شاندۇڭ ولكەسى گاۋتاڭ اۋدانىنداعى ەگىنشىلەردىڭ جەردى تىڭايتۋ جاعدايىن تەكسەرۋ
جۋ گۇيلين، شۋە ۋيۋي
ۇزاق ۋاقىت بويى پايدالانىلعاندىقتان، ەلىمىزدىڭ ەگىستىك جەرلەرىندەگى توپىراقتاعى ورگانيكالىق زاتتار قۇرامى ءبىرشاما تومەندەپ، ەگىس داقىلىنىڭ ءونىم مولشەرى مەن سورتىنا ىقپال جاسادى. توپىراقتىڭ قۇنارلىلىعىن قايتكەندە ارتتىرۋعا بولادى؟ تاياۋدا، ءتىلشى شاندۇڭ ولكەسى گاۋتاڭ اۋدانىنداعى بىرنەشە قاراپايىم ەگىنشىگە تىلشىلىك ىستەدى.
حيميالىق تىڭايتقىشقا «يەك سۇيەۋ دەرتىنەن» قىراعى بولايىق
جاۋجايزى - ۋاڭشين قىستاعىنىڭ ەگىستىك جەرى 2109 مۋ، باسىم كوپ بولەك جەرىنە ءبيداي، جۇگەرى ەگىلەدى. 62 جاستاعى ۋاڭ جياشياڭ 11 مۋ جەرگە ەگىن سالادى. ول: بۇرىن تەك اۋلا تىڭايتقىشىن بەرەتىنبىز، سيىردىڭ تەزەگى، قويدىڭ قۇمالاعى، تاۋىقتىڭ ساڭعىرىعى سەكىلدى شىرىگەن اۋلا تىڭايتقىشىن اتىز باسىنا اپارىپ توگەتىنبىز. ول كەزدە ءونىم مولشەرى مۋ باسىنان تەك 300 نەشە جىڭنان اينالاتىن، - دەيدى.
1982 - جىلى ۋاڭ جياشياڭ حيميالىق تىڭايتقىشتى پايدالانا باستايدى، مۋىنا 10 جىڭنان حيميالىق تىڭايتقىش بەرىپ ەدى، جىلما - جىل ءونىمىن كورىپ، ءبيدايدىڭ مۋ باسىندىق ءتۇسىمىن 400 جىڭعا جەتكىزدى. انە سودان باستاپ ول حيميالىق تىڭايتقىش ىستەتۋدى ادەتىنە اينالدىردى. ول:«جاقىنعى جىلداردان بەرى، ءار ماۋسىمدا 120 جىڭ قوسپا تىڭايتقىش ىستەتەمىز، بىلتىر جۇگەرىنىڭ مۋ باسىندىق ءتۇسىمى 1100 جىڭعا جەتتى. بايقاۋىمشا توپىراق بارعان سايىن قۇنارسىزدانىپ بارادى. قازىر جەر ەمشەگىن ەمۋدە حيميالىق تىڭايتقىشقا عانا سۇيەنەمىز، بۇلاي ىستەۋدىڭ توپىراققا زياندى ەكەنىن بىلەسەك تە امالىمىز جوق» - دەيدى.
مۇنداي حيميالىق تىڭايتقىشقا «يەك سۇيەۋ دەرتى» اۋىل - قىستاقتاردا جالپى بەتتىك ءومىر ءسۇرىپ وتىر. گاۋتاڭ اۋدانىندا ەگىستىك جەردىڭ ٪95 تەن استامىنا حيميالىق تىڭايتقىش ىستەتىلەدى. گاۋتاڭ اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىق مەكەمەسىنىڭ اعا اگرونومى دۋ ليجى: حيميالىق تىڭايتقىشتى ارتىق بەرۋ توپىراقتىڭ فيزيكالىق قاسيەتىن ناشارلاتادى. ايتالىق: قۇم باسادى، قاتايتادى، توپىراقتىڭ ءوز - ءوزىن قالپىنا كەلتىرۋ قابىلەتىن جويادى. ت. ت.. - دەدى.
داقىل ساباعىن اتىزدا قالدىرۋدىڭ پايداسى دا، زيانى دا بار
جياڭديان قالاشىعى شاڭگۋانتۇن قىستاعىنىڭ ەگىستىك جەرى 3167 مۋ، قىستاق تۇرعىنى سۇن چيڭياڭنىڭ جەر ەمشەگىن ەمگەنىنە 30 جىل بولدى. 2001 - جىلدان باستاپ سۇن چيڭياڭ ەگىس داقىلى ساباعىن اتىزدا ۇنتاقتاپ، جەرىن جىرتقىزىپ اۋدارتىپ تاستادى. ول ءوز جەرىندە زياندى دەرت - دەربەزدىڭ بارعان سايىن مولايىپ، ەگىس مايساسىنىڭ شىعۋ مولشەرى تومەندەگەنىن بايقادى. سونىمەن ول مۇنداي جاعدايدا قىرۋار ەگىس ءدارىسىن ىستەتتى.
گاۋتاڭ اۋداندىق اۋىل شارۋاشىلىق تاراۋلارىنىڭ تەكسەرىپ - زەرتتەۋىنشە، لايىقتى مولشەردەگى داقىل ساباعى اتىز توپىراعىنداعى ورگانيكالىق زات قۇرامىن ارتتىرىپ، ەگىس مايساسىنىڭ وسۋىنە ءتيىمدى بولسا، ال، ارتىق مولشەردەگى داقىل ساباعى اتىزدا دەرت - دەربەزدى كوبەيتىپ، تۇقىمنىڭ ءوسىپ - وربۋىنە ءتيىمسىز ەكەن. تەكسەرۋگە نەگىزدەلگەندە، داقىل ساباعى اتىزدا قالدىرىلماعان جەردىڭ ءار مۋىنا تەك 20 جىڭ مولشەرىندە جۇگەرى تۇقىمى ىستەتىلسە، ال، داقىل ساباعى اتىزدا قالدىرىلعان جەردىڭ ءار مۋىنا 40 جىڭ تۇقىم كەتەدى. بىلتىردان بەرى بۇل اۋدان داقىل ساباعىن جيناپ الىپ قاعاز جاساۋعا پايدالانعان.
ورگانيكالىق تىڭايتقىش ىستەتۋ قاشان ىسكە اسادى
حۇيزوجيەداۋ - ۋاڭچيان قىستاعىنىڭ ەگىستىك جەرى 3000 مۋ، 2200 مۋىنا قاربىز ەگىلەدى. ۇزاق جىل ەكونوميكالىق داقىل ەگىلگەندىكتەن، قىستاق تۇرعىندارىنىڭ جەردى تىڭايتۋ تانىمى ءبىرشاما وزىق. بىلتىر قىستاق تۇرعىنى جوۋ جيلۇڭ ءوزىنىڭ 4 مۋ قاۋىندىق جەرىنە ورگانيكالىق تىڭايتقىش ىستەتتى. ول: ءار مۋىنا 40 جىڭ ىستەتىپ، 50 يۋان ارتىق جۇمسادىم، الايدا، بىلتىر قاربىزدىڭ مۋىنان 500 نەشە جىڭ ارتىق ءونىم الىپ، ۇسىنىلىمىمدى قايتارىپ الدىم، - دەدى.
جوۋ جيلۇڭ ىستەتكەن ورگانيكالىق تىڭايتقىشتىڭ شيكىزاتى داقىل ساباعى، داقىل ساباعىن اشىتۋ ارقىلى ودان الىنعان كوپ مولشەردەگى ءشىرىندى زاتتاردى بەرگەندە، توپىراقتى قۇنارلاندىرادى. تەحنيك ليۋ باۋيۇن: بىلتىر سىناق اتىزىندا ورگانيكالىق زاتتىڭ قۇرامى % 1.83 ەدى، ورگانيكالىق تىڭايتقىش ىستەتكەننەن كەيىن، بيىل % 5.1 كە جەتتى -، دەدى. الايدا، ەگىنشىلەردىڭ جاڭا بولمىستى قابىلداۋىنا بەلگىلى بارىس كەرەك، بيىل تىڭايتقىش سەرىكتەستىگى 600 نەشە قىستاقتىڭ سىناق اتىزىنا ورگانيكالىق تىڭايتقىش ىستەتتى، بۇل ءادىستىڭ ءتىپتى كوپ ەگىنشىنى جەتەكتەۋىن ءۇمىت ەتەمىز.اۋدارعان: ساعىنبەك رابات ۇلى
