شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 7 - ايدىڭ 20 - كۇنى ۇرىمجىدەن بەرگەن حابارى (تىلشىلەر دۋ گاڭ، جاڭ شياۋچىڭ). ءۇرتىس بىرنەشە كۇن ىلە وزەنى اڭعارىنداعى چوڭ قۇشتاي قىستاعىندا ساياحاتشىلاردىڭ سانى 3000 ادام - رەتتەن اسىپ، قىستاق تۇرعىندار سانىنىڭ 2 ەسەسىنە تاياپ، 58 حالىقتىق تۇسەلحانادان ءبىر توسەك - ورىن تابۋدىڭ ءوزى قيىنعا سوقتى. ساياحاتشىلار توپ - توبىمەن قىستاققا كەلدى. ولار وزدەرى كورگەن قازاق ۇلتىنىڭ ءداستۇرلى ءوندىرىس، تۇرمىس فورماسىن توردا جاريالاپ، وسىناۋ قارلى تاۋ، اعىندى وزەن، ورمانى بار فەرمانىڭ جارتىلاي كوشپەندى، جارتىلاي وتىرىقتانعان قىستاعى كەلتە بەينەجازبا APPدە ”تور اعىنىنداعى ايگىلى قىستاققا“ اينالدى.
تيانشان تاۋىن كەسىپ وتەتىن ءۇيسىن بايىرعى جولى ەرتەدەگى شينجياڭنىڭ وڭتۇستىگى مەن سولتۇستگىندەگى ماڭىزدى قاتىناس تورابى بولاتىن. چوڭ قۇشتاي قىستاعى ءۇيسىن بايىرعى جولىنىڭ سولتۇستىك كىرەر اۋىزىندا، مالشىلاردىڭ قىستاۋعا، جايلاۋعا كوشەر جولىنداعى ماڭىزدى ايالدايتىن بەكەتى.
قازىر قاتىناسى بارعان سايىن كەمەلدەنگەن شينجياڭدا ءۇيسىن بايىرعى جولى مەن چوڭ قۇشتاي قىستاعى دا بىرتىندەپ بۇرىنعى رولىنان ايرىلا باستادى.
قىستاق تۇرعىنى نۇربول تۇرسىنباي بۇل تۋرالى تەرەڭ اسەرگە يە. 2009 - جىلى كەيبىر ”جاياۋ ساياحاتشىلار“ وسىندا كەلىپ دامىلدايدى ءارى جەرگىلىكتى قىستاق تۇرعىندارىن ءۇيسىن بايىرعى جولىن كەسىپ ءوتۋ ءۇشىن جول باستاۋشى بولۋعا ۇسىنىس ەتەدى. ورايدى ۇتا بىلگەن ول قىستاقتا ەڭ العاشقى توپتا حالىقتىق تۇسەلحانا اشقان قىستاق تۇرعىنىنا اينالىپ، ءوزىنىڭ كونە ەكى اۋىز اعاش ءۇيىن پايدالانىپ، تاقتايدان سۇپى سالدى، كەلىنشەگى اسپازدىق ىستەپ، ساۋدانى باستاپ كەتەدى.
2010 - جىلى چوڭ قۇشتاي قىستاعى تۇرعىن ءۇي جانە قالا، اۋىل قۇرىلىسى مينيسترلىگى مەن مەملەكەتتىك مادەني مۇرا مەكەمەسى جاعىنان ”جۇڭگو تاريحي، مادەنيەت ايگىلى قىستاعى“ بولىپ باعالاندى. ءوتىنىش ەتۋ قىزمەتىنە قاتىسقان جين ۋىنتاۋدىڭ تانىستىرۋىنشا، چوڭ قۇشتاي قىستاعىنىڭ تىزىمدىككە كىرگەن سەبەبى، وسى قىستاق قازاق ۇلتىنىڭ اعاش ءۇي سالۋ تەحنيكاسىن تولىق ساقتاپ، ىلە وزەنى اعارىنداعى بىردەن - ءبىر بۇلىنبەي تولىق ساقتالعان اعاشتان سالىنعان قۇرىلىس شوعىرىن قالىپتاستىرىپ، ”اعاش ۇيلەردىڭ قۇرىلىمى قازاق ۇلتىنىڭ اعاشتان ءۇي سالۋ ءتاسىلى مەن جياڭنان اعاش شەبەرلەرىنىڭ ءۇي سالۋ ءتاسىلىن ۇشتاستىرعان“ ەكەن.
بۇدان تىس، قىستاقتا كەمەلدى مالشىلىق تۇرمىس، ءوندىرىس فورماسى تولىق ساقتالعان، ايتالىق، ات تاعالاۋ، قىز قۋار، كوكبار قاتارلىلار.
تاعى سول جىلى نۇربول تۇرسىنباي 2 - حالىقتىق تۇسەلحاناسىن اشتى ءارى ارناۋلى اسپاز ۇسىنىس ەتىپ، ءتىپتى دە كوپ ساياحاتشىنىڭ قاجەتىن قاناعاتتاندىردى. قىستاقتاعى اۋقاتتانۋ سەركەسى رەتىندە، ول 200دەن ارتىق قىستاق تۇرعىنمەن بىرلەسىپ ساياحات كووپەراتيۆىن قۇرىپ، 150 اتتان قۇرالعان اتتىلار اترەتىن ۇيىمداستىردى ءارى قازى، قۇرت سياقتى قازاقتىڭ ءداستۇرلى ازىق - تۇلىكتەرىن جاساپ ساتتى.
وسى 2 جىلدا سىرت جەردەن كەلگەن تيجاراتشىلار چوڭ قۇشتاي قىستاعىنىڭ ساياحاتىنا قارجى قوستى. 30عا كەلە قويماعان ۋاڭ يۇنگاڭ 2016 - جىلى قىستاققا كەلىپ، توزىعى جەتكەن ەسكى اۋلانى جاڭارتىپ، ەسكى اعاش ءۇيدى ”توبەسىندە جۇلدىز سامسىعان ۇي“گە اينالدىردى.
”مەن العاشىندا تىنىش ءومىر وتكىزەيىن، قىستاقتا شاعىن ساۋدا - ساتتىق جاساپ، تاڭ ساۋلەسى مەن كۇن باتقانداعى كەشكى شاپاقتى تاماشالاسام بولدى دەپ ويلاعان ەدىم، ءبىراق بيىل قوناق ەرەكشە كوپ بولدى، باستاپقى ويلاعانىمداي بولماي قالدى“ ۋاڭ يۇنگاڭ كۇلىمسىرەپ ساياحاتشىلارعا چوڭ قۇشتايدىڭ كەلتە بەينەجازباسىن تانىستىردى. ەڭ كوپ كورىلگەن بەينەجازبانىڭ كورىلىمى ءبىر ميلليون رەتكە تاياپتى.
چوڭ قۇشتاي قىستاعى 2017 - جىلى مەملەكەتتىك ۇلت ىستەرى كوميتەتى جاعىنان ”جۇڭگو از ۇلتتار ەرەكشە قورجاسى“ بولىپ باعالاندى. وسىعان دەيىن، وسى شاعىن تاۋلى قىستاق شينجياڭداعى كوپتەگەن جەرلەر سەكىلدى ساياحاتشىلار ”قۇدىقتان اتقاقتاعان مۇناي“داي ارتىپ، قىستاقتاعى حالىقتىق تۇسەلحانا سانى بىلتىرعىدان ءبىر ەسەلەندى.
سول جەردەگى قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنىڭ مۇشەسى شۇي دىجۇن تانىستىرىپ بىلاي دەدى: قىستاقتىڭ بايىرعى كەلبەتىن ساقتاۋمەن قاتار، ساياحات كاسىبىن دە ويداعىداي دامىتىپ، 2017 - جىلى جەرگىلىكتى ورىن 2 ميلليون 500 مىڭ يۋان قارجى قوسىپ، قىستاقتاعى ەرەكشە ۇيلەردى ىشىنەن سىرتىنا دەيىن جاڭالادى. سونىمەن ءبىر ۋاقىتتا ”جۇڭگو از ۇلتتار ەرەكشە قورجاسى“ نىسانىنىڭ يگىلىگىن كورگەن نۇربول تۇرسىنبايدىڭ سەلبەستىك كووپەراتيۆى جەرگىلىكتى ۇكىمەتتىڭ 300 مىڭ يۋان ارناۋلى قارجىلاي قولداۋىنا يە بولىپ، ەرەكشە ازىق - تۇلىك جاساۋ، ساتۋعا پايدالاندى.
