمدارىنىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قارجىسىنا قاراتىلعان ۇسىنىلىمىن بار كۇشپەن قامتاماسىز ەتۋى كەرەك. مۇندا، اسىرەسە، اۋىر كەدەي وڭىرلەرگە بەيىمدەلۋ تەبىنىن كۇشەيتىپ، اۋىر كەدەي وڭىرلەردىڭ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە قايتالاي بەرىلگەن قارىز اقشا سالىستىرماسىنىڭ شينجياڭنىڭ ورتاشا دەڭگەيىنەن جوعارى بولۋىنا كەپىلدىك ەتۋ كەرەك.
حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋى قيىن بولۋ ماسەلەسى جەڭىلدەتىلدى
«پىكىر»دە حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋ وزىندىك قۇنىن تومەندەتۋ جاعىنا تالاپ قويىلدى: ءارقايسى بانكە سالاسىنداعى فينانس قۇرىلىمدارى باعانى بازارعا نەگىزدەلىپ تۇراقتاندىرۋ پرينسيبىن ”وزىندىك قۇندى ساقتاۋ، بولماشى عانا پايدا تابۋ“ تالابىمەن ورگانيكالى ۇشتاستىرىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ العان قارىزىنىڭ ءوسىمىن تۇراقتاندىرۋ مەحانيزمىن ونان ارى اقاۋسىزداندىرۋ كەرەك. ”ءارقايسى فينانس قۇرىلىمدارى امانات - قارىزدى تەكسەرىپ - بەكىتۋ ءتارتىبىن جانە بۋىندارىن ونان ارى ساپالىلاندىرىپ، قارجى قۇراۋ تىزبەگىن قىسقارتىپ، لايىقتى تۇردە اقىنى تومەندەتىپ، پايدانى ازايتۋى كەرەك، وزىندىك قۇندى حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا جانە شاعىن، ۇساق كاسپورىندارعا ءتۇرىن وزگەرتىپ اۋدارۋعا قاتاڭ تيىم سالىنادى. ’قارىز اقشانى قايتارماي تۇرىپ جالعاستى قارىز الۋ‘، ’اينالمالى قارىز الۋ‘ قاتارلىلاردى بار كۇشپەن جالپىلاستىرىپ، قالىپتى شارۋاشىلىق جۇرگىزىپ جاتقان حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋ مەن اينالىمعا سالۋدى ’جىكسىز ۇلاستىرۋ‘دى جۇزەگە اسىرۋىنا قولداۋ كورسەتىپ، كاسىپورىنداردىڭ جالعاستى قارىز الۋ اۋىرتپاشىلىعىن شىنايى جەڭىلدەتۋ كەرەك“، - دەدى لي شينشىڭ.
«پىكىر»دە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: ءارقايسى فينانس قۇرىلىمدارى حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا قاراتىلعان فينانس ونىمدەرىندە جانە قىزمەت وتەۋدە جاڭالىق اشۋدى بار كۇشپەن ىلگەرىلەتىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا قولدا بار قور، جابدىق، فينانستىق مال - مۇلىك، ءبىلىم مەنشىك ۇقىعى قاتارلى مال - مۇلىكتەرىن كەپىلگە قويۋ، كەپىلگە بەرۋ ارقىلى قارجى توپتاۋ كاسىبىن جۇرگىزۋى؛ شارت - جاعدايى بار فينانس ورگاندارى ”ينتەرنەت +“ ۇلگىسى بويىنشا حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارجى قۇراۋىنا قىزمەت وتەۋ تۇعىرىن قۇرۋ جونىندە ىزدەنىس جاساۋى؛ تيجارات جۇرگىزۋدە سەنىمدى، قازىنا جانە باسقارۋ ورەسى ءبىرشاما جوعارى بولعان حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىندارعا جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىندارعا امانات - قارىز بەرۋى؛ جۇڭگو حالىق بانكەسىنىڭ جيۋعا ءتيىستى ەسەپ اقشاسىنان قارجى قۇراۋعا قىزمەت وتەۋ تۇعىرىنان ويداعىداي پايدالانىپ، حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ جيۋعا ءتيىستى ەسەپ اقشاسىنان قارجى قۇراۋىن قولداۋى كەرەك.
قارىز اقشا حاۋىپ - قاتەرىنە تولەم بەرۋ مەحانيزمى − حالىق باسقارۋىنداعى كاسىپورىنداردىڭ جانە شاعىن، ۇساق كاسىپورىنداردىڭ قارىز الۋىنىڭ ءتارتىپتى ىلگەرىلەۋىندەگى شەشۋشى بۋىن. «پىكىر»دە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: ءارقايسى فينانس قۇرىلىمدارى ۇكىمەت سيپاتىنداعى قارجى قۇراۋعا كەپىل بولۋ قۇرىلىمدارى مەن بانكە سالاسىنداعى فينانس قۇرىلىمدارى بىرگە ات سالىساتىن، حاۋىپ - قاتەردى ۇيلەسىمدى بولىسەتىن بانكە جانە كەپىل بولۋ قۇرىلىمدارى سەلبەستىك جاسايتىن مەحانيزم ورناتۋدى ىلگەرىلەتۋ كەرەك. ءار دارەجەلى حالىق بانكەلەرى جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ حاۋىپ - قاتەرگە تولەم بەرۋ مەحانيزمىن ورناتۋ جونىنەن ىزدەنىس جاساۋىن بەلسەندى ىلگەرىلەتىپ، ۇكىمەت سيپاتىنداعى قارجى قۇراۋعا كەپىل بولۋدىڭ باياندى جۇرگىزىلۋىنە كەپىلدىك ەتىپ، ۇكىمەت سيپاتىنداعى قارجى قۇراۋعا كەپىل بولۋدىڭ رولىن اناعۇرلىم ساۋلەلەندىرۋ كەرەك.
وزىق جاساۋ كاسىبىنە ءونىمدى امانات - قارىز بەرۋ كۇشەيتىلەدى
وزىق جاساۋ كاسىبىنە ءونىمدى امانات - قارىز بەرۋدى كۇشەيتۋ «پىكىر»دەگى تاعى ءبىر جارقىن ءتۇيىن سانالادى.
ءداستۇرلى قوزعالىس ەنەرگياسىندىق كاسىپ سالاسىن بار كۇشپەن دامىتۋ جاعىندا، «پىكىر»دە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتىلدى: ءارقايسى بانكە سالاسىنداعى فينانس قۇرىلىمدارى جاساۋ كاسىبىنە ورتا، ۇزاق مەرزىمدى قارىز اقشا بەرۋ، زەرتتەۋ - اشۋدا جاڭالىق اشۋ، قۇرىلعىلاردى جاڭالاۋ، قوسىپ الۋ، بىرىكتىرۋ قارىز اقشاسىن بەرۋ تەبىنىن كۇشەيتۋى كەرەك. اشىق سيپاتتى، ساياساتتىق سيپاتتى فينانس قۇرىلىمدارى فۋنكتسيالىق ورنى جانە كاسىپ كولەمىنە نەگىزدەلە وتىرىپ، شەشۋشى وزەكتى تەحنيكادان قامال الۋ، تۇڭعىش دانا (توپ) قولدانۋدان ۇلگى كورسەتۋ نىساندارى، جاساۋ كاسىبىندەگى ماڭىزدى نىساندار، ستراتەگيالىق جاڭادان وركەندەگەن كاسىپ سالاسى قاتارلىلارعا بەلسەندى قولداۋ كورسەتۋى؛ مەملەكەتتىك كەڭەستىڭ نەگىزدىك قۇرىلعىلارداعى ولقىلىقتاردى تولىقتاۋ، اۆتونوميالى رايوننىڭ قارجى قوسۋدى ورنىقتىرۋ، ۇكىمەتتىڭ ارناۋلى قارىز اقشا تاراتۋ كولەمىن ۇلعايتۋ ارقىلى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىستارىن ىلگەرىلەتۋ ورايىنان پايدالانىپ، قاتىناس - تاسىمال، سۋ يگىلىگى، ەنەرگيا سياقتى نەگىزدىك قۇرىلعى قۇرىلىس نىساندارىنىڭ سايكەستى قارجى قۇراۋ سۇرانىسىن بار كۇشپەن قاناعاتتاندىرۋى؛ قارجى قۇراپ جالعا بەرۋ، كاسىپ تىزبەگى نەگىزىندە قارجى قۇراۋ قاتارلى ونىمدەردى جانە قىزمەت وتەۋلەردى بەلسەنە دامىتۋى؛ حاۋىپ - قاتەردى ءبولىسۋ تاسىلىندە جاڭالىق اشۋ ارقىلى بانكە، ۇكىمەت، كەپىل بولۋشى كوپ جاقتىلى سەلبەستىك جاساۋدى كۇشەيتىپ، وزىق جاساۋ كاسىبىنە، جوعارى تەحنيكالى جاساۋ كاسىبىنە بەرىلەتىن ءونىمدى امانات - قارىز ۇسىنىلىمىن ارتتىرۋى؛ حاۋىپ - قاتەر مەڭگەرىلەتىن جاعداي استىندا، شارتقا ۇيلەسەتىن جاساۋ كاسىپورىندارىنىڭ ”قارىز اقشانى قايتارماي تۇرىپ جالعاستى قارىز الۋ“ىنا جول قويىپ، كاسىپورىنداردىڭ اۋىرتپالىعىن شىنايى جەڭىلدەتۋى كەرەك.
