− اۆتونوميالى رايوننىڭ ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتكەندىگى جونىندەگى جەلىلەس جالپى شولۋ
ءتىلشى رىن جياڭ
”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى، اۆتونوميالى رايوننان ءبىرىنشى توپتاعى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەگە قاتىناسقان 94 ورىن، اۋەلگى ماقساتقا، بورىشقا جانە حالىق بۇقاراسىنىڭ جاڭا تىلەگىنە سالىستىرا وتىرىپ ماسەلەنى قاداعالاپ، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان تەكسەرىپ - زەرتتەپ، ءبىر جاعىنان قاداعالاپ، ءبىر جاعىنان رەتتەپ - تۇزەتىپ، ماسەلەنى قاداعالاۋدى ونان ارى تەرەڭدەتە ءتۇستى.
■ ۇيرەنىپ، قايىرىلا ويلانىپ، پارىقتى ىزدەدى
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە باستالعاننان بەرى، رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار ماسەلەنى قاداعالاۋدى مىقتاپ يگەرۋگە تاباندى بولىپ، باس - اياعىمەن ساباقتاستىرىپ، شىنايى تۇردە ءوز بويىنداعى ماسەلەنى ناقتى تاۋىپ، ماسەلەنىڭ قاينارىن دالمە - ءدال تاۋىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋگە دالمە - ءدال نىسانا ازىرلەدى، ۇيرەنۋ تاربيەسىنىڭ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋدىڭ، ماسەلەنى قاداعالاۋدىڭ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋدىڭ باعىتتامالىلىعى مەن ونىمدىلىگىن شىنايى كۇشەيتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ مەڭگەرمەسى باستان - اياق ماسەلەنى قاداعالاۋدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تۇتاس بارىسىمەن ساباقتاستىرىپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنۋ، ءبىر جاعىنان زەرتتەۋ - تالقىلاۋ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنۋ، ءبىر جاعىنان قايىرىلا ويلانۋ سىندى ۇيرەنۋ تاسىلىنە تاباندى بولىپ، ۇيرەنۋدىڭ ناتيجەسى ارقىلى شۇعىل جاعدايعا توتەپ بەرۋدى باسقارۋ، اپاتتان ساقتانۋ، اپات شىعىنىن ازايتۋ، ءوندىرىس حاۋىپسىزدىگى قىزمەتى بارىسىندا ساقتالعان ماسەلەلەر مەن قيىنشىلىقتاردى شەشىپ، ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇرعان قىزمەت اترەتىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋ، قىستاق پارتيا ياچەيكاسىنىڭ ۇيرەتۋ، كومەكتەسۋ جانە جەتەكتەۋ رولىن ساۋلەلەندىرۋ، اپاتتان ساقتانۋ، اپات شىعىنىن ازايتۋ قابىلەتىن جوعارىلاتۋ قاتارلى جاقتاردان ىشكەرىلەي قاداعالاۋ جۇرگىزىپ، ءوز بويىندا ساقتالعان ولقىلىقتارمەن پارىقتى ىزدەپ تەكسەردى.
اۆتونوميالى رايوندىق پارتكوم پارتيا مەكتەبى (اكىمشىلىك شۋەيۋان) شوعىرلى ۇيرەنۋدى اياقتاتقان سوڭ، باسشىلىق القا اي سايىن، پارتيا ياچەيكاسى اپتا سايىن ءبىر رەت شوعىرلى زەرتتەۋ - تالقىلاۋ، پىكىر اۋىستىرۋ جۇرگىزدى، سانالى تۇردە ولشەمگە، ۇلگىگە تۋرالانىپ، ءاربىر پارتيا مۇشەسى يدەيالىق قىزمەتتىڭ ناقتى جاعدايىمەن بايلانىستىرىپ، تابىسىن اڭگىمەلەپ، پارىقتى تاۋىپ، شىندىقتى ءىس جۇزىنەن ىزدەپ ءوز بويىنداعى ساقتالعان ولقىلىقتاردى قاداعالادى.
شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىمدار اكادەمياسى ماسەلەگە باعىتتاي ىشكەرىلەي ۇيرەنىپ، ”ارناۋلى تاقىرىپتا ۇيرەنۋ، ارناۋلى تاقىرىپتا زەرتتەۋ - تالقىلاۋ، شوعىرلى باعا بەرۋ“گە تاباندى بولىپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان قايىرىلا ويلانىپ، 103 پىكىر - ۇسىنىستى رەتتەپ جيناقتاپ، ماسەلە تىزىمدىگىن شىعارىپ، ماسەلەنى قاداعالاپ تۇزەتۋ - رەتتەۋدى يگەرىپ، ۇيرەنۋ ونىمدىلىگىن ءوز قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋدىڭ، ىستەردىڭ دامۋىن ىلگەرىلەتۋدەگى جاندى امالياتقا اينالدىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق وقۋ - اعارتۋ مەڭگەرمەسى شوعىرلى ۇيرەنۋدە ولشەمگە سالىستىرىپ قاداعالاۋعا ءمان بەرىپ، نازاردى يدەيا تامىرىنداعى، ساياسي قابىلەتىندەگى ماسەلەنى شەشۋگە شوعىرلاندىردى. اڭگىمەلەسۋ، پىكىر اۋىستىرۋ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، سىرلاسۋ، سويلەسۋ قاتارلى تاسىلدەر ارقىلى القا جانە جەكەنىڭ قىزمەت ستيلى، قىزمەتتى ىلگەرىلەتۋ جاعىندا ساقتالعان كورنەكتى ماسەلەلەردى ءدال تاۋىپ، جۇيەلى تۇردە وقۋ - اعارتۋ سالاسىنىڭ ءبىلىم بەرۋ جۇيەسى، وقىتۋ ماتەريال جۇيەسى، باسقارۋ جۇيەسى قاتارلى جاقتاردا ساقتالعان نەگىزگى ماسەلەنى تەكسەرىپ قاداعالادى.
■ نازاردى قىزمەت مىندەتى - جاۋاپكەرشىلىك ماسەلەسىنە شوعىرلاندىردى
شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىمەن تۋرالانۋ، پارتيا ۆستاۋى، پارتيا ەرەجەسىمەن تۋرالانۋ، شي جينپيڭ جولداستى ۇيتقى ەتكەن پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسى، اسىرەسە، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىمەن تۋرالانۋ، اۋەلگى ماقساتپەن، بورىشپەن تۋرالانۋ، رەفورما جاساۋدىڭ، دامۋدىڭ قاجەتىمەن تۋرالانۋ ارقىلى، وزىندەگى جەتەسىزدىكتەردى تەكسەرىپ - تۇزەتتى، قىزمەت ولقىلىقتارىن ىزدەپ تاپتى، تەرەڭ قاداعالاپ بورشالادى... نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە بارىسىندا، رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار ءونىمدى شارالار اتقارىپ، ماسەلەنى قاداعالاۋدى اناعۇرلىم تەرەڭدەتۋگە باستادى.
اۆتونوميالى رايوندىق قامداۋ - ساتۋ كووپەراتيۆى بىرىككەن كووپەراتيۆى نەگىزگى تاقىرىپ تاربيە دە ماسەلەنى قاداعالاۋ جوباسىن جاساپ، ساياسي تۇرعى، نەگىزگى ماقسات تانىمى، قابىلەت ورە قاتارلى 7 جاقتاعى ماسەلەنى ىشكەرىلەي تاۋىپ، ءوز جۇيەسىندەگى جۋىق جىلداردان بەرى تۋىلعان تيپتىك دەلولارمەن بىرلەستىرە وتىرىپ قاداعالاپ، قايىرىلا ويلاندى، ولار تاعى اۆتونوميالى رايوندىق كاسىپتىك جاعىنان سايكەسەتىن تاراۋلارعا، ءارقايسى ايماق، وبلىس، ايماق، قالانىڭ قامداۋ - ساتۋ كووپەراتيۆىنە (ءىس باسقارما)، توتە قاراستى كاسىپورىندارعا، ءىسورىندارىنا جانە ورگانداعى ءارقايسى ءىس باسقارما، كەڭسەلەرگە پىكىر الۋ كەستەسىن تاراتتى، ءارى پىكىرۋ الۋ قوبديشاسىن قويىپ، ىستىق لەنيالى تەلەفون اشىپ، قابىلداۋ بولمەسىن قۇرىپ، كەڭ كولەمدە پىكىر - ۇسىنىس قابىلدادى.
شينجياڭ مەملەكەت مەنشىگىندەگى قارجى قوسۋ، تيجارات جۇرگىزۋ شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگى اڭگىمە ءماجىلىس، سۇحباتتاسۋ، پىكىرۋ الۋ قوبديشاسىن ورناتۋ، ارىز - ارمان قابىلداۋ قاتارلى كوپتەگەن تاسىلدەر ارقىلى ءارقايسى تاراۋلاردىڭ، قاراستى كاسىپورىننىڭ جانە جۇمىسشىلاردىڭ، بۇقارانىڭ سەرىكتەستىكتىڭ باسشىلىق القاسىندا، پارتيا مۇشەلەرىندە ساقتالعان كورنەكتى ماسەلەلەر تۋرالى اڭىسىن، سونداي - اق ستيلگە بۇرىلىس جاساۋ، قىزمەتتى جاقسارتۋ جاعىنداعى پىكىر - ۇسىنىستارىن جان - جاقتى تىڭدادى.
شينجياڭ قارجى قوسۋ، دامۋ (توبى) شەكتى جاۋاپكەرلىك سەرىكتەستىگى كاسىپورىننىڭ ءوندىرىس، تيجارات بارىسىندا ساقتالعان قيىن ماسەلەرىنە قاراتا، نەگىزگى ساتىدا زەرتتەۋ - تەكسەرۋ جۇرگىزۋدى ورىستەتىپ، پىكىر - ۇسىنىستاردى سالالاپ، ماسەلەنى اداقتاۋ تىزىمدىگىن جاساپ، نىساناعا تۋرالاپ، بەلسەندى ىلگەرىلەتىپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزۋىنە كەپىلدىك ەتتى. بولىمشە سەرىكتەستىكتەن تىس، بۇل توپ زەرتتەۋ - تەكسەرۋدى تومەنگى بۋىنداعى سەلبەسكەن كاسىپورىندارعا دەيىن كەڭەيتىپ، ولاردىڭ ونىمدەرگە بولعان پىكىر - ۇسىنىستارىن جيناقتاپ، كورنەكتى ماسەلەنى قاداعالاپ، ويلانىپ، ۇيرەنۋ تاربيە، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ، ماسەلەنى قاداعالاۋ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تۇتاس بارىسىمەن شىنايى ساباقتاستىرىپ، 64 ءتۇرلى رەتتەۋ - تۇزەتۋ مىندەتىن الىپ شىعىپ، ءبىر - بىرلەپ شەشۋدى ىلگەرىلەتتى.
■ ماسەلەلەرگە جىنتىكتەي تالداۋ جاساپ، ولقىلىقتاردى تولىقتادى
7 - ايدىڭ 5 - كۇنى، اۆتونوميالى رايوندىق ادام كۇشى بايلىعى جانە قوعامدىق قامتاماسىزداندىرۋ مەڭگەرمەسىنىڭ پارتيالى كادرلارى ءۇرىمجى حالىقارالىق قۇرلىقتىق پورت رايونى جۇڭگو - ەۆروپا كەزەكشى پويەزدارى شوعىرلانۋ ورتالىعىن كەڭەيتىپ سالۋ ينجەنەرياسى نىسانى قۇرىلىس ورنىندا، شارۋا جۇمىسكەرلەردىڭ ەڭبەكاقىسى كەپىلدىك قاراجاتى ءتۇزىمىن تياناقتاندىرۋ سياقتىلار جونىندە ناقتى ورىندا قاجەتسىنۋدى ۇعىسىپ، ءتۇزىمدى تياناقتاندىرۋ بارىسىندا ساقتالىپ وتىرعان قيىن ماسەلەلەردى يگەرىپ، شەشۋ قاجەت بولعان كورنەكتى ماسەلەلەر تىزىمدىگىن باعىتتامالى تۇردە جاساپ، قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە ناقتى شارالار، مىعىم شارالار تاۋىپ شىقتى.
ماسەلەنى قاداعالاۋدا، ماڭىزدىسى، ماسەلەگە جىنتىكتەي تالداۋ جاساۋ، ماسەلەنى شەشۋ. رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار ماسەلەنى قاداعالاعان كەزدە، جوعارى ولشەمگە تاباندى بولىپ، تالاپتى قاتايتىپ، ءوزىن كىرىستىرىپ، جاۋاپكەرشىلىكتى كىرىستىرىپ، قىزمەتتى كىرىستىرىپ، ماسەلەنى تاۋىپ شىعىپ، تۇيىنشەكتى تاۋىپ شىعىپ، جوبانى العا قويىپ، تاربيە مەن امالياتقا تەڭ ءمان بەرىپ، ماسەلەگە تىكە كىرىسىپ، ماسەلەنى شەشۋ ارقىلى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ جەتىستىكتەرىن سىننان وتكىزدى.
7 - ايدىڭ 3 - كۇنىنە دەيىن، اۆتونوميالى رايوندىق قوعام حاۋىپسىزدىگى مەڭگەرمەسى ءار ءتۇرلى پىكىر - ۇسىنىستاردان جالپى 128ىن قابىلداپ، تالداۋ، جيناقتاۋ ارقىلى 7 تۇردەگى 43 پارشاسىنا ءبىر - بىرلەپ قاداعالاپ تالداۋ جاساپ، تۇرلەرگە ءبولىپ ىلگەرىلەتۋ جوسپارىن ءتۇزىپ، تىزىمدىك جاساپ، جاۋاپكەرشىلىكتى ادامعا دەيىن تۇراقتاندىرىپ، تۇيىنشەككە ىشكەرىلەي جىنتىكتەي تالداۋ جاساپ، اتقارىلۋىن تەكسەرۋدىڭ تياناقتاندىرىلۋىن كۇشەيتىپ، بەلگىلەنگەن جوبا بويىنشا شايقاس جۇرگىزۋدى، ەسەپكە قاراي كۇشىنەن قالدىرۋدى اتقارىپ، ءبىر - بىرلەپ رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ تىڭعىلىقتى تياناقتانۋىنا كەپىلدىك ەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق قوسىننان شەگىنگەن اسكەريلەر ىستەرى مەڭگەرمەسى ورگاندا جانە توتە قاراستى ءىسورىنداردا پىكىر جيناۋ قوبديشاسىن قۇرىپ، اڭگىمە ءماجىلىس، سۇحباتتاسۋ، ارىز - ارمان قابىلداۋ سياقتى فورمالارمەن، نەگىزگى ساتىداعى پارتيالى كادر - قىزمەتكەرلەر مەن اسكەري ورىنداردان دەمالىسقا، زەينەتكە شىققان كادرلاردىڭ پىكىر - ۇسىنىستارىن تولىق تىڭداپ، ماسەلەنى شەشۋدىڭ، قىزمەتتى جاقسارتۋدىڭ ءادىس - امالدارىن مۇقيات زەرتتەپ، رەتتەۋ - وڭاۋ شارالارىن ەگجەي - تەگجەيلى اشالاپ، رەتتەۋ - وڭاۋ ۋاقىت شەگىن ايقىن تۇراقتاندىرىپ، رەتتەۋ - وڭاۋدىڭ ونىمدىلىك كورسەتۋىنە كەپىلدىك ەتتى.
