تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   جاڭالىقتار   ›   ماڭىزدى حابارلار

شي جينپيڭ تۇركيانىڭ زۇڭتۇڭى ەردوعانمەن كەڭەستى

  شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 2 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى (ءتىلشى باي جيە). مەملەكەت ءتوراعاسى شي جينپيڭ 7 - ايدىڭ 2 - كۇنى حالىق سارايىندا تۇركيانىڭ زۇڭتۇڭى ەردوعانمەن كەڭەس وتكىزدى.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: جۇڭگو مەن تۇركيا ەكەۋى دە بازارى جاڭادان گۇلدەنگەن ماڭىزدى ەلدەر جانە وركەندەپ كەلە جاتقان ءىرى ەلدەر، ەكى جاقتىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىكتى كۇشەيتۋى ماڭىزدى مانگە يە. ەكى ەل ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتى ارتتىرىپ، ستراتەگيالىق بايلانىستى كۇشەيتىپ، ءبىر - ءبىرىنىڭ يەلىك ۇقىعىنا، تاۋەلسىزدىگىنە جانە تەرريتوريا بۇتىندىگىنە ساياتىن ماسەلەلەردەگى وزەكتى مۇددەسىنە جانە ءجىتى قاداعالاپ وتىرعان كەلەلى ىستەرىنە ءوزارا قۇرمەت ەتىپ، جۇڭگو مەن تۇركيانىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىن دامىتۋدىڭ ساياسي نەگىزىن بەكەمدەپ، ەكى جاقتىڭ قارىم - قاتىناسىنىڭ باستان - اياق اقاۋسىز، ورنىقتى ارنامەن جۇرۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتۋ كەرەك. شىنايى ارەكەتكە كەلىپ، لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ حاۋىپسىزدىك سەلبەستىگىن ىلگەرىلەتۋ كەرەك. جۇڭگو جاق زۇڭتۇڭ مىرزانىڭ ءارقانداي كۇشتىڭ تۇركيادا جۇڭگوعا قارسى بولشەكتەۋ ارەكەتىمەن اينالىسۋىنا جول بەرمەيتىندىگىن كوپ رەت قايتالاي دارىپتەگەنىن القايدى، تۇركيا جاقتىڭ جۇڭگو جاقتىڭ لاڭكەستىككە سوققى بەرۋىن قولدايتىندىعىن كوپ رەت باسا دارىپتەگەندىگىنە ءمان بەرەدى، تۇركيا جاقپەن حالىقارالىق لاڭكەستىككە قارسى تۇرۋ سالاسىنداعى سەلبەستىكتى كۇشەيتۋدى قالايدى. دامۋ ستراتەگياسىن ۇشتاستىرۋدى كۇشەيتىپ، ناقتى ىستەر سەلبەستىگىن كەڭەيتۋ كەرەك. تۇركيا − ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بىرگە قۇرۋداعى ماڭىزدى سەرىكتەس، جۇڭگو جاق تۇركيا جاقپەن ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“دى بىرگە قۇرۋ باستاماسى مەن ”ورتا ءدالىز“ جوسپارىن ۇشتاستىرۋدى جەدەلدەتىپ، ساۋدا، قارجى قوسۋ، عىلىم - تەحنيكا، ەنەرگيا، نەگىزدىك قۇرىلعى جانە كەلەلى نىساندار سەلبەستىگىن ورنىقتى قاداممەن ىلگەرىلەتۋدى، سونىمەن بىرگە ورتا، شاعىن تيپتى، حالىققا تيىمدىلىك جەتكىزەتىن نىساندار سەلبەستىگىن بەلسەنە ورىستەتىپ، اناعۇرلىم كوپ كاسىپورىن مەن بۇقارانىڭ جۇڭگو - تۇركيا سەلبەستىگىنەن ناقتى پايداعا كەنەلۋىنە مۇمكىندىك جاساۋدى قالايدى. گۋمانيتارلىق اۋىس - كۇيىستى جانە ساياحات سەلبەستىگىن ۇزدىكسىز كەڭەيتىپ، ەكى ەل حالقىنىڭ ءوزارا تۇسىنىستىگىن ارتتىرىپ، جۇڭگو مەن تۇركيا دوستىعىنىڭ حالىق تىلەگى نەگىزىن بەكەمدەۋ كەرەك.

  شي جينپيڭ بىلاي دەپ باسا دارىپتەدى: كەزەكتە حالىقارالىق جاعدايدا زور وزگەرىستەر تۋىلۋدا، جۇڭگو مەن تۇركيا بىرلەسكەن مەملەكەتتەر ۇيىمىن وزەك، حالىقارالىق زاڭدى نەگىز ەتكەن حالىقارالىق جۇيەنى باتىل قورعاپ، كوپ جاقتىلىقتى جانە حالىقارالىق تەڭدىك پەن ادىلدىكتى قورعاپ، دۇنيە جۇزىلىك ساۋدا ۇيىمىن ۇيتقى ەتكەن كوپ جاقتى ساۋدا ءتۇزىلىسىن قورعاپ، ەكى ەلدىڭ ستراتەگيالىق سەلبەستىك قارىم - قاتىناسىن تەرەڭدەتۋگە قۇلشىنىپ، ەكى ەلدىڭ جانە قالىڭ وركەندەپ كەلە جاتقان ەلدەردىڭ ورتاق مۇددەسىن قورعاپ، ءوزارا قۇرمەت ەتەتىن، تەڭ دە ءادىل، سەلبەسىپ تەڭ يگىلىككە كەنەلەتىن جاڭاشا حالىقارالىق قارىم - قاتىناستى بىرگە ورناتۋ كەرەك. ەكى جاق وڭىرلىك ىستەردە بايلانىس پەن سايكەستىكتى ساقتاپ، قاتىستى قولامتالى ماسەلەلەردى ساياسي جولمەن شەشۋدى بىرگە ىلگەرىلەتىپ، ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگىن، ورنىقتىلىعىن، دامۋىن جۇزەگە اسىرۋعا ۇلەس قوسۋ كەرەك.

  ەردوعان مىنالاردى ءبىلدىردى: مىڭ جىلدىق بايىرعى جىبەك جولى ارقىلى جالعاسقان تۇركيا - جۇڭگو دوستىعى ارىدان باستاۋ العان، بۇگىنگى تاڭدا اناعۇرلىم كۇشەيە ءتۇستى. تۇركيا مەن جۇڭگونىڭ قويۋ قارىم - قاتىناسى ءوڭىردىڭ بەيبىتشىلىگى، گۇلدەنۋى جونىنەن كەلەلى مانگە يە. تۇركيا جۇڭگومەن قارىم - قاتىناستى دامىتۋعا، جۇڭگومەن سەلبەستىكتى تەرەڭدەتۋگە كۇش سالادى. تۇركيا جاق ءبىر جۇڭگو ساياساتىن باتىل ۇستانادى، جۇڭگونىڭ شينجياڭ رايونىنداعى ءار ۇلت تۇرعىندارىنىڭ جۇڭگونىڭ دامۋى، گۇلدەنۋى بارىسىندا باقىتتى تۇرمىس كەشىرىپ جاتقاندىعى شىندىق، تۇركيا جاق ءارقانداي ادامنىڭ تۇركيا مەن جۇڭگونىڭ قارىم - قاتىناسىنا ىرتكى سالۋىنا جول بەرمەيدى. تۇركيا ۇشقارىلىققا باتىل قارسى تۇرادى، جۇڭگو جاقپەن ساياسي ءوزارا سەنىمدىلىكتى نىعايتىپ، حاۋىپسىزدىك سەلبەستىگىن كۇشەيتۋدى قالايدى. تۇركيا مەن جۇڭگو سەلبەستىگىنىڭ كومەسكى كۇشى وراسان زور، تۇركيا جاق ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ قۇرىلىسىن باتىل قولدايدى، ەكى جاقتىڭ ”ءبىر بەلدەۋ، ءبىر جول“ اياسىندا ساۋدا، قارجى قوسۋ، فينانس، ەنەرگيا، اۆتوكولىك جاساۋ، نەگىزدىك قۇرىلعى، 5 - ۇرپاق جىلجىمالى حابارلاسۋ، زەردەلى قالا قاتارلى سالالاردا سەلبەستىكتى كۇشەيتىپ، وقۋ - اعارتۋ، مادەنيەت، عىلمي زەرتتەۋ قاتارلى سالالاردا اۋىس - كۇيىستى ارتتىرۋىن ءۇمىت ەتەمىن.

  كەڭەستىڭ الدىندا شي جينپيڭ حالىق سارايىنىڭ شىعىس قاقپاسىنىڭ سىرتىنداعى الاڭدا ەردوعاندى قارسى الۋ سالتىن وتكىزدى. ياڭ جيەچى، جي بيڭشۋان، ۋاڭ ي، شيا باۋلۇڭ، حى ليفىڭ قاتارلىلار قاتىناستى.

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.