تيانشان تورى
تيانشان تورى   ›   ۇيرەنۋ   ›   شولۋ

شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ زاڭدى قاتاڭ، ءادىل اتقارىپ، زورلىقتى كۇشتى تيۋىنا باتىل قولداۋ كورسەتەيىك

حالىق گازەتىنىڭ شولۋشىسى

  زاڭ شىعارۋ كەڭەسىنە، ورتالىق ۇكىمەتتىڭ شياڭگاڭدا تۇراتىن بايلانىس كەڭسەسىنە قورشاپ شابۋىلداۋدان، ساقشى مەكەمەسىنە قورشاپ شابۋىلداپ، جارىلعىش زات سياقتى زورلىقتى كۇش قارۋلارىن جاساۋعا دەيىن، شياڭگاڭدا جۋىقتا تۋىلعان زورلىقتى كۇش ارەكەتتەرى ۇزدىكسىز ۋشىعىپ، شياڭگاڭعا كوڭىل بولەتىن بارلىق ادامنىڭ قابىرعاسىن قاتتى قايىستىردى. شياڭگاڭداعى قازىرگى كوكەي تەستى ماسەلە − شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ زاڭدى قاتاڭ، ءادىل اتقارىپ، زورلىقتى كۇشتى تيۋىنا باتىل قولداۋ كورسەتىپ، قوعامنىڭ تىنىشىعىن دەرەۋ قالپىنا كەلتىرىپ، شياڭگاڭدى زاڭمەن باسقارۋدىڭ تاماشا جاعدايىن قورعاۋ.

  ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان بەرى، شياڭگاڭداعى قارسى توپ پەن اپەرباقان زورلىقتى كۇش ەلەمەنتتەر زورلىقتى كۇش وقيعالارىن ادەيى تۋدىرىپ، الدەقاشان بەيبىت قىر كورسەتۋ كولەمىنەن شىعىپ، تالاپ قويۋ ارناسىنان اۋىتقىپ، وقيعانىڭ ءوزىن بۇرمالادى. جۇرتقا بەلگىلى، ءىستىڭ باسى «قاشقان قىلمىستىلار ەرەجەسى»نە وزگەرىس ەنگىزۋدەن باستالدى، ءبىراق، ەرەكشە رايون ۇكىمەتى ەرتەدە - اق ەرەجەگە وزگەرىس ەنگىزۋدى توقتاتا تۇراتىندىعىن جاريالاعان بولاتىن، قاتىستى زاڭ شىعارۋ قىزمەتى دە بۇكىلدەي توقتاعان ەدى. الايدا، اپەرباقان زورلىقتى كۇش ەلەمەنتتەر توقتاپ قالۋ بىلاي تۇرسىن، ونان ارى ۇدەي ءتۇستى. ولار ورتالىق ۇكىمەتتىڭ شياڭگاڭدا تۇراتىن بايلانىس كەڭسەسىن قورشاپ، مەملەكەت گەربىن بىلعاپ، ساقشى مەكەمەسىنە قورشاپ شابۋىلداپ، ساقشىلاردى ۇرىپ، مەملەكەت تۋىن قورلادى، ءتىپتى، زاڭسىز ەرەۋىلگە شىعۋ، جينالىس وتكىزۋ بارىسىندا ”شياڭگاڭ تاۋەلسىزدىگى“ ۇرانىن ايعايلاپ، شياڭگاڭنىڭ زاڭمەن باسقارۋىن اياققا تاپتاعانمەن قويماي، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“ پرينسيبىنىڭ تومەنگى شەگىنە سوقتىقتى. ءتۇرلى بەلگىلەر اپەرباقان زورلىقتى كۇش ەلەمەنتتەردىڭ استە ەرەجەگە وزگەرىس ەنگىزۋگە قارسى تۇرۋ تالابى ءۇشىن ەمەس، تۇپكى ماقساتتا شياڭگاڭنىڭ بەرەكەسىن كەتىرۋ، شياڭگاڭدى كەرى شەگىندىرۋ، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“دى تالقانداۋ ءۇشىن وسىلاي ىستەپ وتىرعانىن كورسەتتى.

  ءارقانداي وركەنيەتتى جانە زاڭمەن باسقارىلاتىن قوعام زورلىقتى كۇش وكتەمدىگىنە كونبەيدى. ءبىز تۇتاس وقيعانىڭ ءورشۋى بارىسىندا، قوعامدىق ءتارتىپتى قورعاۋشىلار − شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ وراسان زور قىسىمدى كوتەرگەنىن كوردىك. شياڭگاڭ قوعامىنداعى بەيبىت ەرەۋىلگە شىعۋ، جينالىس وتكىزۋ جونىندە، ەرەكشە رايون ساقشى جاعى بۇرىننان بەرى زاڭ بويىنشا رۇقسات بەرگەن، سونداي - اق قاجەتتى جاردەم ۇسىنعان. ءبىراق، اپەرباقان زورلىقتى كۇش ەلەمەنتتەر بەيبىت ەرەۋىلگە شىعۋدى قالتقى ەتىپ، زاڭمەن باسقارۋدىڭ تومەنگى سىزىعىنان قايتا - قايتا اتتاپ، كەرپىشپەن، تەمىر تاياقپەن، ءتىپتى، بەنزين بومبىمەن ساقشىلارعا شابۋىلدادى، ۋلى، زياندى سۇيىقتىقپەن، ۇنتاقپەن ساقشىلارعا تۇتقيىل سوقتىقتى، ءتىپتى، ساقشىلاردىڭ ساۋساعىن تىستەپ جۇلىپ الدى، ولاردىڭ ارەكەتتەرىنىڭ جاۋىزدىعى كىسىنىڭ جانىن تۇرشىكتىرەدى. ولار تاعى ساقشىلارعا وشىگۋگە جەلىكتىرىپ، ساقشىلاردىڭ وتباسىنداعىلاردى قويماي تاۋىپ شىعىپ، ساقشىلاردىڭ ۇل - قىزدارىن قارعاپ - سىلەدى. جەكە ادام مەن وتباسى تۇگەلدەي ءتان، جان جاعىنان مازالاۋعا ۇشىراعان جاعدايدا دا، شياڭگاڭ ساقشى اترەتتەرى قىزمەت ورنىنان تاپجىلماي، قىزمەت جاۋاپكەرشىلىگىن تولىق وتەپ، قورىقپاي، يمەنبەي، ماڭىزدى مىندەت ءۇشىن قورلاۋعا ءتوزىپ، كىسىنى ءتانتى ەتتى، ولاردىڭ كاسىپتىك رۋحى شياڭگاڭ قالا تۇرعىندارىنىڭ القاۋىنا تاتيدى.

  زورلىقتى كۇشپەن سوقتىعۋ ارەكەتى شياڭگاڭنىڭ الەۋمەتتىك حاۋىپسىزدىگىنە اۋىر قاتەر ءتوندىرىپ، شياڭگاڭنىڭ زاڭمەن باسقارۋىنا، قوعام تارتىبىنە، ەكونوميكا مەن حالىق تۇرمىسىنا جانە حالىقارالىق وبرازىنا اۋىر ىقپال جەتكىزدى. بولشەك ساتۋ كاسىبى ەڭ الدىمەن سوققىعا ۇشىراپ، ءبىر ايدان استام ۋاقىتتان بەرى تيجارات سوماسى كۇرت ازايدى. جۇرت زورلىقتى كۇش ارەكەتى تاعى جالعاساتىن بولسا، زاڭمەن باسقارۋدىڭ نەگىزى، شارۋاشىلىق - ساۋدا ورتاسى، قوعامدىق ءتارتىپ سياقتى شياڭگاڭ ەكونوميكاسى تياناق ەتەتىن ءتۇپ نەگىزدىڭ، ءسوز جوق، بۇلىنەرىنەن الاڭداپ وتىر. قازىرگى بەتالىستان الىپ قاراعاندا، زورلىقتى كۇشتى ءونىمدى تىزگىندەۋ ءۇشىن، شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ جەكە - دارا شايقاس جۇرگىزۋىنە عانا قاراپ وتىرۋعا بولمايدى. شياڭگاڭنىڭ ءار سالاسىنداعىلار تولىق جۇمىلىپ، ايقىن تۋ ۇستاي وتىرىپ زورلىقتى كۇشكە قارسى تۇرۋ، زورلىقتى كۇشتى تەجەۋ كەرەك.

  شياڭگاڭنىڭ قالىڭ قالا تۇرعىندارىنىڭ قازىرگى جاعدايدىڭ اۋىرلىعىن سەرگەكتىكپەن انىق تانۋىن، اپەرباقان زورلىقتى كۇش ەلەمەنتتەرىنە باتىلدىقپەن ”بولمايدى“ دەۋىن، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“دى تالقانداۋعا، شياڭگاڭنىڭ بەرەكەسىن كەتىرۋگە، شياڭگاڭدى كەرى شەگىندىرۋگە ۇرىنعان كۇشتەرگە ”بولمايدى“ دەۋىن، ولاردىڭ شياڭگاڭعا لاڭ سالاتىن ارەكەتتەرىن باتىل توسىپ، شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ زاڭدى قاتاڭ، ءادىل اتقارىپ، زورلىقتى كۇشتى تيۋىنا باتىل قولداۋ كورسەتۋىن ءۇمىت ەتەمىز.

  شياڭگاڭ − جۇڭگونىڭ شياڭگاڭى. شياڭگاڭنىڭ گۇلدەنۋى مەن ورنىقتىلىعى 7 ميلليوننان استام شياڭگاڭ قالا تۇرعىنىنىڭ ىرىس - قۇتىنا سايادى، مەملەكەتتىڭ يەلىك ۇقىعىنا، حاۋىپسىزدىگىنە سايادى، ”ءبىر ەل، ەكى ءتۇزىم“نىڭ بولاشاعى مەن تاعدىرىنا سايادى. ورتالىق ۇكىمەت شياڭگاڭ ساقشى جاعىنىڭ، قاتىستى تاراۋلاردىڭ جانە ءادىليا قۇرىلىمدارىنىڭ زورلىقتى كۇش زاڭعا قايشى ارەكەتتەردى زاڭ بويىنشا جازالاۋىنا، زورلىقتى كۇش قىلمىستىلاردىڭ قىلمىستىق ىستەر جاۋاپكەرشىلىگىن قۋزاۋىنا باتىل قولداۋ كورسەتەدى.

(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 4 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)

جاۋاپتى رەداكتور : سايراش تۇرارجان قىزى

ەسكەرتۋ:

تورابىمىزداعى مازمۇنداردى پايدالانۋعا تۋرا كەلگەندە، ءسوزسىز جازباشا رۇقساتقا يە بولۋ كەرەك. مازمۇنداردى رۇقساتسىز جالعاپ تاراتۋعا، كەسىپ رەداكسيالاۋعا، وزگەرتۋگە، قىسقارتىپ قۇراستىرۋعا، باسقا ورىنعا كوشىرۋگە نەمەسە باسقا تاسىلدەرمەن كوبەيتۋگە ءارى تاراتۋعا بولمايدى، قايشى كەلگەندەردىڭ زاڭدىق جاۋاپكەرشىلىگى زاڭ بويىنشا قۋزاستىرىلادى.