− اۆتونوميالى رايونىمىزداعى 17 تاراۋدىڭ، مەكەمە - ورىننىڭ حوتان اۋدانىن تۇيىندە تۇرىپ كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋى تۋرالى
ءتىلشى ميھىرگۇل ناسىر
”2018 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن حوتان اۋدانىندا 82 كەدەي قىستاق كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستادى، ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان 27 مىڭ 56 وتباسىنداعى 116 مىڭ 580 ادام كەدەيلىك تىزىمىنەن شەگەرىلدى، كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ سالىستىرماسى 2014 - جىلعى %38.8تەن 2018 - جىلى %9.2كە تومەندەدى“. 4 - ايدىڭ 18 - كۇنى اۆتونوميالى رايونداعى 17 تاراۋدىڭ، مەكەمە - ورىننىڭ حوتان اۋدانىندا كەدەيلەردى تۇيىندەردە تۇرىپ سۇيەمەلدەۋ قىزمەتى جونىندەگى اڭگىمە ماجىلىستە حوتان اۋداندىق پارتكومنىڭ ورىنباسار شۋجيى لي جىنگو حوتان اۋدانىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ قىزمەتىندە قول جەتكىزگەن كەزەڭدىك ناتيجەلەرىن وسىلاي تانىستىردى.
حوتان اۋدانى اۆتونوميالى رايونداعى 22 اۋىر كەدەي اۋداننىڭ ءبىرى. تاياۋ جىلداردان بەرى اۆتونوميالى رايوندىق ءادىليا مەڭگەرمەسى باستاماشىلدىقپەن جاپپاي يگەرىپ، تۇيىندەردە تۇرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەيتىن 17 تاراۋدى جانە مەكەمە - ورىندى ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ سايكەستىرىپ، ادام كۇشى، زاتتىق كۇش، نىسان، قارجى سياقتى جاقتاردان حوتان اۋدانىنا كۇش سالا قولداۋ كورسەتتى جانە كومەكتەستى. ساناققا قاراعاندا، 2018 - جىلى حوتان اۋدانىندا جالپى 20 كەدەي قىستاق كەدەيلىكتەن ارىلىپ، كەدەيلىك قالپاعىن الىپ تاستاعان، 9762 وتباسىنداعى 39 مىڭ 879 ادام كەدەيلىكتەن ارىلعان. اۆتونوميالى رايونىمىزداعى ءارقايسى تاراۋلار، مەكەمە - ورىندار ءتۇرلى كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ قارجىسىنان جالپى 26 ميلليون 240 مىڭ يۋاننان استام قارجى شىعارىپ، 26 نىسان اتقارىپ، وتباسىندا قيىنشىلىعى بار 680 وقۋشىعا قارجىلاي كومەك كورسەتىپ، 711 كەدەيدىڭ باسقا كاسىپ سالاسىنا ويىسىپ جۇمىستانۋىنا كومەكتەسىپ، ەڭبەك كىرىسى 6 ميلليون 990 مىڭ يۋان بولعان.
قىستاقتىڭ جاعدايىنا قاراي شارا قولدانىپ، نىساندار ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلۋعا جەتەكتەدى
17 تاراۋ، مەكەمە - ورىن كومەكتەسۋ - سۇيەمەلدەۋ وي جەلىسىن ايقىنداپ، جەرگىلىكتى جاعدايعا قاراي ىستەپ، قىستاقتىڭ جاعدايىنا قاراي شارا قولدانىپ، نىسان قۇرىلىستارىن ءتۇيىندى ىلگەرىلەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسى كومەكتەسكەن - سۇيەمەلدەگەن حوتان اۋدانى لاڭرۋ اۋىلى داۋزىيا قىستاعىندا ارحيۆ تۇرعىزىلىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسىنان 444 وتباسى، 1719 ادام بار بولىپ، كەدەيلىكتىڭ تۋىلۋ سالىستىرماسى %48.51كە جەتكەن. 2019 - جىلى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى داۋزىيا قىستاعىنىڭ ابزالدىلىعى مەن ەرەكشەلىگىنە ساي، جوعارى دارەجەلى تاراۋلارعا كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىسانىنان بەسەۋىن ءوتىنىش ەتتى ءارى 500 شارشى مەترلىك كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ سەحى جانە سايكەستى قۇرىلعىلار نىسانى، 22 تىگىن ماشيناسى نىسانى، كوكونىس جىلىجايى نىسانى، 200 وتباسىن قامتىعان اۋلانى كورىكتەندىرۋ نىسانى، الەۋمەتتىك دارەتحانا، مونشاحانا قۇرىلىسى نىسانى سياقتىلار بەكىتىلىپ، اتقارىلدى. وسى نىسانداردىڭ اتقارىلۋى قىستاق كەلبەتىن، قىستاق بەينەسىن بارىنشا جاقسارتادى، سونىمەن بىرگە، كەدەي وتباسىلارىنىڭ جانە قىستاق كوللەكتيۆىنىڭ كىرىسىن ارتتىرىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ قىزمەتىن پارمەندى ىلگەرىلەتەدى.
جۇڭگو بانكە، قامسىزداندىرۋ باقىلاۋ - باسقارۋ كوميتەتى شينجياڭ باقىلاۋ - باسقارۋ مەكەمەسى ۇيعۇر ءدارى -دارمەگى ەگىمشىلىك نىسانىن باستاماشىلدىقپەن سايكەستىرىپ، حوتان اۋدانى ىسلاماۋات اۋىلى ليچىتوقاي قىستاعىندا 2000 مۋ جەرگە جۇڭگوشا ءدارى ءشوپ ەكتى. سونىمەن بىرگە، 1500 مۋدان استام جەرگە قىزىل بۇرىش، ءسابىز، قاۋىن سياقتى ەكونوميكالىق داقىلدار ەكتى.
اۆتونوميالى رايوندىق ءادىليا مەڭگەرمەسى حوتان اۋدانى بۇزاق اۋىلى جاي قىستاعىنىڭ اۋىل - قىستاق جول قۇرىلىسى، حاۋىپسىز اۋىز سۋ ينجەنەرياسى، الەۋمەتتىك دارەتحانا جانە مونشا نىسانى، بۇلدىرىق تاۋىعى باعىمشىلىعى، كەدەي وتباسىلارىنىڭ تۇرمىس ساپاسىن جوعارىلاتىپ، كىرىسىن ارتتىرۋ نىسانى سياقتىلارعا ساياتىن كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدىڭ 15 نىسانىنا ءوتىنىش بەرۋىنە كومەكتەستى.
عىلمي جوبالاپ، كاسىپ سالاسى ارقىلى كىرىستى ارتتىرۋعا دەم بەردى
17 تاراۋ، مەكەمە - ورىن جەرگىلىكتى ورىننىڭ بايلىق ابزالدىلىعىنا سۇيەنىپ، عىلمي جوبالاپ، كاسىپ سالاسىنىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ارتتىرۋ جولىن كەڭەيتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق وداق كوميتەتى شارۋالاردىڭ ءسابىز، پيگمەنتتى قىزىل بۇرىش، قاۋىن سياقتىلاردى ەگۋىنە جەتەكشىلىك ەتتى جانە كومەكتەستى ءارى 1000 مۋلىق اقشىل قىزىل ءتۇستى جوڭىشقا بازاسىن قۇردى؛ 100 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، تاۋاككول اۋىلى قاقشال قىستاعىندا 300 شارشى مەترلىك نان جابۋ سەحىن سالىپ، ”تۋانتۋان نان“ شارۋالار كاسىپتىك سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، زات جەتكىزۋ جانە بازاردا ساتۋ ارناسىن اشىپ، نان شارۋاشىلىعىن زورايتتى. قازىر كۇنىنە 3000 نان جاۋىپ، وسى قىستاقتاعى 20 نەشە ايەلدى سول جەردە جۇمىستانۋعا جەتەكتەدى.
جۇڭگو اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بانكەسى شينجياڭ بولىمشە بانكەسى اۋىل شارۋاشىلىعىن دامىتۋ بانكەسى باس بانكەسىنىڭ جىلۋعا اتاعان پارتيا جارناسىنان پايدالانىپ، جاڭا اۋات اۋىلى تيىرمەنباسى قىستاعىنا 1500 شارشى مەترلىك تەمىرشىلىك زاۆودىن قۇرىپ، 100 قىستاق تۇرعىنىن ۇيلەرىنىڭ ماڭىندا جۇمىستانۋعا جەتەكتەدى، ءاربىر قىستاق تۇرعىنىنىڭ جىلدىق ورتاشا كىرىسى 30 مىڭ يۋان اينالاسىندا بولادى ءارى قىستاق كوللەكتيۆى ءۇشىن جىلىنا 60 مىڭ يۋاندىق جالعا بەرۋ كىرىسىن كوبەيتەدى دەپ مەجەلەندى.
جۇڭگو پوچتا توبى سەرىكتەستىگى شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگى زات اينالىمى جۇيەسىنە سۇيەنىپ، جاڭا ارىق اۋىلى باشقۇعاچ قىستاعىنداعى كەدەي بۇقارانىڭ جاڭعاق، قارا تاۋىق، ەتتى سۇڭعىلا سياقتى اۋىل شارۋاشىلىق ونىمدەرىن ساتۋىنا كومەكتەسىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كىرىسىن ءونىمدى جوعارىلاتتى.
جۇڭگو تەمىر جول ءۇرىمجى مەكەمەسى توبى شەكتى سەرىكتەستىگى ءبىر ميلليون 890 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، 5 باعىمشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىن قۇرىپ، 130 ادامدى سول جەردە، جاقىن ماڭدا جۇمىستاندىردى؛ اۆتونوميالى رايوندىق قاتىناس قۇرىلىسىن باسقارۋ مەكەمەسى جاڭعاق كاسىبىنىڭ ساپاسىن كوتەرىپ، ونىمدىلىگىن ارتتىرۋدان ۇلگى كورسەتۋ اتىزىن قۇردى؛ جۇڭگو جۇڭمەي ەنەرگيا جارنا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ شينجياڭ بولىمشە سەرىكتەستىگى 3 اۋىل شارۋاشىلىق سەلبەستىك كووپەراتيۆىنىڭ بەيجيڭ شاديك جەمىس - جيدەك كاسىبىمەن 4 ميلليون 800 مىڭ يۋاندىق كەپتىرىلگەن جەمىس ساتۋ توقتامىنا قول قويىسۋىنا كومەكتەستى.
جىگەر - قايرات جاعىنان، اقىل - پاراسات جاعىنان سۇيەمەلدەپ، ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن تاسقىنداتتى
كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدە الدىمەن جىگەر - قايرات جاعىنان سۇيەمەلدەۋ كەرەك. بيىل اۆتونوميالى رايوندىق وداق كوميتەتى كوزقاراسقا بۇرىلىس جاساۋدان باستاپ كىرىسىپ، كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى نەگىزگى تاقىرىپ ەتكەن تاقىرىپتىق وداق كۇنى قيمىلىن ىلگەرىندى - كەيىندى 3 رەت ورىستەتىپ، قالىڭ وداق مۇشەسى جاستاردىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋعا ات سالىسۋ بەلسەندىلىگىن، ىرىقتىلىعىن جانە جاسامپازدىعىن جۇمىلدىرىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن تاسقىنداتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق ءادىليا مەڭگەرمەسى زاڭدىق كومەك بەرۋ قامتىلىمىن ۇلعايتىپ، ”1 + 1“ زاڭدىق جاقتان ەرىكتى قىزمەت وتەۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، كەدەي بۇقاراعا زاڭ جاعىنداعى قيىن ماسەلەلەردى شەشىپ بەرىپ، ولاردىڭ زاڭدى ۇقىق - مۇددەسىن قورعادى؛ اۆتونوميالى رايوندىق قوعامدىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتى دۇيسەنبى كۇنگى تۋ شىعارۋ، كەشكى مەكتەپتە ۇيرەنۋ، وتباسىلارىن ارالاۋ سياقتى ادىستەردەن پايدالانىپ، ”كەدەيلەردى جىگەر - قايرات جاعىنان، اقىل - پاراسات جاعىنان سۇيەمەلدەۋ“ ۇگىت - تاربيە قىزمەتىن بەلسەنە ورىستەتىپ، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلۋ سەنىمىن كۇشەيتتى؛ شينجياڭ حالىق باس باسپاسى كەدەيلەردى مادەنيەت جاعىنان سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىن كۇش سالا ورىستەتىپ، كەدەيلەردى مادەنيەت جاعىنان سۇيەمەلدەۋدى بارلىق وتباسىلارىنا جەتكىزۋ قيمىلىن ورىستەتىپ، سوتسياليستىك وزەكتى قۇن كوزقاراسى، جۇڭحۋانىڭ ءداستۇرلى مەرەكەسى، ۇلتتار ىنتىماعى سياقتى جاقتار جونىندەگى 100 ۇگىت تاقتاسىن جاساپ، حانارىق قالاشىعى سارسەنبى بازار قىستاعىنىڭ نەگىزگى كوشەلەرىنە ورنالاستىرىپ، قسىتاق تۇرعىندارىنىڭ كورۋىنە، ۇيرەنۋىنە ازىرلەدى.
”اۆتونوميالى رايونداعى تاراۋلاردىڭ، مەكەمە - ورىنداردىڭ قىستاقتى كوتەرمەگە الىپ تۇيىندەردە تۇرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋدى ورىستەتۋى كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ، دالمە - ءدال كەدەيلىكتەن ارىلتۋ نەگىزدىك جالپى جوباسىن قىستاققا، وتباسىلارىنا، ادامعا دەيىن تياناقتاندىرۋعا ءتيىمدى، پارتيانىڭ قامقورلىعىن كەدەي بۇقارانىڭ وتباسىنا جەتكىزۋگە ءتيىمدى، ايماق، وبلىس، اۋدان، قالالاردىڭ تۇيىندەردە تۇرىپ كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ قىزمەتىن ورىستەتۋىندە ماڭىزدى ۇلگى كورسەتۋ رولىن اتقارادى“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋگە، وركەندەتۋگە باسشىلىق ەتۋ گرۋپپاسى كەڭسەسىنىڭ كەدەيلەردى قوعامدىق جاقتان سۇيەمەلدەۋ باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى ءماتسايدي ءماتسىدىق.
