جاڭالاپ پايدالانۋعا بولاتىن جەردىڭ ％52ى كوگال جانە الەۋمەتتىك قۇرىلعى سالۋعا پايدالانىلدى
ءتىلشى چاۋ جين، پراكتيكانت جاڭ شياۋحان 8 - ايدىڭ 10 - كۇنى ۇرىمجىدەن حابارلايدى. كوگوراي شالعىن كۇن ساۋلەسىنە شاعىلىسا تولقيدى، تاس باسپالداق جوعارى تارتىلىپ جاتىر، اعاش اراسىندا قۇستار سايرايدى، تىپ - تىنىش بولىپ تىنىپ جاتقان كول بەتى بەينە شاراينا ءتارىزدى اسپانعا شاعىلىسىپ جاتىر، اعاش جول، كورىنىس تەكتۇرى... 8 - ايدىڭ 7 - كۇنى ءۇرىمجى قالاسى تيانشان رايونى شىچيحۋ سازدى باقشاسىنا بارعاندا، ءتىلشى بۇل ارادا بۇرىن وزدەرى سالىپ العان جاتاعان، توزىعى جەتكەن، جۇپىنى ۇيلەر بولعانىنا راسىندا سەنە المادى.
شىچيحۋ سازدى باقشاسى − ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىن جاڭالاۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىنىڭ ءبىر بولىگى. ينجەنەريا 29 ءتۇيىندى اۋماقتى، 267 جەر بولىگىن جاڭالاپ، دەڭگەيىن جوعارىلاتىپ، جاڭالاپ پايدالانۋعا بولاتىن 30 شارشى كيلومەتردەن استام جەردىڭ ％52ىن تولىقتىرىلعان كوگالعا جانە الەۋمەتتىك قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىلارىن سالۋعا پايدالاندى.
ورتالىقتىڭ شينجياڭ قىزمەتى جونىندەگى 2 - رەتكى اڭگىمە ءماجىلىسى ”ءۇرىمجىنى وسىزاماندانعان حالىقارالىق قالا ەتىپ قۇرىپ شىعۋ“دى العا قويدى، وسى نىسانانى ارقاۋ ەتىپ، اۆتونوميالى رايوندىق پارتكومنىڭ العا قويعان ”تاۋعا اعاش ەگۋ، سۋدى قالاعا جەتكىزۋ، كومىردى گازعا اينالدىرۋ، جەردى جاسىلداندىرۋ، اسپان اشىق بولۋ، قالانى كورىكتەندىرۋ“ تالابى بويىنشا، ءۇرىمجى قالاسى حالىقتى وزەك ەتۋگە تاباندى بولىپ، 2017 - جىلى وتە كەڭ كولەمدەگى كونە قالا رايونىن (لاشىقتى اۋماق) جاڭالاۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىن باستادى. ينجەنەريا قالا كەڭىستىگىن ۇيلەسىمدى قۇرۋعا ءمان بەرۋمەن قاتار، قالا يقۋاتىن كەمەلدەندىرۋگە جانە مادەنيەت دەڭگەيىن جوعارىلاتۋعا دا ءمان بەرىپ، قالا تۇرعىندارىنىڭ ەڭ زور باقىت سەزىمىنە، تاۋەلدىلىك سەزىمىنە جانە شىنايى مويىنداۋ سەزىمىنە يە بولۋىنا مۇمكىندىك جاسادى.
ءۇرىمجى قالالىق قالا، اۋىل جوباسىن باسقارۋ مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مۋ شياۋدۇڭ بىلاي دەپ تانىستىردى: ءۇرىمجى قالاسى كونە قالا رايونىنداعى (لاشىقتى اۋماقتارداعى) حاۋىپتى، كونە ۇيلەردى بىرتىندەپ شاعۋمەن قاتار، كونە قالا رايونىنىڭ قونىستانۋ ورتاسىن شىن مانىندە جاقسارتۋدان جانە دەڭگەيىن جوعارىلاتۋدان باستاپ كىرىسىپ، قايتا تۋىندايتىن سۋ بايلىعى جانە ەكولوگيالىق ساز سياقتى تابيعي بايلىقتان تولىق پايدالانىپ، سۋ بايلىعىن اينالىممەن پايدالانۋدى، وزەن، كول سۋى جۇيەسىن تۇتاستىرۋدى ءتاسىل ەتىپ، ”3 وزەن، 5 بەلدەۋ، 10 كول، كوپ باقشا، كوپ ءدالىز، كوپ بۋىندى“ جالپى تۇلعالىق سۋ ەكولوگياسى كورىنىس جاعدايىن قالىپتاستىرىپ، كوك - جاسىل رەڭ ارالاس توقىلعان ەكولوگيالىق تور جۇيەسىن قالىپتاستىردى.
الەۋمەتتىك قىزمەت وتە قۇرىلعىسى جاعىندا، جاڭادان بالاباقشا، دەنساۋلىق ساقتاۋ قىزمەت وتەۋ قۇرىلىمى، جاسىلداندىرىلعان الاڭ، مادەنيەت، دەنە تاربيە ورتالىعى، الەۋمەتتىك اۋماق قىزمەت وتەۋ قۇرىلعىسى، الەۋمەتتىك دارەتحانا، اۆتوكولىك توقتاتۋ ورنى جاڭادان سالىندى، تۇيىق جولدار اشىلىپ، ۇزىلگەن جولدار تۇتاستىرىلدى، تارماق جول جانە جاياۋلار جولى جۇيەسى جاڭالاندى جانە دەڭگەيى جوعارىلاتىلدى... كونە قالا رايونىن جاڭالاۋدا بۇرىنعى سياقتى كىلەڭ ءۇي سالۋ عانا نەگىز ەتىلمەيتىن بولدى، قازىرگە كەلگەندە سايكەستى قۇرىلعىلارعا ءمان بەرىلىپ، حالىق تۇرمىسىنا ءمان بەرىلىپ جاپپاي جاقسارتىلدى؛ جاي بۇقارانىڭ قونىستانۋىنان قالا يقۋاتىنا دەيىن توعىسپالى كەمەلدەندىرىلدى؛ قاراپايىم جاڭالاۋدان مادەنيەتتىڭ ىشكى ءمانىنىڭ قوسىلۋىنا دەن قويىلدى.
8 - ايدىڭ 4 - كۇنى كەشتە شامدار سامالاداي سامسىپ، ادامدار قايشالىسۋدا، شينجياڭعا بىرنەشە رەت ساياحاتتاي كەلگەن شاڭحايلىق ساياحاتشى جاۋ يۇن فوتو اپپاراتىمەن توقتاۋسىز سۋرەتكە تارتۋدا، ول تەبىرەنگەن كوڭىل كۇيمەن: ”وزگەرىس وتە زور ەكەن، كورىكتەنىپ، دۋمانى دا اسا ءتۇسىپتى. قازىرگى ءۇرىمجى حالىقارالىق بەينەگە ەنىپ، كەلگەن ادامنىڭ قايتقىسى كەلمەيدى، تاعى دا كەلگىسى كەلەدى ەكەن“ دەپ القادى.
كونە قالا رايونىنداعى ءۇرىمجى ۇلكەن بازار كورىنىس ءوڭىرىنىڭ جاياۋلار كوشەسى جوبانىڭ، ورنىنىڭ، كاسىپ كۇيلەرىنىڭ ۇقساماۋىنا قاراي 3 اۋماققا ءبولىنىپ، شينجياڭنىڭ ”بەيزاتتىق مۇرا“ نىسانىن، مادەني جاسامپازدىق، مادەنيەت ساياحاتى تۋىندىلارى، ەرەكشە ونىمدەر، زاماناۋي اس - سۋ جانە ەرەكشە ءدامدى تاعام سياقتىلاردى ايگىلەگەن. ۇزدىكسىز مولايا تۇسكەن ساياحاتشىلارعا جايلى دا تىنىستى سەيىل - سەرۋەن ساياحات ورتاسىن ازىرلەپ، ”كوركەم شينجياڭ“نىڭ گۋمانيتارلىق ءمانىن اناعۇرلىم ايگىلەۋ ءۇشىن، ۇلكەن بازار جاياۋلار كوشەسىنىڭ 2 - مەرزىمدەگى جاڭالاۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسى جەدەل سالىنۋدا، الداعى كۇندەردە ءدامدى تاعامدار قالاشىعى، ۇلتتىق سالت - سانا، مادەني جاسامپازدىق جەتىلدىرۋ بازاسى مەن وسى زامانعى عىلىم - تەحنيكا ساياحات ونىمدەرى ءوزارا ۇشتاستىرىلعان مادەنيەت ساياحات ساۋدا كەشەنى قۇرىلادى.
”جاڭا قوزعاۋشى قۋات“ ”جاڭا ەكونوميكا“نىڭ دۇنيەگە كەلۋىن تەزدەتىپ، تيبىن وزگەرتىپ، دارەجەسىن ءوسىرۋ كونە قالا رايونىنا جاڭا ومىرشەڭدىك كۇش قوستى. كونە قالا رايونىن جاڭالاۋدى بىرتىندەپ ىلگەرىلەتۋ ارقىلى ءۇرىمجى قالاسى قالانىڭ ەرەكشە فۋنكتسيالىق رايونى مەن ەكولوگيالىق ورتا رايونى توعىسىپ بىرگە ءومىر سۇرەتىن ”6 ورتالىق، 6 باقشا“ قۇرىلىمىن قالىپتاستىرىپ، قالانىڭ ۇيىرمە قۇرۋ فورماسىنداعى دامۋ جۇلگەسىن قالىپتاستىرۋدا. تيانشان رايونى دۇڭدالياڭ اۋماعىندا شىعىس بولىكتەگى كەشەندى قىزمەت وتەۋ بازاسى مەن ىرداۋۋان دەنە تاربيە سۋ كورىنىستەرى باقشاسى قالىپتاسىپ، جوعارى جاڭا ەكونوميكالىق، تەحنيكالىق اشۋ رايونىنداعى لييۇيشان باقشاسىمەن قالا دارەجەلى ورتالىق ومىرشەڭ اۋماقتارى ءوزارا ۇندەسۋ اۋقىمىن قالىپتاستىرىپ، قالانىڭ ومىرشەڭدىگىن قاۋلاتتى.
مۋ شياۋدۇڭ مىنانى ءبىلدىردى: كونە قالا رايونىن جاڭالاۋ، دەڭگەيىن جوعارىلاتۋ ينجەنەرياسىندا جوعارى باستامادا جوبالاۋ، جوعارى ساپادا قۇرۋ، جوعارى دەڭگەيدە باسقارۋ ارقىلى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ كونە قالا رايونىنىڭ تۇلعالىق ساپاسى مەن دامۋ ومىرشەڭدىگىنىڭ بىرتىندەپ ارتىپ، قونىسقا جايلى ورتانىڭ بىرتىندەپ قالىپتاسۋىنا مۇمكىندىك جاسالدى، ءار ۇلت بۇقاراسىنىڭ باقىت سەزىمى، تابىس سەزىمى، حاۋىپسىزدىك سەزىمى بىرتىندەپ كۇشەيدى ءارى ءۇرىمجى قالاسىنىڭ جىبەك جولى ەكونوميكالىق بەلدەۋى وزەكتى رايون قۇرىلىسىمەن اناعۇرلىم جاقسى توعىسۋىنا ءتيىمدى وراي ازىرلەدى.
