− اۆتونوميالى رايوننىڭ ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىن تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەتكەندىگى جونىندەگى جەلىلەس جالپى شولۋ
ءتىلشى جاۋ جىيۇن
”’اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ‘ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىندە ءبىز حالىق تۇرمىسى سالاسىنداعى ارناۋلى رەتتەۋ، جونگە سالۋدى اناعۇرلىم قاتايتىپ، شىنايى يگەرىپ، بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان ماسەلەلەردەن باستاپ كىرىسىپ، باقىلاۋ ءبىرىنشى مىندەت - جاۋاپكەرشىلىگىن مۇقيات وتەپ، اشىق، جاسىرىن تەكسەرۋدىڭ جانە باقىلاۋ - تەكسەرۋدىڭ سەرپىنىن ارتتىرىپ، باقىلاۋدى، ءتارتىپ اتقارۋدى، جاۋاپقا تارتۋدى كۇشەيتىپ، بۇقارانىڭ مۇددەسىن كەمىرەتىن ’جەگى قۇرتتار‘دى تەرەڭنەن قازىپ، تۇبەگەيلى تەكسەرىپ، بۇقارانىڭ ستيلدى دۇرىستاپ، شىرىكتەسۋگە قارسى تۇرۋدىڭ جاندارىندا ەكەنىن، پارتيانىڭ قامقورلىعىنىڭ جاندارىندا ەكەنىن سەزىنۋىنە شىن مانىندە مۇمكىندىك جاساپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ ناقتى ناتيجەلەرىمەن حالىقتىڭ سەنىمىنە يە بولىپ، ءتارتىپ تەكسەرۋ، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كادرلارىنىڭ اۋەلگى ماقساتى مەن بورىشىن ءىس جۇزىندىك ارەكەتىمىزبەن امالياتتا ايگىلەۋىمىز كەرەك“. 7 - ايدىڭ 8 - كۇنى اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتى پارتيا ستيلىن، ۇكىمەت ستيلىن باقىلاۋ كەڭسەسىنىڭ ورىنباسار مەڭگەرۋشىسى قۇربانجان ءيۇسىپ وسىنى ايتتى.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ناقتى ونىمدىلىككە قول جەتكىزە الۋ - الماۋىندا، ءسوز جوق، ماسەلەلەردى شەشۋدى نەگىزگى تەكسەرۋ ولشەمى ەتۋ كەرەك. اۆتونوميالى رايوننىڭ ءبىرىنشى توپتا نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى ورىستەتۋشى تاراۋلارى، ورىندارى ”تۇزەتۋ“دى باستان - اياق ساباقتاستىرىپ، ۇيرەنە ءجۇرىپ تۇزەتۋگە، تاباندا تەكسەرىپ تاباندا تۇزەتۋگە تاباندى بولىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋدىڭ تابىستارى ارقىلى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ونىمدىلىگىن تەكسەرۋ كەرەك.
■ رەتتەۋ - تۇزەتۋ نىساناسى ايقىندالدى
اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتى الدىڭعى مەرزىمدەگى ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى حالىق تۇرمىسى سالاسىنداعى ماسەلەلەرگە مەڭزەس، ولقىلىقتارعا مۇقيات تالداۋ جاساپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان تۇزەتىپ، وقۋ - اعارتۋ، ەمدەۋ، دەنساۋلىق ساقتاۋ، ازىق - تۇلىك، ءدارى - دارمەك حاۋىپسىزدىگى، ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ، جۇمىستاندىرۋ بويىنشا تاربيەلەۋ، قامتاماسىزداندىرۋ سيپاتتى تۇرعىن ءۇي، جاراتىلىستىق بايلىق سياقتى 10 حالىق تۇرمىسى سالاسىن ءتۇيىندى تۇردە ارقاۋ ەتىپ، 23 مىندەت ءتىزىمىن شىعاردى. ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ سالاسىندا، ءدارى - دارمەك ساتىپ الۋ، ساتۋ جانە ەمدەۋ قىزمەت وتەۋى توڭىرەگىندە، ەمدەۋ - دەنساۋلىق ساقتاۋ قۇرىلىمىن باسقارۋشىلاردىڭ قىزمەت قولايلىلىعىنان پايدالانىپ ۇقىعى ارقىلى باس پايدانى كوزدەۋ سياقتى ماسەلەلەردى ءتۇيىندى تۇردە رەتتەدى، جونگە سالدى؛ ەكولوگيالىق ورتانى قورعاۋ سالاسىندا، لاستانۋدان ساقتانۋ جانە ونى جونگە سالۋ توڭىرەگىندە، زاڭ اتقارۋ بارىسىنداعى جەۋ، الۋ، القىمداۋ، الاقان جايۋ سياقتى ماسەلەلەردى ءتۇيىندى تۇردە رەتتەدى، جونگە سالدى. سونىمەن قاتار، باقىلاۋشى ورىندار مەن جاۋاپكەر ورىنداردى ايقىنداپ، ارناۋلى رەتتەۋ، جونگە سالۋ قىزمەتىنىڭ تىڭعىلىقتى ىلگەرىلەۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسى پارتيانىڭ ساياسي قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، نەگىزگى ساتى ۇيىمدىق قۇرىلىسىن كۇشەيتۋ، فورماشىلدىقتى، تورەشىلدىكتى رەتتەۋ، جونگە سالۋ، حالىق بۇقاراسى اڭىس ەتكەن كورنەكتى ماسەلەلەردى شەشۋ سىندى 4 جاقتا ءبىر - بىرلەپ رەتتەپ، جونگە سالىپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان تۇزەتىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋ شارالارىن اشالاپ، جاۋاپكەرشىلىك جۇمىس ءبولىسىن ايقىنداپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋ ۋاقىت شەگىن بەلگىلەپ، ءتۇيىندى، قيىن ماسەلەلەردىڭ رەتتەلىپ، تۇزەتىلۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تەرەڭ تامىر تارتۋىن، ناقتى ونىمگە جەتۋىن ىلگەرىلەتتى.
■ رەتتەۋ - تۇزەتۋ تۇيىندەرى كورنەكتىلەندى
اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ جانە رەفورما كوميتەتى نازاردى باس نىساناعا شوعىرلاندىرىپ، فورماشىلدىقتى، تورەشىلدىكتى جونگە سالۋدى شوعىرلى تۇردە ورىستەتىپ، ”شولىپ وتە شىعۋ، قول ۇشى ىستەۋ، حۇجات باستىلىق، ءماجىلىس باستىلىق، ناقتى ونىمدىلىككە ۇمتىلماۋ، وڭاي ولجا ىزدەۋ، ات ۇستىلىك، سيىر قۇيمىشاقتاتۋ، اياقسىز قالدىرۋ، ارتا سالۋ، سالعىلاسۋ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋعا باتىلدىق ەتپەۋ، قورقاقتىق، سوقتىعۋعا باتىلى بارماۋ“ سياقتى ماسەلەلەردى ىشكەرىلەي ىزدەپ، ءتۇيىندى تۇردە رەتتەپ، جونگە سالىپ، ماسەلە ءتىزىمىن جاساپ، نەگىزگى ماقسات تانىمىن اناعۇرلىم كۇشەيتىپ، ساياسي دەڭگەيدەن پارىقتاردى تاپتى، يدەيانىڭ تەرەڭ تۇكپىرىنەن ءتۇپ قايناردى تاپتى، قىزمەتتى تياناقتاندىرۋدان جەتكىلىكسىز جەرلەردى تاپتى، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاۋدان ولقىلىقتاردى تاپتى.
قازىر اۆتونوميالى رايوندىق دامۋ - رەفورما كوميتەتىنىڭ ۇكىمەت ىستەرى قىزمەت وتەۋ تۇرلەرى تۇگەل اۆتونوميالى رايوندىق ۇكىمەت ىستەرى قىزمەت وتەۋ تۇعىرىنا كىرگىزىلىپ، جەلىدە ىستەلۋ مولشەرى ％100كە جەتتى. ينفورماتسيالاندىرۋ قۇرىلىسىن مىقتى يگەرۋ ارقىلى نەگىزگى ساتىنىڭ جۇگىن جەڭىلدەتىپ، اكىمشىلىكتىڭ ونىمدىلىگىن ءوسىرىپ، بۇقاراعا اناعۇرلىم جاقسى قىزمەت وتەدى.
اۆتونوميالى رايوندىق جوعارى حالىق سوتى مەكەمەسى ينفورماتسيالىق تەحنيكا باسقارماسىنىڭ ورىنباسار باستىعى لەي بىنلي بىلاي دەدى: ”ءبىز ماسەلەلەردى اڭىس ەتۋ ارناسىنىڭ ىركىلىسسىز بولماۋىنا مەڭزەس، اي سايىن ماسەلەلەرگە كەڭەس الۋ قاجەتى مەحانيزمىن دەر كەزىندە ورناتتىق؛ دەلو ساندى مالىمەتتەرىن باسقارۋعا، پايدالانۋعا مەڭزەس، بۇكىل رايونداعى سوت مەكەمەلەرىنىڭ ساندى مالىمەتىن باسقارۋدى اناعۇرلىم كۇشەيتۋ بەلگىلەمەسىن جاسادىق؛ ارىز - شاعىم قىزمەت وتەۋ ارناسىن كەڭەيتۋ ءۇشىن، ينتەرنەتتە دەلو تۇرعىزۋ تۇعىرىن كەمەلدەندىرىپ ىسكە قوستىق؛ داۋ - شاردى كوپ نەگىزدە شەشۋدى ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، ينتەرنەتتەگى حالىق سوتى مەكەمەسىنىڭ جاراستىرۋ تۇعىرىن ىسكە قوسىپ، حالىق بۇقاراسىنا قىزمەت وتەۋگە، سوتتىڭ اتقارۋىنا قىزمەت وتەۋگە، ءادىليالىق باسقارۋعا قىزمەت وتەۋگە، كىرشىكسىز ءادىلياعا قىزمەت وتەۋگە ءتۇبىرلى كەپىل ازىرلەدىك“.
■ رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ ناتيجەسى ۇزدىكسىز بەكەمدەلدى
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ۇكىمەتى كەڭسەسى پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسى جانە پارتيا باسشىلىق گرۋپپاسىنىڭ مۇشەلەرى، ءارقايسى پارتيا باس ياچەيكا (ياچەيكا) جانە ياچەيكا مۇشەلەرى تۇگەلدەي ناقتى رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋ شاراسىن بەلگىلەپ، شوعىرلى جونگە سالۋ جۇرگىزىپ، تاباندا ىسكە كىرىسىپ، تاباندا تۇزەتۋگە، تاباندا تەكسەرىپ، تاباندا تۇزەتۋگە تاباندى بولىپ، ۇيرەنۋدى تەرەڭدەتۋدى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋدى ناقتىلاندىرۋدى، قاداعالاۋدى تەرەڭدەتۋدى، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تەزدەتۋدى ىشكەرىلەي ىلگەرىلەتىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدىڭ تولىق ورىندالۋىنا، ناقتى ونىمدىلىككە جەتۋىنە شىنايى كەپىلدىك ەتتى. شىنايى يگەرىپ، ناقتى ىستەپ، ستيلگە بۇرىلىس جاساپ، ناقتى ونىمدىلىككە تالپىنىپ، كەڭسەنىڭ ”ءۇش قىزمەت كورسەتۋ“ قابىلەت - دەڭگەيىن ونان ارى جوعارىلاتتى.
شينجياڭ قامداۋ - ساتۋ، قارجى قوسۋ (جارنا مەڭگەرۋ) توبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى پارتكومى ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان تۇزەتۋگە تاباندى بولىپ، ۇيرەنۋ، تولعانۋ ماسەلەلەرى، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ماسەلەلەرى، قاداعالاۋدان بايقالعان ماسەلەلەر، بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان ماسەلەلەر، شارلاۋدا اڭىس ەتىلگەن ماسەلەلەر سياقتىلارعا قاراتا، ءتىزىم جاساپ، ءبىر - بىرلەپ رەتتەپ - تۇزەتىپ، ماسەلەلەرگە باعىتتاي وتىرىپ ەگجەي - تەگجەيلى، كىشكەنە تۇيىنگە دەيىن تياناقتاندىرىپ، ءجىتى نازارعا الا وتىرىپ، تاباندا ىسكە كىرىسىپ، تاباندا تۇزەتىپ، شەكتى مەرزىمدە رەتتەپ - تۇزەتىپ، ءبىر - بىرلەپ ناقتى رەتتەپ - تۇزەتتى.
سىلدىر ءسوز، تياناقسىز ارەكەتپەن بولاشاقتىق ءىستى تىندىرۋ قيىن؛ شىندىققا تالپىنىپ، شىنايى ىستەگەندە عانا ۇتىمدى ىستەپ، تاماشا ناتيجەگە جەتۋگە بولادى. تەك باستان - اياق قايتپاس قايسار كۇرەسكەرلىك رۋحپەن، شىنداپ قيىن ماسەلەلەردى قولعا الاتىن قىزمەت پوزيتسياسىمەن رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋدى ويداعىداي يگەرگەندە، ءسوز جوق، ۇيرەنۋ، ويلانۋ، امالياتتا ايگىلەۋ، ۇعىنۋ بارىسىندا اۋەلگى ماقساتتى، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاپ، پارتيا ورتالىق كوميتەتىنىڭ شينجياڭدى جونگە سالۋ جالپى جوباسىنىڭ تەرەڭ تامىر تارتۋىن ىلگەرىلەتۋگە، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ شەشىمدەرىن - ورنالاستىرۋلارىن ەگجەي - تەگجەيلى، شىنايى تياناقتاندىرۋعا، حالىق بۇقاراسىنىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان كورنەكتى ماسەلەلەردىڭ ءونىمدى شەشىلۋىن ىلگەرىلەتۋگە، ءسويتىپ، قوعام ورنىقتىلىعى مەن باياندى تىنىشتىق باس نىساناسىن جۇزەگە اسىراتىن قۇدىرەتتى كۇش توپتاۋعا بولادى.
