− شينجياڭ ەگىن شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنداعى ۋ ميڭجۋدىڭ ۇزدىك ىزگى ىستەرى تۋرالى
ۋ ميڭجۋ، شينجياڭ ەگىن شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى قۇمىل قاۋىنىن زەرتتەۋ ورتالىعىنىڭ زەينەتكە شىققان زەرتتەرمەنى، جۇڭگو ينجەنەريالىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ اكادەميگى، داشۋەدەن وقۋ تاۋىسقاننان كەيىن باتىلدىقپەن شەكارا وڭىرگە تامىر تارتتى. ول وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنان باستاپ، ولكە دارەجەلى 19 قاۋىن، قاربىز سورتىن تاڭداپ جەتىلدىردى، بۇكىل شينجياڭنىڭ قاۋىن وندىرىلەتىن ％80 اۋماعىنا جالپىلاستىرعان ساپالى ونىمدەرى بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنە ۇزدىكسىز ساتىلدى. ەل ىشىندە الىس ەكولوگيالىق، الىس الاپتى، كوپ تۋىستى كۇردەلى بۋدانداستىرۋ سياقتى تەحنيكالاردى الدىمەن قولدانىپ، ءبىر توپ جاڭا تۇقىمدىق زات بايلىعىن جاراتىپ، دۇنيە جۇزىندە دارا جىنىسى گۇلدەۋ مولشەرى ％100 بولاتىن مورت قىزىلدىق ساپالى ءوز - وزىنەن توزاڭدانۋ جۇيەسىن ەڭ الدىمەن ءساتتى اۋىستىرىپ جەتىلدىرىپ، ”شينجياڭنىڭ قاۋىن سورتىن جاقسارتۋدىڭ باستاماشىسى جانە نەگىزىن قالاۋشى“ دەگەن اتاققا يە بولعان.
■ اتاق - داڭققا قۇمارتپاي، نەگىزگى ساتىعا تامىر تارتتى
1949 - جىلى ۋ ميڭجۋ تاماشا ناتيجەمەن شينان اۋىل شارۋاشىلىعى شۋەيۋانىنىڭ باعبانشىلىق فاكۋلتەتىنە قابىلدانادى. 1953 - جىلى داشۋدەن وقۋ تاۋىسقاندا، مەكتەپ ونى مەكتەپتە وقىتۋشىلىققا الىپ قالۋعا دايىندالادى، الايدا ول جاپالى اۋىل شارۋاشىلىعى ءوندىرىسىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارۋعا بەكيدى. كەيىن تولىقتاپ بولۋدە شينان ەگىن، ورمان شارۋاشىلىعى مەكەمەسىنە بولىنەدى دە، قىزمەت ىستەگەنىنە ءبىر جىل تولماي جاتىپ، ورتالىق اۋىل - قىستاق قىزمەتى مينيسترلىگىنە اۋىستىرىلادى. جاي ادامدار جونىنەن ايتقاندا، بەيجيڭگە بارىپ قىزمەت ىستەۋ قول جەتە بەرمەيتىن ءىس، الايدا ول بۇلاي ويلامادى. 1955 - جىلى ۋ ميڭجۋ شينجياڭدا دارىندى اسا تاپشى ەكەندىگىن ەستىپ، ءوزىنىڭ كوڭىل تۇكپىرىندە ۇزاقتان بەرى ساقتاپ كەلگەن ەڭ جاپالى شەكارا وڭىرگە بارىپ قىزمەت ىستەۋ سىندى ارمان - تىلەگىن دەرەۋ باسشىلىققا ايتادى.
اقىرىندا ۇيىم ونىڭ ارمان - تىلەگىن قاناعاتتاندىرادى. شينجياڭعا كەلگەننەن كەيىن، ول ءۇرىمجى ايماقتىق پارتكوم اۋىل - قىستاق قىزمەتى بولىمىنە بولىنەدى، ونىڭ قايتا - قايتا تالاپ ەتۋىمەن، 1956 - جىلى ءپىشان اۋداندىق ەگىن شارۋاشىلىعى ماشينالارى پۋنكتىنە قىزمەتكە اۋىستىرىلادى. وسىدان باستاپ ول يالقۇنتاقتىڭ ەتەگىندە ءومىرىن قاۋىن، قاربىز سورتتارىن جەتىلدىرۋ ءىسى جولىندا كۇرەس جاساۋعا ارنايدى.
■ قابىلەتى كورنەكتى، ناتيجەسى ەرەكشە بولدى
شينجياڭنىڭ قۇمىل قاۋىنى بۇرىن ءبىر ءتۇرلى جەكە ديقاندار شارۋاشىلىعى ۇلگىسىندەگى تابيعي ءوسۋ كۇيىندە تۇرعان بولاتىن، ۋ ميڭجۋ الدىمەن قۇمىل قاۋىنى وندىرىلەتىن وسىنشاما كەڭ اۋماقتان ءوزى ارمانداعانداي جەتكىلىكتى جەرگىلىكتى سورت جيناپ الۋدى ويلايدى. 1958 - جىلدان باستاپ، ول ءبىر قۇمىرا سۋ جانە ءبىر جاپىراق نانىن الىپ، قۇمدى بوراندى، شىجىعان كۇندى ەلەڭ قۇرلى كورمەي، جىلدار بويى جان پەندەسى نەكەن - ساياق ءشول دالانى كەزۋمەن بولادى. ءبىر سورتتى جيناۋ ءۇشىن، ول ۇنەمى بارلىق جەردەن سۇراستىرىپ، قايدا جاقسى سورت بار ەكەن دەگەندى ەستي قالسا بولعانى ءوزى بارىپ كورەدى، سونان امالىن تاۋىپ ءوزى اقشا شىعارىپ ساتىپ الىپ قايتادى.
1962 - جىلدىڭ اياعىندا ۋ ميڭجۋ قىزمەتتەسىنىڭ كومەگىندە تۇرپانداعى بارلىق قاۋىن سورتتارىن تۇگەل جيناپ بولادى. ول حۇڭشينسۇي، شياڭليحۋاڭ، شياۋچيڭپي، الابەكزاردى سياقتى سورتتاردى جۇيەلى تۇردە تاڭداپ جەتىلدىرىپ جانە تازارتادى، اسىرەسە، حۇڭشينسۇي شالعايداعى شياڭگاڭعا 30 جىل بويى ساتىلادى، بۇل سورتتار كەيىن كەلە ەڭ تاماشا جەتىلدىرىلگەن سورتتاردىڭ اتا تەگىنە اينالدى. ول ىستەگەن بۇل نەگىزدىك قىزمەت شينجياڭ قاۋىنىنىڭ دامۋىنا بەرىك نەگىز قالادى.
ۋ ميڭجۋ جيناعان سورتتارىن رەتتەپ، تازارتىپ، ءوسىرىپ جالپىلاستىرىپ، قۇمىل قاۋىنىن باستابىنداعى جەكە ديقاندار شارۋاشىلىعىنان تاۋارلانۋعا بەت الدىرىپ، تاۋارلىق قاۋىن بازاسىن جانە سورتتى تۇقىم ءوسىرۋ بازاسىن قۇردى، ونان وندىرىلگەن ساپالى قاۋىندار بۇكىل ەلدىڭ جەر - جەرىنە تولاسسىز ساتىلدى. وتكەن عاسىردىڭ 60 - جىلدارىنان باستاپ وتكەن عاسىردىڭ 90 - جىلدارىنا جەتكەندە، ونىڭ باسقارۋىندا ولكە دارەجەلى سورتتاردى تەكسەرىپ تۇراقتاندىرۋدان وتكەن قاۋىن، قاربىزدىڭ ەرتە، ورتاشا، جاي پىساتىن سورتتارىنان 19ى تاڭداپ جەتىلدىرىلىپ، جالپىلاستىرىلعان اۋدانى بۇكىل شينجياڭداعى نەگىزگى تاۋارلىق قاۋىن اۋماعىنىڭ ％80ىن قامتىپ، وسى وڭىرلەردەگى قاۋىن سورتتارىنىڭ العاش رەت جاڭالانۋى جۇزەگە اسىپ، تاۋارلىق قاۋىننىڭ ساپاسى، رەتتىلىگى، دەرتكە توزىمدىلىگى مەن تاسىمالعا شىدامدىلىعى جوعارىلادى. دەسەدە، ۋ ميڭجۋ بۇلارمەن عانا قاناعاتتانىپ قالعان جوق، ول قاۋىن زەرتتەۋ جاعىندا الىگە دەيىن ۇزدىكسىز ىزدەنىس جاساۋدا. سول كەزدە اۋىل شارۋاشىلىعى مينيسترلىگىنىڭ قولداۋىندا، ول جۋحايدا، شىنجىندا قاۋىندى سۋلياۋ قالتقىدا توپىراقسىز ءوسىرۋ ۇلگىسىن الدىمەن جولعا قويدى ءارى ءبىر رەتتە تابىسقا جەتتى.
■ قالتقىسىز ۇلەس، مەملەكەتتىڭ ىرگە تاسى
نەشە ونداعان جىلداردان بەرى، ۋ ميڭجۋ ءوزىنىڭ جاستىق ورالىن ءشول دالاداعى ەڭ ءتاتتى ىسكە ارناپ، وسىناۋ ىستىق وڭىردە ءوزىنىڭ قايسارلىعىمەن، اقىل - پاراساتىمەن جانە ماڭداي تەرىمەن ءوزىنىڭ مۇراتىن جۇزەگە اسىردى. ونى تانيتىن دوستارىنىڭ بارلىعى ۋ ميڭجۋدىڭ تەلەگەي تابىسى بەرگەن بوداۋى مەن تالاي جوعالتۋىنىڭ وتەۋىنە كەلگەندىگىن بىلەدى...
ول تۇڭعىش بالاسىنا جۇكتى بولىپ جۇرگەندە، يالقۇنتاعداعى تۇيىق شاتقالىندا تۇيىندە تۇرعان بولاتىن، دالىزدەگى تەرمومەتر 50 سەلتسي گرادۋستى كورسەتتى. جۇكتىلىك اسەرىنىڭ كۇشتى بولعانى سونشا، ول نە جەسە سونى قۇسىپ، 30 نەشە كيلوگرامعا ءبىراق ارىقتاسادا، باياعىسىنداي ەسەككە ءمىنىپ شەت - شەكسىز شولدەن وتەدى. تۇستە كۇن وتە ىستىق بولعان كەزدەرى ول ارىقتىڭ جاعاسىندا وتىرىپ ەكى اياعىن سۋعا مالۋعا ءماجبۇر بولادى ... 1965 - جىلى قىزى دۇنيەگە كەلەدى، بالا تۋىلىپ 3 ايعا جەتپەي، شەشەسى ونى اتا مەكەنىنە ۇلكەندەردىڭ قاراۋىنا تاپسىرادى.
ۋ ميڭجۋدىڭ كۇيەۋى ياڭ چيحۋ بۇرىنعى بەيجيڭ اۋىل شارۋاشىلىعى داشۋەسىندەگى ءبيداي مامانى ساي شۇيدىڭ اسپيرانتى. ۋ ميڭجۋ مەن ياڭ چيحۋ مۇراتتارى توعىسقان، تاتۋ - ءتاتتى جۇبايلار. ۋ ميڭجۋ شينجياڭعا كەلگەننەن كەيىن كوپ وتپەي، ياڭ چيحۋ بەيجيڭدە قالىپ قىزمەت ىستەۋ ورايىن تاستاپ، ىرىقتىلىقپەن ۋ ميڭجۋدىڭ جانىنا كەلىپ قىزمەت ىستەپ، ونى قولداپ، قارايلاسىپ، ونىڭ بار كۇشىمەن قاۋىن، قاربىز تۇقىمىن جەتىلدىرۋ قىزمەتىنە كىرىسۋىنە مۇمكىندىك جاسايدى. سول كەزدەگى شارت - جاعداي جاپالى بولۋمەن قوسا، ازىق - تۇلىكتە ۇزاق ۋاقىت بويى قورەكتىك كەمشىل بولۋ سەبەبىنەن ياڭ چيحۋدىڭ اسقازانىنا اقاۋ تۇسەدى. 1986 - جىلى 4 - ايدا ياڭ چيحۋ اسقازان راگىنەن قايتىس بولادى، ۋ ميڭجۋ وسىنىڭ بارلىعىن ءوزىمنىڭ سەبەبىمنەن بولدى دەپ ەسەپتەيدى، ول كەزىندە وكىنە: ”بارلىعى مەنىڭ سەبەبىم، ۇنەمى اۋىلدا بولىپ، وعان جاقسى قارايلاسا المادىم...“ دەيدى.
جۇڭگو ينجەنەريالىق عىلىمدار اكادەمياسىنىڭ باستىعى سۇڭ جيان ۋ ميڭجۋ مەن ياڭ چيحۋدىڭ ىزگى ىستەرىن كورگەننەن كەيىن كوزىنە ەرىكسىز جاس الادى، ول ءتىلشى گو مەينيگە جازعان حاتىندا: ”ءبىزدىڭ جاس رەسپۋبليكامىز ءدال وسى ۋ ميڭجۋ، ياڭ چيحۋ سياقتى ىرگە تاستاردان قالانعان، ءبىزدىڭ وسىزاماندانعان رەسپۋبليكامىز دا وسىنداي ىرگە تاستاردان قالانعان“ دەيدى تەبىرەنە.
ۋ ميڭجۋدىڭ بەرىك مۇرات - سەنىمى، اسىل عىلىمي زەرتتەۋ ءمورالى، قالتقىسىز ۇلەس قوسۋ رۋحى ”ءشول دالاداعى مەرۋەرت“ سياقتى، ءسوز جوق، ءتىپتى دە كوپ كەيىنگىلەردى ءوزىن قۇدىرەتتەندىرۋگە قۇلشىنۋعا، بەلسەندىلىكپەن العا ىلگەرىلەۋگە، جاڭالىق اشىپ ۇلەس قوسۋعا شابىتتاندىرا بەرمەك.
