تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

”جەل، جاڭبىردا مىزعىماس تاۋ سەكىلدى، مەن تۇرامىن ءوزىمنىڭ بيىگىمدە“

− ”بۇگىنگى جۇڭگو“ جەلىلەس شولۋى (7)

شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ ءتىلشىسى چي جۇڭشي

  جەل ازىناپ، نوسەر توكسە دە، مەن تايشان تاۋىنداي قاسقايىپ تۇرامىن.

  امەريكا قۇراما شتاتتارى جاعىنىڭ ساۋدا زورەكەرلىگى، ەڭ جوعارى شەكتە قىسىم ءتۇسىرۋى الدىندا جۇڭگو جاق ستراتەگيالىق تاباندىلىقتى ساقتاپ، تۋرا بەتالىسقا باستاپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، دالمە - ءدال شارا قولدانىپ، ەلەۋلى قايشىلىق پەن كورنەكتى ماسەلەلەردەن ساقتانۋ جانە ونى شەشۋ جاعىندا ناقتى شارا، قاتاڭ شارا شىعاردى.

  بۇگىنگى جۇڭگو ”التىنى ورنىقتىرۋ“ ياگورىن سالىپ، رەفورمانىڭ كۇشىن شوعىرلاندىرىپ، ەسىك اشۋدىڭ جەلكەنىن جايدى، ”جۇڭگو ءنومىرلى“ الىپ كەمە تولقىن جارا ىلگەرىلەپ، ورنىقتى تۇردە الىسقا ساپار شەكتى.

”التىنى ورنىقتىرۋ“ ارقىلى تومەنگى شەكتەن تۇسىرمەي، دامۋدىڭ نەگىزگى تاعانىن بەكەمدەدى

  بەيجيڭ قالاسىنىڭ ورتالىعىنان وڭتۇستىككە قاراي شامامەن 60 كيلومەتر ارالىقتا بەيجيڭ داشيڭ حالىقارالىق اۋەجايى ەڭ سوڭعى جۇمىستارىن ىستەۋدە. الداعى 30 كۇندە شامامەن 80 ميلليارد يۋان قارجى قوسىلعان، دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ جوعارى ولشەممەن سالىنعان بەيجيڭ جاڭا اۋەجايىنىڭ قۇرىلىسى جالپى بەتتىك اياقتايدى. 9 - ايدىڭ 30 - كۇنىنەن بۇرىن ادامدار بۇل ارادان دۇنيە ءجۇزىنىڭ جەر - جەرىنە ۇشا الاتىن بولادى.

  قارجى قوسۋ − ەكونوميكانى ارتتىرۋدا شەشۋشى رول اتقارادى. قارجى قوسۋدى ورنىقتىرۋ − ەكونوميكانى ورنىقتىرۋدىڭ ماڭىزدى شاراسى، ال نەگىزدىك قۇرىلىسقا قارجى قوسۋ − قارجى قوسۋدى ورنىقتىرۋدىڭ ماڭىزدى تۇتقاسى.

  بيىل العاشقى توقساندا جۇڭگو ەكونوميكاسى سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪6.4 ارتىپ، قىسىم، سىن - سايىس الدىندا ورنىقتى باستامانى ىسكە اسىردى. مۇنىڭ ىشىندە بۇكىل ەلدە تۇراقتى مال - مۇلىككە قوسىلعان قارجىنىڭ ارتۋ مولشەرى بىلتىرعى تۇتاس جىلداعىدان 0.4 پايىز جوعارىلادى؛ نەگىزدىك قۇرىلعىلارعا قوسىلعان قارجىنىڭ ارتۋ مولشەرى بىلتىرعى تۇتاس جىلداعىدان 0.6 پايىز جوعارىلادى.

  ”بيىلعى ەكونوميكالىق باستامادا قارجى قوسۋدى ورنىقتىرۋ ارقىلى ارتۋدى ورنىقتىرۋدىڭ باستاپقى ناتيجەسى جارىققا شىعا باستادى“، - دەدى مەملەكەتتىك كەڭەس دامۋدى زەرتتەۋ ورتالىعى ماكرولىق ەكونوميكانى زەرتتەۋ ءبولىمىنىڭ اعا زەرتتەۋشىسى جاڭ ليچۇن.

  سىرتقى ورتا قاتاڭ دا كۇردەلى، ەكونوميكا قۇلدىراۋ قىسىمىنا ءدوپ كەلگەن بولسا دا، 90 تريلليون يۋاندىق كولەمدەگى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ”ورنىقتىلىق“ نەگىزى اناعۇرلىم بەكەمدەلدى:

  − جۇمىسقا ورنالاستىرۋدى ورنىقتىرىپ، حالىق تۇرمىسىنىڭ تومەنگى شەگىن ساقتادى. العاشقى 4 ايدا قالا - قالاشىقتاردا 4 ميلليون 590 مىڭ ادام تىڭنان جۇمىسقا ورنالاسىپ، تۇتاس جىلدىق مەجەدەگى نىسانانىڭ ٪42ى ورىندالدى. 4 - ايدا بۇكىل ەلدەگى قالا - قالاشىقتاردا تەكسەرىپ انىقتالعان جۇمىسسىزدىق سالىستىرماسى ٪5 بولىپ، وتكەن ايدان 0.2 پايىز تومەندەدى، 31 ءىرى قالادا تەكسەرىپ انىقتالعان جۇمىسسىزدىق سالىستىرماسى ٪5 بولىپ، 0.1 پايىز تومەندەپ، ءۇرتىس 2 اي تومەندەدى؛

  − فينانستى ورنىقتىرىپ، حاۋىپ - قاتەرگە توتەپ بەرۋ قابىلەتىن جوعارىلاتتى. بازار ءتارتىبىن ءۇرتىس ارناعا ءتۇسىرۋ، ءتۇيىندى سالالارداعى فينانس حاۋىپ - قاتەرىنەن ساقتانۋ جانە ونى شەشۋ ارقىلى 2 جىلدان بەرى جيىنى 12 تريلليون يۋاندىق جوعارى حاۋىپ - قاتەرلى مال - مۇلىك قىسقارتىلىپ ازايتىلدى، بانكە جۇيەسى جالپى 3 تريلليون 480 ميلليارد يۋاندىق ءتيىمسىز قارىز اقشانى ءبىر جاقتى ەتتى، فينانستاعى بىلىقپالىق جايتتى جونگە سالۋدىڭ ونىمدىلىگى كورنەكتى، كاسىپ سالاسىنىڭ اينالىمى ورنىقتى، حاۋىپ - قاتەر جالپى جاقتان مەڭگەرىلەتىن بولدى؛

  − سىرتقى ساۋدانى ورنىقتىرىپ، ءوزارا پايدا جەتكىزىپ، تەڭ يگىلىككە كەنەلۋدى جەبەدى. الدىڭعى 4 ايداعى يمپورت - ەكسپورت سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪4.3 ارتتى، مۇندا ەۆروپا وداعى، شىعىس وڭتۇستىك ازيا ەلدەرى وداعى سياقتىلارعا باعىتتالعان ەكسپورتتىڭ بارلىعى ءبىرشاما زور مولشەردە ارتۋدى جۇزەگە اسىردى، ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ بويىنداعى ەلدەرگە باعىتتالعان يمپورت - ەكسپورتتىڭ ارتۋ جىلدامدىعى تۇتاس تۇلعادان جوعارى بولىپ، شەتەل اقشاسى قورى 3 تريلليون دوللاردىڭ ۇستىندە بولدى؛

  − شەتەل قارجىسىن ورنىقتىرىپ، ەسىك اشۋ دەڭگەيىن جوعارىلاتتى. الدىڭعى 4 ايدا جۇڭگودا جاڭادان قۇرىلعان شەتەل ساۋداگەرلەرى قارجى قوسقان كاسىپورىندار 13 مىڭنان استى، ناقتى پايدالانىلعان شەتەل قارجىسى 305 ميلليارد 240 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪6.4 ارتتى. مۇنىڭ ىشىندە 4 - ايدىڭ وزىندە ناقتى پايدالانىلعان شەتەل قارجىسى 62 ميلليارد 950 ميلليون يۋان بولىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪6.3ارتتى؛

  − مەجەنى ورنىقتىرىپ، بازار سەنىمىن سەرپىلتتى. 5 - ايدا جۇڭگونىڭ جاساۋ كاسىبىنە جاتپايتىن ساۋدا ىستەرى قيمىل كورسەتكىشى ٪54.3كە جەتىپ، وتكەن ايداعىمەن دەڭگەيلەس بولىپ، ٪54تىڭ ۇستىندە بولعان ءبىرشاما جوعارى كەڭەيۋ اۋماعىنان ورىن الدى، بۇكىل الەمگە تانىمالى كورسەتكىش جاساۋ سەرىكتەستىگى ميڭشىڭ سەرىكتەستىگى دە جۇڭگونىڭ A جارناسىنان 26 سىن MSCI جۇڭگو كورسەتكىشىنە كىرگىزدى.

  5 - ايدىڭ 23 - كۇنى باس شتابى امەريكا قۇراما شتاتتارىنىڭ اتلانتاسىنا ورنالاسقان بۇكىل الەمدىك اليۋمين ماتەريالدارىن ءوندىرۋ كاسىپورنى نوۆەليس شاڭحايدا 180 ميلليون دوللار ۇستەمەلەي قارجى قوسقان جياڭسۋ چاڭجوۋ زاۆودى 2 - مەرزىمدىك نىسانىنىڭ بيىل جىل سوڭىنا دەيىن سالىنىپ ءبىتىپ، وندىرىسكە قوسىلاتىندىعىن، شاڭحايعا ورنالاسقان زەرتتەۋ - اشۋ ورتالىعىنىڭ جانە قاريدارلاردىڭ سۇرانىسىن شەشۋ جوبا ورتالىعىنىڭ كەلەر جىلى كوكتەمدە جۇمىس باستايتىندىعىن جوسپارلاپ وتىرعاندىعىن جاريالادى.

  ”جۇڭگو نوۆەليستىڭ ازياداعى ەڭ ماڭىزدى قارجى قوساتىن كوزەۋلى جەرىنە اينالدى. ءبىز جۇڭگونىڭ بۇكىل الەمدەگى ەڭ ۇلكەن اۆتوكولىك ءوندىرۋ - ساتۋ بازارى تۇرعىسىنداعى بولاشاعىنا ءالى دە ۇمىتپەن قارايمىز، جۇڭگوعا قارجى قوسۋداعى باستاپقى ماقساتىمىز ءالى دە وزگەرمەيدى“، - دەدى نوۆەليستىڭ جۇڭگو وڭىرىندەگى جورا باس مەڭگەرۋشىسى، قوسىمشا ازيا اۆتوكولىك كاسىبىنىڭ ورىنباسار باس تورەشىسى ليۋ چيڭ.

  جۇڭگو - امەريكا قۇراما شتاتتارى ەكونوميكا - ساۋدا قاجالىسى ورشىگەن بولسادا، جۇڭگو اۋەلگىسىندەي شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ قارجى قوساتىن ىنتالى جەرى. امەريكا قۇراما شتاتتارى - جۇڭگو ساۋدا كوميتەتىنىڭ تەكسەرۋىنە قاراعاندا، امەريكا قۇراما شتاتتارى قارجىلاندىرعان كاسىپورىننىڭ ٪90ى جۇڭگونى ەڭ ماڭىزدى بازار دەپ قاراسا، امەريكا قۇراما شتاتتارى قارجىلاندىرعان كاسىپورىننىڭ ٪95ى جۇڭگوعا قوساتىن ۇسىنىلىمدى ساقتايتىندىعىن نەمەسە ارتتىراتىندىعىن ءبىلدىردى.

  ”اماليات’التىنى ورنىقتىرۋ‘ساياساتىنىڭ جۇڭگونىڭ ماكرولىق ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى اينالىمىن پارمەندى ىلگەرىلەتكەندىگىن، كوپتەگەن حالىقارالىق قۇرىلىمدار دا جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ بولاشاعىنان ءۇمىت كۇتىپ وتىرعاندىعىن دالەلدەدى“، - دەدى جۇڭگو حالىق داشۋەسى ەكونوميكا شۋەيۋانىنىڭ ورىنباسار باستىعى ۋاڭ جينبين.

رەفورما كۇش ۇستەپ، بوران - شاشىنعا بوگەلمەي داڭعىل جولدا ءجۇردى

  ەكونوميكا - ساۋدا قاجالىسى ورشىگەن جاعدايدا، جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى ورنىقتىلىقتى ساقتاي الا ما، ىلگەرىلەي الا ما؟

  تاياۋدا جۇڭگونىڭ جەلىدەگى ساياحات تۇعىرى مافىڭۋو ساياحات ينتەرنەتى جاڭا كەزەكتە 250 ميلليون دوللارلىق قارجى قۇراعاندىعىن جاريالادى. وسى كەزەكتى قارجى قۇراۋعا تىڭشۇن باستاماشىلدىقپەن قارجى قوستى، امەريكا قۇراما شتاتتارى فان اتلانت مۇحيت كاپيتال توبى سياقتى كاپيتالدار دا ىلەسە قارجى قوستى.

  تىڭشۇن قارجى قوسۋدى باسقارۋ سەرىكتەسۋشىسى لين حايفىڭ مىنانى ءبىلدىردى: وسى رەتكى قارجى قوسۋ بەكىمىن جۇڭگونىڭ جەلىدەگى ساياحاتىنىڭ ءبىر تريلليوندىق داۋىرگە اياق باسقان جالپى جاعدايى نەگىزىندە شىعاردىق. 2018 - جىلى ەل ءىشى ساياحاتشىلارىنىڭ سانى 5 ميلليارد 539 ميلليون ادام - رەتكە جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪10.8ارتتى، تۇتاس جىلداعى ساياحات جالپى كىرىسى 5 تريلليون 970 ميلليارد يۋانعا جەتىپ، سايكەس مەزگىلدەگىدەن ٪10.5ارتتى.

  جارنا ۇقىعىن جەكە توپتاعان سەرىكتەستىك − ماندالين قورىن قۇرۋشى سەرىكتەس فوگىليدىڭ قاراۋىنشا، جۇڭگو - امەريكا قۇراما شتاتتارى ەكونوميكا - ساۋدا قاجالىسىنىڭ ءورشۋى سەبەپتى جەكە كاسىپورىندار قارجى قوسۋدا ونان ارمان ۇستامدى بولعانىمەن، الايدا جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ىشكى وزەگى ”ءالى دە ەرەكشە تەبىندى“.

  ”قازىرگە دەيىن جۇڭگو ۇكىمەتى قولدانعان ەكونوميكاعا دەم بەرۋ شاراسى ءالى دە رول اتقارۋدا“، ول: جۇڭگونىڭ جاڭالىق اشۋ سالاسىنا كۇش سالا قارجى قوسۋىنىڭ ارقاسىندا، الداعى بىرنەشە جىلدا جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ءوندىرىس مولشەرىنىڭ ارتۋ جاعدايى ءالى دە وتە تەبىندى بولادى، - دەپ قارادى.

  ريم حالىقارالىق قوعامدىق عىلىمدار ەركىن داشۋەسى ساۋدا عىلىمى شۋەيۋانىنىڭ ورىنباسار باستىعى ماتتيو كارولي دا مىنانى ءبىلدىردى: جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ارتۋ جىلدامدىعى الداعى كۇندەردە ورنىقتى ارتۋدى ساقتايدى. جۇڭگو ”دۇنيە ءجۇزى زاۆودىنان“ كەلەسى دامۋ ساتىسىنا قاراي بۇرىلىس جاساۋداي وتپەلى كەزەڭدە تۇر، وسى سەبەپتى ۇكىمەت بۇعان پارمەندى ساياساتتىق قولداۋ كورسەتۋدە.

  5 - ايدىڭ 29 - كۇنى ورتالىقتىڭ رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ كوميتەتىنىڭ 8 - رەتكى ءماجىلىسى اشىلدى. ءماجىلىس مىنالاردى باسا دارىپتەدى: رەفورمانى تەرەڭدەتۋ ارقىلى قيىن ماسەلەلەردەن قامال الۋدان، جاڭا ماسەلەلەردى شەشۋدەن جازباي، رەفورما جاساۋدى، جاڭالىق اشۋدى جەدەلدەتىپ، مىندەتتەردى تياناقتاندىرۋدى ىلگەرىلەتىپ، ءتۇزىم شوعىرىن كۇشەيتىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن نىعايتىپ، سىن - سايىسقا توتەپ بەرۋ، حاۋىپ - قاتەرگە قارسى تۇرۋ قابىلەتىن كۇشەيتۋ كەرەك.

  كونەنى الاستاپ، جاڭانى ورناتىپ، بوران - شاشىندا ۇدەرە العا تارتتى.

  بيىلدان بەرى ورتالىقتىڭ رەفورمانى تەرەڭدەتۋ كوميتەتى 3 رەت ءماجىلىس اشىپ، 30 نەشە رەفورما حۇجاتىن قاراپ ماقۇلدادى. وتكەن ءبىر جىلدا بىز پارتيا مەن ۇكىمەت قۇرىلىمدارىنا جۇيەلى، تۇلعالى، قايتا قۇرۋ سيپاتتى رەفورما جۇرگىزىپ، 100 نەشە ماڭىزدى رەفورما شاراسىن العا قويدىق. رەفورمانى جاپپاي تەرەڭدەتۋ بەلگىلەنگەن بەتالىستى بويلاي، نىق قاداممەن، ارىنداي ىلگەرى تارتا بەرەدى.

  رەفورما ارقىلى قيىن ماسەلەلەردەن قامال الدى. باجىنى ازايتۋ، اقىنى تومەندەتۋ، تيجارات - ساۋدا ورتاسى، عىلىم - تەحنيكا، زاڭمەن جونگە سالۋ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، جۇمىستاندىرۋ، قورشاعان ورتانى قورعاۋ سياقتى جۇرتشىلىق نازار اۋدارىپ وتىرعان رەفورما شارالارىن جەدەل ىلگەرىلەتىپ، رەفورما ارقىلى بازاردىڭ جانە بۇقارانىڭ تالماۋ تۇيىندەرىن شەشتى.

  رەفورما ارقىلى جاڭالىق اشۋدى جەبەدى. قۇرىلىم فۋنكتسياسىن، باسقارۋ ءتۇزىلىسىن، شابىتتاندىرۋ مەحانيزمىن ساپالىلاندىرىپ، جوعارى دەڭگەيلى جاساۋ كاسىپتەرىنەن وسى زامانعى فينانستىق قىزمەت وتەۋ كاسىبىنە دەيىن قامداۋ جاعىنداعى قۇرىلىمدىق رەفورمانى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتتى، جوعارى ساپالى دامۋدى كوزدەگەن ءبىر قىدىرۋ رەفورما شارالارى جانە نىساندارى ىركەس - تىركەس تياناقتانىپ، تامىر تارتتى.

  رەفورما ارقىلى قوزعاۋشى كۇش ۇستەدى. رۇقسات بەرۋ الدىنداعى حالىق شارۋاشىلىعى مامىلەسىنە ۇنامسىز ءتىزىم قوسىپ باسقارۋ ءتۇزىمىن جاپپاي اتقارىپ، بۇكىل ەلدە جانە ەركىن ساۋدا سىناق رايونىنا شەتەل ساۋداگەرلەرىنىڭ قارجى قوسۋىنا رۇقسات بەرۋ ۇنامسىز تىزىمىنە وزگەرىس جاساۋدى ىلگەرىلەتىپ، ۇنامسىز ءتىزىم تۇرلەرىن اناعۇرلىم ىقشامداپ، اۆتوكولىك، سەميا ەلەكتر جابدىقتارى، ينفورماتسيا، قارتتاردى كۇتىمدەۋ، بالالاردى تاربيەلەۋ، وتباسىلىق قىزمەت وتەۋ سياقتى سالالاردا تۇتىنۋدى جەبەۋ ساياساتىن جەدەل تياناقتاندىردى... اشىق سەلبەستىكتىڭ بيىكتىگىن ۇزدىكسىز جاراتىپ، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىن نىعايتتى.

  دۇنيە ءجۇزى رەفورما جاساعان، ەسىك اشقان جۇڭگونىڭ ۇدەمەلى جىلدامدىعىن كوردى، رەفورما جاساۋدى، ەسىك اشۋدى سوڭىنا دەيىن جۇرگىزەتىن جۇڭگو بەكىمىن سەزىندى.

  ”قىسقا مەرزىمدە ىشكى - سىرتقى ورتا وزگەرىسى بازار تولقىنىن تۋدىرۋى مۇمكىن، الايدا، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز، باياندى دامۋ ۇلكەن ءۇردىسى كەدەرگىگە ۇشىرامايدى“. مەملەكەتتىك دامۋ جانە رەفورما كوميتەتىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى نيڭ جيجى مىنانى ءبىلدىردى: جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز، باياندى دامۋى جەتكىلىكتى تىرەكتىك شارت - جاعدايعا يە. تەك ستراتەگيالىق تۇراقتىلىقتى ساقتاپ، ءسوزسىز، جەڭىسكە جەتۋ سەنىمىن نىعايتىپ، زەيىن - زەردەنى شوعىرلاندىرا وتىرىپ ءوز ءىسىمىزدى جاقسى ىستەيتىن بولساق، ءسوز جوق، حاۋىپ - قاتەرگە، سىن - سايىسقا ۇتىمدى توتەپ بەرىپ، ەكونوميكانىڭ ورنىقتى، اقاۋسىز، باياندى دامۋىن جۇزەگە اسىرا الاتىندىعىمىز ءشۇباسىز.

كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرىپ، بوران - شاشىننان تايسالماي قايتادان جولعا شىقتى

  ”جاپا - ماشاقات شىڭدادى، تابىسقا جەتكىزدى“.

  قيىن - قىستاۋ، جاپا - ماشاقاتتى باستان وتكەرگەن جۇڭگو حالقى سانسىزداعان تار جول، تايعاق كەشۋلەردى باسىپ ءوتتى، جۇڭحۋا ۇلتىنىڭ ۇلى گۇلدەنۋدى جۇزەگە اسىرۋ اياق الىسىن توسا الاتىن ەشقانداي كۇش جوق. جۇڭگونىڭ شىعىس بولىگىندەگى شاڭحايدا 5 - ايدىڭ 30 - كۇنى حۇيرۇي توبىنىڭ كەمەلدى ءدارى - دارمەك كاسىبىنىڭ بۇكىل الەمدىك باس شتابى − حۇيرۇي پۋچياڭ باسقارۋ شەكتى سەرىكتەستىگى رەسمي جۇمىس باستادى. حۇيرۇي پۋچياڭنىڭ بۇكىل الەمدىك باس تورەشىسى گاۋ تيانلەي بىلاي دەدى: بۇكىل الەمدەگى ساتىلۋ سوماسى ەڭ كوپ، بازار قۇنى ەڭ جوعارى ءدارى - دارمەك جاساۋ كاسىپورىندارىنىڭ ءبىرى بولعان حۇيرۇي توبى ءوزىنىڭ 170 جىلدىق دامۋ تاريحىندا كاسىپ بولىگىندەگى بۇكىل الەمدىك باسقارۋ ورتالىعىن العاش رەت امەريكا قۇراما شتاتتارىنان تىسقارى ورىننان قۇردى.

  جۇڭگونىڭ باتىس وڭتۇستىگىندەگى گۇيياڭدا 2019 جۇڭگو حالىقارالىق ۇلكەن ساندى مالىمەت كاسىپ كورمەسى ەندى عانا اياقتادى. وتكەن كەزەكتەگىمەن سالىستىرعاندا، كورمەگە قاتىناسقان مەملەكەت 29دان 59عا كوبەيدى، كورمەگە قاتىناسقان دۇنيە جۇزىلىك 500 ەگەي كاسىپورىندار 15دەن 39عا كوبەيدى، ۇلكەن ساندى مالىمەت كورمەسىنىڭ ارقاسىندا، DELL ، Apple سياقتى دۇنيە جۇزىندەگى 500 ەگەي كاسىپورىندار تاياۋ جىلداردان بەرى جۇڭگونىڭ اناعۇرلىم كوپ كاسىپ سالاسىنا ءورىس اشتى.

  شەتەل جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسىنىڭ دامۋ بولاشاعىنا ۇزدىكسىز ۇمىتپەن قاراپ وتىر، بۇل جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسىنىڭ ۇزاق ۋاقىتتان بەرى ايگىلەپ كەلە جاتقان ناقتى قۋاتىنا ورناتقان سەنىمى بولۋىمەن بىرگە، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ باسەڭدەۋ قىسىمىنا توتەپ بەرۋدە كورسەتكەن قۋاتتى تاباندىلىعى مەن ۇستامدىلىعىنان كەلگەن، ونان دا ماڭىزدىسى، جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ جونگە سالۋ جۇيەسىنە، ەكونوميكانىڭ ىشكى قوزعاۋشى كۇشىنە جانە زور دامۋ كومەسكى كۇشىنە باسا ءمان بەرۋىنەن كەلگەن.

  باس شۋجي شي جينپيڭ تاياۋدا جياڭشيدە قىزمەت تەكسەرگەندە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ەلىمىز ءالى دە دامۋدىڭ ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىندە تۇر، الايدا ءدوپ كەلگەن حالىقارالىق جاعداي كۇن سايىن قىم - قۋىت، كۇردەلى بولىپ وتىر. ءبىز حالىقاراداعى، ەل ىشىندەگى ءتۇرلى ءتيىمسىز فاكتورلاردىڭ ۇزاق ۋاقىتتىلىعىن، كۇردەلىلىگىن سەرگەكتىكپەن تانىپ، ءتۇرلى قيىنشىلىق جاعدايىنا توتەپ بەرۋ دايىندىعىن ۇيلەسىمدى، ويداعىداي ىستەۋىمىز كەرەك. ەڭ ماڭىزدىسى، تاعى دا ءبىزدىڭ ءوز ءىسىمىزدى جاقسى ىستەپ، ءبىر تۇتاس جوسپارلاپ، زەرتتەپ، ورنالاستىرىپ، رەفورمانىڭ، دامۋدىڭ، ورنىقتىلىقتىڭ ءتۇرلى قىزمەتتەرىن سايكەستى ىلگەرىلەتىپ، جوسپاردى ەگجەي - تەگجەيلى جاساعاننان كەيىن، ارەكەتكە كىرىسۋىمىزدە، قوردى كوبىرەك توپتاعاننان كەيىن، بىرتىندەپ شىعارۋىمىزدا.

  تاريح قۇرساۋلاۋعا نەمەسە جازالاۋعا سۇيەنىپ جۇڭگونىڭ دامۋىن توسۋعا بولمايتىندىعىن، كەرىسىنشە، ءبىزدىڭ شارۋاشىلىق قۇرۋ، جاڭالىق اشۋ بەكىمىمىزدى اسقاقتاتىپ، تيبىن جاڭالاپ دامۋ اياق الىسىمىزدى جەدەلدەتەتىندىگىن الدەقاشان دالەلدەگەن ءارى ۇزدىكسىز دالەلدەي بەرەدى.

  − كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرعان جۇڭگودا ”وزگەرىس بارىسىندا جەڭىسكە جەتۋ“دەي جەتكىلىكتى ارىن بار:

  ءبىر ميلليارد 400 ميلليونعا جۋىق جان سانى بار الىپ بازار كەڭىستىگى، 100 ميلليوننان استام بازار نەگىزگى تۇلعاسى جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ وتىرعىسىن مىقتاپ بەكەمدەدى، ناقتىلاندىردى. كەلەر قادامدا ”التىنى ورنىقتىرۋ“دى جەدەل تياناقتاندىراتىن ءبىر توپ جاڭا ساياسات، شارالاردى ارقاۋ ەتىپ، ەكونوميكانىڭ ۇزدىكسىز، اقاۋسىز دامۋىن جانە قوعامدىق جالپى جاعدايدىڭ ورنىقتىلىعىن ساقتاۋ ءۇشىن نەگىزدى اناعۇرلىم بەكەمدەيمىز.

  − كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرعان جۇڭگودا ”وزگەرىس بارىسىندا جەڭىسكە جەتۋ“ دەي بەرىك كەپىلدىك بار:

  جاڭا جۇڭگو قۇرىلعان 70 جىلدان بەرى، اسىرەسە، رەفورما جاساعاننان، ەسىك اشقاننان بەرى، جۇڭگو دۇنيە جۇزىندەگى ەكىنشى ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعاعا كوتەرىلىپ، ەكونوميكالىق ارتۋ مولشەرى بۇكىل الەمنىڭ ٪30ى اينالاسىندا بولدى، كەمەلدى كاسىپ تىزبەگى جانە قۇدىرەتتى قوعامدىق ءوندىرىس قۋاتى بۇكىل الەمدىك قامداۋ تىزبەگىندەگى كەم بولسا بولمايتىن بولىككە اينالدى.

  − كۇش - قۋاتتى ۇيىستىرعان جۇڭگودا ”وزگەرىس بارىسىندا جەڭىسكە جەتۋ“دەي دامۋ ورايى بار:

  كۇن شىققاننان باتقانعا دەيىنگى ءبىر كۇندە جۇڭگو قانداي وراي جانە حيكىمەت جاراتا الادى: شامامەن 50 مىڭ نارەستە تۋىلادى، 18 مىڭ 600 جاڭا كاسىپورىن قۇرىلادى، 37 مىڭنان استام جۇمىس ورنى تىڭنان كوبەيەدى، 83 ميلليارد يۋاننان استام يمپورت - ەكسپورت ساۋدا سوماسى جاسالادى... جۇڭگو ەكونوميكاسىنىڭ ومىرشەڭدىك كۇشى شىعانداپ كەلەدى، ءار كۇنى تۋىلاتىن جاڭا وزگەرىس جاڭا ورايدى ۇزدىكسىز جارىققا شىعارادى.

  داۋىل تۇرىپ، تولقىن كوتەرىلسەدە، بالىق اۋلاۋ تەكشەسىندە مىزعىماي وتىرا بەرەمىز.

  بۇگىنگى دۇنيە ءجۇزى 100 جىلدا كەزدەسپەگەن زور وزگەرىس جاعدايىندا تۇر؛ بۇگىنگى جۇڭگو ءالى دە ماڭىزدى ستراتەگيالىق وراي مەزگىلىندە تۇر. ”ۋاقىت“ پەن “اۋقىم“دى يگەرىپ، ءوز ءىسىمىزدى تاباندىلىقپەن ويداعىداي ىستەيتىن بولساق، جۇڭگونىڭ ەكونوميكاسى، ءسوز جوق، اناعۇرلىم جارقىن دامۋ بولاشاعىن قارسى الاتىن بولادى.

   (شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 6 - ايدىڭ 1 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.