كەزەكتە، جالىنتاۋ باۋرايى قىزۋ قاربالاستىققا شومعان، تۇرپان قالاسى ءپىشان اۋدانى تۇيىق اۋىلىنداعى 5000 مۋدان استام جەرگە ەگىلگەن قاربىزدار پىسىپ، بازارعا سالىنعاننان باستاپ، شينجياڭنىڭ جەر-جەرىنەن كەلگەن ساۋداگەرلەر ساتىپ الا باستادى..
5-ايدىڭ 20-كۇنى قاربىز اتىزىنداعى قاربالاستىقتان كەيىن تۇيىق اۋىل ىنتىماق قىستاعىنداعى ەگىنشى لي چاۋحۇي قۋانا:”قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ كومەگى مەن جەتەكشىلىگىندە، بيىل 35 مۋ جەرگە قاربىز ەكتىم. 5-ايدىڭ 15-كۇنى قاربىزدارىم پىسىپ ۇلگەردى، ءبىر اپتاعا جەتپەيتىن ۋاقىتتا وڭتۇستىك شينجياڭنان كەلگەن ساۋداگەرلەر ساتىپ الدى. مەجەمەن، 80 دە 90 مىڭ يۋان كىرىس تاباتىندايمىن،-دەدى. ونىڭ قاربىز ەگۋمەن شۇعىلدانعانىنا 7 جىل بولعان.
جۇڭگو حالىق ساياسي ءماسليحات كەڭەسى تۇرپان قالالىق كوميتەتىنىڭ ءپىشان اۋدانى تۇيىق اۋىلى ىنتىماق قىستاعىندا تۇراتىن قىستاقتىڭ ءبىرىنشى شۋجيى، قىزمەت اترەتىنىڭ اترەت باستىعى يۇي جىلەي بىلاي دەدى: ”بيىل تۇيىق اۋىلى ىنتىماق قىستاعى جالپى 300 مۋعا جۋىق جەرگە ەرتە پىساتىن قاربىز ەكتى، 5-ايدىڭ 15-كۇنى پىسقاننان كەيىن، ىركەس-تىركەس بازارعا سالىندى، نەگىزىنەن، وڭتۇستىك شينجياڭداعى قاشقار، حوتان قاتارلى ايماقتارىنا ساتىلدى. ”بۇل جەردىڭ تەمپەراتۋراسى ۇيلەسىمدى، كۇندىز بەن ءتۇن پارقى زور، كۇن نۇرى تولىق تۇسەدى، قاربىزدارىنىڭ ساپاسى ەرەكشە جاقسى، تۇرقى بىركەلكى، ءدامى ءتاتتى بولىپ، ساتىپ الۋشىلاردىڭ قىزۋ القاۋىنا بولەنگەن، بازارعا ەرتە سالىنعان، كولەمدەستىرىپ ەگىلگەندىكتەن بيىلعى قاربىزدىڭ ءوتىمى ەركشە جاقسى، قاجەتسىنۋدى قامداي الماي جاتىرمىز“،-دەدى يۇي جىلەي.
تۇرپان قالاسى تۇيىق اۋىلدىق پارتكومنىڭ مۇشەسى چيان شياۋدۇڭ بىلاي دەدى: ”بيىل اۋىلىمىز جالپى 5419 مۋ كەلەتىن اتىزعا كىلەڭ ەرتە پىساتىن قاربىز ەككەن، قازىر نەگىزىنەن بازارعا سالىنىپ بولدى، قاربىزدىڭ مۋ باسىندىق ءتۇسىمى 3 تە 3.5 تونناعا جەتتى، ءونىمى جاقسى. بازارعا ەرتە سالىناتىندىقتان بولار، تۇرپاننىڭ قاربىزدارى قىزۋ قارسى الۋعا بولەنىپ وتىر“.
ۇعىسۋعا قاراعاندا، شينجياڭدا نەگىزىنەن 3 جەردە، ياعني، سانجى، تۇرپان، شىحىزى جەرىندە قاربىزدى كولەمدەستىرىپ ەككەن. مۇندا تۇرپان قاربىزى ەڭ ەرتە بازارعا سالىنادى. نەگىزىنەن 5-، 6-ايلاردا شوعىرلى تۇردە بازارعا سالىنادى، 7-،8-ايدا سانجى مەن شىحىزىنىڭ قاربىزى شوعىرلى تۇردە بازارعا سالىنادى.