− امەريكاداعى كەيبىرەۋلەردىڭ سەرتتەن تايۋى، ۋادەسىندە تۇرماۋى تۋرالى
جۇڭ شىڭ
حالىقارالىق قوعام جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ورەلى ىقپالداستىعى نەگىزىندە ەكونوميكا - ساۋدا كەڭەسىن العا ىلگەرىلەتۋىن ءۇمىت ەتىپ وتىرعان جاعدايدا، امەريكا تاعى ءبىر رەت سەرتىنەن تايىپ، ۋادەسىندە تۇرماي، ءوز الدىنا جۇڭگونىڭ امەريكاعا ەكسپورت ەتكەن 300 ميلليارد دوللار تاۋارىنان الىناتىن كەدەن باجىسىن ％10 ۇستەمەلەيتىندىگىن ايتتى. وسى ءبىر ورەسكەل ارەكەت امەريكاداعى كەيبىرەۋلەردىڭ ەرەجەگە نەمقۇرايدى قارايتىن، ۋادەسىندە تۇرمايتىن وبرازىن كۇللى جۇرتقا تاعى ءبىر كورسەتتى.
جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ەكونوميكا - ساۋدا كەڭەسىندە ءبىر جىلدان استام ۋاقىتتان بەرى تالاي رەت جارىققا شىققان بۇراڭدىقتار دەرلىكتەي امەريكانىڭ ورتاق تانىمعا قايشى كەلۋىنەن، قويان بۇلتاققا سالىنۋىنان، سەنىمسىزدىگىنەن باستاۋ العان. ولار قايتا - قايتا كەدەن باجىسى توقپاعىن بۇلعاڭداتىپ، جۇڭگونى جول بەرۋگە ماجبۇرلەدى، الۋان ءتۇرلى سوراقى ادىستەردى ايانباي قولداندى، ولاردىڭ زورەكەرلىك ويى ايپاراداي اشكەرە بولدى. ولاردىڭ ءوز مۇددەسى ءۇشىن امەريكا حالقى مەن كاسىپورىندارىنىڭ ورىندى سۇرانىسىمەن ساناسپاۋىنا بولادى، باسقا ەلدەردىڭ ۇيلەسىمدى ۇقىق - مۇددەسىن ەسكەرۋسىز قالدىرۋىنا بولادى، حالىقارالىق قوعامنىڭ ادىلەت ۇنىنە قۇلاق اسپاۋىنا بولادى.
جۇڭگو مەن امەريكانىڭ ەكونوميكا - ساۋدا كەڭەسىندە، كۇللى جۇرت امەريكا جاقتىڭ ءالسىن - ءالى قۇبىلۋىن سەرگەكتىكپەن تاني ءبىلدى. امەريكا جاقتىڭ ساۋدا قاجالىسىن تاعى دا اسقىندىرا تۇسكەندىگى جونىندە جۇڭگو جاق تاباندا سالماقتىلىقپەن: ەگەر امەريكا جاق كەدەن باجىسىن ۇستەمەلەپ الۋ شاراسىن اتقاراتىن بولسا، جۇڭگو جاق امالسىز قاجەتتى قارسى شارا قولدانىپ، مەملەكەتتىڭ وزەكتى مۇددەسى مەن حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن باتىل قورعايدى، بارلىق زارداپتى تۇگەلدەي امەريكا جاق ارقالايدى، - دەگەن ەمەۋرىنىن ءبىلدىردى.
جاڭا جۇڭگونىڭ ديپلوماتيالىق تاريحىنا قايىرىلا قاراساق، جۇڭگو ەجەلدەن سىرتتىڭ قىسىمىنا باس ءيىپ كورمەگەن، بۇل تۇيىنگە دۇنيە ءجۇزى ابدەن قانىق. جۇڭگونىڭ دۇنيە جۇزىندەگى 2 - ءىرى ەكونوميكالىق تۇلعا بولۋداي بەرىك نەگىزدىك تىرەگى بار، جۇڭگو حالقىنىڭ ءبىر تىلەكپەن ىنتىماقتاسۋداي باتىل ەرىك - جىگەر تىرەگى بار، حالىقارالىق قوعامنىڭ كەڭ كولەمدى ءمورالدىق قولداۋ تىرەگى بار، سوندىقتان سىرتتىڭ قىسىمىنا باس ءيۋ مۇمكىندىگى جوقتىڭ قاسى، ونىڭ ۇستىنە، استە مەملەكەتتىڭ وزەكتى مۇددەسىن جانە حالىقتىڭ ءتۇبىرلى مۇددەسىن ايىرباسقا سالمايدى.
اتاپ وتۋگە تاتيتىنى: كەزەكتە امەريكاداعى كەيبىرەۋلەردىڭ اسىرە قىسىم تۇسىرۋگە بوي ۇرۋى الدەقاشان حالىقارالىق قوعامنىڭ جاپپاي نارازىلىعىنا جانە اشىق قارسى تۇرۋىنا ۇشىراعان. ءتۇرلى قيسىنسىز تالاپ، زورەكەرلىك ارەكەت امەريكانىڭ وبرازىن بارىنشا ءتۇسىرىپ، ابىرويىن توكتى. اۆستراليانىڭ ساۋدا، ساياحات جانە قارجى قوسۋ مينيسترلىگىنىڭ مينيسترى سيمون بەرميڭحام تاياۋدا اقپارات قۇرالدارىنىڭ تىلشىلىگىن قابىلداعاندا بىلاي دەدى: امەريكانىڭ جۇڭگوعا ۇستەمەلەگەن كەدەن باجىسى ”دۇنيە ءجۇزى ەكونوميكاسى، اۆستراليا جانە جۇڭگو مەن امەريكا جونىنەن تۇگەلدەي ءتيىمسىز“، ەگەردە ەڭ سوڭىندا اتقارىلاتىن بولسا، ”الەمدىك ساۋدا ۇيىمىنىڭ (WTO) ەرەجەسىنە قايشى كەلۋى مۇمكىن“. امەريكانىڭ ەل ىشىندە دە كوپتەگەن كوزى اشىق قايراتكەرلەر: بۇگىنگى تاڭداعى امەريكا ”ءساتتى تۇردە ءوزىن وقشاۋلادى“، ”ستراتەگياسىز وڭىرگە اياق باستى“ دەپ الاڭداۋدا.
اسىرە قىسىم ءتۇسىرۋدىڭ تامىرى زورەكەرلىك ويدا جاتار، ”ورمان قاعيداسى“ بويىنشا، تەگەۋرىندى كۇشكە تايانىپ، حالىقارالىق ادامگەرشىلىك، اقيقات جانە ەرەجە جۇيەسىنەن ۇستەم شىعۋعا بولادى دەپ قاراۋدا جاتىر. امەريكا زۇڭتۇڭىنىڭ ساۋدا اقىلشىسى پەتر ناۆاررو: ”امەريكادا باسقا ەلدەردەن كوش الدا جۇرگەن ناقتى قۋات بار بولعاندىقتان باسقا ەلدەر (امەريكاعا) ءوش الۋ سيپاتتى شارا قولدانۋعا باتىلدىق ەتپەيدى“ دەگەن سوزىنەن وكتەمدىك كۇي مەن مۇندالاپ تۇر.
حاۆەرد داشۋەسىنىڭ پروفەسسورى جوسەف ناي تاياۋدا ماقالا جازىپ، بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: ۋاقىتتىڭ ىلگەرىلەۋىنە ىلەسە، بيلىك پەن ءوزارا ارقا سۇيەۋ قاتىناسىندا وزگەرىس تۋىلادى، بۇكىل الەمنىڭ ءوزارا ارقا سۇيەۋى بارىسىندا امەريكانىڭ ەرەكشە ۇقىق ورنىن شامادان تىس شەڭگەلىنە ءتۇسىرۋى وڭايمىن دەپ ءجۇرىپ ءبۇلدىرىپ الۋ جايتىن كەلتىرىپ شىعارادى. يسپانيانىڭ بۇرىنعى سىرتقى ىستەر مينيسترى اننا پالاسيو ىشكەرىلەگەن تۇردە بىلاي دەپ اتاپ كورسەتتى: امەريكاداعى كەيبىرەۋلەر ”العاشقى كۇشىن جەكەلەي قولدانۋعا ۇرىنىپ، ’امەريكانى الدىمەن ويلاسۋ‘ كەڭەس ءتارتىبىن دۇنيە جۇزىندەگى باسقا وڭىرلەرگە زورلاپ تاڭباقشى“، مۇنداي ءادىستىڭ زاردابى ”ءوز بەدەلىن السىرەتەدى ءارى زوبالاڭ تۋدىرادى“. باتىس ەلدەرىندەگى كوپتەگەن باقىلاۋشىلار امەريكاداعى كەيبىرەۋلەردىڭ ويى جۇزەگە اسپايدى دەپ تۇجىرىم جاسادى.
الدامكوستەر تابان تىرەپ تۇرا المايدى، بىرەۋگە قوقاڭداعاندار ماقساتىنا جەتە المايدى. كەزەكتە امەريكاداعى كەيبىرەۋلەردىڭ اعىمعا قارسى جاساعان ارەكەتى ادامداردى كوپ جاقتى سەلبەستىكتى كۇشەيتۋ، الەمدى جونگە سالۋدى كەمەلدەندىرۋ جونىندە اناعۇرلىم كوپ تولعانۋعا جانە ارەكەتتەنۋگە قۋزايتىندىعى ءشۇباسىز. وسى ماننەن العاندا، زوركەرلىك ويىنى كۇشەيگەن سايىن، كورەرمەندەردىڭ ىنتاسى بارعان سايىن سولعىندايدى، ماسقارالىقتىڭ ءتۇبى تەك وتپەن ويناۋشىلاردىڭ ءوزىن قۇردىمعا جىبەرۋىمەن تىنادى.
(شينحۋا اگەنتتىگىنىڭ 8 - ايدىڭ 8 - كۇنى بەيجيڭنەن بەرگەن حابارى)
