− اۆتونوميالى رايونداعى تاراۋلار، ورىندار ىشكەرىلەي تەكسەرىپ - زەرتتەپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تىڭعىلىقتى ورىستەتىلۋىن ىلگەرىلەتتى
اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ
ءتىلشى جاڭ يۇنمەي
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ − ىستەردى جايعاستىرۋدىڭ نەگىزى، ىستەردى تىندىرۋدىڭ جولى. ”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“ نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسى ورىستەتىلگەننەن بەرى، اۆتونوميالى رايوننىڭ 1 - توپتاعى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەسىنە قاتىناسقان تاراۋلار، ورىندار شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن ۇيرەنۋدى، دايەكتىلەندىرۋدى باستان - اياق ماڭداي الدى ورىنعا قويۋدان، نەگىزگى ارقاۋ ەتۋدەن جازباي، ماسەلەنى باعدار ەتۋگە تاباندى بولىپ، نەگىزگى ساتىعا ىشكەرىلەي بارىپ حالىقتىڭ جاعدايىن ۇعىسىپ، ناقتى جاعدايدى يگەرىپ، ماسەلەلەردى انىقتاپ، تۇيىنشەكتەردى ءداپ باسىپ تاۋىپ، ناقتى شارالاردى العا قويىپ، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ تىڭعىلىقتى ورىستەتىلۋىن ىلگەرىلەتتى.
■ قىزمەتتەردى جەبەۋدى كوزدەي وتىرىپ ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى
ورتالىقتىڭ تالابىنا ساي، شينجياڭنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، 1 - توپتاعى تاراۋلار، ورىندار قوعام ورنىقتىلىعىن قورعاۋ، جوعارى ساپالى دامۋدى ىلگەرىلەتۋ، ءۇش ۇلكەن قامال الۋ شايقاسىن ويداعىداي جۇرگىزۋ، ۇلتتار ىنتىماعىن بەكەمدەۋ، دامىتۋ سياقتى 12 جاقتى ءتۇيىندى تۇردە ارقاۋ ەتىپ، پارتيالى باسشى كادرلاردى ءوز دارەجەسىندەگى ورگاندارعا، قاراستى ورىندارعا، قىزمەت وتەۋ وبيەكتىلەرىنە، قىستاقتا تۇرۋ قىزمەت تۇيىندەرىندەگى تۇيىندەردە تۇرۋ ورىندارىنا ىشكەرىلەي بارىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە ۇيىمداستىرىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋدىڭ تىڭعىلىقتى ورىستەتىلۋىن ىلگەرىلەتتى.
تاياۋدا اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا اقتاۋ اۋدانىندا تۇراتىن 4 قىزمەت اترەتىنەن قۇرالعان تەكسەرۋ - زەرتتەۋ گرۋپپاسى پىلال اۋىلى جايىلعان قسىتاعىنا بارىپ، ”’ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ‘ بويىنشا قىستاقتا تۇرۋ قىزمەتىن ىشكەرىلەتىپ، نەگىزگى ساتىنىڭ نەگىزىن بەكەمدەۋ“دى تاقىرىپ ەتىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
”قىزمەت اترەتىنە راقىمەت! كەدەيلىكتەن ارىلۋىمىزعا كومەكتەسىپ قانا قويماي، ۇيىمىزگە كەلىپ قيىنشىلىقتارىمىزدى شەشتىڭىزدەر“، - دەدى قىزمەت اترەتىندەگىلەردىڭ بايەك بولىپ جۇرگەنىن كورگەن قىستاق تۇرعىنى ماحمۇت سامەت قۋانا.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتىلگەننەن بەرى، اۆتونوميالى رايوندىق ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتى، باقىلاۋ - تەكسەرۋ كوميتەتى 12گە ءبولىنىپ، ”ورتالىقتىڭ 8 ءتۇرلى بەلگىلەمەسىنىڭ رۋحىنا قايشىلىق جاساۋ، فورماشىلدىق، تورەشىلدىك، ساتىلار بويىنشا نەگىزگى ساتىنىڭ اۋىرتپالىعىن كوبەيتۋ“، ”ءىس تىندىرۋ، ناتيجە شىعارۋ ارىنى جەتەرسىز بولۋ، قارا باسىنىڭ عانا قامىن جەۋ، جاۋاپكەرشىلىك ارقالاماۋ، ىسكەرلىك كورسەتپەۋ“ سياقتى 13 تەكسەرۋ - زەرتتەۋ تاقىرىبىن ورگاندارعا، كاسىپورىندارعا، شارۋا وتباسىلارىنا، مەكتەپتەرگە الا بارىپ، ناقتى تەكسەرۋ، سىرلاسۋ، اڭگىمەلەسۋ، كەزدەيسوق ارالاۋ سياقتى كوپ ءتۇرلى تاسىلدەرمەن نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە بارىپ ماسەلە ىزدەپ، تۇيىنشەكتەردى تەكسەرىپ، قيىن ماسەلەلەردى شەشتى.
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا، رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار تەكسەرۋ - زەرتتەۋدى مىندەتىن وتەپ، جاۋاپكەرشىلىگىن ادا ەتۋمەن، پارتيا ورتالىق كوميتەتى ورنالاستىرعان مىندەتتەردى ورىنداۋمەن جانە قازىر ىستەلىپ جاتقان ىستەرمەن بىرلەستىردى.
شينجياڭ اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسى اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ عىلىم - تەحنيكادا جاڭالىق اشۋ جانە جالپىلاستىرۋ، قىزمەت وتەۋ ءتۇيىندى قىزمەتتەرىمەن ۇشتاستىرىپ، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكاسىنىڭ اۋىل - قىستاقتاردى گۇلدەندىرۋگە دەم بەرۋ، 1 - كاسىپتىڭ دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ جانە كەدەيلەردى دالمە - ءدال سۇيەمەلدەۋ سياقتى جاقتارىن ارقاۋ ەتىپ، پارتكوم باسشىلىق القاسىنداعى ءاربىر مۇشە ءبىر تەكسەرۋ - زەرتتەۋ تاقىرىبىن تاڭداپ، نەگىزگى ساتىنىڭ ءبىرىنشى شەبىنە ىشكەرىلەي بارىپ ماسەلە ىزدەپ، ”رەتسەپ“ قاراستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق حالىق ىستەرى مەڭگەرمەسى شينجياڭنىڭ حالىق ىستەرى قىزمەتىنىڭ ءىس جۇزىندىك جاعدايىمەن ۇشتاستىرىپ، ءوز مەكەمە - ورنىندا ورىن تەپكەن كورنەكتى ماسەلەلەر مەن بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى بولعان ءتۇيىندى، قيىن ماسەلەلەرگە ساي، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ قاجەت بولعان مازمۇنداردى 6 جاققا ءبولىپ اشالاپ، شوعىرلى اڭگىمەلەسۋ، ءىشىنارا سويلەسۋ، سول جەرگە بارىپ تەكسەرۋ جۇرگىزۋ سياقتى تاسىلدەردى قولدانىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋدى ىشكەرىلەي ورىستەتتى.
اۆتونوميالى رايوندىق وقۋ - اعارتۋ مەڭگەرمەسى حالىق رازى بولاتىن وقۋ - اعارتۋدى ويداعىداي جۇرگىزۋدى ارقاۋ ەتىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا تەكسەرۋ ساۋالناماسىن جوبالاپ، ۇلكەن ساندى مالىمەتتەردى ەنگىزە تالداۋ جاسادى، ءىشىنارا سويلەسۋدە كەزدەيسوق شاقىرتۋ ءتاسىلىن قولدانىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جاعدايىنىڭ وبيەكتيۆ، ناقتى بولۋىنا شىنايى كەپىلدىك ەتتى.
■ قىزمەت وتەۋدى ساپالىلاندىرۋدى كوزدەي وتىرىپ ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا، رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار نەگىزگى ساتى، بۇقارا شەشۋدى ارمانداپ وتىرعان قيىن ماسەلەلەردى شەشۋگە كۇش سالۋعا ءمان بەردى.
”بۇگىن كوپشىلىكتىڭ پىكىرلەرىن جانە ۇسىنىستارىن تىڭداپ، ءارقايسى فۋنكتسيالىق تاراۋلارىمىزدىڭ تاعى قانداي قىزمەتتەردى ويداعىداي وتەمەگەندىگىن، كوپشىلىكتىڭ قاجەتىمەن ارادا تاعى قانداي پارىقتار ساقتالىپ وتىرعاندىعىن ۇعىسۋ ءۇشىن كەلدىك“. نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەدە، شينجياڭ قامداۋ - ساتۋ قارجى قوسۋ (جارنا مەڭگەرۋ) توبى شەكتى جاۋاپكەرشىلىك سەرىكتەستىگى پارتكومىنىڭ مۇشەسى، ءتارتىپ تەكسەرۋ كوميتەتىنىڭ شۋجيى، جوراسى جاۋ رۇڭ شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى داتاڭ جىبەك جولى ەلەكتروندىق ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگىنە كەلىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە ورىستەتىلگەننەن بەرى، وسى توپ نەگىزگى ساتىداعى ورىنداردىڭ ءوندىرىسى، تيجاراتى، ۇيىمدىق باسقارۋى، قىزمەتكەرلەر تۇرمىسى، قوسىن قۇرىلىسى سياقتى جاقتارىنا قىزمەت وتەۋدى ارقاۋ ەتىپ تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، بايقالعان ماسەلەلەردىڭ شەشۋگە بولاتىندارىن دەرەۋ شەشىپ، دەرەۋ شەشۋگە بولمايتىندارىنا كەزەڭدىك نىسانا بەلگىلەپ، قاداعالاپ رەتتەپ - تۇزەتتى ءارى جاۋاپتى تاراۋ مەن ورىندى بەلگىلەپ، دەر كەزىندە سوڭىنا ءتۇسىپ تۇردى. ”بۇل ءبىرىنشى شەپتەگى ءبىز سياقتى كاسىپورىنداردىڭ دامۋى جونىنەن ەڭ ۇلكەن قولداۋ“، - دەدى شينجياڭ جەمىس شارۋاشىلىعى داتاڭ جىبەك جولى ەلەكتروندىق ساۋدا شەكتى سەرىكتەستىگىنىڭ اتقارۋشى جوراسى ياڭ يۇڭشياڭ.
اۆتونوميالى رايوندىق سۋ يگىلىگى مەڭگەرمەسى اۋىل - قىستاقتىڭ اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگىنەن قامال الۋ شايقاسىندا جەڭىسكە جەتۋدى نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنى تەرەڭدەتۋدىڭ ەڭ تىكە، ەڭ ايقىن، ەڭ پارمەندى حالىق تۇرمىسى تاقىرىبى ەتۋگە تاباندى بولدى. بىرنەشە كۇننەن بەرى، مەڭگەرمە باسشىلارى اۆتونوميالى رايونىمىزداعى 22 اۋىر كەدەي اۋداننىڭ اۋىل - قىستاق اۋىز سۋ حاۋىپسىزدىگى ينجەنەرياسى ورنىنا، بۇكىل شينجياڭداعى ءتۇيىندى سۋ يگىلىگى ينجەنەرياسى قۇرىلىس الاڭىنا، ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتا تۇراتىن قىزمەت اترەتىنە بارىپ، ءىس جۇزىندىك جاعدايمەن بايلانىستىرىپ، سۋ يگىلىگى ارقىلى كەدەيلىكتەن ارىلتۋدان قامال الۋدى جەتەكتەۋ، حالىق تۇرمىسىن جاقسارتۋ، سۋ قويمالارىنىڭ حاۋىپسىزدىگى جاعىنداعى كومەسكى قاتەردى رەتتەۋ - جونگە سالۋ، سۋ جاعدايىنان الدىن الا حابار بەرۋ سياقتى جاقتاردا ساقتالىپ وتىرعان ماسەلەلەرگە مەڭزەس، ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى. تەكسەرۋ - زەرتتەۋ ارقىلى سول جەردە قىزمەت ىستەپ، ءبىر توپ ماسەلەنى ءبىر جايلى ەتىپ، ءبىر توپ ماسەلەنى رەتتەپ الىپ قايتىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋ ءۇشىن بەرىك نەگىز قالادى.
■ ۇستىندە وزگەرتۋدى كوزدەي وتىرىپ ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزدى
تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا ەستىگەن پىكىرلەرگە، كورگەن ناقتى جاعدايلارعا نەگىزدەلىپ، وسىدان بۇرىن كوپ ءتۇرلى جول جانە ءتاسىل ارقىلى جيناپ، رەتتەگەن ناقتى ماسەلەلەرگە بىرلەستىرىپ، تاراۋلار، ورىندار بايقالا سالىسىمەن وزگەرتۋگە تاباندى بولىپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا بايقالعان ماسەلەلەردى ۇيرەنگەن، وي جۇگىرتكەن ماسەلەلەرمەن، قاداعالاپ، تالداۋ جاساعان ماسەلەلەرمەن، بۇقارانىڭ اڭىسى كۇشتى ماسەلەلەرمەن بايلانىستىرۋعا شىنايى كەپىلدىك ەتىپ، رەتتەۋ - تۇزەتۋدى تياناقتاندىرۋدى ءبىر تۇلعالاندىرىپ ىلگەرىلەتتى.
تاياۋدا اۆتونوميالى رايوندىق جول ىستەرى، تەڭىز ىستەرى مەكەمەسى اۆتونوميالى رايوندىق جول تاسىمالىن باسقارۋ مەكەمەسىمەن بىرلەسىپ، وڭتۇستىك، سولتۇستىك شينجياڭداعى اۋىر، ەرەكشە ۇلكەن جابدىقتاردى جاسايتىن كاسىپورىندارعا جانە اۋىر، ەرەكشە ۇلكەن زاتتاردى تاسىمالدايتىن كاسىپورىندارعا بارىپ، ”ىشكەرىلەي تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزۋ، دالمە - ءدال ءتۇيىلىستىرۋ، ىرىقتىلىقپەن قىزمەت وتەۋ“ تاقىرىبىنداعى ۇلكەن زاتتاردى تاسىمالداۋعا رۇقسات ەتۋ قىزمەت وتەۋىن ارالاپ ۇعىسۋ سۇحباتىن ورىستەتتى. ارالاۋ بارىسىندا، كوپتەگەن كاسىپورىن شينجياڭ كولەمىندەگى ۇلكەن زاتتاردى تاسىمالداۋدى تەكسەرىپ - بەكىتۋ ۋاقىتىن ۇزدىكسىز تەزدەتىپ، ەڭ سوڭىندا ۇستىندە بىتىرە سالا اتتانۋدى جۇزەگە اسىرۋدى ءۇمىت ەتتى.
”كاسىپورىنداردىڭ پىكىر - ۇسىنىستارىن دەن قويا تىڭداعاننان، جيناعاننان كەيىن، ءبىز تەكسەرىپ - بەكىتۋ جۇيەسىن تەزدەتۋدى دەرەۋ اقىلداسىپ، ۇلكەن زاتتاردى تاسىمالدايتىن كاسىپورىندارعا قىزمەت وتەدىك“، - دەدى اۆتونوميالى رايوندىق جول ىستەرى، تەڭىز ىستەرى مەكەمەسى پارتكومىنىڭ ورىنباسار شۋجيى، تەڭىز ىستەرى مەكەمەسىنىڭ باستىعى رازيا قاپاس.
”اۋەلگى ماقساتتى ۇمىتپاۋ، بورىشتى ەستە بەرىك ساقتاۋ“دا ماڭىزدىسى تانىم مەن ارەكەتتىڭ بىرلىگى. رايونىمىزداعى تاراۋلار، ورىندار تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا، شي جينپيڭنىڭ جاڭا ءداۋىر جۇڭگوشا سوتسياليزم يدەياسىن دايەكتىلەندىرۋدى، تياناقتاندىرۋدى مىقتاپ ارقاۋ ەتىپ، ءبىر جاعىنان ۇيرەنىپ، ءبىر جاعىنان تەكسەرۋ - زەرتتەۋ جۇرگىزىپ، ءبىر جاعىنان قاداعالاپ، تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا ءتۇسىنۋ مەن اڭعارۋدى تەرەڭدەتىپ، نازاريانى امالياتپەن ۇشتاسىرۋ بارىسىندا ماسەلەنى شەشۋدىڭ ءادىس - شارالارىن قاراستىردى.
اۆتونوميالى رايوندىق ەمدەۋ قامتاماسىزداندىرۋ مەكەمەسى تەكسەرۋ - زەرتتەۋ بارىسىندا ”سالماقتى ناۋقاسقا شالدىققانداردىڭ، قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ ەمدەۋ اۋىرتپالىعى اۋىر بولۋ“ ماسەلەسىن جيناپ، دەرەۋ ارناۋلى ادام ۇيىمداستىرىپ، بۇكىل شينجياڭداعى سالماقتى ناۋقاسقا شالدىققانداردىڭ، قيىنشىلىعى بار بۇقارانىڭ ەمدەۋ اۋىرتپالىعى جاعدايىن جان - جاقتى تەكسەرىپ، ەسەپ جاسادى ءارى اۆتونوميالى رايوندىق قازىنا مەڭگەرمەسىمەن بىرلەسىپ، «2019 - جىلعى قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى ەمدەۋىن قامتاماسىزداندىرۋ قىزمەتىن ويداعىداي ىستەۋ جونىندەگى حابارلاندىرۋ»دى جاساپ، باسىپ تاراتىپ، قالا، اۋىل تۇرعىندارىنىڭ نەگىزگى ەمدەۋ قامسىزداندىرۋى جانە سالماقتى ناۋقاس قامسىزداندىرۋىن قامتاماسىزداندىرۋ ورەسىن جوعارىلاتتى.
نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيەنىڭ ۇزدىكسىز ىشكەرىلەي ورىستەتىلۋىنە، ناقتىلانۋىنا ساي، بۇكىل رايونىمىزداعى قالىڭ پارتيالى كادرلار، ءسوزسىز، نەگىزگى تاقىرىپتىق تاربيە تاسقىنداتقان بەلسەندىلىكتەرىن، ىرىقتىلىقتارىن، جاسامپازدىقتارىن ءىس تىندىرىپ، ناتيجە شىعارۋداعى مىعىم قوزعاۋشى كۇش پەن ءىس جۇزىندىك ارەكەتكە اينالدىرىپ، امالياتتىڭ، حالىقتىڭ، تاريحتىڭ سىنىنان وتەتىن قىزمەت ناتيجەسىن قۇلشىنا جاراتادى.
