قۇبا تۇزدەن جايلى مەكەنگە دەيىن
جالپىلىق اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلەرى شيە حۇيبيان، پەريزات 8 - ايدىڭ 2 - كۇنى قارامايلىدان حابارلايدى. شىلدەدە قارامايلىعا بارعانىمىزدا، اتىراپتىڭ بارلىعى جاسىل ءپۇلىس جامىلىپتى. ساندى مالىمەتتەردە كورسەتىلگەندەي، 2018 - جىلدىڭ سوڭىنا دەيىن، قارامايلى قالاسىنىڭ ورمانمەن كومكەرىلۋ مولشەرى ％43.43، كوگالدى جەر اۋدانى 115 مىڭ 700 مۋعا جەتىپ، باقشا، كوگالداردىڭ جەر اۋدانى ادام باسىنا ورتا ەسەپپەن 11.17 شارشى مەتردەن اينالعان.
كەزىندە بۇل جەردە قىلتاناق شىقپايتىن، سۋ جوق، قۇستىڭ قاراسى كورىنبەيتىن. بۇگىندەرى قارامايلى قالاسى ”مەملەكەتتىك وركەنيەتتى قالا“، ”قورشاعان ورتانى قورعاۋداعى مەملەكەتتىك ۇلگىلى قالا“، ”مەملەكەتتىك باۋ - باقشالى قالا“، ”جۇڭگوداعى تاڭداۋلى ساياحات قالاسى“ بولىپ باعالانىپ، ادامداردىڭ اڭسارى اۋىپ تۇراتىن ەكولوگيالىق قونىسقا، جايلى مەكەنگە اينالدى.
1955 - جىلى 10 - ايدىڭ 29 - كۇنى قارامايلى 1 - ءنومىرلى قۇدىعىنان ونەركاسىپتىك مۇناي اتىلىپ شىعىپ، ەلىمىزدەگى تۇڭعىش ۇلكەن مۇناي الابى − قارامايلى مۇناي الابىنىڭ دۇنيەگە كەلگەندىگىن ايگىلەدى ءارى قارامايلى سىندى مۇناي ونەركاسىبىن سۇيەنىش ەتە وتىرىپ دامىعان قالانى جەتىلدىردى. 1958 - جىلى 5 - ايدىڭ 29 - كۇنى مەملەكەتتىك كەڭەس رەسمي قالا ەتىپ قۇرۋدى بەكىتتى.
جاڭا ومىرگە كەلگەن قارامايلى ۇشى - قيىرسىز جاتقان قۇبا ءتۇز ەدى. جاسىل اۋماقتى كوبەيتۋ ءۇشىن، مۇنايشىلار مۇناي اشا ءجۇرىپ، اعاش ەكتى، ەككەن اعاشى قاتارعا قوسىلماسا، قايتا ەكتى، مۇنى 40 جىل تاباندىلىقپەن جالعاستىرىپ، ءومىر سۇرۋگە بولاتىن تىرشىلىك ورتاسىن العاشقى قادامدا جارىققا شىعاردى. 1979 - جىلى قارامايلى قالاسىنىڭ ورمانمەن كومكەرىلۋ مولشەرى نەبارى ％1 بولسا، 1999 - جىلى ％21.6كە جەتتى.
2000 - جىلى قارامايلى وزەنى جاسالىپ بولىپ سۋ سالىندى. ىلە - شالا قارامايلى قالاسى ”جاپپاي جاسىلداندىرۋ ينجەنەرياسى“، ”شولەيتتەنۋدى تىزگىندەۋ“ سياقتى ەكولوگيالىق نىسانداردى باستادى، قالا رايونىنىڭ ءىشى - سىرتىنداعى جاسىلداندىرۋ سالىستىرماسى جىلىنا 1 − 2 پايىزدىق جىلدامدىقپەن ارتىپ، ءتۇرلى جاسىلداندىرۋ كورسەتكىشتەرى بۇكىل شينجياڭدا الدىڭعى ورىنعا شىقتى. قازىرگە دەيىن قارامايلى قالاسىندا ”ءبىر وزەن، ءبىر سازدىق، ءتورت ورمان اۋماعى، التى كول“ ەكولوگيالىق جۇيەسى نەگىزىنەن قالىپتاسىپ بولدى. 2018 - جىلى قارامايلى قالاسىندا تۇتاس جىلداعى قورشاعان ورتانىڭ اۋا ساپاسىنىڭ تاڭداۋلى بولۋ سالىستىرماسى ％92.4كە جەتىپ، شينجياڭ بويىنشا 3 - ورىندى يەلەدى.
”قارامايلىلىقتار ەجەلدەن جاسىل دامۋ ۇستانىمىن بەلسەندى تۇردە امالياتتا ايگىلەپ، كوركەم مۇناي قالاسىن قۇرۋعا تالماي قۇلشىنىپ كەلەدى“، - دەدى قارامايلى قالالىق پارتكومنىڭ تۇراقتى مۇشەسى، قالانىڭ ۇنەمىلىك ىستەرگە جاۋاپتى ورىنباسار باستىعى چيان جىفۋ.
ەكولوگيالىق ورتانىڭ جاقسارۋى ساياحات كاسىبىنىڭ دامۋىنا دەم بەرىپ قانا قويماي، ەكونوميكالىق دامۋدىڭ جاڭا قوزعاۋشى كۇشىن دە قاۋلاتتى. 2018 - جىلى بۇكىل قالا بويىنشا 7 ميلليون 432 مىڭ 800 ساياحاتشى (رەت) قابىلداپ، ساياحات كىرىسى 6 ميلليارد 341 ميلليون يۋانعا جەتتى. 2014 - جىلداعىمەن سالىستىرعاندا، ساياحاتشىلار سانى مەن ساياحات كىرىسى ورتا ەسەپپەن 2 ەسەنىڭ ۇستىندە ارتتى.
سوڭعى جىلدارى قارامايلى قالاسى كىلەڭ تاماشا ەكولوگيالىق ورتا قالىپتاستىرۋدان ەكولوگيانىڭ كاسىپ سالالانۋىنا قاراي قادام تاستاپ، فينانس، ينفورماتسيا، مادەني جاسامپازدىق سياقتى جاڭا گۇلدەنگەن جاسىل كاسىپتەردى دامىتىپ، مەملەكەتتىڭ جاسىل فينانس رەفورماسىندا جاڭالىق اشۋ سىناق رايونى قۇرىلىسىن ىلگەرىلەتىپ، ءداستۇرلى ونەركاسىپتىڭ جاسىلدانىپ جاڭارۋىنا، جاڭا گۇلدەنگەن جاسىل ەكونوميكانى جەتىلدىرۋگە كوپ نەگىزدى قارجى توپتاۋ ارقىلى قولداۋ كورسەتتى جانە كاسىپ سالاسى ارقىلى قىزمەت وتەدى.
چيان جىفۋ مىنانى ءبىلدىردى: كەلەسى قادامدا جاڭا گۇلدەنگەن جاسىل كاسىپتەردىڭ دامۋىنا كۇش سالىپ، جاڭا ەكونوميكالىق ارتۋ ءتۇيىنىن قاراستىرىپ، قارامايلىلىق ەرەكشەلىككە يە وسى زامانعى كاسىپ جۇيەسىن قۇرىپ، بايلىق تيبىندەگى قالانىڭ عىلمي بۇرىلىس جاساۋىن، باياندى دامۋىن جەبەيمىز.
