− بەيجيڭنەن شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادر، حوتان ايماقتىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى جاڭ رۇي تۋرالى
شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادرلار كەلبەتى
ءتىلشى لي داۋجۇڭ
8 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن بۇرىن حوتان اۋدانى يىڭاۋات اۋىلى حىشيە جاڭا قىستاعىنىڭ وڭتۇستىك جاعىنداعى حوتان ايماعىنىڭ مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا باقشاسى جەتەكشى رايونىندا قاۋلاي وسكەن ءار ءتۇرلى ەگىس داقىلى كىسىنى قۋانتادى. سول كۇنى قۇدىقتان ازىراق كىلتيپان شىققان ەدى، شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادر جاڭ رۇي دەرەۋ ءبىر جۇمىسشىنى شاقىرىپ اكەلىپ جوندەتتى. شينجياڭعا كومەككە كەلگەن 2 جارىم جىل ۋاقىتتا جاڭ رۇيدىڭ ۋاقىتىنىڭ باسىم كوبى وسى باقشا رايونىندا ءوتتى.
2017 - جىلى 2 - ايدا، بەيجيڭ قالالىق ەگىن شارۋاشىلىعى، ورمان شارۋاشىلىعى عىلىم اكادەمياسىنىڭ تەتە اعا زەرتتەۋشىسى جاڭ رۇي 9 - توپتا بەيجيڭ قالاسىنان شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كاسىپتىك - تەحنيكا دارىندىلارى قاتارىندا حوتان ايماعىنا كەلگەن بولاتىن. شينجياڭعا كەلگەننەن بەرى جاڭ رۇي حوتانعا سۇيىسپەنشىلىگىن ارناپ، حوتان ايماعىنداعى بۇقارانىڭ كەدەيلىكتەن دالمە - ءدال ارىلۋ نىساناسىن جۇزەگە اسىرۋىنا كومەكتەسۋدى ەسىندە بەرىك ساقتادى.
■ كەدەيلىكتەن ارىلتۋ اۋىر مىندەتىن ارقالادى
جاڭعاق − حوتان ايماعىنداعى شارۋالاردىڭ كىرىستەرىن ارتتىرۋىنداعى تىرەكتى كاسىپتەردىڭ ءبىرى. جاڭعاق ەگىمشىلىگىنىڭ ساپالىلانۋىن، دەڭگەيىنىڭ جوعارىلاۋىن ىلگەرىلەتۋ ءۇشىن، حوتان ايماقتىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسىنىڭ ورىنباسار باستىعى مىندەتىن ۇستىنە العان جاڭ رۇي جاڭعاق ءوندىرىسىن باسقارۋ جاعدايىنا قايتا - قايتا ىشكەرىلەي تەكسەرۋ جۇرگىزدى، سونداي - اق جاڭعاق ءوندىرىسىن باسقارۋ، ءونىم ءتۇرىن جاڭالاۋ، ساتۋ، تالداۋ جاساۋ سياقتى مازمۇندار جونىندە ۇنەمى لەكسيا جاساپ جانە اتىز باسىندا ۇلگى كورسەتىپ وتىردى. ونىڭ قىزمەتتەستەرمەن بىرگە قۇلشىنۋىنىڭ ارقاسىندا، 2 جىلدان بەرى ءارقايسى اۋداننىڭ، قالانىڭ جاڭعاق ءونىم مولشەرى ۇزدىكسىز ارتىپ، ساپاسى ۇزدىكسىز جوعارىلاپ، شارۋالاردىڭ جاڭعاقتان تاباتىن كىرىسى دە ۇزدىكسىز ارتتى.
قاراقاش اۋدانى توقۇلا اۋىلىنىڭ باراتلا قىستاعى − حوتان ايماقتىق ورمان شارۋاشىلىعى جانە جايلىم مەكەمەسى 2018 - جىلى باعىتتامالى سۇيەمەلدەۋگە العان اۋىر كەدەي قىستاق. قىستاقتا 400دەن استام وتباسى بار، ارحيۆ تۇرعىزىپ، كارتچكالاندىرىلعان كەدەي وتباسى ％60تەن استامىن يەلەيدى، كەدەيلىكتەن ارىلتۋ مىندەتى توتەنشە جاپالى، جاڭ رۇي كوپشىلىكپەن بىرگە وسى اۋىر مىندەتتى ۇستىنە الدى. جاڭ رۇيدىڭ سايكەستىرۋىندە، حوتان ايماعىنىڭ مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا باقشاسىندا زاۆودتاندىرۋ فورماسىندا وندىرىلگەن ارپا مايساسى ءنارلى جەم - شوبىنەن باراتلا قىستاعىنا 6 توپتا 50 توننا جەتكىزىلىپ، قىستاقتاعى باعىمشىلىقتى كاسىپ ەتكەن كەدەي وتباسىلارىنا تەگىن تاراتىلدى.
مۇنان سىرت، جاڭ رۇي كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ نىسانى بويىنشا باراتلا قىستاعىنداعى كەدەي وتباسىلارىنا 1000 قاز بالاپانىن جانە 5000 ءتۇپ كوكونىس مايساسىن تەگىن تاراتتى، سونداي - اق كاسىپتىك قىزمەتكەرلەردى اكەلىپ، شارۋالاردى تەحنيكالىق جاقتان باۋلىپ، قىستاقتاعى تىلەگى كۇشتى كەدەي وتباسىلارىنىڭ باعىمشىلىقپەن، ەگىمشىلىكپەن شۇعىلدانۋ ارقىلى كىرىستەرىن ارتتىرۋىنا كومەكتەستى. جاڭ رۇيدىڭ جەتەكشىلىگىندە، ءار جاقتاعى كەدەيلەردى سۇيەمەلدەۋ كۇشتەرى ءبىر نيەتپەن سەلبەسىپ، 2018 - جىلدىڭ سوڭىندا باراتلا قىستاعى تۇتاس قىستاق بويىنشا كەدەيلىكتەن ارىلۋدى ۋاعىندا جۇزەگە اسىردى.
■ قۇمدى شولدەن ونىمدىلىك جاراتۋدىڭ جولىن قاراستىردى
حوتان ايماعى قۇمدى ءشول قويناۋىنا ورنالاسقان، قۇمدى شولدەن ونىمدىلىك جاراتۋ ءۇشىن جاڭ رۇي مىندەت قابىلداپ يەلەيتىن اۋماعى 1100 مۋ كەلەتىن حوتان ايماعىنىڭ مەملەكەتتىك اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا باقشاسى جەتەكشى رايونىن جوبالاۋ جانە قۇرۋ قىزمەتىنە جاۋاپتى بولادى. ول نەبارى ءبىر جارىم جىل ۋاقىت جۇمساپ كادرلار مەن بۇقارانى باستاپ، مەملەكەت دارەجەلى اۋىل شارۋاشىلىعى باقشا رايونىن قۇرادى. قازىر باقشا رايونى تۇتاس ايماقتىڭ اۋىل شارۋاشىلىعىن وسىزامانداندىرۋ عىلىم - تەحنيكاسىنان ۇلگى كورسەتۋ بازاسىنا، اۋىل شارۋاشىلىعى عىلىم - تەحنيكا جەتىستىكتەرىن كادەگە جاراتۋ بازاسىنا جانە اۋىل - قىستاقتاعى عىلىم - تەحنيكادان جاڭالىق اشۋ كاسىپورىندارىنىڭ قارجى قوسۋ، شارۋالاردى جۇمىستاندىرۋ، دارىندىلاردى باۋلۋ بازاسىنا اينالدى.
باقشا رايونىنىڭ ءشول دالاعا سالىنۋى، توپىراعىنىڭ قۇنارسىز بولۋى سىندى ءىس جۇزىندىك جاعدايعا قاراتا، جاڭ رۇي قاتىستى كاسىپورىنمەن بىرگە تالاي رەت سىناق جۇرگىزۋ ارقىلى اقىرى قۇمدى، كوكوس كەبەگىن جانە قويدىڭ كوڭىن سالىستىرما بويىنشا ارالاستىرىپ، قۇمدى توپىراقتى جوعارى ءونىمدى توپىراققا اينالدىرۋ ءادىسىن تاۋىپ، ەگىس داقىلدارىنىڭ ءونىمىن بارىنشا جوعارىلاتادى.
جەرگىلىكتى كەدەي وتباسىلارىنىڭ حاۋىپ - قاتەرگە ءتوزۋ قۋاتىنىڭ ءالسىز بولۋى، قۇرىلعى اۋىل شارۋاشىلىعىن باپتاۋ تاجىريبەسىنىڭ كەمشىل بولۋى سياقتى ءىس جۇزىندىك جاعدايعا قاراتا، جاڭ رۇي كاسىپورىنمەن بىرگە ”مامان + شارۋا وتباسى + سەرىكتەستىك + سەلبەستىك كووپەراتيۆى“ سىندى تولىق اماناتتامالى باسقارۋ، كاسىپورىندانعان جۇمىس جۇرگىزۋ ۇلگىسىن كەمەلدەندىرىپ، شارۋالاردىڭ قارسى الۋىنا يە بولدى. 8 - ايدىڭ 6 - كۇنى تۇستەن بۇرىن باقشا رايونى ءبىر توپ قوناقتى قارسى الدى، ولار تاجىريبە ۇيرەنۋگە كەلگەن ”ۇعىسۋ، تيىمدىلىك جاساۋ، توعىستىرۋ“ بويىنشا قىستاقتاردا تۇراتىن كادرلار مەن اۋىل - قالاشىق كادرلارى بولاتىن. جاڭ رۇي توتەنشە قۋانىپ، كوپشىلىككە قۇمدى شولدە بۇلدىرگەن سياقتى داقىلداردى ەگۋ تەحنيكاسىن بايىپتىلىقپەن ءتۇسىندىردى. قازىر باقشا رايونىنىڭ حوتان ايماعىنداعى ۇلگىلىك رولى العاشقى ادىمدا ايگىلەندى.
■ ۇلتتار ىنتىماعى سۇيىسپەنشىلىگىن ورناتتى
2017 - جىلى جاڭ رۇيدىڭ ايەلى حاۋ ۋاڭحۇڭ حوتانعا تۋىسشىلاي كەلەدى، جاڭ رۇيمەن بىرگە ونىڭ نيە اۋدانىنداعى جۇپ قۇراعان ۇيعۇر تۋىسىنا امانداسا بارعاندا، حاۋ ۋاڭحۇڭ شينجياڭعا كومەككە كەلگەن كادرلاردىڭ ارقالاعان جاۋاپكەرشىلىگىن تەرەڭ سەزىنەدى. جاڭ رۇيدىڭ شابىتتاندىرۋىندا زەينەتكە شىققان ول باتىل تۇردە تىزىمدەلىپ، حوتانعا وقۋ - اعارتۋعا كومەككە كەلەدى. سونىمەن ەرلى - زايىپتى ەكەۋى بىرنەشە ايدا ءبىر رەت وزدەرى تۇرعان ورىننان 300 نەشە كيلومەتر شالعايداعى نيە اۋدانى سالعويزەك اۋىلىنىڭ قاداتىكەن قىستاعىنا وزدەرىنىڭ تۋىسىنا امانداسا بارىپ تۇرادى.
جۇپ قۇراعان تۋىسىنىڭ كىشى نەمەرە قىزى ءاديلا ءادىل بەيجيڭنەن كەلگەن اتا - اپاسىمەن ەرەكشە جاقىن. ءاديلا تىلشىگە بىلتىر 8 - ايدا بەيجيڭدىك اتا - اپاسىنىڭ كادرلار دەمالىسىنان پايدالانىپ ءوزىن بەيجيڭگە ەرتىپ بارعاندىعىن، بەيجيڭدە ساياحاتتا بولعان ءاربىر كۇننىڭ ونىڭ ەسىندە ءالى دە انىق ەكەندىگىن ايتتى.
شينجياڭعا كومەككە كەلگەن مەزگىلدە جاڭ رۇي ىلگەرىندى - كەيىندى ”استانا بويىنشا ۇلتتار ىنتىماعى، العاباسارلىعىنداعى وزات جەكە“، ”استانا بويىنشا رۋحاني وركەنيەت قۇرىلىسى سيلىعى“ سياقتى داڭقتارعا يە بولدى. ول تەبىرەنە: ”حوتان ايەلىم ەكەۋىمىزدىڭ شينجياڭعا كومەككە كەلگەن 3 جىلداعى ءۇيىمىز بولۋمەن بىرگە، ماڭگى ەستەن كەتپەيتىن 2 - اتا مەكەنىمىز. ءبىز حوتان حالقىنىڭ كەدەيلىكتەن ارىلىپ، بايىپ، دوڭگەلەك داۋلەتتىلىككە ۇمتىلۋىنا قۇلشىنا كومەكتەسۋگە پەيىلمىز!“، - دەدى.
