شينجياڭ گازەتىنىڭ جالپىلىق اقپارات قۇرالدارى تىلشىلەرى رىن جياڭ، لۋ فىڭباۋ، شيە لۇڭ، ۋاڭ چيميڭ
كەزىندەگى قۇبا تۇزدە قازىر زاۆود ۇيلەرى قاز - قاتار ءتىزىلىپ، اعاشتار جايقالىپ تۇر. ءتىلشى سەحتەردى ارالاپ، بارلىق جەردەن ماشينالاردىڭ گۇرىلىن ەستىدى. شينجياڭ فۋليدا تالشىق شەكتى سەرىكتەستىگى (تومەندە قىسقارتىلىپ ”شينجياڭ فۋليدا“ دەلىنەدى)، بايىنعولين وبلىسى جينفۋ ەرەكشە ءجىپ كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى، شينجياڭ فۋليجىنلۇن ماقتا توقىماشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگى... شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگىنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسىنداعى كاسىپورىندارىنىڭ بارلىعى قاۋىرت جۇمىس جۇرگىزۋدە.
■ اۋقىمعا قاراي ءىس ىستەپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك سالاسىنا قادام تاستادى
6 - ايدىڭ 20 - كۇنى شينجياڭ فۋليدانىڭ باس جوراسى، باس ديرەكتورى فىڭ ۋىنجۇن جۇڭتاي توبىنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبنە جورىق جاساۋ بارىسىن ەسكە الىپ، ايرىقشا تولقىدى: بۇل جۇڭتايدىڭ دامۋ تاريحىنداعى اسا ماڭىزدى سەكىرىس.
2012 - جىلى 7 - ايدا شينجياڭ جۇڭتاي (توبى) شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى قۇرىلىپ، جۇڭتاي توبىنىڭ بايلىقتى بىرىكتىرۋدى جەدەلدەتۋ، جاڭا دامۋ جولىن اشۋ شىمىلدىعى رەسمي اشىلدى. سول كەزدە جۇڭتاي توبىنىڭ ونىمدەرى پوليۆينيلحوريد شايىرى، يوندىق جارعاقشالىق كۇيدىرگىش ءسىلتى، كالتسيلى كاربيد سياقتىلار بولاتىن.
جەلىم تالشىق وندىرەتىن كاسىپورىن كۇيدىرگىش سودانىڭ ماڭىزدى الارمانى، ءبىراق بۇل كاسىپورىنداردىڭ كوبى حۋابەي، حۋادۇڭ، حۋانان وڭىرىندە، سۇيىق سودانىڭ لايىقتى ساتىلىم كولەمى 500 كيلومەتر اينالاسىندا بولاتىندىقتان، ءسوز جوق، سۇيىق سودانى قاتتى سودا ەتىپ وڭدەگەندە عانا، ىشكى ولكەلەرگە تاسىمالداپ ساتۋعا بولادى، ونىڭ كادەگە جاراۋ وزىندىك قۇنى، تاسىمال وزىندىك قۇنى ەرەكشە كوپ بولادى. شينجياڭ فۋليدا 500 كيلومەتر اۋماقتىڭ ىشىندە، جۇڭگونىڭ حالىقتىق كاسىپورىندارىنىڭ 500 مىقتىسىنىڭ ءبىرى جىجياڭ فۋليدا تالشىق شەكتى سەرىكتەستىگى 2007 - جىلى كورلادا قارجى قوسىپ قۇرعان، 2008 - جىلى وندىرىسكە قوسىلعاننان كەيىن جۇڭتاي توبىنىڭ سۇيىق سوداسىنىڭ ماڭىزدى الارمانىنا اينالدى.
2014 - جىلى جۇڭتاي توبىنىڭ الدىندا ءبىر ماڭىزدى تالعام تۇردى − قارجى تاپشىلىعى سياقتى سەبەپتەردەن شينجياڭ فۋليدانىڭ شارۋاشىلىق جۇرگىزۋى قيىنشىلىققا ۇشىراپ، ول لايىقتى شەشىلمەسە، جۇڭتاي توبىنىڭ سۇيىق سوداسى دا ساتىلىمنىڭ قيىن بولۋ ماسەلەسىنە ءدوپ كەلەدى. وسى كەزدە شينجياڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىبى دامۋدىڭ ءدال كەزىندە تۇرعان − اۆتونوميالى رايون توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، ميلليون ادامنىڭ جۇمىستانۋىن جەبەۋ سىندى ماڭىزدى ستراتەگيالىق ورنالاستىرۋدى ىشكەرىلەي ايقىندادى، سونداي - اق «توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ تۋرالى پىكىر»دى، «شينجياڭنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسىن دامىتىپ، جۇمىستاندىرۋدى جەبەۋ جوسپار باعدارلاماسىن (2014 − 2023)» جاريالادى. جۇڭتاي توبى قايتا - قايتا تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، دالەلدەۋ ارقىلى شينجياڭ فۋليداسىنا جارنا قوسىپ، توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك سالاسىنا جورىق جاساۋدى ۇيعارادى.
جۇڭتاي توبى مەن شينجياڭ فۋليدا بىرلەسىپ، كاسىپ تىزبەگىن ءونىمدى بىرىكتىرىپ جانە ۇزارتىپ، باستى ءونىم كۇيدىرگىش سودانى سول جەردە، جاقىن جەردە ساتۋدى جۇزەگە اسىرىپ قالماستان، ءوزىنىڭ ۇزاق جىل اينالىسقان حيميا ونەركاسىپ سالاسىنىڭ تىزبەگىن ونان ارى ۇزارتىپ، كولەمدەنۋدەگى بيىك تۇيىننەن ونىمدىلىكتەگى بيىك تۇيىنگە قاراي بۇرىلىس جاسادى.
تاماشا دامۋ ارىنى جۇڭتاي توبىنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسىنا جورىق جاساۋ سەنىمىن بەكەمدەي ءتۇستى. 2015 - جىلى جۇڭتاي توبى شينجياڭ فۋليدانىڭ جارناسىن مەڭگەردى، 2016 - جىلى جۇڭتاي توبى شينجياڭ فۋليدانى ساتىپ الدى.
■ كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتۋ كورنەكتى ناتيجە بەردى
ءتىلشى شينجياڭ فۋليجىنلۇن ماقتا توقىماشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ ساقينا ۇرشىقپەن ءيىرۋ الدىڭعى سەحىنان ءجىپ ءيىرۋ ماشيناسىنىڭ گۇرىلدەپ، ءجىپ ۇرشىقتارىنىڭ زىرىلداپ اينالىپ جاتقانىن كوردى. الايدا سونشاما ۇلكەن سەحتان پالەندەي ءبىر جۇمىسشى كەزىكتىرمەدى، تەك ەلەكترسيكلمەن نەمەسە تەڭگەرمەلى سىرعاناعىشپەن جۇرگەن جۇمىسشىلاردىڭ ارا - تۇرا قاز - قاتار ءجىپ ءيىرۋ ماشينالارىنىڭ اراسىندا دالىزدەردى ارلى - بەرلى ارالاپ جۇرگەنىن بايقادى. ”قازىرگىنى ءبىزدىڭ باياعىداعى كەزىمىزبەن سالىستىرۋعا كەلمەيدى، جابدىقتاردىڭ بارلىعى دۇنيە جۇزىلىك بىرەگەي دەڭگەيدە، قىزمەت تە بۇرىنعىدان كوپ جەڭىل، جۇمىس ورتاسى دا اناعۇرلىم جاقسارعان“، - دەيدى سەح مەڭگەرۋشىسى حى يۇيمەي تولعانا. توقىماشىلىق كاسىپورنىندا ىستەگەنىنە 26 جىل بولعان ول 2016 - جىلى وسى سەرىكتەستىككە كەلىپتى.
بۇل سەرىكتەستىك قازىرگى تاڭدا دۇنيە جۇزىندەگى ەڭ وزىق اۋا اعىستى توقۋ، تۇربينالىق توقۋ جابدىعىن قولدانىپ وتىر، ءوندىرىس ونىمدىلىگىن، ءونىم ساپاسىن ءداستۇرلى توقىماشىلىق كاسىپورىندارىمەن بىردەي قويۋعا كەلمەيدى. ”بۇرىن 60 مىڭ ۇرشىقتى توقىما فابريكاسىندا 800 نەشە جۇمىسشى ىستەۋگە تۋرا كەلسە، قازىر 100 ادامعا جەتپەيدى“، - دەدى حى يۇيمەي.
بۇل سەرىكتەستىكتىڭ ءوزى دە جۇڭتاي توبىنىڭ توقىماشىلىق، كيىم - كەشەك كاسىپ سالاسى بولىگىندەگى ءبىر كاسىپورىن، شينجياڭ فۋليدادان كەيىن جۇڭتاي توبىنىڭ كاسىپ تىزبەگىن ۇزارتۋداعى ءبىر ۇتىمدى ءجۇرىسى ەسەپتەلەدى.
فىڭ ۋىنجۇن بىلاي دەدى: ”ءبىز 3 جىلدا 3 ءىس تىندىردىق: 2016 - جىلى باسقارۋ جىلىندا شينجياڭ فۋليدانىڭ جاندانۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق؛ 2017 - جىلى شينجياڭ فۋليدانىڭ ۇلعايۋىنا مۇمكىندىك جاسادىق؛ 2018 - جىلى شينجياڭ فۋليدانىڭ الەۋەتتەنۋىنە مۇمكىندىك جاسادىق“.
قازىر شينجياڭ فۋليدا جاسىل قويمالجىڭ جاساۋ، قايتا تۋىندايتىن اعاش قويمالجىڭىن جاساۋ، قىسقا تالشىق ءوندىرۋ، سەلليۋوزالىق قىسقا تالشىق ءوندىرۋ، جوعارى دەڭگەيلى ءجىپ ءيىرۋ سىندى دامۋ ۇلگىسىن قالىپتاستىرىپ، جىلىنا 380 مىڭ توننا سەلليۋوزالىق قىسقا تالشىق، 90 مىڭ توننا قويمالجىڭ، 300 مىڭ توننا كۇكىرت قىشقىلىن ءوندىردى، بىرلىك زاۆودتىڭ ءوندىرىس قۋاتى دۇنيە ءجۇزىنىڭ الدىڭعى قاتارىنان ورىن الىپ، مال - مۇلىك قۇنى 10 ميلليارد يۋاننان استى. ال ول وندىرگەن جابىسقاق تالشىقتىڭ كوبىن بايىنعولين جينفۋ ەرەكشە ءجىپ ءيىرۋ كاسىبى شەكتى سەرىكتەستىگى، شينجياڭ فۋليجىنلۇن ماقتا توقىماشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگى قابىلدادى، وعان جارناسى مەڭگەرىلەتىن بايىنعولين تايچاڭ قويمالجىڭ شەكتى سەرىكتەستىگىن، ارال قالاسى فۋليدا تالشىق شەكتى سەرىكتەستىگىن قوسقاندا، كاسىپ تىزبەگى العاشقى قادامدا قالىپتاستى.
شينجياڭ فۋليدا جۇمىس عيماراتىنىڭ كورمە زالىنداعى كاسىپ تىزبەگىنىڭ قۇرىلىم سحەماسىنان ماقتادان ماقتا تالشىعىنا، قويمالجىڭعا، جابىسقاق تالشىققا، ءجىپ يىرۋگە دەيىنگى كاسىپ تىزبەگىن انىق كورۋگە بولادى. ال كاسىپ تىزبەگى جوعارى بۋىندا ماقتا ەگىمشىلىگىنە، سوڭعى بۋىندا توقىماشىلىققا قاراي سوزىلدى ءارى ونىمدىلىككە قول جەتكىزدى.
■ ”كاسىپورىنعا تاۋەلدىلىك سەزىمىمىز اناعۇرلىم كۇشەيدى“
ۋي فاڭحۇڭ − شينجياڭ فۋليجىنلۇن ماقتا توقىماشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگى ساقينا ۇرشىقپەن ءيىرۋ سوڭعى سەحىنىڭ مەڭگەرۋشىسى. 1989 - جىلى 20 جاستاعى ۋي فاڭحۇڭ بايىنعوليندا مەملەكەت مەنشىگىندەگى توقىماشىلىق فابريكاسىندا جۇمىسشى بولادى. الايدا 2004 - جىلى كاسىپورىن كۇيرەپ، ول جۇمىستان بوساتىلادى. ”ۇيدەن شىققىم كەلمەي، جىلاۋمەن بولدىم“، - دەيدى ۋي فاڭحۇڭ سول كەزدى ەسكە الىپ. كەيىن ول حالىق باسقارۋىنداعى ءبىر كاسىپورىندا بىرنەشە جىل ىستەيدى، بۇل كاسىپورىن دا كۇيرەيدى. كەيىن كەلە شينجياڭ فۋلي جىنلۇن ماقتا توقىماشىلىعى شەكتى سەرىكتەستىگىنە جۇمىسقا تۇرادى.
توقىماشىلىق كاسىپورنىندا قىزمەت ىستەپ كەلە جاتقانىمەن، ءبىراق جاڭا كاسىپورىننىڭ جاڭا جۇمىس ورنىنداعى تالاپ ءتىپتى جوعارىلايدى، بۇرىن مۇلدە كورمەگەن وزىق جابدىق، ونى باسقارۋ دا بۇرىنعىعا ۇقسامايدى. ۋي فاڭحۇڭ مەن كاسىپتەستەرى ىشكى ولكەلەردەگى توقىماشىلىق كاسىپورىندارىنا ۇيرەنۋگە جىبەرىلەدى. ولار ءۇشىن العاندا، بۇل تۇبەگەيلى وزگەرۋ بولدى.
”قازىر كاسىپورىنعا دەگەن تاۋەلدىلىك سەزىمىمىز اناعۇرلىم كۇشەيدى“، - دەيدى ۋي فاڭحۇڭ. بۇل قايتا ۇيىمداسقاننان كەيىنگى ءبىر قىدىرۋ وزگەرىستەردىڭ ناتيجەسى ەدى: ەڭبەك زاڭىنا قاتاڭ بويسۇنىپ، قىزمەتكەرلەردىڭ دەمالىسىن عىلمي، ۇيلەسىمدى ورنالاستىردى. 2016 - جىلى 3 سەمنا ۇشكە ءبولىنىپ ىستەۋدى 4 سەمنا ۇشكە ءبولىنىپ ىستەۋگە وزگەرتىپ، جۇمىسشىلار جەتكىلىكتى دەمالىس ۋاقىتىنا يە بولدى. كاسىپورىن قىزمەتكەرلەرگە ءار جاقتان قامقورلىق جاسادى، مىسالى، مەرەكەلەردە حال سۇراۋ بۇيىمدارىن تاراتىپ، قىزمەتكەرلەردىڭ ەمدەلۋى، ولاردىڭ پەرزەنتتەرىنىڭ وقۋى جاقتارىندا اناعۇرلىم جاقسى شارت - جاعداي ازىرلەدى.
”ءبىر كاسىپورىندى رەتتەۋ ءۇشىن، ءسوز جوق، ءبىر توپتى رەتتەۋ، ءبىر توپتى قۇرۋ كەرەك“، - دەيدى فىڭ ۋىنجۇن. قازىر شينجياڭ فۋليدا باۋلىعان 80 - جىلداردان، 90 - جىلداردان كەيىن ءومىر ەسىگىن اشقان ءبىر توپ دارىندى جەدەل ءوسىپ - جەتىلۋدە. الداعى 5 − 10 جىلدا ولار كاسىپورىن تىرەكتىسىنە اينالادى.
شينجياڭ فۋليدا − جۇڭتاي توبىنىڭ شاپشاڭ دامىپ زورايۋىنىڭ ىقشام كورىنىسى. 2012 - جىلدان قازىرگە دەيىن جۇڭتاي توبى مەملەكەتتىڭ كاسىپ ساياساتىنا سۇيەنە وتىرىپ، ستراتەگيالىق ورايدى يگەرىپ، شينجياڭ ورنىقتىلىعىنىڭ پايداسىنان يگىلىكتەنىپ، شينجياڭنىڭ بايلىق باسىمدىعىنا سۇيەنىپ، كاپيتال تۇعىرىنان پايدالانىپ، كاسىپورىندى تىڭعىلىقتى جۇرگىزىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى زاپاس مال - مۇلىكتى ءونىمدى تۇردە جانداندىرىپ، مەملەكەت مەنشىگىندەگى مال - مۇلىكتىڭ قۇنىنىڭ ساقتالۋىن، قۇنىنىڭ ارتۋىن جان - جاقتى قامتاماسىز ەتتى. بۇگىندە ءۇرىمجى، سانجى، تۇرپان، كورلا، ارال سياقتى جەرلەردە 10 ۇلكەن كاسىپ باقشاسى قۇرىلعان، وندا PVC، كۇيدىرگىش ءسىلتى، كاربيد، قوقىستان سەمەنت جاساۋ، سونداي - اق ماقتا ەگىمشىلىگى، ءجىپ ءيىرۋ، ماقتا قويمالجىڭى سياقتى جوعارى، تومەنگى بۋىنداعى اينالىمدى ەكونوميكا كاسىپ تىزبەگى قالىپتاسقان.
